Του Στέφανου Νικήτα
Πριν από περίπου τέσσερις αιώνες, ο μεγάλος αστρονόμος Galileo Galilei παρατήρησε κάτι περίεργο: με γυμνό μάτι, η Αφροδίτη φαίνεται μεγαλύτερη από τον Δία, ενώ το τηλεσκόπιο δείχνει το ακριβώς αντίστροφο. Πώς εξηγείται
Εδώ και τέσσερις αιώνες κανείς δε μπορούσε να εξηγήσει το λόγο που με γυμνό μάτι, η Αφροδίτη φαίνεται μεγαλύτερη από τον Δία, ενώ το τηλεσκόπιο δείχνει το ακριβώς αντίστροφο.
Την αστρονομική οφθαλμαπάτη είχε παρατηρήσει εκείνη την εποχή ο Galileo Galilei για την οποία σήμερα επιτέλους δίνεται μια εξήγηση.
Σύμφωνα με τη Βρετανική εφημερίδα Ιndependent, η ανθρώπινη όραση αντιλαμβάνεται ως μεγαλύτερα τα λαμπρά αντικείμενα που βλέπουμε σε σκούρο φόντο, παρά τα σκοτεινά αντικείμενα σε σκούρο φόντο.
Έτσι λοιπόν η Αφροδίτη είναι λαμπρότερη από τον Δία στον νυχτερινό ουρανό, οπότε φαίνεται δυσανάλογα μεγάλη, παρόλο που το φαινόμενο μέγεθος του Δία είναι στην πραγματικότητα μεγαλύτερο.
Τα πιο πάνω αποτελέσματα δημοσιεύονται στην αμερικανική επιθεώρηση PNAS. Υπεύθυνοι της έρευνας ο Jose-Manuel Alonso και οι συνεργάτες του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ηλεκτρόδια για να καταγράψουν τη δραστηριότητα νευρώνων του οπτικού φλοιού σε γάτες, πιθήκους και ανθρώπους. Εξέτασαν συγκεκριμένα τη δραστηριότητα δύο διαφορετικών ομάδων νευρώνων: τους νευρώνες ON που ειδικεύονται στην αντίληψη των φωτεινών αντικειμένων, και τους νευρώνες OFF που ειδικεύονται στα σκούρα αντικείμενα.
Η ανάλυση έδειξε ότι οι νευρώνες OFF των σκοτεινών αντικειμένων αντιδρούν με γραμμικό τρόπο: όσο μεγαλύτερο το κοντράστ της εικόνας, τόσο μεγαλύτερη η αντίδρασή τους.
Αντίθετα, οι νευρώνες ON αντιδρούν δυσανάλογα στα φωτεινά σχήματα σε σκούρο φόντο, έτσι ώστε η αντίδρασή τους να είναι εντονότερη από ό,τι των νευρώνων OFF όταν το κοντράστ μένει σταθερό.
Σύμφωνα με τον Alonso η δυσανάλογη αυτή απόκριση του οπτικού συστήματος είναι χρήσιμη για την επιβίωση, αφού «μας επιτρέπει να βλέπουμε πολύ αμυδρές πηγές φωτός όταν βρισκόμαστε σε σκοτεινές περιοχές».
Τον 19ο αιώνα ο Γερμανός φυσικός Hermann von Helmholtz, ήταν ο πρώτος που έδωσε μια ορθή απάντηση τονίζοντας ότι η ψευδαίσθηση δεν οφείλεται στο οπτικό σύστημα του ματιού αλλά στην αντίληψη της όρασης.
Πηγή: Independent
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου