Θα μας σώσει ο Τραμπ;

Πέμπτη, 2 Φεβρουαρίου, 2017

Toυ Σταύρου Τσίμα

Ο υποψήφιος για τη θέση του Αμερικανού πρέσβη στις Βρυξέλλες - συνεπώς και στην Ευρωπαϊκή Ένωση- άρχισε την καριέρα του με πάταγο: «Δεν είμαι σίγουρος αν σε λίγο θα υπάρχει καν μια Ευρωπαϊκή Ένωση με την οποία να διαπραγματευθούμε μια εμπορική συμφωνία», είπε. Έστριψε λίγο περισσότερο τη βίδα, λέγοντας πως, ως επιχειρηματίας, το πρώτο πράγμα που θα έκανε θα ήταν να «σορτάρει» το Ευρώ, στοιχηματίζοντας ότι «μπορεί να καταρρεύσει μέσα στους επόμενους 18 μήνες». Κι όταν, σε μια συνέντευξη στο BBC, τον ρώτησαν γιατί με τέτοιες απόψεις θέλει να είναι πρεσβευτής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Ted Malloch απάντησε: «Από ένα άλλο διπλωματικό πόστο παλαιότερα βοήθησα να διαλυθεί η Σοβιετική Ένωση. Ίσως υπάρχει τώρα μια άλλη Ενωση που πρέπει να διαλυθεί»!

Και πριν σβήσει ο απόηχος των δηλώσεών του, ένας άλλος αξιωματούχος από την αυλή του νέου Προέδρου, ο επικεφαλής του Εμπορίου Peter Navarro, κατηγόρησε την Γερμανία ότι εκμεταλλεύεται ένα υποτιμημένο Ευρώ ως «μεταμφιεσμένο μάρκο» εις βάρος των άλλων χωρών της νομισματικής ένωσης αλλά και των εμπορικών της εταίρων- δηλαδή των ΗΠΑ. Μοιάζει σαν αναγγελία εμπορικού πολέμου.

Ένα πρώτο ερώτημα είναι αν η νέα Ουάσιγκτον θα επιχειρήσει, πράγματι, να διαλύσει την ένωση της παλιάς Ευρώπης. Δύσκολο να το προβλέψεις. Αλλά αδύνατο να παραβλέψεις τις πρώτες ενδείξεις και τις πρώτες πολεμοχαρείς δηλώσεις.
Πόσο πιστευτό μπορεί να γίνει αυτό το αφήγημα; Πώς ο Τραμπ θα μας λυτρώσει από τους δανειστές μας;
Ένα δεύτερο ερώτημα είναι τι θα σήμαινε για εμάς μια τέτοια εξέλιξη- η είσοδος των εταίρων της Ατλαντικής Δύσης σ' έναν ανοιχτό εμπορικό και νομισματικό πόλεμο, για πρώτη φορά μετά το 1945.
Μια απάντηση είναι πως πρέπει να βάλουμε τις καμπάνες των εκκλησιών να ηχούν χαρμόσυνα και να πάρουμε θέση ώστε να χειροκροτήσουμε τον Τραμπ, καθώς θα εκστρατεύει κατά της Μέρκελ.

«Κουράγιο Ελληνες! Μέσα στους επόμενους 18 μήνες τελειώνουν τα βάσανά μας, τελειώνει το ευρώ, διαλύεται η Ευρωπαϊκή Ένωση. Το αποφάσισε ο νέος πλανητάρχης και το ανακοίνωσε ο νέος πρεσβευτής των ΗΠΑ στις Βρυξέλλες!»- ήταν το πρωτοσέλιδο με το οποίο μια αθηναϊκή εφημερίδα χαιρέτισε τις δηλώσεις Malloch. Η ίδια εφημερίδα, την επομένη, έγραφε «Βάστα Αλέξη, μην δεχθείς τίποτε, ο Τραμπ και η Τερέζα μας περιμένουν».

Πόσο πιστευτό μπορεί να γίνει αυτό το αφήγημα; Πώς ο Τραμπ θα μας λυτρώσει από τους δανειστές μας; Πώς από έναν οικονομικό πόλεμο εμείς, όχι μόνον δεν θα γίνουμε τα πρώτα θύματά του, κρέας για οικονομικά κανόνια, αλλά θα βγούμε και ωφελημένοι; Σαν σε όνειρο, όπου κάποιος εξοντώνει εκείνον που μας δάνεισε κι εμείς βρισκόμαστε, ξαφνικά και άκοπα, ξεχρεωμένοι, ελεύθεροι και ωραίοι;

Αν αυτό αποτελεί μια ένδειξη, στην πρώτη μέτρηση (δημοσκόπηση ΜΕΤΡΟΝ για τον Αντέννα) η γοητεία Τραμπ βρέθηκε μάλλον μικρότερη του αναμενομένου. Μόνον το 19% των συμπολιτών μας συμμερίζεται την πεποίθηση του Πάνου Καμένου ότι η εκλογή του θα έχει θετικές επιπτώσεις για την χώρα. Το 39% φοβάται αρνητικές επιπτώσεις. Κι ένας στους τρεις δεν περιμένει καμμία επίπτωση.

Αλλά είναι νωρίς ακόμη. Ο πόλεμος μόλις ξεκίνησε. Κι είναι ενδεχόμενο, στην διάρκειά του, να αποδειχθεί πως το 19% των συμπολιτών μας που περιμένει κάτι καλό από τον Τραμπ, είχε δίκιο. Έστω και όχι με τον τρόπο που τώρα πιστεύει, μα τον ακριβώς αντίθετο.

Αν, λέω αν, μια επίθεση τέτοιου μεγέθους, μια αμφισβήτηση τόσο καταλυτική, μπορούσε να ξυπνήσει την κοιμισμένη, γραφειοκρατικά εκφυλισμένη Ευρώπη, αν μπορούσε να την ξεκολλήσει από την θεοκρατία της λιτότητας και τον τρόμο του χρέους, αν την έκανε να κινηθεί προς τα εμπρός, να ξαναβρεί κάτι από την παλιά φιλοδοξία και τις παλιές αξίες, να κινηθεί προς μια πιο ολοκληρωμένη πολιτικά και αποτελεσματική οικονομικά ένωση, αυτό ναι. Θα μπορούσε να μας βγει σε καλό.

Αλλά έχει ακόμη καύσιμο στη δεξαμενή της η Ευρώπη; Έχει τρόπο να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών της σε μια τέτοια φυγή προς τα εμπρός; Χρειάζεται μεγάλη δόση αισιοδοξίας, για να το πιστέψει κανείς. Αλλά ένα μικρό φωτάκι αισιοδοξίας στο σκοτάδι που μας περιβάλλει, θα χρειαζόταν, πιστεύω.