Μπάιντεν: Εχει φτάσει η ώρα του Κυπριακού

Του Θεόδωρου Καλμούκου

• 

1

2

3

4

PrevNext

ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ. Με την παρουσία και την αποκαλυπτική και μηνυματοφόρα ομιλία που εκφώνησε ο αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Τζόσεφ Μπάιντεν προς την Ομογένεια και ολόκληρο τον κόσμο, κατά το επίσημο δείπνο το βράδυ της Τετάρτης, έληξε η 42η Κληρικολαϊκή Συνέλευση της Αρχιεπισκοπής Αμερικής. Ο κ. Μπάιντεν μίλησε για περίπου 40 λεπτά της ώρας, ενώ η μισή ομιλία του ήταν αφιερωμένη στο Κυπριακό για το οποίο εξέπεμψε ευκρινή μηνύματα αισιοδοξίας για την εύρεση λύσης. Στο δείπνο παρευρέθησαν περί τα 1.500 άτομα, ενώ υπήρξε ευρεία δημοσιογραφική κάλυψη από αμερικανικά Μέσα Ενημέρωσης, ηλεκτρονικά και έντυπα.
Ο κ. Μπάιντεν ξεκίνησε την ομιλία του πλέκοντας το εγκώμιο του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και κάνοντας αναφορά στο ζήτημα των θρησκευτικών ελευθεριών του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Υποστήριξε το άνοιγμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Αναφέρθηκε στην επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, έθεσε ωστόσο και θέμα «αμοιβαιότητας» για θρησκευτικές ελευθερίες των μουσουλμάνων στην Ελλάδα. Χαρακτήρισε απολύτως αναγκαία την προστασία ιερών τόπων και μνημείων κληρονομιάς στην Τουρκία, πρόσθεσε ωστόσο ότι «ο δρόμος είναι διπλής κατεύθυνσης κι οι μουσουλμάνοι δικαιούνται την ίδια ελευθερία στην Ελλάδα. Η προστασία των δικαιωμάτων των μειονοτήτων είναι ουσιώδης παντού», θέτοντας ουσιαστικά θέμα αμοιβαιότητας, το οποίο, ως γνωστόν, δεν γίνεται αποδεκτό από την Ελλάδα.
Ο κ. Μπάιντεν μίλησε ενθέρμως για τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τη σχέση φιλίας και εγγύτητας που δημιουργήθηκε μεταξύ τους τόσο κατά την εδώ επίσκεψη του Πατριάρχη, όσο και κατά την επίσκεψη του ιδίου του Αντιπροέδρου στο Οικουμενικό πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη. Αναφέρθηκε στις θρησκευτικές ελευθερίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ενώ τόνισε ότι «το δικαίωμα ποιος θα εκλεγεί Πατριάρχης δεν θα το αποφασίσει κανένα κράτος».
Ο κ. Αντιπρόεδρος αναφέρθηκε στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις εξέφρασε την εκτίμησή του για τον «πολύτιμο ρόλο» που διαδραματίζει η Ελλάδα ως «σύμμαχος και εταίρος» των Ηνωμένων Πολιτειών και τόνισε ότι «η Ελλάδα αλλάζει πορεία προς την έξοδο από την κρίση», ενώ έκανε λόγο για «κοινές αξίες και κοινούς αγώνες» των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ελλάδας και επισήμανε «την επιστροφή» της στις επενδύσεις και την ανάκαμψη από την οικονομική κρίση. Τόνισε ότι τόσο ο ίδιος όσο και ο Αμερικανός πρόεδρος, Μπαράκ Ομπάμα, πίεσαν έντονα την Αγγελα Μέρκελ και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες για να ελαφρύνουν τα μέτρα λιτότητας και να παραμείνει η Ελλάδα στην Ευρωζώνη.
Ανέφερε ακόμα ότι «υπήρχε κάποια περίοδος συζήτηση για το αντίθετο, δηλαδή για έξοδο της Ελλάδος από την Ευρωζώνη» και συμπλήρωσε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής μέσω του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου υποστήριξαν την Ελλάδα να σταθεί στα πόδια της».
