Εκλογικά σενάρια βασανίζουν το Μαξίμου - Τι σχεδιάζει ο πρωθυπουργός

Κυριακή, 25 Δεκεμβρίου, 2016ΟΛΑ ΑΝΟΙΚΤΑ ΓΙΑ ΠΡΟΩΡΕΣ ΚΑΛΠΕΣ

Του Ηλία Μπενέκου

Αντιμέτωπος με σκληρά διλήμματα θα βρεθεί το προσεχές διάστημα ο πρωθυπουργός, καθώς η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης και η άτεγκτη στάση μερίδας των δανειστών επαναφέρουν στο τραπέζι όλα τα ενδεχόμενα, ακόμη και αυτό μιας νέας προσφυγής στις κάλπες, μέσω εκλογών ή ακόμη και δημοψηφίσματος.

Η διάψευση των ελπίδων για συμφωνία με τους δανειστές εντός του έτους, αλλά και η ... ανώμαλη προσγείωση στο Βερολίνο, των προσδοκιών για πολιτική λύση στο ελληνικό «δράμα», ανάγκασαν το Μαξίμου σε επαναπροσδιορισμό της στρατηγικής του και των χρονοδιαγραμμάτων που είχαν τεθεί. Από την κυβέρνηση ως νέο ορόσημο πλέον τίθεται το τέλος Ιανουαρίου, με την - σε υψηλούς τόνους και δια στόματος πρωθυπουργού - «διευκρίνιση» προς την πλευρά των δανειστών, ότι νέα μέτρα μετά τη λήξη του προγράμματος δεν πρόκειται να γίνουν αποδεκτά. Όλα αυτά βέβαια υπό την «αίρεση» του ΔΝΤ και του Β. Σόιμπλε που δεν φαίνεται να συμβαδίζουν με τις ελληνικές θέσεις.

Γεγονός είναι πως ακόμη και οι πλέον αισιόδοξοι στην κυβέρνηση έχουν πλέον αρχίσει να αμφιβάλουν για το κατά πόσο μπορεί να υπάρξει σύντομα συμφωνία και μάλιστα χωρίς παράλογες απαιτήσεις από τους θεσμούς, τη στιγμή που έως τώρα δεν έχει γεφυρωθεί το χάσμα ανάμεσα σε Ελλάδα και δανειστές.

Ακόμη και το «ξεπάγωμα» της συζήτησης για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, μόνο πρόσκαιρη ευφορία μπορεί να προκαλέσουν και δεν είναι λόγος για πανηγυρισμός. Ο λόγος είναι ότι κανείς δεν γνωρίζει τις νέες δεσμεύσεις Τσακαλώτου στην «επιστολή μετανοίας» που έστειλε αλλά και το γεγονός ότι η καθυστέρηση που προέκυψε, το «ρήγμα» στην εμπιστοσύνη και ο πόλεμος με τον Σόιμπλε μεταθέτουν τις όποιες τελικές αποφάσεις για το χρέος για μετά τις γερμανικές εκλογές.

Νέα όξυνση
Παράλληλα, όπως φαίνεται, η επιλογή του Μαξίμου να προβεί σε παροχές προς τους χαμηλοσυνταξιούχους χωρίς προηγούμενη συμφωνία στις Βρυξέλλες, οδήγησε σε νέα όξυνση των σχέσεων - που ακόμη και αν τελικώς διευθετηθεί - θα έχει οδηγήσει σε μεγάλες καθυστερήσεις που δύσκολα μπορεί να αντέξει η χώρα και η οικονομία.

