Κυβέρνηση έκτακτης ανάγκης στην Ιαπωνία

Δευτέρα 18 Απριλίου 2011

Οι κυβερνητικές απολογίες και οι προσπάθειες καθησυχασμού της κοινής γνώμης που συνόδευσαν την επέτειο του πρώτου μήνα μετά το σεισμό στην Ιαπωνία αποδείχθηκαν καθυστερημένες και ανεπιτυχείς, καθώς οι Ιάπωνες είχαν ήδη εκφράσει την ετυμηγορία τους το περασμένο Σαββατοκύριακο, δίνοντας μια σκληρή απάντηση στην κυβέρνηση, στις περιφερειακές εκλογές.
Ο γιαπωνέζος πρωθυπουργός Ναότο Καν θα διαχειριστεί προσωρινά την κρίση που δημιούργησε ο τρομακτικός σεισμός, με την ανοχή της αντιπολίτευσης. Τη στιγμή που το δημόσιο χρέος ξεπερνά το 220% και το 50% των πολιτών επιθυμεί την παραίτησή του
Η δυσπιστία των πολιτών αλλά και του τύπου, διόλου συνηθισμένου στην Ιαπωνία να επιδεικνύει αντιπολιτευτικό μένος, που θεωρούν ότι υπήρξε μια ενορχηστρωμένη εκστρατεία υποτίμησης της καταστροφής αλλά και των επικίνδυνων συνεπειών της στη ζωή των πολιτών, οδήγησε το κυβερνών κόμμα να χάσει 69 έδρες στα νομαρχιακά Κοινοβούλια καθώς και τρεις κυβερνήτες που στήριζε.
Δημοσκόπηση που έγινε από τη «Yomiuri Shimbun» έδειξε ότι το 61% των Ιαπώνων είναι δυσαρεστημένο από τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε η κυβέρνηση την κρίση στη Φουκουσίμα, το 50% θέλει να παραιτηθεί ο Καν στο τέλος της κοινοβουλευτικής συνόδου που λήγει στις 22 Ιουνίου και μόνο το 16% συμφωνεί να παραμείνει μέχρι τις επόμενες γενικές εκλογές του 2013. Η δημοτικότητα του πρωθυπουργού Ναότο Καν, ο οποίος ήδη πριν το σεισμό δεχόταν πιέσεις για να παραιτηθεί, καθώς πέρσι στις ενδιάμεσες εκλογές έχασε την πλειοψηφία στην Ανω Βουλή, έχει καταποντιστεί στο 30% και η χείριστη επίδοσή του σε αυτές τις εκλογές απομακρύνει την πιθανότητα σχηματισμού μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας για την αντιμετώπιση αυτής που θεωρείται η μεγαλύτερη καταστροφή της χώρας μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όσο εκείνος παραμένει στο τιμόνι της Ιαπωνίας.
Τόσο το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό (FDP) όσο και το μικρότερο New Komeito δήλωσαν πως δεν υπάρχει δυνατότητα «να ενώσουμε τα χέρια με μια κυβέρνηση που δεν εμπιστεύεται ο λαός», αλλά άφησαν πίσω τους τις κορόνες για παραίτηση της κυβέρνησης και πρόωρες εκλογές, συναινώντας να παραμείνει ο Καν στην πρωθυπουργία μέχρι να τελειώσει η κρίση. Μάλιστα το FDP, που έως τώρα μπλόκαρε όλα τα κυβερνητικά σχέδια στην Ανω Βουλή, παραλύοντας στην πράξη το κυβερνητικό έργο, συμφώνησε με το κυβερνών Δημοκρατικό Κόμμα στην υιοθέτηση από το σώμα στα τέλη Απριλίου ενός αρχικού επείγοντος προϋπολογισμού για την έναρξη του τιτάνιου έργου ανοικοδόμησης, με προτεραιότητα στην κατεδάφιση των ετοιμόρροπων κτιρίων, τον καθαρισμό από τα μπάζα και την παροχή των πρώτων προσωρινών σπιτιών στους πληγέντες.
Είναι άγνωστες προς στιγμήν οι λεπτομέρειες αυτής της συμφωνίας, αλλά είναι γνωστό ότι το FDP επιμένει ότι για την απελευθέρωση πόρων για την ανοικοδόμηση η κυβέρνηση πρέπει να περικόψει από τον προϋπολογισμό του 2011 δαπάνες ύψους 36,7 δισ. δολαρίων, κυρίως από επιδόματα ανεργίας, παιδιών και από χρήματα για δημόσιες υπηρεσίες. Οσο για τον Καν, δηλώνει πως «όλα θα μπουν στο τραπέζι», περιλαμβανομένης και της αύξησης από 5% στο 7% ενός αντιδημοφιλούς φόρου κατανάλωσης, που ούτως ή άλλως ήθελε να προωθήσει η κυβέρνηση και πριν από τον σεισμό προκειμένου να πληρώσει το αστρονομικό δημόσιο χρέος της χώρας, που τώρα ξεπερνά το 220% του ΑΕΠ.
Είναι αυτό το χρέος που δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την υπόθεση της ανοικοδόμησης. Λόγω μειωμένων φορολογικών εσόδων, η κυβέρνηση φέτος πρέπει να χρηματοδοτήσει το 41% του προϋπολογισμού 1 τρισ. δολαρίων με την έκδοση ομολόγων. Αυτό το ποσό δεν περιλαμβάνει τα δεκάδες πρόσθετα δισ. δολάρια που απαιτούνται για ανοικοδόμηση. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, οι ζημιές από το σεισμό και το τσουνάμι εκτιμάται ότι έχουν πλέον ξεπεράσει τα 300 δισ. δολάρια, χωρίς να έχουν συνυπολογιστεί οι οικονομικές ζημιές στην παραγωγή τροφίμων, την αλιεία και τη ρύπανση από τη ραδιενέργεια από την κρίση στη Φουκουσίμα, ενώ οι εκτεταμένες ζημιές σε εργοστάσια και υποδομές έχουν σταματήσει την παραγωγή σημαντικών βιομηχανιών. Πρόκειται για τριπλάσια οικονομική καταστροφή σε σχέση με εκείνη μετά το σεισμό στο Κόμπε, το 1995, όταν το χρέος, όμως, δεν ξεπερνούσε το 50% του ιαπωνικού ΑΕΠ.
Οι προοπτικές μοιάζουν δυσοίωνες, καθώς η Ιαπωνία είναι ακόμη σε ύφεση και μετά από συρρίκνωση κατά 0,3% το τελευταίο τετράμηνο του 2010, έρευνα της εφημερίδας «Nikkei» προέβλεψε συρρίκνωση (αρνητική ανάπτυξη) 0,6% για το πρώτο τετράμηνο του 2001. Παρότι οικονομικοί αναλυτές εκφράζουν κάποια αισιοδοξία ότι τα έργα ανοικοδόμησης θα συμβάλουν στην ανάπτυξη, οι προοπτικές δεν είναι τόσο βέβαιες.

Πηγή: Ελευθεροτυπία, ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΠΑΝΤΖΟΥ