Στον απόηχο της γιορτής

Του Θεόδωρου Καλμούκου

Το πέρασμα της μεγάλης και ιερής γιορτής των Χριστουγέννων, η οποία άλλαξε τη διάθεσή μας, τη σκέψη μας, τον ψυχισμό μας, τις παραστάσεις μας, μ’ έκανε να σκεφτώ μία απλή, ενδεχομένως ερώτηση, η οποία ωστόσο μπορεί να σταθεί έναυσμα για σοβαρές σκέψεις και στοχασμούς για τη νοηματοδότηση της γιορτής. Ιδού η ερώτηση: Αραγε πώς θα ήταν η ζωή μας χωρίς τα Χριστούγεννα ή κι ακόμα πιο γενικά πώς θα ήταν η ζωή μας δίχως τις γιορτές;
Δεν ομιλώ από θεολογικής πλευράς, ούτε καν από κοινωνιολογικής, αλλά από καθαρά προσωπικής ή αν προτιμάτε υπαρξιακής πλευράς. Η οικογενειακή ατμόσφαιρα, οι συζητήσεις και το σύνδειπνο με πρόσωπα αγαπημένα και σεβαστά με τα οποία μοιραζόμαστε τη ζωή, είναι δυναμικές οι οποίες αγγίζουν σώψυχα τον άνθρωπο και προσθέτουν ποιότητα στις σχέσεις και τη δυναμική των σχέσεων ως κοινωνίας προσώπων.
Αλλωστε είναι άλλο πράγμα να μιλάς για τη γιορτή, κι άλλο να την βιώνεις ως γεγονός στο οποίο μετέχεις υπαρκτικά.
Σε τελική ανάλυση εκείνο που απομένει στο τέλος της γιορτής σαν απόηχος και βίωμα υπαρκτικό είναι η κοινή μετοχή στη γιορτή, μ’ άλλα λόγια αυτό που δημιουργεί την εγγύτητα και τη συνάφεια με τους άλλους με τους οποίους γινόμαστε «κοινωνία προσώπων». Χωρίς αυτή τη μετοχή και την «κοινωνία» η γιορτή των Χριστουγέννων παραμένει μία εξωτερική φολκλορική «παρένθεση» στον βασανισμό της καθημερινότητάς μας, κι αλίμονο αν περάσει η γιορτή και μας αφήσει ανέγγιχτους με μόνο με μία γεύση ευωχίας στα χείλη από τα εδέσματα, και τις τυπικές ευχές που ανταλλάσσομε.
Αν κάτι αδικεί και μάλιστα καθ’ υπερβολή το νόημα της γιορτής των Χριστουγέννων είναι δύο πράγματα: η θρησκειοποίηση της γιορτής και η εμπορευματοποίησή της, απότοκα και τα δύο μιας παραποιημένης προσέγγισης της γιορτής.
Η μεν θρησκειοποίηση θέλει τη γιορτή σαν ένα είδος «υπερφυσικού γεγονότος» που μας καλεί στην καλυτέρευση της ατομικής μας συμπεριφοράς, ανυποψίαστη πως «ο τεχθείς» είναι ο Χριστός της Εκκλησίας, ο Ιδρυτής και Νυμφίος της και την οποία αγαπά χωρίς όρους και όρια καλώντας και προσκαλώντας «πάντες» στο συμπόσιο της Πίστης.
Η δε εμπορευματοποίηση της γιορτής είναι η πλέον έσχατη μορφή της αλλοτρίωσής της. Είναι γελοίο και εξωφρενικό να ακούσει κάποιος στα δελτία των ειδήσεων πως μόνο πέντε μέρες απόμειναν μέχρι τα Χριστούγεννα, κάνατε όλα σας τα ψώνια; Κι ακόμα φέτος ο τζίρος στα μαγαζιά θα είναι κατά τόσο τοις εκατό υψηλότερος από πέρυσι ή πριν από δύο χρόνια.
Αν μέσα στην θρησκειοποίηση και την εμπορευματοποίηση αρχίζει και τελειώνει το νόημα της γιορτής των Χριστουγέννων, τότε θαρρώ πως δεν έχει και τόσο νόημα μια τέτοια γιορτή.
Αν όμως η ενανθρώπιση του Θεού, δηλαδή το μέγεθος «της κενωτικής Του αγάπης και ελευθερίας» που μπορεί να γίνει «ομότροπος» με μας, μας λέγει κάτι, τότε ίσως να τολμήσουμε να υποψιαστούμε αυτό που είναι Χριστούγεννα, από αυτό που δεν είναι.
Πηγή: Εθνικός Κήρυξ