Γιατί ήταν καταστροφική πολιτική του ενός παιδιού στην Κίνα

Του Minxin Pei

Η κατάργηση της πολιτικής του ενός παιδιού στην Κίνα, που ισχύει εδώ και 35 χρόνια, κλείνει ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια στην ιστορία της χώρας. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ), αποφασισμένο να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη, έκρινε ότι η απάντηση ήταν ο έλεγχος του πληθυσμού. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα εκατομμύρια εκτρώσεις.

Σε αριθμούς, το ανθρώπινο τίμημα της πολιτικής του ενός παιδιού ήταν πολύ μεγαλύτερο από εκείνο του διαβόητου «Άλματος προς τα Εμπρός» του Μάο, που κατέληξε στον λιμό και τον θάνατο περίπου 36 εκ. ανθρώπων από το 1959 έως το 1961. Και ξεπέρασε και εκείνο της Πολιτιστικής Επανάστασης, στη διάρκεια της οποίας μεγάλης κλίμακας πολιτική βία προκάλεσε τον θάνατο ακόμη δέκα εκατομμυρίων ανθρώπων από το 1966 ως το 1976.

Όσο για την πολιτική του ενός παιδιού, στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν από το υπουργείου Υγείας της Κίνας το 2013, δείχνουν ότι από το 1971 ως το 2012, έγιναν 336 εκατομμύρια εκτρώσεις σε νόμιμες εγκαταστάσεις. (Παρότι η πολιτική του ενός παιδιού δεν υιοθετήθηκε πριν το 1979, τότε ίσχυαν άλλες πολιτικές οικογενειακού προγραμματισμού). Η Επιτροπή Εθνικής Υγείας και Οικογενειακού Προγραμματισμού, η υπηρεσία που ανέλαβε την εφαρμογή της πολιτικής του ενός παιδιού, αναφέρει ένα ακόμη πιο υψηλό μέγεθος: πάνω από 13 εκατομμύρια εκτρώσεις κάθε χρόνο - αριθμός που δεν περιλαμβάνει τις εκτρώσεις που πραγματοποιήθηκαν με τη λήψη φαρμάκων ή έγιναν σε παράνομες κλινικές.

Φυσικά, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ακριβώς πόσες από αυτές τις εκτρώσεις οφείλονται στην πολιτική του ενός παιδιού. Αλλά στην Ινδία για παράδειγμα, όπου οι εκτρώσεις είναι παράνομες και δεν υπάρχει συγκρίσιμη πολιτική οικογενειακού προγραμματισμού, ο αριθμός είναι πολύ χαμηλότερος - αν και όχι τόσο χαμηλός όσο οι 630.000 εκτρώσεις που παρουσιάζει το ινδικό υπουργείο Υγείας. Στην πραγματικότητα είναι πιο κοντά στις έξι εκατομμύρια τον χρόνο. Οι αναγκαστικές εκτρώσεις είναι μόνο η αρχή. Οι αριθμοί μπορεί να σοκάρουν αλλά δεν αντανακλούν τον ανθρώπινο πόνο ή τις σκληρές οικονομικές συνέπειες που συνοδεύουν την πολιτική του ενός παιδιού.

Τα μέσα ενημέρωσης συχνά αναφέρουν ιστορίες αδιανόητης ωμότητας από τοπικούς αξιωματούχους με στόχο έγκυες γυναίκες και οικογένειες που παρέβησαν την πολιτική. Το 2012, τοπικοί αξιωματούχοι υποχρέωσαν μία γυναίκα επτά μηνών να κάνει έκτρωση. Εκτός από το σωματικό και ψυχικό τραύμα, όσοι παραβίασαν την πολιτική - και συνήθως είναι οι πιο φτωχοί κάτοικοι της χώρας - έρχονταν αντιμέτωποι και με σοβαρές οικονομικές κυρώσεις. Εκτιμάται ότι η κινεζική κυβέρνηση συγκεντρώνει περίπου τρία δισ. δολάρια από πρόστιμα στο πλαίσιο των πολιτικών του οικογενειακού προγραμματισμού. Επίσης οι τοπικοί αξιωματούχοι πολλές φορές απειλούν τις οικογένειες με καταστροφή των σπιτιών τους και αρπαγή των ζώων τους.

Οι μακροπρόθεσμες δημογραφικές συνέπειες της πολιτικής του ενός παιδιού είναι εξίσου καταστροφικές. Η αναλογία  κατοίκων άνω των 65 χρόνων προς τους κατοίκους σε παραγωγική ηλικία (15-64 ετών) είναι 13 στους εκατό. Καθώς η γενεά της πολιτικής του ενός παιδιού γερνάει - προσθέτοντας 10 εκατομμύρια συνταξιούχους ετησίως - αυτό το ποσοστό θα εκτοξευτεί. Το άλλο πρόβλημα είναι η δυσαναλογία μεταξύ των δύο φύλων. Οι οικογένειες προτιμούν το ένα τους παιδί να είναι αγόρι και αυτό οδήγησε σε πολλές εκτρώσεις με βάση το φύλο αλλά και εγκατάλειψη ή  βρεφοκτονίες των κοριτσιών.

Το 2013, ο αριθμός των αγοριών 0-24 ετών ξεπερνούσε εκείνον των κοριτσιών κατά 23 εκατομμύρια, κάτι που σημαίνει ότι πάνω από 20 εκατομμύρια νεαροί άνδρες στο μέλλον δεν θα βρίσκουν συντρόφους. Έχει έρθει η στιγμή να αναλογιστούμε αυτές τις συνέπειες, δεδομένου ότι οι κινέζοι ηγέτες δεν έχουν σταματήσει τους περιορισμούς στις αναπαραγωγικές επιλογές των πολιτών τους. Αντίθετα, προχωρούν από την πολιτική του ενός παιδιού στην πολιτική των δύο παιδιών. Εξωτερικοί παρατηρητές και Κινέζοι πρέπει να υπερτονίσουν την βαρβαρότητα αυτών των μεθόδων και να διασφαλίσουν ότι δεν θα εμφανιστούν ποτέ ξανά - στην Κίνα ή αλλού.

Ο κ.Minxin Pei είναι καθηγητής Κυβερνητικής Επιστήμης στο κολέγιο Claremont McKenna στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ.

Πηγή: Το Βήμα - The Project Syndicate