Η ατζέντα με τα σημαντικότερα θέματα της χρονιάς που έρχεται

 Κυριακή, 30 Δεκεμβρίου, 2012

Ο χάρτης του 2013

Σύννεφα και ξέφωτα που βλέπει μπροστά της η κυβέρνηση τη χρονιά που έρχεται

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ

Εκλογές; Καλύτερα όχι. Ανασχηματισμός; Αργότερα. Φορολογικό; Μεγάλο άγχος. Ιδιωτικοποιήσεις; Κρίσιμος στόχος, αλλά με χαμηλό πήχη. Κυβερνητική συνοχή; Αρκεί να αντέξει το ΠΑΣΟΚ. Λίστα Λαγκάρντ; Σκιά για το πολιτικό σύστημα, αλλά όχι πρόβλημα του Βενιζέλου. Το 2013 είναι μια χρονιά δύσκολη αλλά και ελπιδοφόρα, μέσα από το πρίσμα του πολιτικού σχεδιασμού του Μαξίμου. Είναι επίσης η χρονιά που μπορεί να θυμηθούμε - ιδίως με αφορμή το χτύπημα των Ισραηλινών στα πυρηνικά του Ιράν αλλά και την κατάρρευση της Συρίας - ότι πολιτική δεν είναι μόνο η οικονομία.

Αυτή είναι, εν πολλοίς, η ατζέντα της χρονιάς που αρχίζει σε λίγες ημέρες ενώ ισχύει και το «στο βάθος Κύπρος». Το φινάλε της θητείας Χριστόφια στη Λευκωσία συμπίπτει με χρηματοοικονομική κρίση «εκατό φορές χειρότερη από ό,τι στην Ελλάδα», λένε στις Βρυξέλλες. Οσα ξέρει ο νοικοκύρης - εν προκειμένω ο Πρωθυπουργός - δεν τα ξέρει, λένε, ο κόσμος όλος. Ιδού το 2013 με τη ματιά του Αντώνη Σαμαρά.

Σε φάση κρίσης έχει κανείς την τάση να γυρίσει πίσω σε πιο ευτυχισμένους καιρούς, όταν τα πράγματα ήταν καλά. Δεν είναι λοιπόν λίγοι οι μετέχοντες στην ελληνική ελίτ που κοιτάζουν έξω από το παράθυρό τους και αντί να βλέπουν το παρόν, «βλέπουν» με τα μάτια της ψυχής μια προηγούμενη εποχή που να είναι της αρεσκείας τους. Απομεσήμερο Κυριακής στο σπίτι του στην Κηφισιά, ο Αντώνης Σαμαράς κοιτάζει από το μεγάλο παράθυρο του σαλονιού έξω στον κήπο. Ο Πρωθυπουργός δεν βλέπει πίσω αλλά μπροστά. Κοιτάζει ήδη τα επόμενα δύο χρόνια.

ΕΡΓΑΣΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ. Γνωστός εργασιομανής, ο Σαμαράς βρέθηκε στο στοιχείο του μέσα στην ατμόσφαιρα διαρκούς κρίσης των τελευταίων μηνών, γυρνώντας στο Μαξίμου και Σάββατα και Κυριακές. Ακόμη και στις γιορτές έβαλε κυβερνητικές συσκέψεις, την παραμονή και αμέσως μετά τα Χριστούγεννα. Αλλά όπως κάθεται στη λευκή πολυθρόνα, σε μια φευγαλέα στιγμή αναστοχασμού, ανάμεσα σε δύο τηλεφωνήματα σε υπουργούς και μια παύση για σκέψη, ο Σαμαράς μιλάει ήδη για το 2013 που ξέρει ότι είναι η κρίσιμη χρονιά: για την κυβέρνησή του καθώς και τα κόμματα που τη συναπαρτίζουν, αλλά βεβαίως και για τη χώρα.

Εν αρχή ην η πολιτική. Και η αγορά της δημόσιας ζωής έχει στο μυαλό της κρίσιμα ερωτήματα για την επόμενη χρονιά. Υποκρύπτεται πίσω από το σαμαρικό μειδίαμα μια κάποια σκέψη για εκλογές; Πράγματι, ο Πρωθυπουργός δεν θέλει να δει την κυβέρνησή του να εγκλωβίζεται στην κινούμενη άμμο της αναποφασιστικότητας και των συμβιβασμών. Αρα, είναι διατεθειμένος να τραβήξει μόνο μπροστά.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν έχει κάνει ήδη τους πολιτικούς υπολογισμούς του. Οι πρόωρες εκλογές - τρίτες σε λιγότερο από δώδεκα μήνες - δεν είναι προς το συμφέρον της χώρας. Αρα, ο Σαμαράς δεν είναι διατεθειμένος στη φάση αυτή να τις προκαλέσει.

Με τον ίδιο τρόπο που ο Πρωθυπουργός έχει επίγνωση των αδυναμιών κάποιων υπουργών του - στους οποίους τηλεφωνεί τρεις ή τέσσερις φορές την ημέρα για να τους παροτρύνει ή και να βεβαιωθεί ότι προχωρούν τα θέματά τους - αλλά όχι μέχρι του σημείου να επιχειρήσει ανασχηματισμό. Εμπειρος πολιτικός - που έχει μπει και στη φάση της ηλικιακής ωριμότητας - ο Σαμαράς γνωρίζει ότι μια ανακατανομή χαρτοφυλακίων ενδέχεται να του προκαλέσει περισσότερα προβλήματα από όσα θα του λύσει.

ΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΡΕΑΛΙΣΜΟ. Οπως πάντα στην πολιτική, τα πράγματα έχουν ενδιαφέρον αν τα γνωρίζει κανείς από μέσα. Εξίσου ενδιαφέρουσα είναι όμως και η οπτική απέξω. Εμπειρος και θαλερός, παρά την προχωρημένη - όπως παραδέχεται ο ίδιος - ηλικία του, παράγων της συντηρητικής παράταξης, από αυτούς που δεν μιλούν ποτέ δημοσίως, επισημαίνει ότι ο τωρινός Σαμαράς έχει μεγάλες διαφορές από τον υπουργό Εξωτερικών των αρχών της δεκαετίας του '90 ή τον αρχηγό της Πολιτικής Ανοιξης. Ο ρεαλισμός έχει πάρει τη θέση του βολονταρισμού. «Και όπως έχει συμβεί σε όλες τις μεγάλες πολιτικές καριέρες», εξηγείται υπομονετικά, «το πέρασμα από την έρημο δεν ήταν χωρίς συνέπειες». Με απλά λόγια, ως Πρωθυπουργός, ο Σαμαράς είναι προσεκτικός και, παρότι δεν φοβάται το ρίσκο, αντιλαμβάνεται την ανάγκη να συντηρεί τις ισορροπίες επάνω στις οποίες βασίζονται η κυβέρνησή του αλλά και η ομαλότητα στη χώρα.

Με όρους παραδείγματος χάριν πολιτικής αγοράς, η αναβολή του ανασχηματισμού εξυπηρετεί, πολύ περισσότερο από τον ίδιο τον Σαμαρά, τους εταίρους του στην κυβέρνηση. Εμπειροι παρατηρητές επισημαίνουν ότι ανασχηματισμό δεν θέλει ο Φώτης Κουβέλης, που ούτε ο ίδιος ενδιαφέρεται να μπει στην κυβέρνηση ούτε να βγει ο - δικός του άνθρωπος - Αντώνης Ρουπακιώτης από το υπουργείο Δικαιοσύνης επιθυμεί. Ακόμη περισσότερο, όμως, ανασχηματισμό δεν θέλει με τίποτε ο Βαγγέλης Βενιζέλος πριν από το Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ. Αυτό φαίνεται να έχει προκύψει ύστερα από δισταγμούς, ελιγμούς και προβληματισμούς αντάξιους ενός Αμλετ - μόνο που ο Βενιζέλος δεν έχει τη φυσική εμφάνιση του πρίγκιπα. Η συμμετοχή ή όχι του ΠΑΣΟΚ στον ανασχηματισμό και η επιλογή ή όχι κάποιων από τα στελέχη για υπουργικούς ρόλους είναι ένα από τα λίγα χαρτιά που έχει ακόμη να παίξει ο Βενιζέλος για να κρατήσει τον έλεγχο στα εσωκομματικά.

ΜΕΤΑΞΥ ΤΡΙΤΟΥ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΥ. Η σχέση του Βενιζέλου με τον Σαμαρά - αλλά και τον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα - έχει εξομαλυνθεί πλήρως τον τελευταίο καιρό. Για να μην πούμε ότι έχει βελτιωθεί δραστικά. Την ίδια ώρα, η υποστήριξη ενός ΠΑΣΟΚ που φαίνεται να φθείρεται με διαλυτικό ρυθμό εβδομάδα την εβδομάδα είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της κυβέρνησης. Η καταρράκωση της Ιπποκράτους στις δημοσκοπήσεις δημιουργεί ακόμη και προβλήματα εσωτερικών ισορροπιών μεταξύ των τριών κυβερνητικών εταίρων. Ενώ δηλαδή το ΠΑΣΟΚ - ελέω διψήφιου ποσοστού και ιστορικότητας - κυριαρχούσε στην αφετηρία του περασμένου Ιουνίου επί της ΔΗΜΑΡ, αυτό μπορεί τώρα να αλλάξει. Γιατί να ακούει και να υπολογίζει ο Κουβέλης τον Βενιζέλο ως δεύτερο μεταξύ τριών, αν αρχίσει ο ίδιος να βλέπει τον εαυτό του ως δεύτερο; Είναι μια λεπτή ψυχολογική διαφορά, η οποία εκφράστηκε ήδη στην υπόθεση του Φόρουμ της Κεντροαριστεράς που ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ δεν δυσκολεύτηκε να το προσπεράσει προσώρας, ενώ η Ιπποκράτους το συζητούσε χωρίς προαπαιτούμενα.

Η εισπήδηση του ΠΑΣΟΚ από τη ΔΗΜΑΡ δημιουργεί προβλήματα γιατί η πολιτική ατζέντα του ΠΑΣΟΚ είναι πιο κοντά σε αυτήν της ΝΔ. Με απλά λόγια, το ΠΑΣΟΚ ψήφισε το Μνημόνιο τον Μάιο του 2010 και ο Βενιζέλος ήταν υπουργός Οικονομικών από τον Ιούνιο του 2011 έως τον Μάρτιο του 2012. Ο Κουβέλης έχει μεγαλύτερη απόσταση από την οικονομική πολιτική, όπως φάνηκε και στην ψηφοφορία για το πακέτο μέτρων 13,5 δισ. ευρώ, που η ΔΗΜΑΡ τελικά δεν τα ψήφισε ελέω του αριστερού προφίλ της. Πάντως, το γεγονός ότι ο Σαμαράς δεν φαίνεται διατεθειμένος να παίξει το χαρτί των εκλογών, ίσως εκτονώσει κάπως μια από τις διαφορές αιχμής μεταξύ των τριών κυβερνητικών εταίρων. Δηλαδή, την αναλογικοποίηση του εκλογικού νόμου που τη διεκδικεί πιο φωναχτά ο Κουβέλης, τη θέλει ο Βενιζέλος, αλλά δεν την επιθυμεί στη φάση αυτή το Μαξίμου. 

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