Με όπλο το Διαδίκτυο έφτασαν στις επιθέσεις οι Τσετσένοι αδελφοί

Πέμπτη, 25 Απριλίου, 2013

ΒΟΣΤΩΝΗ. Τα στοιχεία που συγκεντρώνουν τα στελέχη του FBI για τα δύο αδέλφια που θεωρούνται οι βασικοί ύποπτοι για τις βομβιστικές επιθέσεις στον Μαραθώνιο της Βοστώνης καταδεικνύουν ότι αυτοί παρακινήθηκαν προφανώς από ακραίες ισλαμιστικές πεποιθήσεις, χωρίς όμως να έχουν δράσει από κοινού με γνωστές τρομοκρατικές οργανώσεις. Παράλληλα, από την έρευνα προκύπτει ότι οι αδελφοί Τσαρνάεφ είναι πολύ πιθανό να έμαθαν να φτιάχνουν βόμβες επισκεπτόμενοι ένα αγγλόφωνο διαδικτυακό περιοδικό μιας οργάνωσης-παρακλάδι της «Αλ Κάιντα» στην Υεμένη.
Σύμφωνα με τα όσα σημειώνει η εφημερίδα «New York Times», οι έρευνες είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο και οι ομοσπονδιακές Αρχές προσπαθούν να επεξεργαστούν τις πληροφορίες που προκύπτουν από την κατάθεση του 19χρονου Τζοχάρ Τσαρνάεφ, ο οποίος νοσηλεύεται στο νοσοκομείο «Μπεθ Ισραελ».
Τα στοιχεία, εξάλλου, που προκύπτουν από τις καταθέσεις του 19χρονου, παρά το γεγονός ότι πραγματοποιούνται μετ’ εμποδίων εξαιτίας της κακής κατάστασης της υγείας του, αφήνουν να εννοηθεί ότι τα δύο αδέλφια αντιπροσωπεύουν εκείνο το είδος της αναδυόμενης απειλής ως προς την τρομοκρατία, την οποία οι Αρχές φοβόντουσαν εδώ και καιρό: οργισμένοι και αποξενωμένοι άνδρες, με εκπαίδευση που πραγματοποίησαν μόνοι τους, που δεν έχουν σχέσεις με άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις και ικανοί να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για να μαθαίνουν και να δημιουργούν εκρηκτικούς μηχανισμούς.
Εν τω μεταξύ, δύο μεγάλα πακέτα με πυροτεχνήματα φέρεται πως είχε αγοράσει τον Φεβρουάριο από ένα κατάστημα στην πολιτεία του Νιου Χαμσάιρ ο Ταμερλάν Τσαρνάεφ, ο νεκρός ύποπτος για τις βομβιστικές επιθέσεις στον Μαραθώνιο της Βοστώνης, όπως ανακοίνωσε η εταιρεία που διαχειρίζεται το κατάστημα.
Ο αντιπρόεδρος της εταιρείας «Phantom Fireworks», Ουίλιαμ Βάιμαρ, δήλωσε ότι η ποσότητα της πυρίτιδας από τα πυροτεχνήματα «δεν ήταν αρκετή» για την κατασκευή των βομβών που χρησιμοποιήθηκαν στις επιθέσεις.
Πρόσθεσε ότι ο Τσαρνάεφ ζήτησε από την υπάλληλο του καταστήματος να τον βοηθήσει να επιλέξει τα μεγαλύτερα διαθέσιμα πυροτεχνήματα και πλήρωσε 200 δολάρια σε μετρητά, είπε ο Βάιμαρ.
Οι αστυνομικές Αρχές πιθανολογούν ότι τα δύο αδέλφια προσπάθησαν να εξάγουν την πυρίτιδα από τα πυροτεχνήματα, αλλά μάλλον κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η ισχύς της δεν επαρκούσε για να πυροδοτήσει τη βόμβα.
Εξάλλου, το όνομα του Ταμερλάν Τσαρνάεφ φαίνεται πως βρισκόταν σε άκρως απόρρητη βάση δεδομένων της αμερικανικής κυβέρνησης που περιλαμβάνει λίστα με ονόματα και στοιχεία προσώπων που θεωρούνται εν δυνάμει τρομοκράτες. Ομως οι τεράστιες διαστάσεις της την καθιστούν δύσχρηστη, σύμφωνα με πηγές των ερευνών για τις βομβιστικές επιθέσεις της Βοστώνης.
Σύμφωνα με τις πηγές αυτές, το όνομα και τα στοιχεία του Ταμερλάν Τσαρνάεφ περιλαμβάνονται στη βάση δεδομένων TIDE, του Εθνικού Αντιτρομοκρατικού Κέντρου, διότι το FBI ήλθε σε επαφή μαζί του το 2011 έπειτα από πληροφορίες που δόθηκαν στην Ουάσιγκτον από τις ρωσικές Αρχές, σύμφωνα με τις οποίες ο Τσαρνάεφ είχε γίνει οπαδός ακραίων ισλαμιστών.
