Μπήκε στον «γύψο» και η τουρκική οικονομία

ΙΣΧΥΡΕΣ ΑΝΑΤΑΡΑΞΕΙΣ

Της Κατερίνας Κοσμά

«Μετέωρη» άφησε την οικονομία της Τουρκίας η απόπειρα πραξικοπήματος με τους αναλυτές να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την επόμενη μέρα, προβλέποντας κατακρήμνιση της λίρας και μαζικές εκροές κεφαλαίων.

Η κήρυξη της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τους επόμενους τρεις μήνες, αλλά και η υποβάθμιση του αξιόχρεου από τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poor’s, επέφεραν ισχυρούς κραδασμούς, που αποτυπώνονται με ιδιαίτερα έκδηλο τρόπο στην ισοτιμία του τουρκικού νομίσματος.

Η λίρα κατρακύλησε σε χαμηλά δεκαμήνου έναντι του δολαρίου με τάση περαιτέρω διολίσθησης, ενώ οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων και τα CDS πήραν την ανιούσα. «Η κατάσταση των τριών μηνών έκτακτης ανάγκης στην Τουρκία, πολιτική καθόλου φιλική στις αγορές, θα προκαλέσει περαιτέρω πιέσεις στο νόμισμα», έσπευσε να υποστηρίξει ο επικεφαλής οικονομολόγος αναδυόμενων αγορών της Capital Economics της Νέας Υόρκης.

Οι αγορές
Η αντίδραση των αγορών και το «ψαλίδισμα» της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας προκαλούν πλέον έντονες ανησυχίες στην τουρκική κυβέρνηση, που φοβάται ότι οι επιπτώσεις στην οικονομία θα είναι σοβαρές και μεγάλης χρονικής διάρκειας.

Το αδύναμο νόμισμα απειλεί με αύξηση του πληθωρισμού και την προσθήκη επιπλέον πίεσης στο έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, ενώ η αβεβαιότητα θα απειλήσει τις εισερχόμενες επενδύσεις στον τουρισμό. Ήδη τα τουριστικά έσοδα υποχώρησαν 23% τον Μάιο, με την πτώση έναντι του προηγούμενου έτους να αυξάνεται κάθε μήνα που περνά.

Ο τουριστικός τομέας, μια ζωτική πηγή συναλλάγματος έχει ήδη λαβωθεί από τις τρομοκρατικές επιθέσεις, περιλαμβανομένης αυτής στο αεροδρόμιο Ατατούρκ της Κωνσταντινούπολης από τρεις βομβιστές αυτοκτονίας, που κόστισε τη ζωή σε πάνω από 40 ανθρώπους. Ο διπλωματικός πόλεμος της Τουρκίας με τη Ρωσία για την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού στα συριακά σύνορα επιδείνωσε τις απώλειες του κλάδου.

Έτσι, ο Ταγίπ Ερντογάν καλείται εκτός από την εξόντωση των αντιπάλων του να... εξουδετερώσει και τους κλυδωνισμούς που προκάλεσαν στο μέτωπο της οικονομίας οι ραγδαίες και δραματικές εξελίξεις.

Προειδοποίηση
Όπως ανέφεραν οι αναλυτές της S&P η πόλωση στην πολιτική σκηνή κλόνισε περαιτέρω το σύστημα συνταγματικών ελέγχων της χώρας. Προειδοποίησαν, επίσης, τους ξένους επενδυτές ότι πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για περίοδο παρατεταμένης αβεβαιότητας, η οποία πιθανώς να ανασχέσει τις ροές επενδύσεων.

Στο ίδιο μήκος κύματος η αμερικανική τράπεζα JPMorgan εκτιμά πως, εάν υποβαθμιστούν τα τουρκικά ομόλογα στην κατηγορία «σκουπιδιών», οι εκροές κεφαλαίων από τα κρατικά και εταιρικά ομόλογα πιθανώς να εκτιναχθούν στα 10 δισ. δολάρια.

Ακόμη όμως πιο δυσοίωνες είναι οι εκτιμήσεις που κυκλοφόρησαν στο Bloomberg. Σύμφωνα με το πρακτορείο, οι τουρκικές τράπεζες χρωστούν σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού 120 δισ. δολάρια, βάρος που μπορεί να γίνει ασήκωτο, αν οι ξένοι επενδυτές συνειδητοποιήσουν ότι ο δανεισμός προς την Τουρκία δεν είναι ασφαλές στοίχημα...

«Καμπανάκι»
Το χρέος της Τουρκίας δεν είχε απασχολήσει πολύ τους επενδυτές τους τελευταίους μήνες. Ωστόσο, οι τράπεζες της Τουρκίας χρωστούν περίπου 100 δισ. δολάρια σε ξένους δανειστές και περίπου 20 δισ. δολάρια σε μη τραπεζικά ιδρύματα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών.

Διόλου τυχαίο επομένως το «καμπανάκι» της HSBC ότι το τουρκικό νόμισμα θα είναι πιο αδύναμο στο εγγύς μέλλον, αλλά και το γεγονός ότι η Goldman Sachs αναθεώρησε την πρόβλεψή της σχετικά με την πορεία της λίρας για τους τρεις επόμενους μήνες.

Οι αναταράξεις που προκάλεσε το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία θα ήταν ωστόσο ακόμη μεγαλύτερες, αν δεν διέθετε γρήγορα αντανακλαστικά η Κεντρική Τράπεζα της χώρας που προχώρησε σε μείωση των επιτοκίων για πέμπτο συνεχή μήνα, ρίχνοντας κατά 25 μονάδες βάσης το επιτόκιο για δανεισμό μίας ημέρας, ενώ ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει να λαμβάνει «τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να στηριχθεί η χρηματοοικονομική σταθερότητα».

Εντούτοις, ιδιαίτερα εκτεθειμένες είναι πλέον οι ξένες τράπεζες, οι οποίες έχουν επενδύσει αρκετά στην Τουρκία, με τον μεγαλύτερο κίνδυνο να αντιμετωπίζουν οι γαλλικές και οι βρετανικές.

Πάντως, ο Τούρκος υπουργός Οικονομικών, σε μια προσπάθεια να καθησυχάσει τους επενδυτές, δήλωσε ότι η οικονομία θα επιβιώσει από κάθε βραχυπρόθεσμο κλυδωνισμό που επέφερε η απόπειρα πραξικοπήματος.

«Ταύροι» εναντίον «αρκούδων» για την επόμενη ημέρα

Η Τουρκία υπήρξε μια από τις αναδυόμενες αγορές με την καλύτερη απόδοση. Η ανάπτυξη όμως προβλέπεται να υποχωρήσει από το 4,5% του ΑΕΠ το 2015 στο 3%-4% του ΑΕΠ φέτος. Η χώρα εξαρτάται πολύ από τη σχετικά βραχυπρόθεσμη ροή κεφαλαίων γιατί βαρύνεται από υψηλό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, ενώ, όπως προαναφέρθηκε, πολλές τουρκικές εταιρείες έχουν σημαντικά δανειακά βάρη.

Σε γενικές, ωστόσο, γραμμές αναλυτές και επενδυτές έχουν μοιραστεί σε δύο στρατόπεδα ως προς τις οικονομικές προοπτικές της Τουρκίας.

Από τη μια οι «αρκούδες» υποστηρίζουν ότι «η πολιτική αβεβαιότητα στην Τουρκία έχει χτυπήσει κόκκινο και αναμένεται να διατηρηθεί μακροπρόθεσμα». Ως εκ τούτου οι τρέχουσες χαμηλές αποτιμήσεις δεν αξίζουν την ανάληψη ρίσκου για επενδύσεις, ενώ προκρίνονται οι πωλήσεις τουρκικών assets. Στελέχη της Credit Suisse επισημαίνουν ότι «το αποτυχημένο πραξικόπημα αποτελεί ένα ισχυρό σοκ εμπιστοσύνης για την Τουρκία, ικανό να επιφέρει μεγάλο πλήγμα στο outlook του τουρκικού ΑΕΠ».

Οι «ταύροι» ισχυρίζονται από την άλλη ότι ακόμη κι αν οι πολιτικοί και οικονομικοί κίνδυνοι θα επιμείνουν για καιρό στην Τουρκία, οι τρέχουσες πιέσεις που ασκούνται σε όλα τα assets της χώρας -μετοχές, ομόλογα, λίρα- αποτελούν μια εξαιρετική αγοραστική ευκαιρία... «Τα τουρκικά ομόλογα μπορούν να αποτελέσουν μια εξαιρετική αγοραστική ευκαιρία στο μέλλον, αλλά όχι ακόμη», υποστηρίζει αναλυτής της Bank of America, τοποθετώντας χρονικά την ανάκαμψή τους κοντά στον Οκτώβριο.

Βουτιά...
Η λίρα κατρακύλησε σε χαμηλά δεκαμήνου έναντι του δολαρίου με τάση περαιτέρω διολίσθησης, ενώ οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων και τα CDS πήραν την ανιούσα.

Εντονοι κλυδωνισμοί
Ο Ταγίπ Ερντογάν καλείται εκτός από την εξόντωση των αντιπάλων του να... εξουδετερώσει και τους κλυδωνισμούς που προκάλεσαν στο μέτωπο της οικονομίας οι ραγδαίες και δραματικές εξελίξεις. Πάντως, ο Τούρκος υπουργός Οικονομικών, δήλωσε ότι η οικονομία θα επιβιώσει από κάθε βραχυπρόθεσμο κλυδωνισμό.

Πηγή: Ημερησία