Τα σενάρια για τη σύλληψη ή τη διαφυγή του Σνόουντεν

Πέμπτη, 27 Ιουνίου, 2013
Στο αεροδρόμιο της Μόσχας παραμένει ο 29χρονος

Με ακυρωμένο διαβατήριο παραμένει στη Μόσχα μη μπορώντας να εκδώσει εισιτήριο - Οι ΗΠΑ μπορούν υπό προϋποθέσεις να «κατεβάσουν» το αεροπλάνο που τον μεταφέρει και να τον συλλάβουν

Στο αεροδρόμιο Σερεμέτιεβο, χωρίς ουσιαστικά να έχει περάσει έλεγχο ώστε να εισέλθει σε ρωσικό έδαφος, συνεχίζει να βρίσκεται για τέταρτη ημέρα ο Έντουαρντ Σνόουντεν, με τις ρωσικές εθνικές αερογραμμές να δηλώνουν ότι ο 29χρονος δεν έχει κλείσει θέση σε καμία πτήση για το επόμενο τριήμερο.
Ρώσοι αξιωματούχοι δηλώνουν ότι ο πρώην πράκτορας της CIA περιμένει απάντηση στην αίτηση για πολιτικό άσυλο την οποία έχει υποβάλει στον Ισημερινό.
Ωστόσο, ο Ισημερινός δήλωσε την Τετάρτη ότι θα μπορούσε να χρειαστεί μήνες για να αποφασίσει εάν θα χορηγήσει ή όχι άσυλο στον Έντουαρτ Σνόουντεν..
Συγκεκριμένα, ο υπουργός Εξωτερικών του Ισημερινού, Ρικάρντο Πατίνο, δήλωσε ότι η περίπτωση Σνόουντεν είναι παρόμοια με εκείνη του ιδρυτή του WikiLeaks, Τζούλιαν Ασάνζ.
«Μας πήρε δύο μήνες για να πάρουμε μια απόφαση για την περίπτωση του Ασάνζ, οπότε μην περιμένετε να λάβουμε μια απόφαση νωρίτερα αυτή τη φορά», είπε ο Πατίνο κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στη Μαλαισία. «Ο Ισημερινός θα εξετάσει όλους τους κινδύνους για τη χορήγηση ασύλου, συμπεριλαμβανομένων των ανησυχιών ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να βλάψει τους εμπορικούς δεσμούς μας με τις ΗΠΑ», πρόσθεσε.
Ποια είναι, όμως, τα πιθανά σενάρια για τη σύλληψη ή διαφυγή του Σνόουντεν; Σύμφωνα με διεθνή μέσα ενημέρωσης οι ΗΠΑ έχουν περισσότερες εναλλακτικές για τη σύλληψη του 29χρονου φυγά από όσες εκείνος για τη διαφυγή του.

Πρόκειται για τις εξής:
1) Απευθείας πτήσεις από τη Μόσχα προς την πρωτεύουσα Κίτο του Ισημερινού, δεν υπάρχουν, αλλά κάποιοι επισημαίνουν ότι η πτήση για Αβάνα που είχε αρχικά προγραμματιστεί να χρησιμοποιήσει ο Σνόουντεν θα περνούσε από τον εναέριο χώρο των ΗΠΑ. Αν ο 29χρονος προσπαθήσει να βρει άσυλο μέσα από αυτή την οδό, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να απαιτήσουν την αναγκαστική προσγείωση του αεροπλάνου και έτσι να τον συλλάβουν με τις κατηγορίες της κατασκοπείας και της υποκλοπής.
2) Το Εκουαδόρ έχει προχωρήσει σε συμφωνία έκδοσης με τις ΗΠΑ - που τέθηκε σε ισχύ το 1872 - αλλά η κατασκοπεία δεν βρίσκεται στη λίστα της εν λόγω Συνθήκης. Ο Ισημερινός θα μπορούσε εύκολα να κάνει χρήση αυτής ή άλλης εξαίρεσης, για να αποφύγει να τον παραδώσει.  Αλλά δυστυχώς, το 45% των εξαγωγών του Ισημερινού αφορά στις ΗΠΑ, οπότε το Κογκρέσο θα μπορούσε θεωρητικά να απειλήσει τη χώρα με εμπορικές κυρώσεις εάν προσφέρει προστασία στον Σνόουντεν.

