Ενα τρίμηνο εφιάλτης

Ως τις αρχές του ερχόμενου Φεβρουαρίου η κυβέρνηση θα πρέπει να δρομολογήσει μια σειρά διαρθρωτικές αλλαγές τις οποίες απαιτεί η τρόικα

Δευτέρα, 29 Νοεμβρίου, 2010
Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ έχει στη διάθεσή της περίπου 80 ημέρες ως τις αρχές Φεβρουαρίου 2011 που επιστρέφει η τρόικα στην Αθήναπροκειμένου να δρομολογήσει μια σειρά φιλόδοξες διαρθρωτικές αλλαγές. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος της Κυριακής», οι εμπειρογνώμονες της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) θα επικεντρώσουν την προσοχή τους σε οκτώ πεδία δράσης στα οποία η κυβέρνηση θα πρέπει να έχει επιτύχει ουσιαστική πρόοδο προκειμένου να εξασφαλιστεί η κρίσιμη τέταρτη δόση του δανείου της τρόικας ύψους 15 δισ. ευρώ.Ταυτόχρονα όμωςυπάρχουν μια σειρά παράγοντες,άλλοι που αφορούν την αυτή καθαυτή εκτέλεση του Προγράμματος Σταθεροποίησης και άλλοι που έχουν σχέση με την αυξανόμενη αβεβαιότητα στην ευρωπαϊκή περιφέρεια,που προβληματίζουν τον πρωθυπουργό κ. Γ.Παπανδρέου και τον υπουργό Οικονομικών κ. Γ.Παπακωνσταντίνου, οι οποίοι αναγνωρίζουν στις κατ΄ ιδίαν συνομιλίες τους ότι το επόμενο διάστημα θα έχει ιδιαίτερη δυσκολία και θα απαιτήσει λεπτούς χειρισμούς.
Oμοβροντία μέτρων προγραμματίζει η κυβέρνηση για να κερδίσει τον «χαμένο χρόνο» του ανασχηματισμού και της προεκλογικής περιόδου και να επιχειρήσει μια συνδυασμένη επέμβαση σε ολόκληρη την κρατική μηχανή. «Αυτά που λέμε ότι θα κάνουμε σε δύο μήνες χρειάζονται χρόνια για να ολοκληρωθούν» έλεγε υπουργός σε ιδιωτική συνομιλία του. Ωστόσο οι υπουργοί Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, Εσωτερικών κ. Ι.Ραγκούσης, Υγείας κ. Αν. Λοβέρδος και Εργασίας κυρία Λούκα Κατσέλη, καθώς και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κ. Θ. Πάγκαλος, εμφανίζονται πεπεισμένοι ότι με ορισμένες συνδυασμένες κινήσεις η κυβέρνηση θα κατορθώσει να είναι συνεπής στις δεσμεύσεις της.

Τα πεδία δράσης
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος της Κυριακής», η τρίτη αποστολή αξιολόγησης της τρόικας θα φθάσει στην Αθήνα το πρώτο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου και θα εκτιμήσει την πρόοδο που έχει συντελεστεί στο τελευταίο τρίμηνο του 2010 (αλλά ουσιαστικά θα εξετάσει κυρίως τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο). Συγκεκριμένα το «μπλοκάκι της τρόικας» εν όψει της αποστολής του Φεβρουαρίου περιέχει οκτώ συγκεκριμένα πεδία δράσης.

