Στο στόχαστρο η αεροπορική βιομηχανία για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα

Κυριακή, 28 Φεβρουαρίου, 2016

ΘΕΣΠΙΣΗ «ΦΟΡΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ» ΖΗΤΑ ΤΟ ΔΝΤ

Του Κοσμά Ζακυνθινού

Σε μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα των αεροσκαφών συμφώνησαν να προχωρήσουν οι διεθνείς αεροπορικές εταιρείες προκειμένου να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη υπερθέρμανση του πλανήτη. Σε συνεδρίαση του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) στο Μόντρεαλ του Καναδά, τα μέλη του κλάδου των αερομεταφορών, που εκπροσωπούν χώρες από όλο τον κόσμο, συμφώνησαν σε νέα πρότυπα και δεσμευτικά όρια για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τα αεροσκάφη.

«Οι εκπομπές άνθρακα από τις αερομεταφορές αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς, με τον αριθμό των πτήσεων σε όλο τον κόσμο να αναμένεται να διπλασιαστεί τα επόμενα 15 χρόνια. Οι νέοι κανόνες του ICAO έρχονται μετά από χρόνια διαπραγματεύσεων και πρόκειται για την πρώτη φορά που οι κυβερνήσεις έχουν θέσει πρότυπα εκπομπών για τον κλάδο των αερομεταφορών», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι-Μουν, που είχε καλέσει εδώ και καιρό για περαιτέρω εδραίωση των προτύπων όσο το δυνατόν γρηγορότερα.

Αν εφαρμοστεί πλήρως η πρόταση, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα μειωθούν κατά περισσότερο από 650 εκατομμύρια τόνους από το 2020 έως το 2040. Αυτό ισοδυναμεί με την απομάκρυνση 140 εκατομμυρίων αυτοκινήτων από τους δρόμους για ένα χρόνο.

Η αεροπορική βιομηχανία είναι ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες της κλιματικής αλλαγής. Σε όλο τον κόσμο, τα αεροσκάφη εκπέμπουν περίπου το 11% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τις μεταφορές. Εάν δε ληφθούν μέτρα, οι εκπομπές από τα εμπορικά αεροσκάφη προβλέπεται να αυξηθούν κατά σχεδόν 50%. Τα νέα πρότυπα θα πρέπει να υιοθετηθούν από τις αεροπορικές εταιρείες για τα νέου τύπου αεροσκάφη που θα σχεδιάζονται από το 2020.

Την ίδια στιγμή, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ζητά τη θέσπιση ενός «φόρου άνθρακα» στις αερομεταφορές και τη ναυτιλία που θα συμβάλει στην επίτευξη των παγκόσμιων κλιματολογικών στόχων. Οι ειδικοί του χρηματοοικονομικού οργανισμού εκτιμούν πως μία εισφορά των 30 δολαρίων ανά τόνο διοξειδίου του άνθρακα από τις εκπομπές που προκαλούν τα καύσιμα των διεθνών μεταφορών, θα μπορούσε να είχε οδηγήσει στη συγκομιδή 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων μόνο για το 2014.

Η έκθεση επισημαίνει πως ιδιαίτερα μετά την πρόσφατη συμφωνία για την κλιματική αλλαγή κατά τη Σύνοδο Κορυφής των Ηνωμένων Εθνών στο Παρίσι, η φορολόγηση του άνθρακα θα πρέπει να είναι στο επίκεντρο των προσπαθειών για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Οι εκπομπές από αεροπλάνα και πλοία, οι οποίες αποτελούν περίπου το 4% του παγκόσμιου συνόλου και εμφανίζουν σταθερά ανοδικές τάσεις, δεν αναφέρονται άμεσα στη συμφωνία του Παρισιού. Η ρύθμιση των εκπομπών της ναυτιλίας και των αερομεταφορών επαφίεται επομένως στις διεθνείς αρχές υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, το Διεθνή Οργανισμό Ναυτιλίας και το Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας, αντίστοιχα. Οι εκπομπές των αερομεταφορών έχουν υπερδιπλασιαστεί μέσα σε μόλις είκοσι χρόνια. Μόνο το 2012, οι εκπομπές από πλοία και αεροπλάνα που διέσχισαν εθνικά σύνορα άγγιξαν το ένα δισεκατομμύριο τόνους διοξειδίου του άνθρακα, ισοδύναμες με τις εκπομπές από ορυκτά καύσιμα όλης της Αφρικής για το ίδιο διάστημα.

Η έκθεση του ΔΝΤ καταλήγει ότι αναγνωρίζεται πως υπάρχουν «σημαντικές προκλήσεις» για την επιβολή μίας τέτοιας εισφοράς, καθώς και ανάγκη για διεθνή συντονισμό και ρύθμιση των διαφόρων νομικών ζητημάτων, αλλά η κατάσταση κρίνεται ως «διαχειρίσιμη».

