Θα διαλυθεί η Ευρώπη στα εξ ων συνετέθη;

Δευτέρα, 30 Ιανουαρίου, 2017              ΟΚΤΩ ΣΚΛΗΡΟΙ ΜΗΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ Ε.Ε. - ΙΤΑΛΙΑ ΚΑΙ ΓΑΛΛΙΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΝΑΤΡΕΨΟΥΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ

Μπορεί ο Μακρόν να κάνει τη διαφορά; Το σημερινό status quo δεν θα παραταθεί, καθώς η προοπτική για τη Λεπέν και το Εθνικό Μέτωπο είναι το πιο πιθανό να είναι κυβέρνηση σε αναμονή

Του Γιώργου Καπόπουλου 

Η κρίση στην Ε.Ε. - Ευρωζώνη ξεκίνησε την άνοιξη του 2010 να παρουσιάζεται σαν ελληνική εξαίρεση, για να γίνει σε λίγους μήνες με την προσθήκη της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας κρίση της Περιφέρειας και αμέσως μετά με την πίεση που δέχθηκαν Ιταλία και Ισπανία να φωτισθεί σαν κρίση του Νότου. Σήμερα, επτά χρόνια μετά, η κρίση πλέον αγγίζει τον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης, καθώς η αντισυστημική αμφισβήτηση απειλεί με ανατροπές στην Ιταλία και τη Γαλλία με άγνωστο ακόμη πώς θα αντιδράσει η Γερμανία, αν θελήσει, μπορέσει ή καλύτερα προλάβει μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου να προχωρήσει σε διόρθωση της γραμμής πλεύσης της στην Ε.Ε. - Ευρωζώνη.

Στο Βερολίνο το γνωρίζουν πολύ καλά ότι χωρίς τη Γαλλία και την Ιταλία δεν υπάρχει Ε.Ε. -Ευρωζώνη: Τη δεύτερη και την τρίτη κατά σειρά Οικονομία της Ευρωζώνης δεν μπορούν σε καμιά περίπτωση να υποκαταστήσουν η Σλοβακία και οι Τρεις Βαλτικές. Πέρα από τα ευχολόγια, η πολιτική ελίτ της Γερμανίας δεν θέλει και δεν μπορεί να παρέμβει σταθεροποιητικά: Αν η χαλάρωση της λιτότητας θα έδινε ανάσα στο Παρίσι και στη Ρώμη, είναι βέβαιο ότι στο Βερολίνο θα πριμοδοτούσε την «Εναλλακτική». Έτσι ακόμη και όσοι θέλουν διόρθωση ευρωπαϊκής στρατηγικής στη γερμανική πρωτεύουσα -βλέπε Σουλτς και Γκάμπριελ- δεν έχουν παρά να προσεύχονται η επόμενη μέρα των εκλογών σε Ολλανδία, Γαλλία και Ιταλία να είναι διαχειρίσιμη. Όλα τα παραπάνω, με δεδομένο ότι τόσο ο Τραμπ όσο και η Μέι επενδύουν στην περαιτέρω εμβάθυνση της ευρωπαϊκής κρίσης, την θεωρούν δηλαδή ως ευκαιρία, σε αντίθεση με τον Ομπάμα που την προσλάμβανε ως κίνδυνο για τα συμφέροντα των ΗΠΑ και της Δύσης συνολικά.

Από τον Φιγιόν στον Μακρόν
Ποιος και πώς θα νικήσει τη Λεπέν στον δεύτερο γύρο της προεδρικής εκλογής; Τι προέχει, η ικανότητα συσπείρωσης του Δημοκρατικού Τόξου απέναντι στην Ακροδεξιά ή μια σκληρή δεξιά ρητορική που θα οριοθετήσει τη διόγκωση της Λεπέν;

Η απάντηση είναι ότι από τον Σεπτέμβριο μέχρι και σήμερα δοκιμάσθηκαν και οι δύο επιλογές: Στην αρχή ο σκληρός Σαρκοζί, τον οποίο γρήγορα υποσκέλισε ο μετριοπαθής Ζιπέ με τη σκυτάλη να περνά στον σκληρό Φιγιόν, ο οποίος τις τελευταίες μέρες φαίνεται ότι θα αναγκασθεί να παραδώσει στον κεντρώο και ανεξάρτητο υποψήφιο Μακρόν.

Αποσταθεροποίηση της Γαλλίας δεν είναι μόνον μια ενδεχόμενη νίκη της Λεπέν πολύ δύσκολη με τα σημερινά δεδομένα, αλλά όχι πλέον εξωπραγματική υπόθεση εργασίας, αλλά και ένα πολύ υψηλό ποσοστό στον δεύτερο γύρο και μια δυναμική παρουσία του Εθνικού Μετώπου στις βουλευτικές εκλογές που θα ακολουθήσουν.

