Ο ιατρός και καθηγητής του Harvard Στέφανος Κάλης

 Mιλά στον "Εθνικό Κήρυκα" για τη Μεσογειακή Διατροφή

Του Θεόδωρου Καλμούκου

Η Σχολή Δημόσιας Υγείας του "Χάρβαρντ"

Ο Δρ. Στέφανος Κάλης, ιατρός, ερευνητής και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Harvard, μίλησε αποκλειστικά στον «Εθνικό Κήρυκα» για το επικείμενο συνέδριο, εξηγώντας τις στοχεύσεις του και παρέχοντας πολύτιμες διατροφικές συμβουλές και συστάσεις, ευεργετικές για όλες τις ηλικίες.ΒΟΣΤΩΝΗ. Το πρόγραμμα «Πρωτοβουλία για Παραγωγικότητα και Διαχείριση Υγείας» (Initiative for Productivity and Health Management) στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Harvard (Harvard School of Public Health) της Βοστώνης, σε συνεργασία με το πρόγραμμα του PBS «Μαγειρική Οδύσσεια» (The Cooking Odyssey), διοργανώνει διήμερο συνέδριο στις 27 και 28 Σεπτεμβρίου 2014, με θέμα «Μεσογειακή Διατροφή και Υγεία στον Χώρο Εργασίας», όπως έγραψε ο «Ε.Κ.» την Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου 2014.

Είπε ότι «η Σχολή μας έχει μελετήσει το θέμα της διατροφής επί πολλά χρόνια, κι εγώ προσωπικά σαν Ελληνας λατρεύω την ελληνική διατροφή και τα ελληνικά φαγητά και επίσης έχω κάνει έρευνα επί δύο δεκαετίες σε καρδιοαγγειακά προβλήματα». Τόνισε ότι «οι επιστήμονες έχουν βγάλει το συμπέρασμα ότι η Μεσογειακή διατροφή είναι η πρώτη σ’ όλο τον κόσμο και είναι η καλύτερη όσον αφορά όχι μόνο την καρδιά, αλλά την πρόληψη του καρκίνου και συντελεί στη μακροζωία» και συμπλήρωσε πως βοηθάει «προληπτικά και για άλλες παθήσεις, όπως είναι το αλτσχάιμερ και άλλες χρόνιες παθήσεις».
Πρόσθεσε πως «έχουμε κάνει έρευνα κι έχουμε εργαστεί με πυροσβέστες εδώ στην Αμερική, οι οποίοι έχουν πολλά προβλήματα με καρδιακές παθήσεις. Είχαμε κάνει μία συγκεκριμένη έρευνα με τους πυροσβέστες στις μεσοδυτικές πολιτείες σε περίπου 800 άτομα και είχαμε ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με διατροφή και άλλα πράγματα όπως είναι η φυσική άσκηση, ο ύπνος κ.λπ. Σχετικά με τη διατροφή καταρτίσαμε μία κλίμακα όσων η διατροφή συμφωνούσε με τη μεσογειακή διατροφή».
Ο Δρ. Κάλης έχει κάνει εξειδικευμένες μελέτες στους πυροσβέστες επί είκοσι χρόνια και συγκεκριμένα για τα καρδιακά τους προβλήματα και πώς σχετίζονται τα καθήκοντά τους με τον κίνδυνο καρδιακής ανακοπής. «Βγάλαμε το συμπέρασμα ότι έπρεπε να κοιτάξουμε και τη διατροφή τους, κι ο καλύτερος τρόπος ήταν να δούμε πόσο συμφωνεί ή διαφωνεί η διατροφή του καθενός με τη Μεσογειακή διατροφή, και προέκυψε ότι αυτός που τρώγει περισσότερο σύμφωνα με την Μεσογειακή διατροφή έχει λιγότερο κίνδυνο για καρδιακά. Κι αυτό ακριβώς βρήκαμε, πως οι πυροσβέστες που ήταν στο υψηλότερο 25% του πληθυσμού σε συμφωνία Μεσογειακής διατροφής είχαν λιγότερη παχυσαρκία κι άλλα, πράγμα που μετρούμε στο αίμα όπως είναι η χοληστερίνη, το σάκχαρο. Συνδυάζουμε τέσσερα με πέντε πράγματα μαζί και το λέμε μεταβολικό σύνδρομο που είναι ‘πρόεδρος’ για καρδιακά προβλήματα. Εκείνοι που έτρωγαν με Μεσογειακή τροφή είχαν χαμηλότερο κίνδυνο για μεταβολικό σύνδρομο. Εχουμε τον καθηγητή Γουόλτερ Γουίλετ, ο οποίος είναι διευθυντής Διατροφής στη Σχολή μας και καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Harvard και ο οποίος έχει εργαστεί πολλά χρόνια σ’ αυτά τα θέματα και θα μιλήσει στο συνέδριό μας. Είχα γνωριστεί και με τον αρχιμάγειρα Μιχάλη Μιλάκη στη Νέα Υόρκη και είπαμε γιατί να μην κάνουμε από κοινού ένα συμπόσιο και να δείξουμε ότι δεν είναι μόνο μία διατροφή που βοηθάει, αλλά και που είναι πολύ ευχάριστη».
Στην ερώτηση ποια είναι τα καλύτερα ελληνικά υγιεινά φαγητά, είπε ότι «είναι πολλά τα φαγητά μας που είναι πλούσια, αλλά η Μεσογειακή διατροφή αντιπροσωπεύεται καλύτερα από την παραδοσιακή διατροφή που είχαν στην Ελλάδα στη δεκαετία του 1960 όπως στην Κρήτη και σε άλλα μέρη που παίρνει ο κόσμος πολλές θερμίδες από το ελαιόλαδο και μάλιστα το καλύτερο είναι το παρθένο ελαιόλαδο, χόρτα και πολλά λαχανικά, πολλά όσπρια, πολλά φρούτα, πολύ ψάρι και λιγότερο κρέας ειδικά κόκκινο κρέας, όχι συχνά γλυκά όπως έτρωγαν παλιά οι άνθρωποι, μόνο σε γιορτές. Οι ξηροί καρποί είναι άλλο ένα πλούσιο και υγιεινό φαγητό που έχει φυτικές ίνες, λάδια και άλλες φυτικές ουσίες».

