Κυριακή, 26 Αυγούστου, 2012
Ο άνθρωπος ο οποίος προσεδάφισε ή προσαρίωσε πριν μερικές ημέρες στον πλανήτη Αρη το ρομποτικό εργαστήριο Curiosity -Περιέργεια- τραβώντας τα βλέμματα όλου του Κόσμου στο υπερπέραν, έχει αίμα, όνομα, λαλιά και ψυχή ελληνική. Ονομάζεται Περικλής Παπαδόπουλος και γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1963, αποφοίτησε από το Λεόντειο Λύκειο και μετανάστεψε στην Αμερική το 1982 για να σπουδάσει Αέρο/Αστροναυτική, με ειδικότητα σε planetary exploration και hypersonics. Είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου Stanford με διδακτορικό το 1992. Από το 1987 Εργαζόταν στο Κέντρο τις NASA στο Silicon Valley της Καλιφόρνιας (NASA - Ames Research Center) για 20 χρόνια. Συμμετείχε σε διάφορες πλανητικές αποστολές συμπεριλαμβανόμενου ανάμεσα στα άλλα και του Marsh Science Laboratory (MSL).
Σήμερα είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο San Jose της Καλιφόρνιας και εξακολουθεί να διατηρεί τη θέση του στη ΝΑSA ως NASA senior associate σε διάφορα πλανητικά προγράμματα και με συμμετοχή των φοιτητών του.
Είναι ο ιδρυτής του Silicon Valley Space Center (SVSC) και του National Center for Advanced Small Satellite Technologies (CASST). Είναι έγγαμος και πατέρας δύο έφηβων αγοριών.
Ευγενικός, ήρεμος, προσηνής, ταπεινός, όπως άλλωστε όλοι οι καταξιωμένοι της Γης, με αρχές και αξίες οι οποίες γίνονται φανερές όταν συζητά κάποιος μαζί του.
Οταν του είπαμε ότι τηλεφωνούμε από τον «Εθνικό Κήρυκα» ανταποκρίθηκε αμέσως λέγοντας πως «κάνετε θαυμάσια εργασία στον ‘Ε.Κ.’, σας παρακολουθώ διά της ηλεκτρονικής εκδόσεως».
Γνωρίζοντας όσο κανείς άλλος τον πλανήτη Αρη, μας ανέφερε πως «το υψηλότερο βουνό του λέγεται Ολυμπος, το βαθύτερο σημείο λέγεται Ελλάδα, κι αυτές τις ονομασίες τις έδωσε ο Ιταλός Τσιαπαρέλη στα τέλη του 1800 γιατί ήταν λάτρης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και της αστρονομίας».
Αναφορικά με την προσεδάφιση ή προσαρίωση του Curiosity στον Αρη, είπε: «Νομίζω ότι είναι μία μεγάλη τεχνολογική επιτυχία, η οποία ανοίγει τους ορίζοντες για μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές στον Αρη το έτος 2030 με 2040 και ο λόγος είναι επειδή χρησιμοποιήσαμε καινούργιες τεχνολογίες και κατορθώσαμε να προσεδαφίσουμε ένα όχημα μεγαλύτερου μεγέθους από ό,τι έχουμε κάνει στο παρελθόν γύρω στον ένα τόνο, κι όχι μόνο αυτό αλλά ξέρουμε και τη μέθοδο πλέον προσεδάφισης ή προσαρίωσης μεγαλύτερων όγκων και μαζών».
Ο Δρ. Παπαδόπουλος ειδικεύεται στον τομέα της υπερηχητικής επανένταξης, ενώ εξηγώντας συγκεκριμένα τον δικό του ρόλο στην επιτυχία της προσεδάφισης, ανέφερε πώς «φτάνουμε στον πλανήτη με μία υψηλή ταχύτητα γύρω στα έξι χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο κι εκεί πρέπει να επιβραδύνουμε και η επιβράδυνση γίνεται χρησιμοποιώντας την ατμόσφαιρα, στα αγγλικά λέγεται aero braking». Πρόσθεσε ότι «η ειδικότητά μου έχει να κάνει συγκεκριμένα με την είσοδο στην ατμόσφαιρα και την επιβράδυνση μέχρι του σημείου που ανοίγει το αλεξίπτωτο. Χρησιμοποιούμε ένα θερμικό στρώμα, ένα υλικό που προστατεύει το όχημα σε υψηλές θερμοκρασίες, κρατά το όχημα σε υπερηχητικές ταχύτητες μιλούμε για είκοσι φορές την ταχύτητα του ήχου, δημιουργείται ένα ωστικό κύμα και με το ωστικό κύμα της επιφάνειας έχομε χημικές αντιδράσεις που εκκρίνουν ενέργεια και θερμαίνουν το όχημα, κι εκεί έγκειται ο σχεδιασμός του θερμικού συστήματος για να κρατηθεί το όχημα σε μία θερμοκρασία ασφαλή». Και συμπλήρωσε: «Βασικά μετατρέπουμαι την κινητική ενέργεια του οχήματος που ξεκινά από τα έξι χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο και κατά τη διάρκεια της εισόδου αυτή μετατρέπεται σε θερμική ενέργεια. Σχεδιάσαμε αυτό το υλικό που λέγεται ‘Πίκα’ που προστατεύει το όχημα και το έχουμε φτιάξει εμείς η ομάδα η δική μας, μάλιστα έχουμε την πατέντα εδώ».
Είπε ακόμα πως «θα σας πω κάτι που δεν είναι γνωστό, ο προηγούμενος διευθυντής της NASA είχε το όραμα να σχεδιαστεί ένα όχημα το οποίο θα μπορεί να πηγαίνει στη Σελήνη, στον Αρη και να επιστρέφει στη Γη. Κι αυτό είναι το όχημα είναι Orion, το οποίο ο κ. Ομπάμα το έκοψε λίγο από τους προϋπολογισμούς. Βασικά το έχουν φτιάξει το όχημα, αλλά το θερμικό στρώμα που πήγε στον Αρη είναι ακριβώς το ίδιο που είχε σχεδιαστεί για όλες αυτές τις αποστολές. Αυτό σας το λέγω διότι η επιστροφή από τον Αρη ή από τη Σελήνη στη Γη είναι σε πολύ μεγαλύτερες ταχύτητες και θερμοκρασίες, δηλαδή επιστρέφουμε στη Γη με έντεκα χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο και με υψηλότερες θερμοκρασίες. Η είσοδος στον Αρη είχε πολύ χαμηλό ρίσκο γύρω στο 1% γιατί αυτό το σύστημα έχει σχεδιαστεί για πολύ υψηλές θερμικές εισόδους».
Στην ερώτηση πόσο δύσκολο ήταν το εγχείρημα αυτή τη φορά της προσεδάφισης στον Αρη, από άλλες φορές, είπε πως «είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Ηταν μια αποστολή που δουλεύουμε πάνω από δέκα χρόνια και πολύς κόσμος μην το παίρνουμε προσωπικά ότι εγώ τα έκανα όλα όπως γίνεται συνήθως». Και τόνισε: «Το σύστημα αυτό ήταν πολύπλοκο και δύσκολο. Επειδή στο παρελθόν έχουμε χάσει αποστολές και δεν ξέραμε τους λόγους για τους οποίους τις χάσαμε, το ποσοστό επιτυχίας ιστορικά είναι γύρω στο 40%. Οι Ρώσοι έχουν ολοκληρωτική αποτυχία σε αποστολές στον Αρη. Ενα από τα θέματα που είχαμε θέσει ήταν ότι αν κάτι δεν πάει καλά θα θέλαμε να ξέραμε τους λόγους. Αυτό το θερμικό σύστημα έχει κάνει μετρήσεις σε πραγματικό χρόνο πιέσεων θερμοκρασιών και πώς αυτό το υλικό που το προστατεύει βασικά αλλάζει, είναι ένας μηχανισμός πυρόλυσης πάνω στην επιφάνεια που η Γη κρατά τη θερμοκρασία χαμηλή».