Η αναφορά του στο Κυπριακό ήταν εκτενής και αποκαλυπτική, ενώ εξέπεμπε αισιοδοξία βάσει των τελευταίων εξελίξεων, οι οποίες είπε ότι τον κάνουν να είναι «συγκρατημένα αισιόδοξος» ότι μπορεί να υπάρξει λύση. Παράλληλα, όμως, εξέφρασε την αποκαρδίωσή του γιατί έχουν περάσει τόσα χρόνια. Είπε χαρακτηριστικά πως «μία από τις μεγαλύτερες απογοητεύσεις μου όλα αυτά τα χρόνια, στα οποία έχω υπηρετήσει πρόεδρος της επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, πρόεδρος της επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας και αντιπρόεδρος με ευρείες ευθύνες στα θέματα εθνικής ασφαλείας, είναι πως μετά από 40 χρόνια υπάρχουν ακόμη τουρκικά στρατεύματα στην Κύπρο. Είναι πολύς-πολύς-πολύς καιρός».
Ανέφερε ακόμα πως έχει εργαστεί με πολλούς παρόντες στην αίθουσα, αλλά και μέλη του Κογκρέσου όπως ο πρώην γερουσιαστής Σαρμπάνης, ο πρώην βουλευτής Μπραδήμας κ.ά. για να βρεθεί μία ακριβοδίκαιη και νόμιμη διευθέτηση που θα τερματίσει την κατοχή της Κύπρου. Είπε πως «είχαμε στιγμές που έδιδαν υποσχέσεις στο παρελθόν, αλλά και στιγμές μεγάλης απογοήτευσης. Ομως θέλω να γνωρίζετε ότι είμαι ήπια αισιόδοξος πως τελικά ίσως είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε σε δίκαιη διευθέτηση. Μία διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα».
Ο κ. Μπάιντεν παρουσία των αμερικανικών Μέσων Ενημέρωσης έκανε εκτενή αναφορά σε διαμειφθέντα κατά την επίσκεψή του στην Κύπρο, ξεκινώντας με τη δήλωση που έκανε κατά την άφιξή του στο αεροδρόμιο, όπου κατέστησε -όπως τόνισε- «αναμφίβολα ξεκάθαρο ότι οι ΗΠΑ έχουν, συνεχίζουν και θα συνεχίσουν να αναγνωρίζουν μόνο μία νόμιμη κυβέρνηση στο νησί. Κάποιοι εδώ υποπτεύομαι θεώρησαν ότι δεν είναι αυτός τρόπος για να ξεκινήσεις διαπραγμάτευση. Η αλήθεια είναι πως αυτός είναι ο μόνος τρόπος να ξεκινήσεις διαπραγμάτευση. Δεν υπάρχει κάτι που να μπορείς να διαπραγματευτείς μεταξύ δύο λαθών. Το πρώτο, δεν θα έπρεπε να είχαν πατήσει το πόδι τους στο νησί Τούρκοι στρατιώτες, χωρίς να έχουν κληθεί από την κυβέρνηση και δεύτερον, υπάρχει μόνο μία κυβέρνηση στο νησί. Αυτή είναι η θέση μου, η θέση των Ηνωμένων Πολιτειών και η θέση όλων των κυβερνήσεων των κρατών του κόσμου, πλην ενός (εννοώντας την Τουρκία)».
Ο κ. Μπάιντεν τόνισε ότι αυτό επαναλάμβανε σε κάθε ευκαιρία κατά την παραμονή του στην Κύπρο, ώστε να μην υπάρχει η παραμικρή παρερμηνεία.
Εξηγώντας τους λόγους της συγκρατημένης του αισιοδοξίας, ο αντιπρόεδρος Μπάιντεν είπε πως η Κύπρος υπό την ηγεσία του νέου Προέδρου έχει καταστεί «γνήσιος στρατηγικός εταίρος των ΗΠΑ». Τόνισε πως «είναι γεγονός ότι οι κυβερνήσεις μας ποτέ στο παρελθόν δεν εργάστηκαν τόσο στενά μαζί για την αύξηση του εμπορίου και των επενδύσεων, στο θέμα της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας. Η Κύπρος είναι καθοριστικός κρίκος στον πόλεμο που διεξάγουμε εναντίον της τρομοκρατίας».
Ως άλλα παραδείγματα της στρατηγικής συνεργασίας παρέθεσε την παρεμπόδιση της διάδοσης όπλων μαζικής κατοχής και τη συνεργασία για την καταστροφή των χημικών της Συρίας. Είπε ότι «η μικρή Κύπρος ανέλαβε έναν ρόλο δυσανάλογο του μεγέθους της, σ’ ένα καθαρά εθνικό συμφέρον της στρατηγικής μας σχέσης».
Υπογράμμισε ότι η στρατηγική αυτή εταιρική σχέση συνεχώς αυξάνεται και πρόσθεσε στο σημείο αυτό ως δεύτερο στοιχείο που τον κάνει αισιόδοξο τα κοιτάσματα φυσικού πλούτου που ανακαλύφθηκαν στα ανοιχτά της Κύπρου και του Ισραήλ κι η πιθανότητα να υπάρχουν κοιτάσματα στα ανοιχτά της Ελλάδας και του Λιβάνου. Είπε ότι «κι από την αρχή δεν ταλαντευθήκαμε, στο ότι η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Κύπρου έχει την ιδιοκτησία της πρόσβασης στα ευρήματα. Τώρα η Κύπρος έχει την ευκαιρία να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο. Οι ενεργειακές αυτές ανακαλύψεις μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν παράγοντα αλλαγής των όρων του παιγνιδιού στην περιοχή. Ομως, αυτό θα συμβεί αν οι χώρες βρεθούν μαζί κι εργαστούν από κοινού», ενώ τόνισε ξανά τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Κύπρος, συμβάλλοντας και στην ενεργειακή ασφάλεια στην Ευρώπη.
Ο κ. Μπάιντεν ανέφερε ότι το τρίτο στοιχείο από το οποίο αντλεί την αισιοδοξία του είναι η διαρκώς αυξανόμενη επίγνωση που βλέπει να δημιουργείται στην τουρκική κυβέρνηση. Απεκάλυψε ότι έχει τακτικές συνομιλίες με τον πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν, ιδιαίτερα με την κρίση στο Ιράκ. Είπε συγκεκριμένα πως «είναι γεγονός πως η τουρκική κυβέρνηση αρχίζει να κατανοεί, όχι για λόγους φιλοφρόνησης, αλλά για πρακτικούς, ότι το σημερινό καθεστώς (στάτους κβο) στο νησί δεν τους ευνοεί οικονομικά, στρατιωτικά ή πολιτικά. Ενώ υπάρχει σημαντικό πιθανό όφελος για την Τουρκία από μία διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία».
Είπε πως έθεσε το θέμα στη συνομιλία του με τον Ερντογάν και συμφώνησαν να βρεθούν στην Κωνσταντινούπολη και να προσπαθήσουν να το ξεκινήσουν και να το τελειώσουν. Τόνισε πως «η Τουρκία είναι το κλειδί σ’ αυτή την επιχείρηση».
Επλεξε το εγκώμιο του κ. Αναστασιάδη και αναφέρθηκε στη σύναψη φιλίας που έχει επιτευχθεί με το προεδρικό ζεύγος της Κύπρου, ακόμα και για το δείπνο που του παρέθεσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην κατοικία του και τη μακρά φιλική συνομιλία που είχαν σε πολύ προσωπικό επίπεδο στον κήπο». Ανέφερε ότι «αυτός ο Πρόεδρος είναι ένας καλός κι αξιοπρεπής άνθρωπος», ενώ αποκάλυψε στοιχεία από τις συζητήσεις τους για το πώς θα προχωρήσουν οι συνομιλίες. Είπε πως «ο πρόεδρος Αναστασιάδης σκέφθηκε πως θα ήταν καλή ιδέα να καθίσω με προσωπικότητες των Τουρκοκυπρίων, συμπεριλαμβανομένου και του Δρα Ερογλου και τη διαπραγματευτική του ομάδα». Μίλησε και για τη συνάντηση αυτή που διήρκεσε περί τις δυόμιση ώρες και τις θέσεις που τους ανέπτυξε με ειλικρίνεια. Οτι δεν μπορεί παρά να υπάρξει μία κυβέρνηση στο νησί, αλλά όχι τουρκικά στρατεύματα. Σημείωσε ακόμη, πως υπήρξε ανοιχτή συζήτηση με όλους τους εκπροσώπους των τουρκοκυπριακών κομμάτων, στους οποίους ξεκαθάρισε πως δεν ήλθε με ειρηνευτικό σχέδιο. Η εντύπωση που αποκόμισε είναι πως υπάρχει επιθυμία για λύση.
