Η Ουκρανία ακροβατεί σε... σχοινί διχοτόμησης

«ΒΡΑΖΕΙ» ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΧΩΡΑ

Δύο 24ωρα, τόσα χρειάστηκαν για να έρθουν τα πάνω κάτω στην πολύπαθη Ουκρανία καθώς η χώρα δίνει πλέον μάχη να σταθεί όρθια (και ενωμένη) μέσα σε ένα περιβάλλον έτοιμο να εκραγεί (εθνοτικά, πολιτικά, οικονομικά και διπλωματικά).

Καθισμένη σε αναπηρικό αμαξίδιο η Γιούλια Τιμοσένκο μίλησε στην πλατεία Ανεξαρτησίας του Κιέβου μπροστά σε 50.000 συγκεντρωμένους. Χαρακτήρισε όσους έπεσαν στη μάχη για την ανατροπή του παλαιού καθεστώτος «ήρωες» και ζήτησε την παραπομπή του Γιανουκόβιτς σε δίκη

Το παλαιό καθεστώς του Γιανουκόβιτς κατέρρευσε και ξηλώνεται με ταχείς ρυθμούς, ενώ οι κυνηγημένοι του χθες (Τιμοσένκο) επιστρέφουν δυναμικά στο προσκήνιο ως νικητές και «παράγοντες σταθερότητας».

Την ίδια ώρα, οι μεγάλες δυνάμεις (Γερμανία, Ρωσία, ΗΠΑ) αναζητούν εκείνη τη χρυσή οικονομικο-γεωπολιτική τομή που θα κρατήσει την Ουκρανία ενωμένη.   Το εμφυλιοπολεμικό τρίμηνο που προηγήθηκε έχει αφήσει πίσω τους δισεπούλωτες πληγές, ικανές ακόμη και να διασπάσουν τη χώρα στα δύο: σε ένα φιλοευρωπαϊκό (ή μάλλον αντιρωσικό) τμήμα στα δυτικά με κέντρο την πόλη Λβιβ, και σε ένα φιλορωσικό στα ανατολικά με κέντρο την Κριμαία, μια περιοχή με πολυπληθή ρωσική μειονότητα και αποσχιστικές τάσεις όπου άλλωστε έχει τις βάσεις του και ο ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας. Ενδεικτικό της πόλωσης είναι το γεγονός πως στην Κριμαία πραγματοποιήθηκαν το Σαββατοκύριακο ογκώδεις φιλορωσικές διαδηλώσεις ενάντια «στους φασίστες που έχουν καταλάβει την εξουσία στο Κίεβο».

Πίσω στο ίδιο το Κίεβο, ωστόσο, οι εξελίξεις το διήμερο Παρασκευής - Σαββάτου ήταν καταιγιστικές. Επειτα από 30 μήνες στη φυλακή όπου βρισκόταν κατηγορούμενη για κατάχρηση εξουσίας, η 53χρονη Γιούλια Τιμοσένκο (ηγέτιδα του φιλοευρωπαϊκού κόμματος «Μητέρα Πατρίδα», πάλαι ποτέ πρωθυπουργός, κορυφαία μορφή της Πορτοκαλί Επανάστασης, φίλη της Γερμανίας και ορκισμένη εχθρός του Γιανουκόβιτς), απελευθερώθηκε το Σάββατο με συνοπτικές διαδικασίες και έσπευσε στην πλατεία Ανεξαρτησίας με στόχο να πείσει τον λαό πως «το αίμα δεν χύθηκε άδικα».

Η Γιούλια Τιμοσένκο αγκαλιάζει συγκινημένη την κόρη της Ευγενία

Μιλώντας μπροστά σε ένα πλήθος 50.000 συγκεντρωμένων, η Τιμοσένκο χαρακτήρισε όσους έπεσαν στη μάχη για την ανατροπή του παλαιού καθεστώτος «ήρωες» και «απελευθερωτές», κάλεσε τους διαδηλωτές να παραμείνουν στον δρόμο και ζήτησε την παραπομπή του Γιανουκόβιτς σε δίκη.