Το FBI δεν είχε καταλήξει τότε στο συμπέρασμα ότι ο Τσαρνάεφ αποτελούσε ενεργή απειλή, αλλά κατέγραψε το όνομά του στη βάση δεδομένων TIDE (Terrorist Identities Datamart Environment). Το FBI δεν έχει αποκαλύψει τι στοιχεία βρήκε για τον Ταμερλάν Τσαρνάεφ.
Η βάση δεδομένων περιέχει περισσότερα από μισό εκατομμύριο ονόματα προσώπων τα οποία οι αμερικανικές Αρχές θεωρούν γνωστούς, ύποπτους ως ή εν δυνάμει τρομοκράτες σε ολόκληρο τον Κόσμο.
Πρόσωπα που γνωρίζουν τη βάση δεδομένων TIDE δηλώνουν ότι, εξαιτίας του τεράστιου μεγέθους της, οι Αρχές δεν εξετάζουν συστηματικά οποιονδήποτε είναι καταγεγραμμένος σε αυτήν.
Το 2008, η βάση δεδομένων περιλάμβανε 540.000 ονόματα, που αντιστοιχούν σε 450.000 πρόσωπα, αφού ορισμένα άτομα καταγράφονται με περισσότερα από ένα ονόματα λόγω διπλών ονομασιών ή διαφορετικής ορθογραφίας του ίδιου ονόματος. Λιγότεροι από 5% των καταγεγραμμένων είναι Αμερικανοί πολίτες ή νόμιμοι κάτοικοι των ΗΠΑ.
Η TIDE είναι μία από τις πολλές βάσεις δεδομένων που δημιουργήθηκαν στις ΗΠΑ μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Το αμερικανικό σύστημα των βάσεων δεδομένων έχει επικριθεί και κατά το παρελθόν ως δύσχρηστο, κυρίως μετά την απόπειρα βομβιστικής επίθεσης κατά αεροσκάφους το 2009, όταν το σύστημα είχε αποτύχει στον εντοπισμό του επίδοξου βομβιστή Φαρούκ Αμπντουλμουταλάμπ.
Η ρεπουμπλικανή γερουσιαστής, Σούζαν Κόλινς, δήλωσε κατά τη διάρκεια κεκλεισμένων των θυρών ενημέρωσης της Επιτροπής Πληροφοριών της αμερικανικής Γερουσίας από το FBI ότι υπήρξαν προβλήματα στη χρησιμοποίηση πληροφοριών πριν από την επίθεση της Βοστώνης.
«Κατά τη γνώμη μου είναι προβληματικό που τόσα χρόνια μετά τις επιθέσεις του 2001 στη χώρα μας φαίνεται ότι έχουμε ακόμη στεγανά που εμποδίζουν την αποτελεσματική χρησιμοποίηση των πληροφοριών», είπε η γερουσιαστής.
Ωστόσο, στην περίπτωση του Ταμερλάν Τσαρνάεφ το πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι αφού δεν επρόκειτο για ενεργό τρομοκράτη, απουσίαζαν τα στοιχεία που θα έδιναν έναυσμα για την παρακολούθησή του.
Ο Τσαρνάεφ δεν είχε περιληφθεί στη λίστα με τα πρόσωπα στα οποία απαγορεύεται η επιβίβαση σε αεροπλάνο στις ΗΠΑ. Ούτε στη λίστα που θα επέτρεπε επιπλέον έλεγχο ασφαλείας στα αεροδρόμια.
Εκτός από τη βάση δεδομένων TIDE, το όνομά του είχε περιληφθεί και στη βάση δεδομένων της Υπηρεσίας Προστασίας Τελωνείων και Συνόρων του υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας που προορίζεται για τον έλεγχο ανθρώπων που διασχίζουν τα αμερικανικά χερσαία σύνορα, ή εισέρχονται μέσω αεροδρομίων ή λιμένων στο αμερικανικό έδαφος. Ο Ταμερλάν Τσαρνάεφ εντοπίστηκε σε αυτή τη βάση δεδομένων όταν αναχώρησε για τη Ρωσία τον Ιανουάριο 2012, αλλά δεν συνέβη το ίδιο όταν επέστρεψε έξι μήνες αργότερα.
Η υπουργός Εσωτερικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, Τζάνετ Ναπολιτάνο, παραδέχθηκε προχθές ότι κατά την επιστροφή του από τη Ρωσία «όλες οι έρευνες σχετικά με το άτομό του είχαν κλείσει».
Σύμφωνα με τον Μπομπ Γκρένιερ, πρώην επικεφαλής της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας της CIA, η αποτελεσματικότητα αυτών των βάσεων δεδομένων εξαρτάται από τις πληροφορίες που περιέχουν, προσθέτοντας ότι αν οι Αρχές δεν διαθέτουν ισχυρά στοιχεία για κάποιο πρόσωπο, δεν μπορούν να θέσουν περιορισμούς εναντίον του σε συνθήκες λειτουργίας μίας ελεύθερης κοινωνίας.
Πηγές: Ε.Κ., Associated Press, Βoston Globe, Νew York Times