Εξήγησε επίσης πως «αυτές τις μετρήσεις τις κάνουμε σε πραγματικό χρόνο και επίσης καθοδηγούμε και το όχημα κι αυτό είναι κάτι που δεν είχε ξαναγίνει ποτέ. Πριν μπούμε στην ατμόσφαιρα και μόλις φτάσαμε στον πλανήτη το όχημα είχε μία μικρή ροπή γύρω στις δύο στροφές το δευτερόλεπτο. Σταματήσαμε αυτή τη ροπή και το φέραμε σε μία γωνία προσπτώσεως προς την ατμόσφαιρα, εκείνη τη στιγμή απορρίψαμε από το πίσω μέρος δύο βάρη των 75 κιλών, το οποίο αυτό μετατόπισε το κέντρο βαρύτητας του οχήματος και μας έδωσε μία γωνία προσπτώσεως 0,28 δηλαδή μας έδωσε μία ανοδική δύναμη, που σημαίνει ότι η είσοδος πλέον δεν ήταν βαλλιστική όπως όλες οι προηγούμενες αποστολές ήταν βαλλιστικές, κι αυτό ήταν ένα από τα καινούργια σημεία που κάναμε. Από την πίσω μεριά είχαμε αυτά τα προωθητικά συστήματα που καθοδηγούσαν το όχημα, το οποίο είναι τελείως αυτόνομο, δηλαδή μόνο του κάνει τις αποφάσεις. Βάσει αυτών των μετρήσεων από το μπροστινό μέρος από το θερμικό σύστημα κάνει τους υπολογισμούς πώς θα καθοδηγηθεί το όχημα με τα προωθητικά συστήματα από την πίσω μεριά».
Στην ερώτηση δεν το ελέγχατε εσείς από τη Γη, απάντησε «όχι, ήταν τελείως αυτόνομο γιατί η επικοινωνία με τη Γη είναι γύρω στα εφτά με δέκα λεπτά, δεν υπήρχε περίπτωση να γίνει τίποτε αν κάτι δεν πήγαινε σωστά. Τα πάντα γίνονται πολύ γρήγορα. Οταν κατεβούμε στο 1,9 ταχύτητα του ήχου ανοίγει ένα μεγάλο αλεξίπτωτο, αλλά πριν ανοίξει πετούμε από το πίσω μέρος του οχήματος έξι βαρίδια των 25 κιλών για να φέρουμε πάλι το κέντρο βαρύτητας του οχήματος στον άξονα συμμετρίας του και ανοίγουμε το αλεξίπτωτο».
Ο Δρ. Παπαδόπουλος αποκάλυψε για πρώτη φορά μέσω του «Ε.Κ.» ότι «το πιο επικίνδυνο σημείο της αποστολής είναι ότι στα 20 μέτρα πάνω από την επιφάνεια του πλανήτη αρχίζει και ξεκινάει αυτός ο γερανός που λέγεται sky crane κάτω από τον οποίον κρέμεται το όχημα, κι αυτό δεν είχε ξαναγίνει ποτέ. Εκείνη τη στιγμή λοιπόν αν το όχημα δεν προσγειωνόταν σωστά, δηλαδή σε όρθια θέση, θα ήταν ολοκληρωτική αποτυχία».
Ενας από τους πιο μεγάλους φόβους του Δρ. Παπαδόπουλου ήταν η αμμοθύελλες. «Στον Αρη υπάρχουν αμμοθύελλες που καλύπτουν ολόκληρο τον πλανήτη και μάλιστα αυτό είναι ένα θέμα με το οποίο είχα ασχοληθεί στη διατριβή μου στο Στάμφορντ», λέει και εξηγεί: «Αυτές οι αμμοθύελλες ξεκινούν από την περιοχή της Ελλάδος που είναι στο νότιο ημισφαίριο, καλύπτουν ολόκληρο τον πλανήτη και είναι απρόβλεπτες, δεν ξέρουμε πόσο θα διαρκέσουν και πηγαίνουν σε υψόμετρα πενήντα χιλιόμετρα από την επιφάνεια του Αρη».
Αποκάλυψε ότι «λίγο αριστερά από το σημείο που προσεδαφίστηκε το Curiosity υπήρχε μία αμμοθύελλα, η οποία δεν ήταν ισχυρή κι είχαμε υπολογίσει ότι θα καταπραϋνθεί. Αυτές οι αμμοθύελλες δεν έχουν πολύ μεγάλη δύναμη διότι η πυκνότητα της ατμόσφαιρας του Αρη είναι πολύ χαμηλή, είναι στο ένα δέκατο της πυκνότητας της Γης, δηλαδή και σε ανεμοστρόβιλο να βρεθεί το όχημα οι δυνάμεις είναι σχετικά μικρές».
Είπε ακόμα πως «ευτυχώς ήταν μια πολύ όμορφη μέρα στον Αρη, λαμπερός ουρανός κι όλα δούλεψαν στην εντέλεια» και τόνισε πως «ήταν τόσο ακριβής η προσγείωση που είμαστε μακριά λιγότερο από ένα χιλιόμετρο από το σημείο που είχαμε προγραμματίσει, κι αυτό είναι εντυπωσιακό», ενώ στην ερώτηση πώς αισθάνεται, είπε: «Τα συναισθήματα δεν περιγράφονται γιατί ήταν τόσα χρόνια εργασίας, υπήρχε αγωνία αν και το ρίσκο ήταν σχετικά χαμηλό γιατί ξέραμε τα είχαμε δοκιμάσει, υπάρχει το λεγόμενο test as you fly, δηλαδή δοκιμάζουμε το σύστημα εδώ στη Γη όπως θα είναι όταν θα πετάξει».