Στα στιγμιότυπα που παρέθεσε ήταν και συνομιλίες του με άτομα που είναι πρόσφυγες (και στις δύο κοινότητες) κι οι οποίοι μετά από σαράντα χρόνια θεωρούν σπίτι τους αυτό που εγκαταστάθηκαν μετά την εισβολή.
«Τα πράγματα αλλάζουν μετά από 40 χρόνια», πρόσθεσε.
Αναφέρθηκε επίσης και στο δείπνο του με τους δύο ηγέτες και τη Λίζα Μπατενχάιμ και στα όσα συμφωνήθηκαν, ενώ δήλωσε εντυπωσιασμένος από το σεβασμό που επιδεικνύουν μεταξύ τους οι δύο ηγέτες. Επεσήμανε ότι σημειώθηκε κάποια πρόοδος, ενώ δεν κατόρθωσε να πετύχει την συμφωνία στα ΜΟΕ.
Ο κ. Μπάιντεν είπε πως υπάρχουν δυνατότητες, καθώς αλλάζουν τα πράγματα στην περιοχή.
«Λύση μπορεί να υπάρξει όταν τα μέρη μιας σύγκρουσης συμφωνήσουν πως είναι περισσότερο προς το συμφέρον τους η συμφωνία, παρά η συνέχιση του στάτους κβο. Το στάτους κβο δεν αποδίδει για την Τουρκία, τους Τ/Κ, την περιοχή. Αυτό είναι το σημείο που φτάσαμε. Υπάρχει προφανώς πολλή δουλειά να γίνει. Δεν είμαι αφελής, κάνω αυτό το πράγμα πάρα πολύ καιρό. Εχοντας ακούσει προσεκτικά Τουρκοκύπριους, διαισθάνομαι ότι έχουν τελικά καταλήξει στο συμπέρασμα πως ‘αρκετά πια’ (enough is enough)» τόνισε.
Υποστήριξε ότι η Τουρκία θα πρέπει να παίξει περισσότερο εποικοδομητικό ρόλο κι αυτό θα είναι προς το συμφέρον της και τόνισε ότι «η ασφάλειά της απειλείται. Από τους Ρώσους στη Μαύρη Θάλασσα, από την κατάρρευση της Συρίας στο Νότο και τον ISIL στα ανατολικά».
Υπογράμμισε ωστόσο ότι δεν θέλει να δώσει κούφιες υποσχέσεις, πλην όμως διακρίνει πως έχει γίνει κατανοητό ότι η πρόοδος είναι προς το συμφέρον του καθενός, κι αυτό ακριβώς είναι κάτι που δεν το είχε δει στο παρελθόν. Είπε χαρακτηριστικά πως «μία διαρκής λύση δεν θα επιβληθεί από τα έξω, από τον Μπάιντεν, ή τον πρόεδρο Ομπάμα, ή τις Ηνωμένες Πολιτείες ή κάποιον άλλον. Αλλά από μέσα».
Τη σύσταση των επισήμων στο κεντρικό τραπέζι έκανε ο Μιχάλης Καρλούτσος συμπρόεδρος της Κληρικολαϊκής για τη διοργάνωση εκ μέρους της Μητρόπολης Νέας Ιερσέης, ενώ συμποσιάρχις και παρουσιάστρια των ομιλητών ήταν η κορυφαία τηλεπαρουσιάστρια Andrea Mitchell του τηλεοπτικού δικτύου NBC. Ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος ανάπεμψε την προσευχή και η Σερένα Μπενετέτι-Πανταζοπούλου τραγούδησε τους εθνικούς ύμνους Ελλάδος και Ηνωμένων Πολιτειών.
Προβλήθηκε βίντεο για τον ναό του Αγίου Νικολάου στο Σημείο Μηδέν. Χαιρετισμούς απηύθυναν ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος, ο Μητροπολίτης Νέας Ιερσέης Ευάγγελος, ο πατριαρχικός εκπρόσωπος Μητροπολίτης Καλλιουπόλεως  και Μαδύτου Στέφανος, ο Ρωμαιοκαθολικός Αρχιεπίσκοπος Φιλαδελφείας Τσαρλς Τσαπούτ, ο πρέσβης της Ελλάδος στην Ουάσιγκτον Χρίστος Παναγόπουλος, ο γενικός πρόξενος της Κύπρου στη Νέα Υόρκη Βασίλειος Φιλίππου, η πρόεδρος της Φιλοπτώχου Αφροδίτη Σκιαδά, ο Μιχάλης Καρλούτσος και η Αναστασία Μάικλς συμπρόεδροι της Κληρικολαϊκής στους οποίους ο Μητροπολίτης Ευάγγελος επέδωσε ως αναμνηστικό δώρο την εικόνα της Θεοτόκου
.Πηγή: Εθνικός Κήρυξ