«Βρισκόμαστε στο σημείο όπου αρχίζει το μέλλον»

Η Σάσεν Σάσεν στην Αθήνα.  (Η Ολλανδή κοινωνιολόγος, από τους πλέον ειδικούς ακαδημαϊκούς στο θέμα της παγκοσμιοποίησης)

Τρίτη, 1 Νοεμβρίου, 2011 ή 1-11-11  ή 11-1-11
Για τον επιστημονικό κόσμο η Σάσκια Σάσεν, καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Columbia των ΗΠΑ, η οποία μιλά αύριο σε εκδήλωση στην Αθήνα, είναι «η πλέον ειδικός στη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα για το θέμα της παγκοσμιοποίησης». Καθώς ως κοινωνίες έχουμε περάσει το σημείο όπου ο Μάρσαλ Μακλούαν είχε ονομάσει κάπως απλουστευτικά «παγκόσμιο χωριό», η ολλανδή κοινωνιολόγος μελετά το θέμα σε όλη του την περιπλοκότητα διότι, όπως λέει, «μόνο τότε θα κατανοήσουμε τις δυνατότητες και τους κινδύνους της "θεμελιώδους αλλαγής" η οποία συμβαίνει στον κόσμο μας. Βρισκόμαστε στο σημείο όπου αρχίζει το μέλλον».

Στο βιβλίο της «Κοινωνιολογία της παγκοσμιοποίησης», το ένα από τα δύο που μεταφράστηκαν στα ελληνικά και κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, εξηγεί ότι στην παγκοσμιοποίηση συμμετέχουν διεθνείς θεσμοί και τοπικές υπηρεσίες. Κι όμως, στην εποχή μας ο ΟΗΕ εμφανίζεται όλο και πιο αδύναμος και οι διεθνείς οικονομικοί θεσμοί φαίνεται να μην μπορούν να ελέγξουν την κρίση, η οποία εξαπλώνεται. Τα προβλήματα μπορεί να είναι παγκόσμια, σπανίως όμως βλέπουμε μια παγκόσμια απάντηση σε αυτά. «Ναι, ο ΟΗΕ είναι αδύναμος και η παγκόσμια οικονομία εκτός ελέγχου», λέει. «Ωστόσο, τα Ηνωμένα Εθνη ανήκουν σε μια εποχή που καλύπτει μεγάλο μέρος του 20ού αιώνα. Η πρόκληση σήμερα είναι να αποκτήσει ρόλο σε μια νέα διεθνή εποχή. Είναι ενδιαφέρον ότι ένας από τους λόγους της αδυναμίας του είναι πως όλο και περισσότερες χώρες έχουν φωνή και η απόλυτη εξουσία των παλαιών παραδοσιακών δυνάμεων παρουσιάζει πολλά ρήγματα. Ολες αυτές οι ανακατατάξεις μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση ενός ανανεωμένου ΟΗΕ. Αυτό, θα μου πείτε, θα βοηθήσει την Ελλάδα; Οχι. Από την άλλη, και η οικονομία βρίσκεται σε άσχημη κατάσταση, αλλά η αλήθεια είναι ότι υπήρξαν πολλά κέρδη για τις μεγάλες εταιρείες και τους χρηματοπιστωτικούς θεσμούς τα τελευταία 25 χρόνια. Πολλοί μάλιστα έκαναν κατάχρηση εξουσίας. Και οι κυβερνήσεις βοήθησαν υιοθετώντας λάθος πολιτικές σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Βρετανία, αρχής γενομένης με την απελευθέρωση της αγοράς επί Ρίγκαν και Θάτσερ».

Εχει μελετήσει εκτενώς το φαινόμενο της αποεθνικοποίησης, όχι την εξαφάνιση του παραδοσιακού έθνους-κράτους αλλά τον βαθύ μετασχηματισμό του. «Οι μεγάλες αλλαγές γίνονται μέσα στην αρχιτεκτονική δομή του έθνους-κράτους. Ναι, υπάρχουν νέοι παγκόσμιοι σχηματισμοί, αλλά είναι αδύναμοι σε σχέση με το έθνος-κράτος, το πιο περίπλοκο δημιούργημα που έχει φτιάξει ιστορικά η ανθρωπότητα. Κάποια κομμάτια των αλλαγών αυτών είναι αντιφατικά και έχουν αβέβαιες τροχιές - κάποια θα καταρρεύσουν, κάποια θα επικρατήσουν». Οσον αφορά την αποεθνικοποίηση των κρατών, πιστεύει ότι είναι κάτι που «μπορεί να έχει αρνητικές επιδράσεις, αλλά μπορεί και θετικές. Για παράδειγμα, όταν τα κράτη αποφασίσουν να επικεντρωθούν σε κοινούς σκοπούς, σε αντίθεση με το να ασχολούνται μόνο με κάποια εθνικά θέματα. Είναι όπως η παγκοσμιοποίηση: μπορεί να έχει θετικές επιδράσεις από τη μια, ενώ από την άλλη μπορεί και αρνητικές».

Βλέπουμε την Αραβική Ανοιξη ή τους «Αγανακτισμένους» στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Μπορεί σε αυτή τη δύσκολη διεθνή κατάσταση εκείνοι που δεν έχουν δύναμη να διαμορφώσουν το μέλλον; «Ναι, υπό συγκεκριμένες συνθήκες οι ανίσχυροι μπορούν να γράψουν ιστορία, μπορούν να έχουν πολιτική απήχηση ακόμα και αν δεν έχουν δύναμη. Πολλές από τις εξεγέρσεις που βλέπουμε σήμερα, δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι θα δώσουν περισσότερη εξουσία στον λαό, αλλά διαμορφώνουν την ιστορία. Οι διαδηλώσεις είναι μέρος της ανθρώπινης ιστορίας. Το καινούργιο σήμερα είναι ότι συμβαίνουν ταυτόχρονα σε πολλά μέρη του κόσμου».

Ποια είναι η γνώμη της για όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα και το κύμα οργής που υπάρχει στον κόσμο; «Δίκιο έχετε. Η χρηματική βοήθεια πηγαίνει προς τις τράπεζες και όχι προς την κυβέρνηση για ανάπτυξη και οι εργαζόμενοι πρέπει να δεχθούν τις περικοπές στους μισθούς τους και στις δημόσιες υπηρεσίες που προσφέρονται. Πιστεύω και έχω γράψει ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να προχωρήσει στην πτώχευση ώστε να μην πληρώσετε όλο το χρέος. Ναι, θα ήταν δύσκολα, αλλά καλύτερα από ό,τι τώρα».

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ, ΝΑΤΑΣΑ ΜΠΑΣΤΕΑ