Με άλλα λόγια το σημερινό status quo δεν θα παραταθεί, καθώς η προοπτική για τη Λεπέν και το Εθνικό Μέτωπο είναι το πιο πιθανό να είναι κυβέρνηση σε αναμονή. Το σκηνικό αποδυνάμωσης του Φιγιόν που επεχείρησε να αναβαθμισθεί με την επίσκεψή του στη Μέρκελ στο Βερολίνο συμπληρώθηκε δύο μέρες μετά με τις αποκαλύψεις για την αργομισθία της συζύγου του, που είχε διορισθεί συνεργάτης του συζύγου της στη Βουλή, χωρίς ποτέ να ασκήσει τα καθήκοντά της.

Από την μεριά τους οι Γάλλοι Σοσιαλιστές, αύριο, θα επιλέξουν ως υποψήφιο πρόεδρο τον Αμόν ή τον Βαλς σε μια εσωκομματική ψηφοφορία που ελάχιστους απασχολεί, καθώς σε καμιά περίπτωση ούτε ως σενάριο-έκπληξη δεν φαίνεται να υπάρχει πιθανότητα παρουσίας του όποιου υποψήφιου στον Δεύτερο Γύρο. Κύριο χαρακτηριστικό της προεκλογικής εκστρατείας είναι ότι η Λεπέν μονοπωλεί την ευρωσκεπτικιστική αντισυστημική ρητορική, ενώ και οι δύο πιθανοί αντίπαλοί της στον δεύτερο γύρο Φιγιόν και Μακρόν δεν θέτουν σε αμφισβήτηση το ασφυκτικό πλαίσιο του Σύμφωνου Σταθερότητας, που επιβάλλει μόνιμη λιτότητα στην Ευρωζώνη.

Έκπληξη στη Γερμανία;
Στην βδομάδα που πέρασε οι Σοσιαλδημοκράτες γνωστοποίησαν ότι υποψήφιός τους για την Καγκελαρία θα είναι ο μέχρι πρόσφατα πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μ. Σουλτς. Πρόκειται για μια εμφανή προσπάθεια αποστασιοποίησης και διαφοροποίησης από τη δεύτερη κυβέρνηση Μεγάλου Συνασπισμού Χριστιανοδημοκρατών ?Σοσιαλδημοκρατών, που συγκροτήθηκε στα τέλη του 2013.

Ο Σουλτς, σε αντίθεση με τον Γκάμπριελ, σε πολλές δημοσκοπήσεις εμφανίζεται να ισοψηφεί σε προσωπική δημοφιλία με τη Μέρκελ, ενώ οι απώλειες των Χριστιανοδημοκρατών από τα δεξιά, σε όφελος της Εναλλακτικής και των Φιλελευθέρων αναμένεται να μειώσουν το μεγάλο προβάδισμα της CDU-CSU από το SPD και να καταστήσουν αριθμητικά αξιόπιστη τη συγκρότηση ενός εναλλακτικού Συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών - Πράσινων - Αριστεράς. Αριθμητικά με τη έννοια του αθροίσματος των εδρών στην Μπούντεσταγκ, καθώς ο Σουλτς είναι καταγεγραμμένος ως ανήκων στη δεξιά πτέρυγα του SPD και έχει και αυτός όπως και ο Γκάμπριελ ταυτισθεί με την επιλογή του Μεγάλου Συνασπισμού, καθώς ανεδείχθη πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου με τη συνεργασία Σοσιαλδημοκρατών και Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.

Ο Σουλτς είναι υποχρεωμένος να διαφοροποιηθεί από τη Μέρκελ και τον Σόιμπλε αν θέλει να εκμεταλλευθεί και το θετικό κλίμα που δημιούργησε πρόσφατη δημοσκόπηση που τον φέρει να ισοψηφεί με την καγκελάριο, μια επιλογή που τον ωθεί να προβάλει ως συγκριτικό πλεονέκτημα την εναλλακτική κυβερνητική πλειοψηφία απέναντι στην καγκελάριο, που δεν θέλει και δεν μπορεί έστω και να διερευνήσει πιθανή μετεκλογική συνεργασία με την Εναλλακτική. Αν δεν έχουν μεσολαβήσει αποσταθεροποιητικές ανατροπές στη Γαλλία και στην Ιταλία οι βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου στην Γερμανία μπορεί να είναι η τελευταία ευκαιρία για την Ε.Ε. και την Ευρωζώνη.

Δεν υπάρχει αδιανόητο σενάριο

Αν πριν από ένα χρόνο τέτοια εποχή κάποιος αναλυτής κατέγραφε ως πιθανές εξελίξεις τη νίκη του Brexit και την εκλογή Τραμπ θα κατατασσόταν ως συγγραφέας πολιτικής μυθοπλασίας. Σήμερα, ποιος θα τολμούσε με ακλόνητη βεβαιότητα να αποκλείσει την πιθανότητα επικράτησης του Μπέπε Γκρίλο αλλά και της Μαρίν Λεπέν;

Σε κάθε περίπτωση η ρητορική του φόβου με την οποία προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν το Brexit και τον Τραμπ στη συνέχεια εξακολουθεί να είναι η μόνη επιλογή των πολιτικών ελίτ στη Γαλλία και την Ιταλία, μια εμμονή που δηλώνει προγραμματική αμηχανία και δεν εμπνέει και ιδιαίτερη αισιοδοξία ως προς την ανάσχεση και την αντιστροφή της λαϊκιστικής αντισυστημικής πλημμυρίδας.

