ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΘΕΝΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΟΤ ΠΕΤΡΙΝΑ ΚΤΙΡΙΑ ΣΤΟ ΠΡΩΗΝ ΔΗΜΟ ΛΑΜΠΕΙΑΣ...

Τα ανακαινισμένα από τον ΕΟΤ «αρχοντικό Πετραλιά» στη Δίβρη και το Δημοτικό Σχολείο Ορεινής

(ή κάποιες αλήθειες και σοβαρές προοπτικές)

Κυριακή, 6 Νοεμβρίου, 2011
Διαβάσαμε στο τοπικό Τύπο της Ηλείας και τα άλλα ηλεκτρονικά μέσα (ιστοσελίδες, πορταλ) ότι ο Δήμος Αρχ. Ολυμπίας παρέλαβε –παρουσία των τοπικών ΜΜΕ και την απουσία τοπικών φορέων μη κληθέντων- τα δυο ανακαινισμένα από τον ΕΟΤ δυο παραδοσιακά κτίρια, αυτό του «αρχοντικού» που δώρισαν στον π. Δήμο Λαμπείας οι αδελφές Φάνη και Ουρανία Επαμεινώνδα Πετραλιά και το κλειστό από χρόνια Δημοτικό Σχολείο Ορεινής (Μοστενίτσας). Βεβαίως οι δηλώσεις του παραλαβόντος τα κτίρια Δημάρχου κ. Ευθ. Κοτζιά ότι είναι ιδιοκτησία πλέον του Δήμου Αρχ. Ολυμπίας δεν είναι απολύτως σωστές, γιατί τα κτίρια αυτά σύμφωνα με τον τύπο και την ουσία, ανήκουν στην τοπική Κοινότητα της Λαμπείας και της Ορεινής αντιστοίχως. Άρα το πρώτο και κύριο λόγο έχουν οι τοπικές κοινωνίες, οι ενδιαφερόμενοι κοινωνικοί-πολιτιστικοί φορείς και φυσικά η μεγάλη δωρήτρια.

Μικρό ιστορικό

To παραδοσιακό αρχοντόσπιτο Πετραλιά όπως ήταν μέχρι το 2000
όταν με παρέμβαση της ΠΕΕΔ ξεκίνησε η διαδικασία διάσωσής του από την ιδιοκτήτρια

Για το «αρχοντικό Πετραλιά»: Το σπουδαίο αυτό κτίριο του προπερασμένου αιώνα (ένα από τα αρχοντικά της ιστορικής διβριώτικης πολιτικής οικογένειας Πετραλιά) ανήκε στις αδελφές Φάνη και Ουρανία Επαμ. Πετραλιά και μέχρι το 2003 είχε εγκαταλειφτεί πλήρως και μάλιστα είχε μεταβληθεί σε στάβλο από ντόπιο κτηνοτρόφο, που το …διεκδικούσε ως χρησικτησία!!.

Το "αρχοντικό Πετραλιά" στη Δίβρη από άλλη οπτική γωνιά, όπως ήταν
την ημέρα που το παρέλαβε από τον ΕΟΤ ο Δήμαρχος Αρχ. Ολυμπίας

Τέλος της 10ετίας 1990, αρχές του 2000 ο γράφων με μέλη του ΔΣ της Πανελλήνιας Εκπολιτιστικής Ένωσης Διβριωτών (ΠΕΕΔ) επισκεφτήκαμε την συμπατριώτισσα πολιτικό της ΝΔ και ιδιοκτήτρια κ. Φάνη Πάλλη – Πετραλιά και της ζητήσαμε (μπορούμε να πούμε απαιτήσαμε) η ίδια να φροντίσει και να σταματήσει την επερχόμενη κατάρρευση του ιστορικού αρχοντικού και την απαράδεκτη χρήση του ως στάβλου. Και της προτείναμε να βρεθεί τρόπος αξιοποίησής του για το καλό της Δίβρης. Η ίδια πράγματι έδειξε μεγάλη προθυμία και μάλιστα μας παρακάλεσε να της δώσουμε όσα ιστορικά στοιχεία έχουμε για την οικογένεια Πετραλιά και το συγκεκριμένο κτίριο, που στη συνέχεια της στείλαμε σχετικό φάκελο με όσα στοιχεία είχαμε στη διάθεσή μας (για το μεγαλέμπορο της Πάτρας του προπερασμένου αιώνα Επαμεινώνδα Πετραλιά κλπ).

Είναι αλήθεια ότι με πνεύμα γενναιοδωρίας και πατριωτική αγάπη για την γενέτειρα της οικογένειας, Δίβρη, οι αδελφές Πετραλιά κατόρθωσαν να πείσουν τον τότε Υφυπουργό Οικονομικών του ΠΑΣΟΚ κ. Δημ. Γεωργακόπουλο (σε εποχή των …«παχιών αγελάδων») να εγκρίνει ένα σημαντικό εθνικό (κατ΄αρχήν) κονδύλιο κάποιων εκατομμυρίων Ευρώ, όχι μόνον για την ανακαίνιση του συγκεκριμένου «αρχοντικού» αλλά περιελήφθη σε ένα συνολικό πακέτο που περιελάμβανε την ανακαίνιση του κτιρίου του κλειστού Δημοτικού Σχολείου Ορεινής, ως και την αναστήλωση της ιστορικής Ιεράς Μονής Πορετσού. Το έτος 2003 σε μια πανηγυρική συγκέντρωση στην αίθουσα του ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΙΒΡΗΣ έγινε πομπώδης αναγγελία (παρουσία του κ. Γεωργακόπουλου, της κ. Πετραλιά, του ΕΟΤ και άλλων επισήμων) αφενός της μεγάλης Δωρεάς Πετραλιά στο Δήμο Λαμπείας αλλά και των δυο άλλων έργων.

Το έτερο παραληφθέν κτίριο του παλιού
Δημοτικού Σχολείου Ορεινής (Μοστενίτσας)

Για την ιστορία αναφέρουμε ότι στην «φιέστα» αυτή δεν συμμετείχε σκόπιμα η ΠΕΕΔ, η οποία συμφωνούσε μεν απόλυτα με το έργο του «αρχοντικού Πετραλιά», αλλά διαφωνούσε με την μετατροπή του Σχολείου της Ορεινής σε Ξενώνα (καθόσον απέκλειαν την επαναλειτουργία στο μέλλον του Σχολείου στο μικρό χωριό, που μπορούσαν κάλλιστα προσωρινά να το μετατρέψουν σε ένα Πολιτιστικό Κέντρο) και κυρίως διαφωνούσε με την διάλυση και μετατροπή της ιστορικής Μονής σε πολυτελές Ξενοδοχείο χωρίς να αναστηλώνεται ο Ναός που είναι από τα σπουδαιότερα βυζαντινά Μνημεία (αυτό προεβλέπετο στη υπογραφείσα σύμβαση!).

Βεβαίως η τελευταία αυτή ιστορία είναι πολύ πονεμένη. Ήταν αιτία να διωχθεί και να δικαστεί ο πρόεδρος της ΠΕΕΔ, αλλά η κατάληξη είναι ευτυχής και σημαντική για το γεγονός ότι και η Μονή Πορετσού έγινε ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα ενός ορθόδοξου παραδοσιακού Μοναστηριού (με παρέμβαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και του ίδιου του Υπουργού Πολιτισμού) και επήλθε τελικά ειρηνική διευθέτηση στις δικαστικές διαμάχες, εκατέρωθεν συνετής συμφωνίας με την μακροθυμία της Ιεράς Μητροπόλεως Ηλείας και την ικανοποίηση της ΠΕΕΔ.

Η δημιουργία των κτιρίων από τον ΕΟΤ

και οι προοπτικές αξιοποίησης

Η ιστορική Ιερά Μονή Πορετσού (που ελπίζουμε να επαναλειτουργήσει), ένα από τα
σπουδαιότερα Βυζαντινά Μνημεία (πιθανώς του 1100μ. Χ., με αγιογραφίες των περίφημων
αδελφών Μόσχων), όπως είναι σήμερα χωρίς να έχουν τελειώσει οι εργασίες,
μεταβάλεται σε ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα ολκής.

Ο ΕΟΤ με επικεφαλής ένα από τους διαπρεπέστερους μηχανικούς τον κ. Αγριαντώνη, ξεκίνησε το 2003 την ανακαίνιση-αναστήλωση των δυο ως άνω κτιρίων και επί τέλους μετά από 8 χρόνια εργασιών τα παρέδωσε στο ιδιοκτήτη Δήμο Αρχ. Ολυμπίας (ειρήσθω εν παρόδω ότι τα κτίριο της Δίβρης, δεν έχει ακόμη τελειώσει σε όλες του τις κατασκευές και προκαλεί εντύπωση πως παραλήφθηκε). Όπως προαναφέραμε, η πρώτη εξαγγελία ήταν πως η χρηματοδότηση ήταν από εθνικά κονδύλια, στη συνέχεια έγινε τροποποίηση και μπήκαν κυρίως χρήματα από Γ’ ΚΠΣ (Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα-ΕΠΑΝ ΙΙ», κονδύλια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφ. Ανάπτυξης και ελληνικού Δημοσίου).

Επίσης στην πορεία τροποποιήθηκαν (κατ΄ όνομα βέβαια) και οι μελλοντικές χρήσεις των κτιρίων προφανώς για να δικαιολογηθούν οι χρηματοδοτήσεις. Συγκεκριμένα: είδαμε στις πινακίδες που αναρτήθηκαν στο «αρχοντικό Πετραλιά» να αναγράφεται ως «Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης» και στο πρώην Σχολείο της Ορεινής ως «Κέντρο Ενημέρωσης Οικοτουρισμού»!!.. Δηλαδή τα γνωστά κόλπα (με στομφώδεις λέξεις) για τις γαλαντόμες Ευρωπαϊκές χορηγίες (ήγουν τα «ξένα κόλυβα») που σε γενικό επίπεδο μας έφεραν εδώ που είμαστε σήμερα ως λαό και έθνος. Αλλά αυτό είναι άλλης τάξεως θέμα, πλην ο κ. Δήμαρχος της Αρχαίας Ολυμπίας στην παραλαβή των κτιρίων, έδωσε δικό του περιεχόμενο στη μελλοντική χρήση των κτιρίων. Για το πρώτο δήλωσε ότι θα λειτουργήσει για «Περιβαλλοντική Ενημέρωση και Πολιτιστικές δραστηριότητες» και το δεύτερο για «φιλοξενία 15 επισκεπτών ανά βραδιά»!!...

Εμείς (εννοώ η ΠΕΕΔ) που είχαμε και την πρωτοβουλία για την διάσωση και αξιοποίηση του «αρχοντικού Πετραλιά», σταθμίζοντας την σοβαρότητα του θέματος ενημερώνουμε ότι η πρώτη σκέψη και επιθυμία που μεταφέραμε στην κ. Πετραλιά προφορικώς και εγγράφως, ήταν ότι θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ως Δημοτικό Πολιτιστικό Κέντρο Δίβρης και Μουσείο έκθεσης ολυμπιακών κειμηλίων (που διαθέτει και η ίδια η κ. Φάνη Πετραλιά κληρονομηθέντα από τον πατέρα της άνθρωπο του Ολυμπισμού Επαμεινώνδα Πετραλιά) σε σύνδεση πάντα με την Παγκόσμια Ολυμπιακή πρωτεύουσα, με παράλληλη φροντίδα οδικής και πεζοπορικής σύνδεσης (υπάρχουν ήδη 180.000 Ευρώ διαθέσιμα για το έργο αυτό) . Σε αυτήν μας τη θέση επιμένουμε και ελπίζουμε να εισακουστούμε, έστω και αυτή τη στιγμή, παρά τις μεγαλοστομίες που εκφράζονται είτε από τον κ. Δήμαρχο (που έχει άλλωστε και την ευθύνη) ή άλλων παραγόντων άσχετων και αερολογούντων…

Τελειώνοντας, περιμένουμε από τον αρμόδιο Δήμο Αρχ. Ολυμπίας να συζητήσει υπεύθυνα με την τοπική κοινωνία και τους ενδιαφερόμενους φορείς της Δίβρης (αλλά και την δωρήτρια κ. Πετραλιά), αφενός να ενημερώσει και αφετέρου να ακούσει και τη γνώμη εκείνων που μεριμνούν και φροντίζουν τον τόπο τους… Και επ΄αυτού αναμένουμε και θα επανέλθουμε.

Σωτήρης Σωτηρόπουλος

(Πρόεδρος του ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΙΒΡΗΣ και

Εκδότης του περιοδικού «ΔΙΒΡΗ»)