Τι ομάδα αίματος είσαι; Εάν δεν το γνωρίζεις φρόντισε να μάθεις

Δευτέρα, 23 Νοεμβρίου, 2015Της Αγγελικής Μάλλιου

Το αίμα χωρίζεται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με την παρουσία ουσιών στην επιφάνεια της μεμβράνης που περιβάλλει τα ερυθρά αιμοσφαίρια. Οι ουσίες αυτές από χημική άποψη είναι πρωτεΐνες και ονομάζονται αντιγόνα.

Ο κάθε οργανισμός, ανάλογα με τα αντιγόνα των ερυθροκυττάρων του, ανέχεται αίμα οποιασδήποτε κατηγορίας, αλλά καταστρέφει τα «ασύμβατα» κύτταρα, τα διαφορετικής δηλαδή ομάδας αίματος από τα δικά του, με συνέπειες σοβαρές μέχρι επικίνδυνες για τη ζωή του.

Τα αντιγόνα των ερυθροκυττάρων είναι πάρα πολλά, σπουδαιότερα όμως από κλινική άποψη είναι αυτά που ανήκουν σε δυο αντιγονικά συστήματα, το σύστημα ΑΒΟ και το σύστημα RHESUS, από τα οποία έχουν πάρει την ονομασία οι ομάδες αίματος στον άνθρωπο.

Το σύστημα ΑΒΟ είναι και το πρώτο που ανακαλύφθηκε το 1900 από τον LANDSTEINER και υποδηλώνει την ύπαρξη ή όχι των ουσιών Α και B στα ερυθρά αιμοσφαίρια.

Οι ουσίες, τα αντιγόνα αυτά, ή υπάρχουν και τα δυο μαζί, ή μόνο το ένα από αυτά ή και κανένα.

* 'Όταν υπάρχουν και τα δυο, η ομάδα λέγεται ΑΒ

* 'Όταν υπάρχει μόνο το Α, η ομάδα λέγεται Α

* 'Όταν υπάρχει μόνο το Β, η ομάδα λέγεται Β

* Όταν δεν υπάρχει ούτε το Α ούτε το Β, η ομάδα λέγεται 0

Οι ομάδες αίματος κληρονομούνται και από τους δύο γονείς, όπως επίσης και τα γονίδια. Οι ομάδες αίματος ταξινομούνται ως εξής: Α, Β, ΑΒ, 0, ωστόσο, σύμφωνα με το σύστημα Ρέζους (Rh), διπλασιάζονται, αφού κάποιος μπορεί να είναι, για παράδειγμα, Α+ ή Α-. Τα αντιγόνα είναι αυτά που κάνουν κάποιες ομάδες αίματος να είναι περισσότερο ευάλωτες συγκριτικά με άλλες σε ορισμένες ασθένειες.

Αν, για παράδειγμα, ανήκουμε στην ομάδα αίματος Α και το σώμα μας «πολιορκείται» από ένα μικρόβιο ή ιό, η δομή του οποίου μοιάζει με το αντιγόνο Α, ο οργανισμός θα ξεγελαστεί και θα το αντιμετωπίσει σε πρώτη φάση, ως φιλική ουσία. Αντίθετα, αν ανήκουμε στην ομάδα Β, ο οργανισμός θα καταλάβει ότι ο εισβολέας είναι εχθρικός και θα αρχίσει αμέσως να του αντιστέκεται.

Είναι απαραίτητο όλοι μας να γνωρίζουμε την ομάδα αίματός μας ώστε ανά πάσα ώρα και στιγμή να μπορέσουμε να βοηθήσουμε πέρα από τον εαυτό μας και τους οικείους μας οποιαδήποτε στιγμή αυτό κριθεί αναγκαίο και απαραίτητο.

Είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε σε ποια ομάδα αίματος ανήκουμε εάν πρόκειται να υποβληθούμε σε μετάγγιση αίματος ή μεταμόσχευση, καθώς δεν είναι όλες οι ομάδες αίματος συμβατές μεταξύ τους:

- Εάν ανήκουμε στην ομάδα Α, μπορούμε να λάβουμε αίμα της ομάδας Α και της ομάδας 0.

- Εάν ανήκουμε στην ομάδα Β, μπορούμε να λάβουμε αίμα της ομάδας Β και της ομάδας 0.

- Εάν ανήκουμε στην ομάδα ΑΒ, μπορούμε να λάβουμε αίμα της ομάδας Α, Β, ΑΒ και της ομάδας 0.

- Εάν ανήκουμε στην ομάδα 0, μπορούμε να λάβουμε μόνο αίμα της ομάδας 0.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, όσοι ανήκουν στην ομάδα αίματος 0 μπορούν να δώσουν αίμα σε οποιονδήποτε, ασχέτως σε ποια ομάδα αίματος ανήκει. Για το λόγο αυτό, όσοι ανήκουν στην ομάδα αίματος 0 αποκαλούνται «καθολικοί αιμοδότες». Ωστόσο, τόσο στην περίπτωση μετάγγισης όσο και στην περίπτωση μεταμόσχευσης, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείται αίμα της ίδιας ομάδας. Όσοι ανήκουν στην ομάδα ρέζους θετικό λαμβάνουν αίμα είτε ρέζους θετικό είτε ρέζους αρνητικό. Όσοι ανήκουν στην ομάδα ρέζους αρνητικό λαμβάνουν αίμα μόνο ρέζους αρνητικό.

Η ομάδα αίματος είναι επίσης σημαντική στην εγκυμοσύνη. Εάν η μητέρα ανήκει στην κατηγορία ρέζους αρνητικό (Rh-) και ο πατέρας στην κατηγορία ρέζους θετικό (Rh+), πρέπει να δοθεί στη μητέρα ειδική θεραπεία για να αποφευχθούν πιθανές επιπλοκές.