Αναφορικά με το ψωμί είπε «είναι καλό και τα ζυμαρικά αλλά προτιμούμε να είναι ολικής αλέσεως διότι έχουν περισσότερες φυτικές ίνες και να τα τρώμε μέτρια ούτε λίγο ούτε πάρα πολύ». Οταν τον ρωτήσαμε αν είναι λάθος αυτό που συστήνουν πολλοί: αποχή από το ψωμί, ο Δρ. Κάλης διευκρίνισε πως «όταν δεν είναι ολικής αλέσεως του έχουν βγάλει πολλά πράγματα όπως τη φλούδα, τις ίνες, βασικά γίνεται στο σύστημά μας ζάχαρη και πηγαίνει απευθείας στο αίμα και ανεβάζει τα επίπεδα ψηλά και απότομα».
Ο Δρ. Κάλης είπε «βέβαια υπάρχει και το κρασί, αλλά ‘παν μέτρον άριστον’, ένα ποτήρι κρασί, δύο ποτήρια το πολύ για τους άντρες και μαζί με το φαγητό», ενώ στην ερώτηση κόκκινο ή λευκό, είπε ότι «και τα δύο είναι πολύ καλά». Πρόσθεσε πως «κάνουν πολλά πειράματα και θεωρείται ότι το κόκκινο κρασί έχει περισσότερες χημικές ουσίες που μας κάνουν καλό, αλλά σε ανθρώπους και σε κλινικές μελέτες δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι καλύτερο από το λευκό».
Αναφορικά με το ούζο και την μπύρα, είπε, ότι «όλα τα ποτά βοηθούν τους ανθρώπους που δεν έχουν προβλήματα υγείας, αλλά για αυτούς που μπορούν και πίνουν ισχύει το ‘παν μέτρον άριστον’ και οι περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι κάνει καλό σε χαμηλές δόσεις. Οι μελέτες δείχνουν ότι τα ποτά που γίνονται από ζύμωση όπως το κρασί και η μπύρα είναι τα καλύτερα, αλλά αν σε κάποιον αρέσει το ούζο ας το πίνει σε χαμηλές δόσεις ένα για τις γυναίκες, δύο για τους άνδρες». Υπογράμμισε πως «είναι σημαντικό ότι στις Μεσογειακές χώρες το ποτό συνδυάζεται μαζί με το φαγητό, κι αυτό είναι το καλύτερο για πολλούς λόγους. Κατ’ αρχήν, όταν τρώμε και πίνουμε η απορρόφηση γίνεται πιο σιγά και δεν πηγαίνει τόσο πολύ υψηλό επίπεδο οινοπνεύματος στο αίμα, δηλαδή αυτό που έλεγαν οι παππούδες μας, πως παιδί μου χωρίς να φας θα πάει στο κεφάλι σου».
Σχετικά με την πόση του καφέ, ανέφερε ότι «είναι ενδιαφέρον και το τσάι επίσης» και τόνισε ότι «γίνονται πάρα πολλές μελέτες τώρα και φαίνεται ότι και τα δύο έχουν αρκετές ποσότητες από αντιοξίνες και βοηθούν την υγεία αλλά και πάλι να μην ξεχνούμε το ‘παν μέτρον άριστον’ και να μη ξεχνούμε ότι έχουν καφεΐνη οπότε αν πίνουμε πολύ επηρεάζει τη καρδιά, τον ύπνο».
Στην ερώτηση για χρήση ζάχαρης στον καφέ ή στο τσάι, είπε ότι «είναι θέμα του καθενός και πόση ζάχαρη τρώγει σ’ άλλα φαγητά» και τόνισε «εγώ προσωπικά το αποφεύγω».
Για τα αναψυκτικά όπως λόγου χάρη coca cola είπε ότι «δεν είναι καθόλου καλά, έχουν πολλή ζάχαρη» και τόνισε «αν δεν μπορούμε να πιούμε με το φαγητό ένα κρασί, τότε να πίνουμε νερό».
Σχετικά με τη γυμναστική είπε ότι «εξαρτάται από τον άνθρωπο και την ηλικία του, αλλά θα έλεγα δύο με πέντε φορές την εβδομάδα και επί μισή ώρα το καλύτερο είναι το περπάτημα».
Οταν τον ρωτήσαμε «πού στοχεύετε μ’ αυτό το διήμερο συμπόσιο;», απάντησε: «επειδή είμαι και γιατρός που κάνω έρευνα για το πώς η εργασία επηρεάζει την υγεία των ανθρώπων και πώς τα προβλήματα υγείας επηρεάζουν την εργασία, οι χώροι εργασίας και τα σχολεία μας είναι πολύ καλοί φορείς για να προωθήσουμε πιο πολύ τη Μεσογειακή διατροφή σ’ όλο τον πληθυσμό. Κι επειδή ο κόσμος παίρνει πολλά γεύματα κατά τις ώρες εργασίας και το ίδιο και τα παιδιά στο σχολείο και στο πανεπιστήμιο συνδυάσαμε τη διατροφή και με αυτούς του χώρους. Τη δεύτερη μέρα θα έχουμε ομιλητές από διάφορα πανεπιστήμια και εταιρείες όπως είναι η Κόμπες Γκρουπ που σερβίρει εφτά εκατομμύρια γεύματα την ημέρα σ’ όλη την Αμερική και τον Καναδά, οπότε αν τέτοιες εταιρείες κάνουν μικροαλλαγές προσφέρουν πολλά σε πολλά άτομα, μιλούμε για εφτά εκατομμύρια γεύματα την ημέρα».
Συνιστά ότι «θα πρέπει να τρώμε τουλάχιστον τρεις φορές την ημέρα. Οι μελέτες έχουν αποδείξει ότι το πρωινό είναι πολύ σημαντικό διότι είναι αρχή της ημέρας, κι αν δεν φάμε, φτάνουμε στο γεύμα να είμαστε νηστικοί και τρώμε πολύ. Συχνότερα γεύματα και πιο μικρά μας κρατούν το ζάχαρο στο αίμα πιο σταθερό. Οσον αφορά το βραδινό φαγητό, να μην τρώμε πολύ αργά και όχι μεγάλη ποσότητα».
Ο Δρ. Κάλης γεννήθηκε στην Καλιφόρνια. Οι παππούδες και οι γιαγιάδες του κατάγονταν από τη Βόρειο Ηπειρο. Ο πατέρας του γεννήθηκε στο Ντιτρόιτ, ενώ αμφότεροι οι γονείς του είναι ψυχίατροι και μάλιστα ο πατέρας του είναι πρωτοπόρος στα θέματα του ύπνου.
Ο Δρ. Κάλης είναι έγγαμος, η σύζυγος του κατάγεται από τη Βενεζουέλα και έχουν δύο κορίτσια 10 και 12 ετών

Πηγή― Εθνικός Κήρυξ