Το μόνο σίγουρο είναι πως η κυβέρνηση δεν έχει τη δυνατότητα, πολιτικά, να χρεωθεί το τέταρτο μνημόνιο ενώ και οι βουλευτές είναι δύσκολο να «σηκώσουν» το βάρος νέων αντιλαϊκών μέτρων εφόσον κληθούν να τα ψηφίσουν άμεσα στη Βουλή. Οι τελευταίες ελπίδες του Μαξίμου εστιάζονται στο γεγονός ότι η γενικευμένη πολιτική αστάθεια στην Ευρώπη, θα οδηγήσει τελικώς σε «ωριμότερες σκέψεις» τη σκληρή πτέρυγα των δανειστών, που το τελευταίο που θα επιθυμούσαν θα ήταν αναβίωση της ελληνικής κρίσης, και την προσθήκη ενός ακόμη μετώπου στα πολλαπλά προβλήματα που υπάρχουν. Εξάλλου όπως υποστηρίζουν αρκετοί εντός του κυβερνώντος κόμματος, μια προσφυγή στις κάλπες στην παρούσα φάση θα ισοδυναμούσε με αυτοκτονία, με δεδομένες της χαμηλές δημοσκοπικές «πτήσεις» του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και τη γενικευμένη λαϊκή δυσαρέσκεια.

Όπως υποστηρίζουν οι θιασώτες της εξάντλησης της τετραετίας, αν η κυβέρνηση καταφέρει να ξεπεράσει το δύσκολο «κάβο» της αξιολόγησης και να πάρει μια συμφωνία με τις λιγότερες δυνατές υποχωρήσεις, θα «ανανεώσει» τον πολιτικό της χρόνο για επαρκές διάστημα ώστε να πετύχει αντιστροφή της αρνητικής εικόνας μέσω ενδεχόμενης ανάκαμψης της οικονομίας και της προσπάθειας για παραγωγική ανασυγκρότηση. Ενα θετικό σενάριο είναι να αναλάβει δεσμεύσεις η κυβέρνηση για μέτρα μετά το 2019, αν χρειαστούν, αλλά να μην τα ψηφίσει τώρα. Για παράδειγμα να υποχωρήσει σε μια επέκταση του δημοσιονομικού «κόφτη» που θα προβλέπει περικοπές αν υπάρξει εκτροχιασμός της ελληνικής οικονομίας μετά τη λήξη του προγράμματος.

Εκλογές το 2019, αλλά...
Δεν υπήρξε ποτέ περίπτωση στην ιστορία, που εκλογές προαναγγέλθηκαν. Οι κάλπες πάντα ανακοινώνονται επισήμως, όταν ληφθούν οι σχετικές αποφάσεις και μέχρι τότε κάθε σχετικό σενάριο διαψεύδεται ... αρμοδίως. Αυτό κάνει ο ίδιος ο Αλ. Τσίπρας όλο το τελευταίο διάστημα επιχειρώντας να κλείσει κάθε συζήτηση επί του θέματος, με ρητές διαβεβαιώσεις ότι «οι εκλογές θα γίνουν το 2109». Την ίδια ώρα πάντως οι ανά τη χώρα περιοδείες του πρωθυπουργού, οι συναντήσεις και οι εξαγγελίες προς παραγωγικούς φορείς, και η διαρκώς κλιμακούμενη αντιπαράθεση με τη ΝΔ, κατά κοινή εκτίμηση στέλνουν εντελώς διαφορετικά μηνύματα. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι στο στρατόπεδο της αντιπολίτευσης έχουν πλέον προεξοφλήσει ότι η προσφυγή στις κάλπες και μάλιστα εντός του πρώτου τριμήνου του νέου έτους είναι σχεδόν βέβαιη. Στο Μαξίμου, τα σχετικά σενάρια έχουν κατ’ επανάληψη εξετασθεί και ουδείς έχει αποκλείσει κατηγορηματικά στις κατ ιδίαν συζητήσεις ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Οι οριστικές αποφάσεις ωστόσο, παραπέμπονται για αργότερα, καθώς είναι άμεσα εξαρτώμενες από την τελική στάση των δανειστών.