Χωρίς αυτές...
Στο Βερολίνο το γνωρίζουν πολύ καλά ότι χωρίς τη Γαλλία και την Ιταλία δεν υπάρχει Ε.Ε. -Ευρωζώνη: Τη δεύτερη και την τρίτη κατά σειρά Οικονομία της Ευρωζώνης δεν μπορούν σε καμιά περίπτωση να υποκαταστήσουν η Σλοβακία και οι Τρεις Βαλτικές. Πέρα από τα ευχολόγια, η πολιτική ελίτ της Γερμανίας δεν θέλει και δεν μπορεί να παρέμβει σταθεροποιητικά.

Τήρηση αποστάσεων
Στην βδομάδα που πέρασε οι Σοσιαλδημοκράτες γνωστοποίησαν ότι υποψήφιός τους για την Καγκελαρία θα είναι ο μέχρι πρόσφατα πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μ. Σουλτς. Πρόκειται για μια εμφανή προσπάθεια αποστασιοποίησης και διαφοροποίησης από τη δεύτερη κυβέρνηση Μεγάλου Συνασπισμού Χριστιανοδημοκρατών -Σοσιαλδημοκρατών, που συγκροτήθηκε στα τέλη του 2013.

ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΟΥΣ ΕΠΟΜΕΝΟΥΣ ΜΗΝΕΣ
Η Ιταλία... βήχει, η Ε.Ε. αρρωσταίνει

Η Ιταλία στο διάστημα Απριλίου - Ιουνίου θα οδηγηθεί κατά πάσα πιθανότητα σε πρόωρες εκλογές, καθώς το Συνταγματικό Δικαστήριο τροποποίησε τον εκλογικό νόμο και οι περισσότερες πολιτικές δυνάμεις με εξαίρεση τον Μπερλουσκόνι που τελεί υπό απαγόρευση πολιτικής δραστηριότητας μέχρι το 2018 λόγω ποινικής καταδίκης, έχουν ταχθεί υπέρ της ταχύτερης δυνατής προσφυγής στις κάλπες.

Η τροποποίηση αποκλείει πλέον το ενδεχόμενο αυτοδύναμης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας και οδηγεί σε κυβέρνηση Συνασπισμού είτε γύρω από τον Ρέντζι και το Δημοκρατικό Κόμμα, είτε γύρω από τον Μπέπε Γκρίλο και το ετερόκλητο αντισυστημικό κίνημα των Πέντε Αστέρων.

Το πρόβλημα του Ρέντζι είναι άλυτο, καθώς τη ρητορική της μετωπικής ρήξης με την Ε.Ε. -Ευρωζώνη δεν την υιοθετεί μόνον ο Γκρίλο, αλλά και ο Μπερλουσκόνι και ο ηγέτης της Ακροδεξιάς Λέγκας του Βορρά Σαλβίνι.

Ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί μετεκλογικά, ο Ρέντζι θα υποχρεωθεί να δώσει στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας μια μάχη εναντίον όλων και να αναζητήσει τον τετραγωνισμό του κύκλου ανάμεσα στη σκληρή κριτική σε Βρυξέλλες-Βερολίνο και στον αντιευρωπαϊκό λαϊκισμό που έχει κοινό παρονομαστή το σύνθημα της επιστροφής στη λιρέτα.

ΠΟΤΕ ΘΑ ΓΙΝΟΥΝ
Τούτων λεχθέντων έχει βαρύνουσα σημασία πότε θα διεξαχθούν οι πρόωρες εκλογές στην Ιταλία, με άλλα λόγια, αν θα προηγηθούν της διπλής εκλογικής αναμέτρησης στη Γαλλία -προεδρική εκλογή και αμέσως μετά βουλευτικές εκλογές- ή θα την ακολουθήσουν.

Ο κίνδυνος υπάρχει και στις δύο περιπτώσεις η βέβαιη -άγνωστο σε ποιο όμως βαθμό- διόγκωση των ποσοστών της αντισυστημικής ψήφου στη μια χώρα να πριμοδοτήσει παρόμοιες τάσεις στην Ιταλία και βέβαια όποια και αν είναι τελικά η προτεραιότητα των εκλογικών αναμετρήσεων, σίγουρα θα επηρεασθούν από τις εκλογές στην Ολλανδία στα μέσα Μαρτίου και με τη σειρά τους να απειλήσουν την κυβέρνηση μειοψηφίας του Ραχόι στην Ισπανία. Η υπόθεση εργασίας, το στοίχημα του Ρέντζι, είναι να μεταφράσει σε ποσοστό ψήφων υπέρ του Δημοκρατικού Κόμματος το 40% που κατέγραψε το «ναι» στο Δημοψήφισμα της 4ης Δεκεμβρίου του 2016.

Ένας στόχος μη ρεαλιστικός που τίθεται προφανώς ως εργαλείο συσπείρωσης αλλά και κατοχύρωσης μιας παράστασης νίκης.

Πηγή: Ημηρεσία