1 Η κυβέρνηση πρέπει να έχει μειώσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού για το 2010 σε ένα επίπεδο πολύ κοντά στον στόχο που έχει τεθεί στο πρόγραμμα, ο οποίος είναι τα 18 δισ. ευρώ.
2 Η Βουλή θα πρέπει να έχει υπερψηφίσει τον προϋπολογισμό του 2011, ο οποίος θα περιέχει επιπλέον μέτρα αποδόσεως ίσης με 2,5% του ΑΕΠ τα οποία συμφωνήθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα και θα προβλέπει τη μείωση του ελλείμματος κάτω από τα 17 δισ. ευρώ.
3 Σημαντικές και ορατές αλλαγές θα πρέπει να έχουν ξεκινήσει στο πεδίο των διαρθρωτικών αλλαγών έτσι ώστε να ανακτηθεί το momentum των πρώτων μηνών εφαρμογής του προγράμματος. Οι πρώτες αποφάσεις για το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων περιλαμβάνονται σε αυτό το πεδίο.
4 Κεντρικό ζήτημα της τρίτης αξιολόγησης θα είναι οι ενέργειες που θα έχουν γίνει για τη μείωση της σπατάλης και του συνολικού κόστους, καθώς και για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των ΔΕΚΟ. Τα σχέδια εξυγίανσης θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί και οι μετατάξεις προσωπικού πρακτικώς να έχουν ξεκινήσει.
5 Η επιτάχυνση των προσπαθειών για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και τον εκσυγχρονισμό των φοροεισπρακτικών μηχανισμών θεωρείται η κρισιμότερη προϋπόθεση για την επιτυχία της δημοσιονομικής εξυγίανσης.
6 Η ολοκλήρωση της υλοποίησης της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης με την εφαρμογή της στα επικουρικά ταμεία θα «μετρήσει» καθοριστικά.
7 Η έναρξη του φιλόδοξου προγράμματος μεταρρυθμίσεων στο ΕΣΥ και η εφαρμογή των μέτρων περιορισμού του κόστους τα οποία υπάρχουν στον προϋπολογισμό είναι ένας ακόμη «κρίσιμος δείκτης» για την τρίτη αξιολόγηση.
8 Μεταρρυθμίσεις στις αγορές εργασίας και προϊόντων θεωρούνται πολύ σημαντικές για την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας. Πρέπει να δημιουργηθούν οι συνθήκες έτσι ώστε ο ιδιωτικός τομέας να καλύψει τα κενά του στα κυβερνητικά δρώμενα, τόσο σε συσκέψεις υπό τον Πρωθυπουργό με τη συμμετοχή του υπουργού Οικονομικών όσο και σε «μυστικές αποστολές» στη Φραγκφούρτη και στο Βερολίνο, έχει ερεθίσει τη φαντασία κυβερνητικών κύκλων.
Πολλοί είναι εκείνοι που εκτιμούν ότι η «παρουσία Παπαδήμου» σηματοδοτεί μια «διαρχία στην οικονομία» και ότι με τη δράση του περιορίζεται εκ των κράτους και να δημιουργήσει ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας. Σε αυτό το πεδίο αναμένεται η διά νόμου εξειδίκευση των περιπτώσεων στις οποίες οι επιχειρησιακές συμβάσεις θα υπερισχύουν των κλαδικών.
Η αναβαθμισμένη εσχάτως παρουσία του κ. Λουκά Παπαδήμου πραγμάτων η εξουσία του κ. Γ. Παπακωνσταντίνου. Το υπουργείο Οικονομικών δεν συμμερίζεται την παραπάνω διαπίστωση καθώς θεωρεί ότι ο κ. Παπαδήμος ασκεί άριστα τα καθήκοντά του ως οικονομικού συμβούλου του Πρωθυπουργού. Αλλοι πάντως διαβλέπουν ότι οικοδομείται μια «άτυπη διαρχία», όχι τόσο με τον υπουργό Οικονομικών αλλά κυρίως με τον κ. Γ. Προβόπουλο. Ο διοικητής της ΤτΕ, παρά το κύρος, τις αυξημένες αρμοδιότητες που έχει αποκτήσει λόγω του μνημονίου και τη θεσμική συμμετοχή του ως κεντρικού τραπεζίτη στο ευρωσύστημα, φαίνεται ότι δεν έχει τη συνεργασία με τον Πρωθυπουργό που θα επέβαλλε η θέση του αφού ο κ. Παπανδρέου φέρεται να προτιμά στην παρούσα φάση τη συνεργασία με τον κ. Παπαδήμο.

Ανησυχία για κοινωνικές αντιδράσεις
Ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου παραδέχεται ότι το επόμενο διάστημα θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο και θα απαιτήσει λεπτούς χειρισμούς
Οπως όλα δείχνουν, το υπουργείο Οικονομικών αναμένεται να πρωτοστατήσει στις αλλαγές το επόμενο διάστημα- ξεκινώντας με την κατάργηση και συγχώνευση περίπου 100 εφοριών και συνεχίζοντας, σε συνεργασία με τον κ. Θ. Πάγκαλο, με την κατάργηση και συγχώνευση πολλών δημοσίων οργανισμών. Εκείνο το οποίο ανησυχεί την κυβέρνηση είναι οι αντιδράσεις που μπορεί να προκληθούν από τις απολύσεις εργαζομένων σε οργανισμούς που καταργούνται και από τις μειώσεις μισθών στον ιδιωτικό τομέα που θα προκληθούν από την - έστω υπό όρους- υπεροχή των επιχειρησιακών συμβάσεων.
Ενας άλλος φόβος είναι ότι ενδεχομένως η ύφεση, σε συνδυασμό με την ένταση των φορολογικών ελέγχων, θα «στεγνώσει» την αγορά και θα παρατηρηθεί μια διευρυνόμενη υστέρηση στα έσοδα. Παράλληλα με τις επισφαλείς εξελίξεις στο εσωτερικό μέτωπο ο κ. Γ. Παπανδρέου εκτιμά ότι η Ελλάδα πρέπει να έχει εποικοδομητική παρουσία στη σύνοδο κορυφής της 16ης και 17ης Δεκεμβρίου. «Αν η Ευρώπη κινηθεί δυναμικά χωρίς μοιρολατρία απέναντι στις αγορές, δεν θα έχουμε να φοβηθούμε τίποτε» τόνισε στο πρόσφατο Υπουργικό Συμβούλιο και προεξόφλησε ότι στη σύνοδο θα προτείνει έναν «έξυπνο μηχανισμό» και τη θεσμοθέτηση του ευρωομολόγου. «Ο μόνιμος μηχανισμός πρέπει να είναι και ένας “έξυπνος μηχανισμός” για να μπορεί να αντιμετωπίσει την ψυχολογία των αγορών» επεσήμανε.

Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ, ΠΑΥΛΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