Μέχρι τότε, όμως, από την κυβέρνηση φροντίζουν να είναι έτοιμοι για κάθε εξέλιξη, προετοιμάζοντας μάλιστα και την ατζέντα πάνω στην οποία θα διεξαχθεί η προεκλογική μάχη, είτε αυτή αφορά εκλογές είτε ένα νέο δημοψήφισμα. Σε μια τέτοια περίπτωση - όπως άλλωστε έχει ήδη διαφανεί - στόχος του Μαξίμου θα είναι να επενδύσει σε μια ρητορική σκληρής και μέχρις εσχάτων σύγκρουσης με το ΔΝΤ αλλά και το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, που μπλοκάρουν τις διαπραγματεύσεις οδηγώντας την κατάσταση σε αδιέξοδο.

Απέναντι σε αυτούς ο Αλ. Τσίπρας θα αντιπαραβάλλει την ανάγκη για εγκατάλειψη της λιτότητας, την επιστροφή της Ευρώπης στις αρχές της αλληλεγγύης, της κοινωνικής πολιτικής και της ανάπτυξης. Με βασικό μότο ότι «η Ελλάδα είναι μια κυρίαρχη χώρα» θα καλέσει επί της ουσίας τους πολίτες να λάβουν θέση και να δώσουν οι ίδιοι την απάντηση στις παράλογες απαιτήσεις και τον «εκβιασμό» των δανειστών.

Και το δημοψήφισμα στη «ζυγαριά» αλλά με ασαφές ερώτημα

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν ότι η λαϊκή ετυμηγορία θα μπορούσε να εκφραστεί ενδεχομένως και με ένα δημοψήφισμα, αν και στο Μαξίμου δεν έχουν ακόμη ξεκάθαρο το ερώτημα που θα πρέπει να τεθεί στο λαό, καθώς - και με πρόσφατη την προηγούμενη εμπειρία και τις αιτιάσεις ότι το «ΟΧΙ» έγινε «ΝΑΙ» - αυτή τη φορά το δίλημμα πρέπει να είναι ξεκάθαρο, κάτι που εύκολα θα μπορούσε να οδηγήσει τους δανειστές να ζητήσουν εκ νέου καθαρές απαντήσεις για το αν η Ελλάδα επιθυμεί να παραμείνει στη ζώνη του ευρώ. Εξάλλου στην περίπτωση δημοψηφίσματος υπάρχει πάντα ο κίνδυνος του «μποϊκοτάζ» από την αντιπολίτευση, ώστε σε περίπτωση μαζικής αποχής, αυτό να καταδικαστεί σε πλήρη αποτυχία και να οδηγήσει μοιραία σε κάλπες και μάλιστα με τους χειρότερους δυνατούς όρους για τον ΣΥΡΙΖΑ.

Υπό το σκεπτικό αυτό, εκείνοι που προκρίνουν λύση μέσω κάλπης, φαίνεται να συνηγορούν στην πλειοψηφία τους υπέρ των εκλογών και όχι του δημοψηφίσματος. Όπως εκτιμούν άλλωστε, οποιαδήποτε περαιτέρω καθυστέρηση, θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα μια εκλογική συντριβή. Κατά συνέπεια, προσθέτουν, στην παρούσα φάση, ακόμη και αν το κυβερνών κόμμα ηττηθεί, η κατάσταση θα είναι ευκολότερα διαχειρίσιμη, αν η διαφορά από τη ΝΔ είναι μικρή.

Το βάρος
Το μόνο σίγουρο είναι πως η κυβέρνηση δεν έχει τη δυνατότητα, πολιτικά, να χρεωθεί το τέταρτο μνημόνιο.

Ο κάβος της αξιολόγησης
Οπως υποστηρίζουν οι θιασώτες της εξάντλησης της τετραετίας, αν η κυβέρνηση καταφέρει να ξεπεράσει το δύσκολο «κάβο» της αξιολόγησης, θα «ανανεώσει» τον πολιτικό της χρόνο για επαρκές διάστημα.

Πηγή: Ημερησία