«Πυρηνικός» πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας

Τρίτη, 26 Ιουλίου, 2016

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΝΣΙΛΒΑΝΙΑ ΣΤΟ ΙΝΤΣΙΡΛΙΚ: ΜΕΧΡΙ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΦΘΑΣΕΙ Η ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΕΡΝΤΟΓΑΝ;

Ηταν η βάση τους

Αν εξετάσουμε με μεγεθυντικό φακό τα όσα ισχυρίζονται στην Αγκυρα ότι συνέβησαν στην επί της ουσίας υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ κοντά στα Αδανα, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η βάση ήταν το επιχειρησιακό κέντρο των πραξικοπηματιών!

Του Γιώργου Καπόπουλου

Αν διαβάσουμε προσεκτικά τις δηλώσεις του Ερντογάν και των συνεργατών του από το βράδυ της 15ης Ιουλίου μέχρι και σήμερα αθροιστικά προκύπτει η ακόλουθη «Μεγάλη Εικόνα :Το πραξικόπημα οργανώθηκε από τον Ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν που ζει στην Πενσιλβανία των ΗΠΑ από το 1999, όχι ως πολιτικός πρόσφυγας, αλλά ως κορυφαίο στέλεχος ενός Μηχανισμού-Δικτύου που δημιούργησαν οι Υπηρεσίες Πληροφοριών στην Ουάσιγκτον, με προφανή στόχο να χειραγωγήσουν το Πολιτικό Ισλάμ.

Αν εξετάσουμε με μεγεθυντικό φακό τα όσα συνέβησαν ή ισχυρίζονται στην Αγκυρα ότι συνέβησαν στην επί της ουσίας κατά κύριο λόγο υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ κοντά στα Αδανα, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η βάση ήταν το επιχειρησιακό κέντρο των πραξικοπηματιών!

Ολέθρια εμπλοκή

Το 2011όταν ξεσπά η Αραβική Ανοιξη, Αγκυρα και Ουάσιγκτον ακολουθούν διαφορετική προσέγγιση. Τότε ξεκινά και η ολέθρια εμπλοκή της Αγκύρας στη Συρία, στην αρχή με την ανοχή, αν όχι τη συνενοχή των ΗΠΑ, μια συνύπαρξη συμφερόντων που δεν θα κρατήσει πολύ.

Ολα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά για την εξέλιξη των διμερών σχέσεων του καθεστώτος Ερντογάν με τις ΗΠΑ, από τον έλεγχο και την αποτροπή περαιτέρω επιδείνωσης, μέχρι τη διολίσθηση σε μετωπική σύγκρουση.

Μέχρι στιγμής η φορτική πίεση του Ερντογάν για έκδοση του ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν από την μια μεριά και από την άλλη η σκληρή γλώσσα των Ομπάμα και Κέρι, που προειδοποίησαν τον Τούρκο ηγέτη ότι δεν θα παρακολουθήσουν ως θεατές τη συγκρότηση ενός προσωποπαγούς ημιδικτατορικού καθεστώτος, δείχνουν ως πιο πιθανή εκδοχή τη διολίσθηση προς τη σύγκρουση.

Για να είμαστε δίκαιοι με τον Ερντογάν και το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ, η καχυποψία και η αργή διολίσθηση σε μια μόνιμη αντιπαράθεση στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας ανάγεται στην εποχή της προετοιμασίας της Καταιγίδας της Ερήμου, το καλοκαίρι του 1990

Ακόμη και η σκληρή γλώσσα του Ερντογάν για τον Πρόεδρο της Αιγύπτου Σίσι και το καθεστώς του, δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια καταγγελία κατά των ΗΠΑ για τον υποκριτικό χαρακτήρα των δημοκρατικών τους ευαισθησιών: Η αιματοχυσία μετά την ανατροπή του Μόρσι το 2013, λέει ο Πρόεδρος της Τουρκίας, δεν συγκρίνεται με την καταστολή που ακολούθησε το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία.

Στις ρίζες της καχυποψίας
Για να είμαστε δίκαιοι με τον Ερντογάν και το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ, η καχυποψία και η αργή διολίσθηση σε μια μόνιμη αντιπαράθεση στις διμερείς σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας ανάγεται στην εποχή της προετοιμασίας της Καταιγίδας της Ερήμου, το καλοκαίρι του 1990, αμέσως μετά την εισβολή του Σαντάμ στο Κουβέιτ.

Φεντουλάχ Γκιούλ

Τότε η στρατιωτική ηγεσία στην Αγκυρα κατάλαβε ότι αποδυνάμωση και πολύ περισσότερο ανατροπή του Μπααθικού Καθεστώτος του Σαντάμ στη Βαγδάτη, θα οδηγούσε αυτόματα στη χειραφέτηση των Κούρδων στο Βόρειο Ιράκ. Ο τότε αρχηγός του ΓΕΕΘΑ στην Αγκυρα, στρατηγός Τουρουντάι, ήλθε σε δημόσια αντιπαράθεση με τον Πρόεδρο Οζάλ, που στήριζε την επέμβαση των ΗΠΑ και υπέβαλε την παραίτηση του.

Για δεκαετίες Τουρκία, Ιράν και Ιράκ, παρά τις όποιες επιμέρους διαφορές τους, συνεργάζονταν για να αποτρέψουν τη χειραφέτηση των Κούρδων. Μετά την ανατροπή του Σάχη και την εγκαθίδρυση της Ισλαμικής Δημοκρατίας από τον Χομεϊνί, η Τεχεράνη απομονώθηκε και έτσι όταν το 1990 ετέθη θέμα εισβολής των ΗΠΑ στο Ιράκ, η στρατιωτική ηγεσία στην Αγκυρα κατάλαβε ότι οι ΗΠΑ δίνουν τη χαριστική βολή στην Αντικουρδική Περιφερειακή Συμμαχία.

Οι ΗΠΑ δεν εφησύχασαν, ήξεραν πολύ καλά ότι η συγκυβέρνηση των στρατηγών με τα πολιτικά κόμματα δεν εγγυούταν μια σταθεροποίηση με διάρκεια και αντοχή και γι’ αυτό τον λόγο στήριξαν απροκάλυπτα και άκομψα την ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής του Ελσίνκι, τον Δεκέμβριο του 1999, όταν η Τουρκία αναβαθμίσθηκε σε υποψήφια προς ένταξη χώρα: η Ε.Ε. για τις ΗΠΑ ήταν διπλή εγγύηση, πρώτον, περιορισμού της παντοδυναμίας των στρατηγών και δεύτερον, αποτροπής ισλαμοποίησης της χώρας.

Σε τέτοιο βαθμό ήταν προκλητική η διαρκής προτροπή της Ουάσιγκτον προς την Ε.Ε. να εντάξει την Τουρκία, που σε κάποια στιγμή ο τότε Πρόεδρος της Γαλλίας Σιράκ παρομοίασε τις ΗΠΑ με κάποιον που πιέζει τον συνεταίρο του να παντρευτεί την ερωμένη του για να την αποκαταστήσει!

Σύγκρουση με το καλημέρα σας...
Το ΑΚΡ κέρδισε τις εκλογές στις αρχές Νοεμβρίου του 2002 και αμέσως σχηματίσθηκε κυβέρνηση υπό τον Γκιούλ, καθώς ο Ερντογάν είχε στερηθεί τα πολιτικά του δικαιώματα και δεν είχε εκλεγεί βουλευτής. Λίγους μήνες μετά, την άνοιξη του 2003, εκλεγόταν σε αναπληρωματική εκλογή, αναλάμβανε την πρωθυπουργία, με πρώτη πρόκληση να απαντήσει στο αίτημα της Ουάσιγκτον να περάσουν τα στρατεύματα των ΗΠΑ από το έδαφος της Τουρκίας για να επιτεθούν από Βορρά στο Ιράκ, μια κίνηση που συντόμευε τη διάρκεια των επιχειρήσεων και θα μείωνε το κόστος τους.

Ο Ερντογάν σε πλήρη συμφωνία με τη στρατιωτική ηγεσία αρνήθηκε την άδεια. Η οργή των ΗΠΑ φάνηκε λίγους μήνες αργότερα, όταν συνέλαβαν στο Βόρειο Ιράκ Τούρκους κομάντος και τους επιφύλαξαν υποδοχή και μεταχείριση τρομοκρατών στο Γκουαντάναμο.

Ανήσυχη συνύπαρξη
Ακολούθησε μια περίοδος καχυποψίας μεν και από τις δύο πλευρές, αλλά και συνύπαρξης, καθώς ο Ερντογάν ορθά είχε εκτιμήσει ότι το μεγαλύτερο εμπόδιο απέναντι σε μια επέμβαση του Στρατού δεν ήταν άλλο από την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας την οποία στήριζαν ανεπιφύλακτα οι ΗΠΑ .

Ετσι φθάνουμε στη μεγάλη σύγκρουση 2007-8, όταν οι ατρατηγοί επιχειρούν να ανατρέψουν τον Ερντογάν με Βέτο στην υποψηφιότητα Γκιουλ για την Προεδρία της Δημοκρατίας, αλλά και με προσπάθεια απαγόρευσης της νόμιμης λειτουργίας του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ και της πολιτικής δράσης της ηγεσίας του. Τότε με σχετική επιτυχία η Ουάσιγκτον κρατά αποστάσεις και περιχαρακώνεται σε δηλώσεις υπέρ της συνταγματικής νομιμότητας.

Ενα διετές ειδύλλιο
Η αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο με τον Μπους υιό να παραδίδει στον Ομπάμα στις αρχές του 2009 γίνεται με τον νέο ένοικο του Λευκού Οίκου να θεωρεί αποτυχημένες τις επεμβάσεις στο Αφγανιστάν το 2001 και στο Ιράκ το 2003 και να έχει δεσμευθεί για νέα πολιτική στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Πρώτος σταθμός του Ομπάμα στην περιοχή η Κωνσταντινούπολη, όπου σε ομιλία του κάνει σαφές άνοιγμα στο Μετριοπαθές Πολίτικο Ισλάμ, μια στροφή που την επιβεβαιώνει στον επόμενο σταθμό της περιοδείας του στο Κάιρο. Πολλοί βιάζονται να μιλήσουν για Διμερή Συμμαχία ΗΠΑ-Τουρκίας, μια εκτίμηση υπερβολική, καθώς επί της ουσίας Ουάσιγκτον και Αγκυρα έχουν διαμετρικά αντίθετες προσεγγίσεις:

• Οι ΗΠΑ επιθυμούν την Τουρκία στον ρόλο περιφερειακού υπεργολάβου, σε μια πολιτική συνολικής προσέγγισης με το μετριοπαθές αλλά και το Συντηρητικό Πολιτικό Ισλάμ.

• Η Τουρκία του Ερντογάν έχει νεοθωμανικά όνειρα, τη συγκρότηση μιας Ζώνης Επιρροής στον Αραβομουσουλμανικό Κόσμο, που θα της επιτρέψει μια Ειδική Σχέση με την Ουάσιγκτον, στο πλαίσιο της οποίας θα περιχαρακώνει τα εθνικά ζωτικά συμφέροντά της.

Οι μεγάλες προσδοκίες για στενή συνεργασία ΗΠΑ-Τουρκίας του Ερντογάν διατηρούνται μέχρι το 2011: Τότε ξεσπά η Αραβική Ανοιξη και Αγκυρα και Ουάσιγκτον ακολουθούν διαφορετική προσέγγιση, ενώ θριαμβεύει ο Ερντογάν στην τρίτη κατά σειρά εκλογική του νίκη, αφού έχει αδρανοποιήσει τους στρατηγούς με τις υποθέσεις Εργκενεκόν και Βαριοπούλα.

Τότε ξεκινά και η ολέθρια εμπλοκή της Αγκύρας στη Συρία, στην αρχή με την ανοχή, αν όχι τη συνενοχή των ΗΠΑ, μια συνύπαρξη συμφερόντων που δεν θα κρατήσει πολύ.

Η διπλή ανατροπή του 2013
Το 2013 είναι χρονιά-κλειδί για τις διμερείς σχέσεις του Καθεστώτος Ερντογάν με τη Ουάσιγκτον: Τον Ιούνιο και Ιούλιο ξεσπούν οι ταραχές με επίκεντρο το πάρκο Γεζί στην Κωνσταντινούπολη που χρεώνεται από τον Ερντογάν στον Γκιουλέν και στην ανοχή, αν όχι συνενοχή των ΗΠΑ. Τους επόμενους μήνες τα φιλικά προς τον Ερντογάν ΜΜΕ παρουσιάζουν τον Γκιουλέν ως πιόνι της CIA και ο Ιμάμης μοιάζει να απαντά με τη βροχή αποκαλύψεων για τα οικονομικά σκάνδαλα της οικογένειας και της στενής ομάδας συνεργατών του πρωθυπουργού της χώρας.

Το καλοκαίρι του 2013 αρχίζει η στροφή των ΗΠΑ -προσέγγιση με το Ιράν, συνεργασία με τη Μόσχα στη Μέση Ανατολή, υποστήριξη των Κούρδων της Συρίας ως αιχμής του δόρατος κατά των Τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους.

Ετσι λίγο πριν από την εκδήλωση πραξικοπήματος, έρχεται στη δημοσιότητα μια σκηνή που θυμίζει το επεισόδιο με τη σύλληψη των Τούρκων κομάντος στο Βόρειο Ιράκ από πεζοναύτες των ΗΠΑ: Άνδρες των Ειδικών Δυνάμεων των ΗΠΑ με στολές και διακριτικά της Κουρδικής Ανταρτικής Οργάνωσης της Συρίας -αδελφής οργάνωσης του ΡΚΚ- φωτογραφίζονται και προωθούν τις φωτογραφίες στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Το μήνυμα δεν επιδέχεται παρερμηνείες, καθώς επόμενη κίνηση του Ερντογάν ήταν η εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ και η συγγνώμη προς τον Πούτιν για την κατάρριψη του Σουχόι τον περασμένο Νοέμβριο.

Αυτή η «Ωραία Ατμόσφαιρα» επικρατούσε πριν από την απόπειρα πραξικοπήματος.

Πηγή: Ημερησία