3) Υπάρχει, επίσης, ένας νόμος που επιτρέπει στις ΗΠΑ να απαγάγουν φυγάδες στο εξωτερικό, μια επιλογή που η DEA (Αμερικανική Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών) και άλλοι φορείς έχουν χρησιμοποιήσει κατά το παρελθόν, και κυρίως για τους εμπόρους ναρκωτικών. Επιχειρώντας, ωστόσο, κάτι τέτοιο στη Ρωσία θα είναι δύσκολο,  λόγω της εύθραυστης σχέσης μεταξύ των δύο χωρών.
4) Τέλος, αν ο Σνόουντεν δεν προσγειωθεί στο Εκουαδόρ ή τη Βενεζουέλα, αλλά σε κάποια άλλη χώρα που είναι ελαφρώς πιο «φιλική» στην Αμερική, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να επιδιώξουν την έκδοσή του, ακόμη και αν ο 29χρονος λάβει κάποια προστασία.
Και ο Σνόουντεν, εντούτοις,  έχει επιλογές, αν και είναι λίγο πιο περιορισμένες και σαφώς πιο επικίνδυνες. Έτσι:
1) Θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι οι πράξεις του δεν είναι ποινικές, αλλά πολιτικές. Πρόκειται για έναν ασαφή όρο που ουσιαστικά σημαίνει ότι αποφεύγει τις ΗΠΑ υπό το φόβο δίωξης για τις αποκλίνουσες απόψεις του. Αν καταφέρει να μπει στο Εκουαδόρ, η συνθήκη έκδοσης της χώρας δεν επιτρέπει την απέλαση για πολιτικούς λόγους, γεγονός που δίνει στον Σνόουντεν μια πιθανή διέξοδο. Ο Ισημερινός είναι, επίσης, συμβαλλόμενο μέλος της Σύμβασης του 1951 για τους Πρόσφυγες, η οποία ορίζει ως πρόσφυγα κάποιον που τρέπεται σε φυγή, μεταξύ άλλων λόγων, για τις «πολιτικές του απόψεις», γεγονός που θα μπορούσε συνεπώς να αποτρέψει την απέλασή του.
2) Θα μπορούσε ακόμη, ακολουθώντας το παράδειγμα Ασάνζ, να μεταβεί σε μία πρεσβεία στη Μόσχα στην οποία θεωρεί ότι θα γίνει δεκτός, όπως είναι εκείνη του Ισημερινού ή της Ισλανδίας.
Αλλά, τότε, θα είναι ουσιαστικά σε κατ 'οίκον περιορισμό για αόριστο χρονικό διάστημα. Ο Ασάνζ, για παράδειγμα, κοιμάται σε ένα στρώμα αέρα σε ένα μικρό γραφείο στην πρεσβεία του Εκουαδόρ στο Λονδίνο και δε βλέπει το φως του ήλιου.  Δεν είναι ακριβώς μια λαμπερή ζωή για τον Σνόουντεν , αλλά τουλάχιστον θα έχει πρόσβαση στο ίντερνετ.
Να σημειωθεί, τέλος, πως μπορεί ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, να ευχήθηκε στον Σνόουντεν να βρει το ταχύτερο δυνατό τον τελικό προορισμό του, ωστόσο φαίνεται πως είναι πολύ δύσκολο πλέον να φύγει από το αεροδρόμιο της Μόσχας.
«Το αμερικανικό διαβατήριο του Σνόουντεν έχει ακυρωθεί.  Ο ίδιος δεν έχει άλλα έγγραφα στα χέρια του, για να ταξιδεύσει» είπε ανώνυμη πηγή στο πρακτορείο ειδήσεων Interfax . «Έτσι, είναι υποχρεωμένος να παραμείνει υπό καθεστώς διαμετακόμισης στη ζώνη τράνζιτ του Σερεμέτιεβο, αφού δεν μπορεί να αφήσει τη Ρωσία ή να αγοράσει εισιτήριο», πρόσθεσε η ίδια πηγή.