Η 53χρονη δεν παρέλειψε να δημιουργήσει προσδοκίες ακόμη και για ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ, ενώ στο ίδιο πνεύμα κινήθηκαν και οι πρώτες δηλώσεις του νέου μεταβατικού προέδρου Τουρτσίνοφ που χαρακτήρισε «προτεραιότητα» την επιστροφή της Ουκρανίας σε φιλοευρωπαϊκό προσανατολισμό. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως ένας από τους πρώτους ηγέτες που τηλεφώνησαν στην Τιμοσένκο για να τη συγχαρούν ήταν η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ.

Μεταβατικός πρόεδρος
Ο 49χρονος Ολεξάντερ Τουρτσίνοφ, ένας από τους στενότερους συνεργάτες της Τιμοσένκο, έχει από το Σάββατο αναλάβει χρέη μεταβατικού προέδρου. Αποστολή του: να σχηματίσει μια νέα μεταβατική κυβέρνηση έως αύριο, Τρίτη, που θα οδηγήσει τη χώρα σε προεδρικές εκλογές στις 25 Μαΐου.

Από την πλευρά της, η Τιμοσένκο ξεκαθάρισε πως δεν διεκδικεί θέση πρωθυπουργού στη μεταβατική κυβέρνηση (πόστο για το οποίο έχουν ακουστεί τα ονόματα των Γιάτσενιουκ και Ποροσένκο), πράγμα που δείχνει πως αυτή προετοιμάζεται για την προεδρία.

Την προεδρία αναμένεται να διεκδικήσει και ο έτερος ηγέτης της αντιπολίτευσης Βιτάλι Κλιτσκό. Υπενθυμίζεται πάντως πως οι προηγούμενες θητείες της Τιμοσένκο στην πρωθυπουργία (2005 και 2007-2010) ήταν μάλλον προβληματικές και κατώτερες των περιστάσεων.

Εν τω μεταξύ, πίσω στο Κίεβο συνεχίζεται το ξήλωμα του παλαιού καθεστώτος. Η Βουλή απέπεμψε τον ΥΠΕΞ Λ. Κοζάρα (που είχε στηρίξει την απομάκρυνση της χώρας από την ΕΕ) και τον υπ. Παιδείας Ντ. Ταμπάτσνικ (που είχε εισαγάγει φιλορωσικά στοιχεία στα βιβλία της ιστορίας), ενώ ήδη από την Παρασκευή είχε αποπεμφθεί και ο υπ. Εσωτερικών Ζακχαρτσένκο. Παράλληλα, ο νέος γενικός εισαγγελέας Ολεχ Μαχνίτσκι διέταξε τη σύλληψη του τέως υπουργού Εσόδων Ολεξάντερ Κλιμένκο και του τέως γενικού εισαγγελέα Βίκτορ Ψόνκα (που είχε στείλει την Τιμοσένκο στη φυλακή το 2011).

Μόσχα: Αφήστε τους...
Ανοικτό το ενδεχόμενο για συμφωνία με το ΔΝΤ

«Αφήστε τους να στραφούν προς τους δυτικούς πάτρωνές τους». Αυτή η φράση που έγραψε στο Twitter ο Αλεξέι Πουσκόφ, στενός συνεργάτης του Βλαντιμίρ Πούτιν και απεσταλμένος του Κρεμλίνου προ ημερών στις διαπραγματεύσεις του Κιέβου, συνοψίζει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την κατάσταση που διαμορφώνεται στο οικονομικό πεδίο και το μέλλον της Ουκρανίας.

Η οικονομία της Ουκρανίας, που έχει υποβαθμιστεί στο «CCC», βρίσκεται κυριολεκτικά ένα βήμα πριν από την πτώχευση και οι εξελίξεις μάλλον περισσότερη ζημιά προκαλούν παρά τη βοηθούν.

