Κέρμα αξίας ενός τρισ. δολαρίων!

Κάθε λύση για να ξεφύγουν από τον δημοσιονομικό γκρεμό συζητούν στις ΗΠΑ

Του Γιώργου Κανελλόπουλου

Σάββατο, 12 Ιανουαρίου, 2013
Η ιδέα έπεσε στο τραπέζι πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 2011 σε ιστολόγιο (blog) που ασχολείται με οικονομικά θέματα: αφού το αμερικανικό Σύνταγμα θέτει όριο (1,6 τρισ. δολ.) για το χρέος που μπορεί να έχουν οι ΗΠΑ, όριο το οποίο η χώρα έχει φτάσει ήδη με αποτέλεσμα να βρίσκεται ενώπιον δημοσιονομικού γκρεμού, η Ουάσιγκτον μπορεί να εξετάσει μια άλλη λύση. Να εκδώσει κέρμα από πλατίνα ονομαστικής αξίας ενός τρισ. δολαρίων, το οποίο μπορεί να καταθέσει έπειτα ως εγγύηση στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (FED) για να δανειστεί από αυτήν ακόμη περισσότερα χρήματα και να καλύψει δημόσιες δαπάνες. Η εξωφρενική, φαινομενικά, ιδέα που ουσιαστικά βασίζεται σε παραθυράκι στην κείμενη νομοθεσία των ΗΠΑ που αφορά την έκδοση κερμάτων πλατίνας από το εθνικό Νομισματοκοπείο, το τελευταίο διάστημα συζητείται όλο και περισσότερο - μεταξύ σοβαρού και αστείου - όχι μόνο στα ιστολόγια ανά τον κόσμο αλλά και μεταξύ επιφανών οικονομολόγων όπως είναι ο νομπελίστας καθηγητής Πολ Κρούγκμαν και ο βουλευτής από τη Νέα Υόρκη Τζέρολντ Νάντλερ. Παρουσιάστηκε πρώτη φορά στο ιστολόγιο Firedoglake, όπως σημειώνει η αμερικανική εφημερίδα «Χάφιγκτον Ποστ» και έκτοτε έχει κάνει τον γύρο του κόσμου.

ΑΠΟΦΑΣΗ. Μάλιστα το σχετικό αίτημα για την έκδοση του κέρματος προς τον Λευκό Οίκο έχουν υπογράψει έως σήμερα 6.250 άτομα και εάν μέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου μαζευτούν 25.000 υπογραφές τότε η Ουάσιγκτον θα πρέπει να αποφασίσει αν υιοθετεί ή αν απορρίπτει την ιδέα, γράφει η ισπανική εφημερίδα «Ελ Παΐς».

Η ιδέα του κέρματος του ενός τρισ. δολαρίων βασίζεται στην εξής θεωρία: σήμερα υπάρχουν όρια για το πόσα χαρτονομίσματα δολαρίων μπορούν να τυπώνουν οι ΗΠΑ. Υπάρχουν επίσης όρια και κανονισμοί για την έκδοση νομισμάτων σε χρυσό, ασήμι και χαλκό. Ωστόσο, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών έχει τη διακριτική ευχέρεια να εκδίδει σχεδόν όσα νομίσματα θέλει, αρκεί να είναι κατασκευασμένα από άλλο - ακόμη υψηλότερης αξίας μέταλλο - την πλατίνα. Επομένως, σε θεωρητική βάση οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να εκδώσουν ένα ή περισσότερα τέτοια κέρματα από πλατίνα με αξία ένα τρισ. δολ. Στη συνέχεια ο Πρόεδρος των ΗΠΑ μπορεί να δώσει εντολή να κατατεθούν αυτά στη FED (π.χ., ως εγγύηση) ώστε να ξεκλειδώσει η παροχή επιπλέον ρευστότητας από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα στο υπουργείο Οικονομικών και να λυθεί το πρόβλημα χρέους που έχει η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Η ιδέα εκ πρώτης όψεως φαίνεται ανέφικτη για διάφορους λόγους, τόσο πρακτικούς όσο και πρεστίζ, αφού κανείς δεν ξέρει πώς θα έβλεπαν οι αγορές μια τέτοια κίνηση τρικ από την αμερικανική κυβέρνηση. Γεγονός όμως είναι ότι καθώς οι ΗΠΑ δεν έχουν δώσει ακόμη λύση στο πρόβλημα του δημοσιονομικού γκρεμού, το θέμα συζητείται όλο και περισσότερο μεταξύ σοβαρού και αστείου σε πολλά διεθνή μέσα ενημέρωσης από οικονομολόγους και πολιτικούς.

Θεωρητικά, λένε κάποιοι, αν εκδιδόταν μόνο ένα τέτοιο νόμισμα αξίας ενός τρισ. δολ. θα χρειάζονταν 641 εκατ. ουγκιές πλατίνα και θα ζύγιζε... 20.000 τόνους. Κάποιοι άλλοι όμως υποστηρίζουν (και πάλι θεωρητικά...) ότι το υπουργείο Οικονομικών δεν θα χρειαζόταν να εκδώσει ένα τέτοιο κέρμα-γίγαντα που θα απαιτούσε ολόκληρο υπόστεγο αεροσκαφών για να χωρέσει αφού - εάν ήθελε, επειδή νομιμοποιείται - θα μπορούσε απλώς να εκδώσει ένα μικρότερου (κανονικού) μεγέθους κέρμα, το οποίο θα έχει όμως αυτή την τεράστια ονομαστική αξία.

Αντιδράσεις.Το θέμα προσέγγισε με ιδιαίτερο, ομολογουμένως, χιούμορ ο Πολ Κρούγκμαν στο ιστολόγιό του στους «Τάιμς» της Νέας Υόρκης. Οπως λέει ο νομπελίστας καθηγητής, υπάρχουν δύο ειδών αντιδράσεις. Η μία από αυτές βασίζεται στο ότι μια τέτοια λύση θα έπληττε την αξιοπρέπεια και το κύρος των ΗΠΑ.

Φανταστείτε, γράφει ο Κρούγκμαν, να απειλούσε ένας τρομοκράτης να ανατινάξει ένα δωμάτιο γεμάτο με κόσμο. Οι μυστικές υπηρεσίες όμως έχουν βρει έναν και μοναδικό τρόπο για να αποτρέψουν την επίθεση και αυτός περιλαμβάνει το να ντυθεί ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ ως... κλόουν. Οι επικριτές όμως φωνάζουν, «ω Θεέ μου, δεν μπορούμε να ντύσουμε τον υπουργό σαν κλόουν». Αντιδρούν ακόμη και αν με αυτό τον τρόπο ο υπουργός θα γίνει ήρωας και θα σώσει όλο τον κόσμο, σχολιάζει ο Κρούγκμαν. Η δεύτερη αντίδραση μάλλον βασίζεται σε πιο ρεαλιστικούς λόγους αφού υπάρχει μεγάλος φόβος πως μια τέτοια λύση θα αποτελούσε ουσιαστικά κοροϊδία, «για τους Θεούς της νομισματικής πολιτικής», όπως τους ονομάζει ο νομπελίστας καθηγητής αλλά και για τις αγορές, κάτι που θα μπορούσε να έχει απρόβλεπτες συνέπειες.

Ο Κρούγκμαν καταλήγει υποστηρίζοντας ότι μπορεί η έκδοση ενός τέτοιου κέρματος να είναι όντως αναξιοπρεπής για τις ΗΠΑ και προσθέτει: «Αλλά και τι έγινε με αυτό;».

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