Εξήγησε ότι το Curiosity «θα ανεβεί στην κορυφή που λέγεται point sharp, θα ανεβαίνει σταδιακά και θα κάνει γεωλογικές μετρήσεις και υπολογίζουμε ότι θα δούμε την ιστορική γεωλογική κατατομή του πλανήτη, κι αυτό είναι σημαντικό γιατί μπορούμε να το συγκρίνουμε με την γεωλογική ιστορία της Γης και να βγάλουμε ανάλογα συμπεράσματα και επιπλέον να δούμε για μικροβιολογικά απολιθώματα, στοιχεία ζωής, αν βρούμε κάτι. Τα πετρώματα αυτά είναι κατάλοιπα από ποτάμια πριν δισεκατομμύρια χρόνια και ελπίζομε ίσως να βρεθεί κάτι να μας δώσει δείγματα του ιστορικού παρελθόντος του πλανήτη».
Οσο για το χρονικό διάστημα που θα μείνει το όχημα στον Αρη, είπε πως «το όχημα έχει ένα θερμικό πυρηνικό σύστημα που το διατηρεί ζεστό και έχει οριστεί η αποστολή του για δύο χρόνια, αλλά άνετα κρατά 4 ή 5 χρόνια. Θα συνεχίσει να κάνει μετρήσεις μέχρι να παγώσει το σύστημα έπειτα από αρκετά χρόνια, δεν θα επανέλθει πλέον στη Γη».
Στην ερώτηση, τι υπάρχει πάνω στην Αρη, μας είπε: «Είναι ενδιαφέρον πλανήτης, ξέρουμε ότι σίγουρα υπάρχει νερό, η ατμόσφαιρα είναι 95% διοξείδιο του άνθρακος. Υπήρχαν από πολύ παλιά από το 1970 σχέδια για την αναμόρφωση του Αρη, δηλαδή υπάρχουν φυτά και συνθήκες που μπορούν να μετατρέψουν το διοξείδιο του άνθρακος σε οξυγόνο, σχέδια για ανθρώπινες αποικίες, υπάρχουν πολλά».
Οσο για το αν υπάρχουν ίχνη ότι κάποτε υπήρξε ζωή εκεί, ανέφερε ότι «δεν ξέρουμε, γι’ αυτό αυτή η αποστολή είναι φοβερή διότι κάθε μέρα θα έχομε νέα επιστημονικά και μαθαίνομε πράγματα που ούτε καν τα έχουμε φανταστεί». Συμπλήρωσε πως «έχουμε βρει θαλάμους από τους οποίους βγαίνει λάβα από το ηφαίστειο τους οποίους μπορούμε να μετατρέψουμε σε προσωρινές κατοικίες για αστροναύτες».
Σχετικά με το ποιος ή τι δημιούργησε ή συγχρονίζει όλα αυτά, απάντησε ότι «τίποτε δεν είναι τυχαίο και εκεί βασικά υπάρχει και το δέος. Οταν κοιτάζεις στο Διάστημα και βλέπεις δισεκατομμύρια αστέρια, πλανήτες, γαλαξίες και πράγματα τρομερά αφάνταστα συνειδητοποιείς πόσο μικρός είναι ο άνθρωπος κι ότι αυτά δεν είναι τυχαία υπάρχει σίγουρα κάποια υπεράνω δύναμη που διέπει όλα αυτά τα πράγματα».
Στην ερώτηση πιστεύετε στον Θεό, είπε ότι «οπωσδήποτε πιστεύω» και πρόσθεσε χαμογελώντας πως «αυτή ήταν εύκολη ερώτηση».