Το ερώτημα που είχε προσπαθήσει να λύσει ο Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ΕΕ και ΔΝΤ ή Ρωσία, επιστρέφει με τον πιο επιτακτικό τρόπο. Ηδη τα στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κάρελ Ντε Χουχτ, επίτροπος Εμπορίου, Ολι Ρεν, επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων της ΕΕ, και Στέφαν Φίλε, επίτροπος για τη διεύρυνση, άφησαν να εννοηθεί ότι μια συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Ουκρανίας είναι προ των πυλών. Μοναδικός σκόπελος είναι ότι πρώτα πρέπει να δημιουργηθεί κυβέρνηση.

Από την πλευρά του ο υπουργός Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας Ουίλιαμ Χέιγκ, αλλά και η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο για μια συμφωνία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Από την πλευρά της η Ρωσία θεωρείται μάλλον απίθανο, με τα δεδομένα που υπάρχουν, να τηρήσει τη συμφωνία των 15 δισ. που υπέγραψε με τον Γιανουκόβιτς, χωρίς, όμως, αυτό να σημαίνει ότι δεν θα τη χρησιμοποιήσει ως μέσο πίεσης εντός της Ουκρανίας.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ

ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ
Γ. ΤΙΜΟΣΕΝΚΟ

Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
Η Γιούλια Τιμοσένκο και ο Βίκτορ Γιανουκόβιτς, όπως αποδεικνύεται, δεν μπορούν να συνυπάρξουν. Η ομιλία της στην Πλατεία Ανεξαρτησίας λίγο μετά την απελευθέρωσή της, ύστερα από 3 περίπου χρόνια κράτησης, θύμιζε τα χρόνια της Πορτοκαλί Επανάστασης, όταν ο Γιανουκόβιτς έπεσε από το δίδυμο Γιουστσένκο - Τιμοσένκο, όμως οι διαφορές ήταν αρκετές. Η Τιμοσένκο αυτή τη φορά ξεκαθάρισε ότι δεν ενδιαφέρεται για τη θέση του πρωθυπουργού σε μια μεταβατική κυβέρνηση. Επίσης τότε η Τιμοσένκο στεκόταν στα πόδια της, τώρα όμως εμφανίστηκε να κάθεται σε αναπηρικό αμαξίδιο, καθώς κατά τα φαινόμενα τα χρόνια προβλήματα με τη μέση της επιδεινώθηκαν σε σημαντικό βαθμό, παρά το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος της ποινής της το εξέτισε φρουρούμενη σε νοσοκομείο στο Χάρκοβο. Η γεννημένη το 1960 Τιμοσένκο μπήκε στην πολιτική το 1996.

Τη χρονιά εκείνη, που ήταν και η πρώτη φορά που εξελέγη βουλευτής, είχε καταφέρει η πετρελαϊκή εταιρεία που είχε ιδρύσει να είναι ο κύριος μεταφορέας ρωσικού φυσικού αερίου στην Ουκρανία. Η περιουσία της εκτινάχθηκε στα ύψη. Το 2005, μετά την Πορτοκαλί Επανάσταση, αναλαμβάνει για πρώτη φορά πρωθυπουργός υπό τον πρόεδρο Βίκτορ Γιουστσένκο. Τότε όλες οι δικαστικές υποθέσεις εναντίον της ιδίας και της οικογένειάς της έκλεισαν. Το 2006 ο Γιουστσένκο συμμαχεί με τον Γιανουκόβιτς και η Τιμοσένκο χάνει το αξίωμά της. Μετά ακολουθούν οι εναλλαγές στην εξουσία με τον Γιανουκόβιτς, μέχρι το 2011 οπότε και κλείνεται στη φυλακή για «κατάχρηση εξουσίας» που σχετίζεται με τις αποφάσεις που πήρε ως πρωθυπουργός σχετικά με την πώληση δικαιωμάτων για τη διαχείριση των ρύπων του διοξειδίου του άνθρακα.

Πηγη: ΕΘΝΟΣ