Επιπτώσεις στις πτήσεις
Την ίδια στιγμή, βρετανική επιστημονική έρευνα διαπιστώνει ότι τα αεροπλάνα που πετούν ανάμεσα στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, θα χρειάζονται περισσότερο χρόνο, όσο επιδεινώνεται η κλιματική αλλαγή. Επιταχύνοντας το «τζετ στριμ» - ένα ρεύμα αέρα που πνέει από τη δύση προς την ανατολή πάνω από τον Ατλαντικό- η κλιματική αλλαγή θα συντομεύσει τις πτήσεις που κινούνται από τις ΗΠΑ προς την Ευρώπη, αλλά αντίστροφα θα επιμηκύνει χρονικά τις πτήσεις από την Ευρώπη προς τις ΗΠΑ. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον ατμοσφαιρικό επιστήμονα δρα Πολ Γουίλιαμς του Πανεπιστημίου του Ρέντινγκ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό περιβαλλοντικών ερευνών «Environmental Research Letters», επεσήμαναν ότι οι εκτιμήσεις τους πρέπει να ληφθούν υπόψη από αεροπορικές εταιρείες, αεροδρόμια και επιβάτες. Η μελέτη υπολόγισε ότι ένα αεροπλάνο που πραγματοποιεί συνεχή υπερατλαντικά δρομολόγια, θα περνάει 2.000 παραπάνω ώρες στον αέρα κάθε χρόνο, γεγονός που συνεπάγεται εκατομμύρια πρόσθετα δολάρια για αεροπορικά καύσιμα, αυξημένη πιθανότητα καθυστερήσεων κ.ά.

«Η αεροπορική βιομηχανία αντιμετωπίζει αυξημένες πιέσεις να μειώσει τις επιπτώσεις της για το περιβάλλον, όμως η νέα έρευνα δείχνει το αντίθετο, ότι η ίδια είναι ευάλωτη στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής», όπως επισημαίνει ο Πολ Γουίλιαμς. Μάλιστα, όπως τονίζει «τα κακά νέα για τους επιβάτες είναι ότι οι πτήσεις προς δυσμάς (ΗΠΑ) θα παλεύουν ενάντια σε ισχυρότερους ανέμους. Τα καλά νέα είναι ότι οι πτήσεις προς ανατολάς (Ευρώπη) θα «σπρώχνονται» από ισχυρότερους ανέμους, όχι όμως σε βαθμό που να αντισταθμίζεται η μεγαλύτερη διάρκεια της πτήσης προς δυσμάς. Έτσι, το τελικό ισοζύγιο θα είναι ταξίδια μετ' επιστροφής σημαντικά μεγαλύτερα σε διάρκεια. Αυτό, επειδή θα αυξήσει το κόστος των αεροπορικών καυσίμων, μπορεί να αυξήσει και τα αεροπορικά εισιτήρια».

Μολυσμένοι ουρανοί
Η μελέτη κατέληξε σε αυτά τα συμπεράσματα, υποθέτοντας ότι τις επόμενες δεκαετίες θα αυξηθεί σημαντικά το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, αν δεν ληφθούν δραστικά μέτρα. Οι αεροδιάδρομοι ΗΠΑ-Ευρώπης είναι από τους πιο πολυσύχναστους στον κόσμο, με περίπου 600 πτήσεις τη μέρα (σε σύνολο 100.000 πτήσεων παγκοσμίως καθημερινά). Οι μέσοι άνεμοι μεταξύ του αεροδρομίου Χίθροου του Λονδίνου και του αεροδρομίου Κένεντι της Νέας Υόρκης προβλέπεται ότι θα γίνουν κατά 15% ταχύτεροι τον χειμώνα, αυξανόμενοι κατά μέσο όρο από τα 77 στα 89 χιλιόμετρα ανά ώρα, ενώ ανάλογες αυξήσεις θα γίνουν και τις άλλες εποχές του έτους.

Έτσι, οι πτήσεις προς Λονδίνο μπορεί να πέφτουν συχνά κάτω από τις πέντε ώρες και 20 λεπτά, ενώ οι πτήσεις προς Ν. Υόρκη θα χρειάζονται πάνω από επτά ώρες.

Το ρεκόρ -εκτός «Κονκόρντ»- για πτήση Ν.Υόρκης-Λονδίνου σήμερα είναι πέντε ώρες και 16 λεπτά και το έκανε μια πτήση της British Airways στις 8/1/12015, η οποία αξιοποίησε ένα παροδικά πολύ ισχυρό «τζετ στριμ». Στο μέλλον το ρεκόρ αναμένεται να σπάσει πολλές φορές.

Λόγω των μεγαλύτερης διάρκειας πτήσεων, η συνολική κατανάλωση καυσίμων από τα αεροπλάνα θα αυξηθεί κατά 22 εκατ. δολάρια ετησίως, ενώ η ατμόσφαιρα θα επιβαρυνθεί με 70 εκατομμύρια κιλά διοξειδίου του άνθρακα το χρόνο.

Δεδομένου ότι «τζετ στριμ» υπάρχει και στο νότιο ημισφαίριο, η μελέτη δεν αποκλείει ότι ανάλογες επιπτώσεις θα υπάρξουν και σε άλλα μέρη του κόσμου. Μία προηγούμενη μελέτη των ίδιων ερευνητών είχε συμπεράνει ότι η κλιματική αλλαγή θα έχει ως συνέπεια πιο ισχυρές και πιο συχνές αναταράξεις κατά τις πτήσεις στο μέλλον.

• Τα αεροσκάφη εκπέμπουν περίπου το 11% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα
• Οι εκπομπές από τα εμπορικά αεροσκάφη θα αυξηθούν κατά σχεδόν 50%
• Η πρόταση προβλέπει μείωση εκπομπών κατά 650 εκατ. τόνους από το 2020 έως το 2040
• Ισοδύναμα αντιστοιχεί με την απομάκρυνση 140 εκατομμυρίων αυτοκινήτων
• Τα νέα πρότυπα αφορούν τα νέου τύπου αεροσκάφη που θα σχεδιάζονται από το 2020
• Πηγή: Ημερησία