Στο νου του πάντοτε έχει την Ελλάδα κα πώς να την βοηθήσει γι’ αυτό και διαρκώς προσπαθεί. «Αμεσος στόχος μου και προσπάθεια είναι να εκτοξεύσω τον πρώτο καθαρά ελληνικό μικρό-δορυφόρο από το διαστημικό σταθμό και πρώτο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το κόστος της αποστολής είναι λιγότερο από 60.000. Η χρηματοδότηση από Ελληνες μαθητές διεθνώς (με συμβολή από 1 μέχρι 10 ευρώ) και η τεχνική ολοκλήρωση του συστήματος σε συνεργασία Ελλήνων επιστημόνων, φοιτητών και μαθητών εντός και εκτός Ελλάδος σε λιγότερο από ένα χρόνο. Τον μικροδορυφόρο τον ονόμασα Λ-sat. Πιστεύω ότι με αυτή τη σύντομη αποστολή θα μπορέσουμε να επιμορφώσουμε και δικτυώσουμε τα νέα μας παιδιά παγκοσμίως. Εχω ήδη εξασφαλίσει την άδεια από την NASA για την πραγματοποίηση της αποστολής».
Στην ερώτηση πότε θα εκτοξευθεί αυτός ο μικροδορυφόρος είπε ότι «τον έχουμε ήδη στείλει στον διαστημικό σταθμό και ο οποίος θα φύγει τον Σεπτέμβριο σε τρεις εβδομάδες». Και εξήγησε: «Δηλαδή έχει σταλεί με τον γιαπωνέζικο πύραυλο, έχει μπει στον διαστημικό σταθμό και από εκεί θα βγει από ένα σύστημα και θα μπει στο Διάστημα. Αυτός είναι ο πρώτος αμερικανικός μικροδορυφόρος, ο οποίος είναι 10Χ10Χ10 εκατοστά, είναι ένας μικρός κύβος».
Αποκάλυψε ότι «αυτόν τον μικροδορυφόρο τον φτιάξαμε μέσα σε δέκα μήνες με δέκα φοιτητές βασικά, πήρα όλες τις άδειες, όλο το κόστος όπως σας είπα ήταν γύρω στις 60.000. Πήγα στον διευθυντή της NASA που είναι φίλος μου και του είπα θέλω να φτιάξω έναν καθαρά ελληνικό μικροδορυφόρο που να έχει πάνω του την ελληνική σημαία και μου είπε ‘ναι να το κάνουμε’. Του είπα ότι ο λόγος που θέλω να το κάνω δεν είναι για καμία αυτοπροβολή, αν είναι δυνατόν και ανωνύμως». Είπε ακόμα πως «θα βάλουμε ένα υποσύστημα και ήδη έχει επικοινωνήσει μαζί μου ένας αξιωματικός του Εμπορικού Ναυτικού, τους ενδιαφέρει το θέμα της πειρατείας. Εχω πάρει άδεια ο μικροδορυφόρος που φτιάξαμε θα επικοινωνεί με το δίκτυο των δορυφόρων Iridium και Acrom και από εκεί κατευθείαν στην τηλεφωνία, δηλαδή σε οποιοδήποτε κινητό θέλετε».
Είπε επίσης πως «επιθυμία μου είναι να βοηθηθούν τα νέα παιδιά. Στο Curiosity εάν προσέξατε το κέντρο ελέγχου ήταν επανδρωμένο με σχετικά νέα παιδιά επιστήμονες. Τα τελευταία χρόνια η NASA έχει κάνει μια πολύ συστηματική προσπάθεια να προωθήσει τις επιστήμες και την τεχνολογία από δημοτικά μέχρι πανεπιστήμια. Οι πιο πολλές αποστολές κατευθύνονται προς πανεπιστήμια με στόχο το λεγόμενο στα αγγλικά outreach k-12 and STEMeducation. (STEM - Science Technology Engineering and Math). Αυτό είναι και το κλειδί για την πατρίδα μας. Η νέα γενιά που θα αντιμετωπίσει και τα αποτελέσματα της οικονομικής φθοράς πρέπει να οπλιστεί καταλλήλως. Η ελληνική οικογένεια έχει κάνει την καλύτερη επένδυση από ανέκαθεν στην παιδεία. Οπως αποδείχθηκε αυτή ήταν και η καλύτερη οικονομική τοποθέτηση. Πρέπει να στηριχτούμε στη νεολαία μας και το δυναμικό της. Καιρός είναι να θερίσουμε τους καρπούς αυτής της ήδη ιδιωτικοποιημένης επένδυσης που ευτυχώς δεν μπορούν να μας την δημεύσουν. Και για τα παιδιά που ξενιτεύονται λόγω ανεργίας πρέπει να τα συναντήσουμε στην απέναντι μεριά. Η οδύσσειά τους πρέπει να είναι πολύ σύντομη».
Πηγή: Εθνικός Κήρυξ, Θεόδωρος Καλμούκος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου