Δευτέρα, 1η Αυγούστου, 2016Ο «ΣΟΥΛΤΑΝΟΣ» ΑΝΤΕΠΙΤΙΘΕΤΑΙ ΕΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ
Σε ένα επικίνδυνο παιχνίδι, που ρισκάρει τον γενικότερο προσανατολισμό της Τουρκίας προς τη Δύση και επενδύει σε μια ευκαιριακή σχέση με τη Μόσχα, ο Ταγίπ Ερντογάν αναζητά διεξόδους ώστε να βγει από την απομόνωση όπου τον οδηγεί η σταδιακή επιβολή ενός αυταρχικού καθεστώτος με πρόσχημα την αντιμετώπιση του γκιουλενισμού, αλλά και να ξεφύγει από το αδιέξοδο στο οποίο οδηγήθηκε η πολιτική του στο μέτωπο της Συρίας.
Ο Τ. Ερντογάν, ακολουθώντας το προσφιλές του παιχνίδι των πολιτικών και διπλωματικών εκβιασμών, στρέφεται προς τη Μόσχα, απαιτώντας από τις ΗΠΑ να του παραδώσουν επί πίνακι την κεφαλή του Φετουλάχ Γκιουλέν και από την Ευρώπη να αποδεχθεί ντε φάκτο το κυνήγι των μαγισσών στο οποίο έχει μετατραπεί η προσπάθεια εξουδετέρωσης των πραξικοπηματιών, με διωγμούς εναντίον κάθε Τούρκου πολίτη που πιθανόν να ήταν συμπαθών στο κήρυγμα του ιμάμη Γκιουλέν, ακόμη κι αν δεν είχε την οποιαδήποτε σχέση με το πραξικόπημα.
Ο Ταγίπ Ερντογάν, που πριν από έναν μόλις μήνα, στις 26 Ιουνίου, επέλεξε να ξεκινήσει τη διαδικασία αποκατάστασης των σχέσεων της Τουρκίας με τη Ρωσία αποστέλλοντας επιστολή συγνώμης στον πρόεδρο Πούτιν για την κατάρριψη του μαχητικού αεροσκάφους τον περασμένο Νοέμβριο, ετοιμάζεται στις 9 Αύγουστου να συναντηθεί στην Αγία Πετρούπολη με τον Ρώσο ηγέτη, σε μια συνάντηση η οποία εκτός από το πρακτικό περιεχόμενο του «ξεπαγώματος» της συνεργασίας θα στείλει ένα διπλό μήνυμα προς την Ουάσιγκτον και τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Ο Β. Πούτιν θα δείξει για μία ακόμη φορά ότι μπορεί να διαχειρίζεται με ευέλικτο τρόπο, χωρίς ηθικούς ή πολιτικούς φραγμούς και αναστολές, τις διεθνείς σχέσεις, καθώς με το νέο αυτό «φλερτ» με την Τουρκία στέλνει το μήνυμα ότι έχει τη δυνατότητα να προκαλεί «ρήγματα» και τριγμούς ακόμη και στην πιο κρίσιμη πτέρυγα της Ατλαντικής Συμμαχίας.
Τρεις εβδομάδες μετά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία, στην οποία η Συμμαχία επικεντρώθηκε κυρίως στην αντιμετώπιση της Ρωσίας (όπου η σιωπή και η υποτονική παρουσία του Ερντογάν είχαν προκαλέσει εντύπωση), η συνάντηση Πούτιν - Ερντογάν με τον πανηγυρικό χαρακτήρα που τείνει να πάρει δημιουργεί σοβαρό προβληματισμό στη Συμμαχία.
Προβληματισμός
Το ότι ο αρχηγός της χώρας με τον μεγαλύτερο μετά τις ΗΠΑ στρατό στο ΝΑΤΟ έπειτα από μια περίοδο υψηλής ρητορικής εναντίον των Συμμάχων στρέφεται προς τον Πούτιν, εξαίροντας τη «στρατηγικού χαρακτήρα» σχέση των δύο χωρών, προκαλεί δικαιολογημένο προβληματισμό για την αξιοπιστία της Τουρκίας και του Τ. Ερντογάν ως μέλους της Συμμαχίας και ως εταίρου στον αγώνα εναντίον του ISIS.
Το ότι ο αρχηγός της χώρας με τον μεγαλύτερο μετά τις ΗΠΑ στρατό στο ΝΑΤΟ έπειτα από μια περίοδο υψηλής ρητορικής εναντίον των Συμμάχων στρέφεται προς τον Πούτιν, εξαίροντας τη «στρατηγικού χαρακτήρα» σχέση των δύο χωρών, προκαλεί δικαιολογημένο προβληματισμό για την αξιοπιστία της Τουρκίας και του Τ. Ερντογάν ως μέλους της Συμμαχίας και ως εταίρου στον αγώνα εναντίον του ISIS.
Ο ίδιος ο Ερντογάν δύο ημέρες μετά την απόπειρα πραξικοπήματος εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για τη χλιαρή στήριξη που βρήκε από τους συμμάχους στη Δύση, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι η πρώτη επικοινωνία του με τον Μπ. Ομπάμα έγινε μόλις τέσσερις ημέρες μετά την καταστολή της δράσης των πραξικοπηματιών.
Η φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Yeni Safak» ανακάλυπτε ότι τα νήματα του πραξικοπήματος κινούσε ο Αμερικανός πρώην διοικητής της Διεθνούς Δύναμης Ασφαλείας στο Αφγανιστάν (ISAF) στρατηγός Τζον Κάμπελ και μάλιστα ανέφερε και... λεπτομέρειες περί μεταβίβασης από τον Αμερικανό απόστρατο στρατηγό ποσού ύψους... 2 δισ. δολαρίων προς τους πραξικοπηματίες.
Tα σενάρια αυτά άρχισαν να αναπαράγονται και από Τούρκους πολιτικούς, θεωρώντας ότι έτσι θα πιεστεί η Ουάσιγκτον για να παραδώσει τελικά τον Γκιουλέν. Ο πρωθυπουργός της χώρας Μπιλαλί Γιλντιρίμ προχώρησε ένα βήμα παραπάνω, λέγοντας ότι το γεγονός πως ο Φετουλάχ Γκιουλέν παραμένει ακόμη σε αμερικανικό έδαφος γεννά ερωτήματα σχετικά με τον αμερικανικό ρόλο στο σχέδιο πραξικοπήματος!
Δύο ακόμη περιστατικά προκάλεσαν μεγάλο εκνευρισμό στην Αγκυρα: Ο πρώην επικεφαλής της CIA Γκράχαμ Φούλερ με άρθρο του εξήρε την προσωπικότητα του Γκιουλέν λέγοντας ότι αποτελεί το «μελλοντικό πρόσωπο του Ισλάμ» και επισημαίνοντας ότι δεν μπορεί να έχει την οποιαδήποτε ανάμειξη στο πραξικόπημα καθώς είναι «άνθρωπος της ειρήνης». Αλλά και ο διευθυντής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (US National Intelligence), Τζέιμς Κλάπερ, δήλωσε ότι «δεν υπάρχουν αποδείξεις» για εμπλοκή του Γκιουλέν στην απόπειρα πραξικοπήματος. Με έμφαση η Αγκυρα αναφέρθηκε στην «άνευ όρων στήριξη» της Ρωσίας σε αντιδιαστολή με τις σύνθετες αντιδράσεις από την ΕΕ και τις ΗΠΑ, όπου μαζί με την καταδίκη του πραξικοπήματος υπήρχε με έμφαση η αναφορά στην ανάγκη αυτοσυγκράτησης και σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου.
Ο Ερντογάν βρέθηκε στην ανάγκη να ξαναδιαβάσει τον «χάρτη». Οι εξελίξεις στη Συρία, η ζωτικής σημασίας απειλή του Κουρδικού, η κόντρα με ΕΕ και ΗΠΑ, το οικονομικό πατατράκ της τουριστικής βιομηχανίας, επέβαλαν την αρκετά ταπεινωτική συγνώμη προς τον Πούτιν. Στη Συρία ο Ασαντ έχει ισχυροποιήσει τη θέση του, οι δυνάμεις του έχουν ανακαταλάβει εδάφη από τους τζιχαντιστές αλλά και από δυνάμεις της αντιπολίτευσης, και διεκδικεί έτσι με την «πλάτη» των Ρώσων ρόλο στις εξελίξεις στη Συρία.
Οι Αμερικανοί, αναζητώντας αξιόπιστους συμμάχους στο έδαφος της Συρίας και μετά τις αποτυχημένες επιλογές υποτιθέμενων μετριοπαθών ισλαμικών ομάδων και οργανώσεων της αντιπολίτευσης, στρέφονται και προς τους Κούρδους της Συρίας, τους οποίους η Αγκυρα θεωρεί τρομοκράτες λόγω των στενών δεσμών τους με το ΡΚΚ.
Και φυσικά ήταν και η Ρωσία που στήριξε τους Κούρδους στη Συρία διοχετεύοντας και όπλα στο PYD, τροφοδοτώντας ένα εφιαλτικό σενάριο καθώς το PYD βρέθηκε να έχει τη στήριξη και Αμερικανών και Ρώσων.
Το κενό εξουσίας στην περιοχή και η ρευστή κατάσταση που υπάρχει επιτρέπει να καλλιεργούνται τα σενάρια για ανεξαρτητοποίηση του ιρακινού Κουρδιστάν, που με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσει σε σύνδεση με το συριακό Κουρδιστάν.
Με την τροπή που έχουν πάρει οι εξελίξεις στη Συρία, για την Τουρκία είναι μικρότερος ο κίνδυνος και η απειλή από μια πολιτική λύση στην οποία θα έχει λόγο και το καθεστώς Ασαντ από ένα κουρδικό κράτος που θα καταλαμβάνει όλη τη συνοριακή γραμμή της Τουρκίας με το Ιράκ και τη Συρία και θα τροφοδοτήσει τα οράματα της εθνικής ολοκλήρωσης με στόχο φυσικά και το τουρκικό Κουρδιστάν.
Ψάχνει σύμμαχο
Ετσι ο Ρώσος πρόεδρος επιχειρεί να εξασφαλίσει τη σύμπραξη της Τουρκίας σε ένα σχέδιο για τη Συρία που θα δίνει ρόλο στο καθεστώς Ασαντ και πιθανόν θα περιορίζει την επιρροή των Κούρδων, το όποιο δύσκολα έτσι θα μπορεί να απορριφθεί από τις ΗΠΑ.
Ετσι ο Ρώσος πρόεδρος επιχειρεί να εξασφαλίσει τη σύμπραξη της Τουρκίας σε ένα σχέδιο για τη Συρία που θα δίνει ρόλο στο καθεστώς Ασαντ και πιθανόν θα περιορίζει την επιρροή των Κούρδων, το όποιο δύσκολα έτσι θα μπορεί να απορριφθεί από τις ΗΠΑ.
Για τη Μόσχα όμως υπάρχει ένας ακόμη λόγος που δεν επιθυμεί την αποσταθεροποίηση της Τουρκίας και αυτός είναι ο κίνδυνος διάχυσης της ισλαμικής τρομοκρατίας και η ανεξέλεγκτη διασύνδεση του Καυκάσου με τη Μέση Ανατολή...
Το θέμα του Γκιουλέν δεν είναι στην ατζέντα της συνάντησης Ερντογάν - Πούτιν. Ακόμη από την εποχή που οι σχέσεις του Ερντογάν με τον μετριοπαθή ιμάμη ήταν άριστες, η Μόσχα είχε κλείσει όλα τα σχολεία του Γκιουλέν στο έδαφός της, κατηγορώντας τον ότι συνεργάζεται με τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες.
Αποκατάσταση σχέσεων
Σημαντικός ρόλος και στην οικονομική διμερή συνεργασία
Σημαντικός ρόλος και στην οικονομική διμερή συνεργασία
Ιδιαίτερης σημασίας για την Τουρκία όμως είναι και η οικονομική συνεργασία με τη Ρωσία. Ο Β. Πούτιν υπέγραψε τα διατάγματα για την αποκατάσταση των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων, ενώ ακολούθησε η επίσκεψη στη Ρωσία του αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης Μεχμέτ Σιμσέκ και η συνάντησή του με τον ομόλογό του Αρκάντι Ντβόρκοβιτς, κατά την οποία συζήτησαν όλο το πλέγμα των διμερών σχέσεων, από τον αγωγό South Stream μέχρι τον πυρηνικό σταθμό Akkuyu, το εμπάργκο τροφίμων, τις πτήσεις τσάρτερ και τους περιορισμούς στις θεωρήσεις για είσοδο στην Ρωσία. Η απαγόρευση των τσάρτερ από τη Ρωσία και η ακύρωση όλων των τουριστικών πακέτων οδήγησαν σε μια εντυπωσιακή μείωση των Ρώσων τουριστών κατά 92%, προκαλώντας συνολική πτώση 35% στον τουρκικό τουρισμό, ενώ οι εμπορικές ανταλλαγές μειώθηκαν κατά 57,2% τους πρώτους πέντε μήνες του 2016, στα 6,1 δισ. δολάρια από τα 10,7 δισ. δολάρια.
Μόνο με όρους
Κανείς δεν πιστεύει πάντως ότι η Ρωσία και ο πρόεδρος Πούτιν είναι έτοιμοι να ικανοποιήσουν άνευ όρων τις επιδιώξεις, πολιτικές, οικονομικές και επικοινωνιακές, του Τ. Ερντογάν, ο οποίος είναι προφανές ότι στρέφεται από ανάγκη στη Μόσχα, υψώνοντας «φλάμπουρο ευκαιρίας»...
Κανείς δεν πιστεύει πάντως ότι η Ρωσία και ο πρόεδρος Πούτιν είναι έτοιμοι να ικανοποιήσουν άνευ όρων τις επιδιώξεις, πολιτικές, οικονομικές και επικοινωνιακές, του Τ. Ερντογάν, ο οποίος είναι προφανές ότι στρέφεται από ανάγκη στη Μόσχα, υψώνοντας «φλάμπουρο ευκαιρίας»...
Και εάν ο κ. Πούτιν πιθανόν κάνει τα στραβά μάτια στην αυταρχική στροφή του Ερντογάν ή κλείνει το «μάτι» στον Τούρκο πρόεδρο για το θέμα των Κούρδων της Συρίας, το κόστος που θα κληθεί να καταβάλει η Τουρκία, σε σχέση κυρίως με τον περιφερειακό ρόλο που διεκδικεί, θα είναι μεγάλο. Καθώς οι περιφερειακές δυνάμεις ούτε «συγνώμη» ζητούν, ούτε απλώς αναζητούν, πότε προς δυσμάς, πότε προς ανατολάς, «προστάτες»...
Πηγή: ΕΘΝΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου