Δευτέρα, 31 Ιουλίου, 2017

Από την Πέμπτη 3 Αυγούστου ξεκινά ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης των οφειλών τους, γεγονός που σημαίνει ότι αρκετές επιχειρήσεις αναμένεται να βρουν τον δρόμο για την επιστροφή τους στην κανονικότητα ρυθμίζοντας τα χρέη τους, ενώ όσες δεν θα κριθούν βιώσιμες θα σβήσουν

Της Δήμητρας Σκουφά

Ως τελευταία ευκαιρία για την αναδιάταξη της ελληνικής επιχειρηματικότητας ξεκινά την ερχόμενη Πέμπτη, 3 Αυγούστου, ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης των χρεών των επιχειρήσεων. Η νέα πραγματικότητα που αναμένεται να δημιουργηθεί φέρνει μαζί της αλλαγές στον επιχειρηματικό χάρτη της χώρας, αφού αρκετές επιχειρήσεις αναμένεται να βρουν τον δρόμο για την επιστροφή τους στην κανονικότητα ρυθμίζοντας τα χρέη τους, ενώ άλλες που δεν θα κριθούν βιώσιμες θα σβήσουν.

Πάνω από €200 δισ. για αναδιάρθρωση

Είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται ένα τέτοιο εγχείρημα, το οποίο έχει ως στόχο να δώσει λύσεις σε περισσότερες από 400.000 επιχειρήσεις, μικρές, μεσαίες και μεγάλες, εκ των οποίων 150.000 έχουν τα περισσότερα χρέη τους προς τράπεζες και οι 250.000 και προς Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία.

Για τις τράπεζες, η επιτυχία του εξωδικαστικού μηχανισμού κρίνεται επιβεβλημένη καθώς θεωρείται ένα όπλο στη φαρέτρα τους για την απομείωση των κόκκινων δανείων που βαραίνουν τα χαρτοφυλάκιά τους. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, τα κόκκινα επιχειρηματικά δάνεια αντιπροσωπεύουν περίπου το 45% του συνόλου των δανείων προς επιχειρήσεις, με το 25% αυτών να παρουσιάζουν καθυστέρηση άνω των 90 ημερών, το 35% να θεωρείται αβέβαιης είσπραξης και το 43% να έχει ήδη καταγγελθεί. Εκτιμάται, δε, ότι ξεπερνούν τα 65 δισ. ευρώ.

Η προσπάθεια που έγινε στη διάρκεια του περασμένου χρόνου είχε ως αποτέλεσμα διαγραφές επιχειρηματικών δανείων συνολικού ύψους 3,8 δισ. ευρώ, που αφορούσαν κυρίως καταγγελμένες απαιτήσεις επιχειρηματικών δανείων (2 δισ. ευρώ), τάση που συνεχίστηκε και το α' τρίμηνο του 2017, με τις συνολικές διαγραφές να φτάνουν τα 1,4 δισ. ευρώ.

Τώρα η ενεργοποίηση του εξωδικαστικού μηχανισμού αναμένεται να βοηθήσει στην κατεύθυνση της επιστροφής στην κανονικότητα των επιχειρήσεων που θα κριθούν βιώσιμες και την εισροή κεφαλαίων προς τις τράπεζες μέσα από τις ρυθμίσεις, οι οποίες ενδεχομένως να περιλαμβάνουν και διαγραφές.

Ταυτόχρονα για το Δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία αλλά και τρίτους, όπως οι προμηθευτές, οι συμφωνίες που θα προκύψουν για τις επιχειρήσεις που θα πληρούν τα κριτήρια βιωσιμότητας θα είναι επίσης ευεργετικές, αφού θα οδηγήσουν σε ροή κεφαλαίων που σε διαφορετική περίπτωση θα θεωρούνταν χαμένα. Συγκεκριμένα, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ υπολογίζονται στα 31 δισ. ευρώ, ενώ προς την Εφορία στα 95 δισ. ευρώ. Οσο για τους προμηθευτές επιχειρήσεων και τρίτους, δεν μπορεί να υπολογιστεί το ύψος των χρεών και σύμφωνα με τα στελέχη της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, η ηλεκτρονική πλατφόρμα του εξωδικαστικού θα βοηθήσει σημαντικά στην καταγραφή και την αποτύπωση αξιόπιστων στοιχείων και για τις οφειλές αυτές.

Βασικό κριτήριο η βιωσιμότητα

Η βιωσιμότητα της επιχείρησης θα είναι βασικό κριτήριο για να προχωρήσει ο εξωδικαστικός. Η εκπόνηση αξιολόγησης βιωσιμότητας του οφειλέτη θα μπορεί να ανατεθεί σε εμπειρογνώμονα, εφόσον υποβάλλεται σχετικό αίτημα από συμμετέχοντες πιστωτές που είναι δικαιούχοι τουλάχιστον του 1/3 του συνόλου των απαιτήσεων που συμμετέχουν στη διαδικασία. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις (με χρέη άνω των 2,5 εκατ. ευρώ) θα ανατίθεται υποχρεωτικά σε εμπειρογνώμονα, ενώ για τις μικρές δεν υπάρχει υποχρεωτικότητα. Μάλιστα στην πρώτη περίπτωση, ενώ η επιλογή και ο διορισμός του θα γίνονται με κοινή απόφαση του οφειλέτη και της απόλυτης πλειοψηφίας των συμμετεχόντων πιστωτών, θα μπορεί να παραλειφθεί εφόσον έχει εκπονηθεί από οποιονδήποτε πιστωτή αξιολόγηση εντός των τελευταίων 12 μηνών πριν από την υποβολή της αίτησης.

Σημαντικό είναι ότι, εφόσον υπάρχει συμφωνία των μερών, θα μπορούν να διαγράφονται μέρη όλων των οφειλών, με εξαίρεση όμως την κύρια οφειλή που έχει προκύψει από τη μη απόδοση παρακρατούμενων οφειλών για φορείς κοινωνικής ασφάλισης. Επίσης μικροί πιστωτές, όπως οι εργαζόμενοι και οι μικροπρομηθευτές, προστατεύονται από κούρεμα οφειλής και διασφαλίζεται η πλήρης εξόφλησή τους.

 Η διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού είναι οριοθετημένη με σαφείς προθεσμίες, σε συγκεκριμένα δέκα στάδια, με προθεσμίες 90 ημερών προκειμένου να επεξεργαστούν οι πιστωτές την πρόταση του οφειλέτη ή ο οφειλέτης αντίστοιχες αντιπροτάσεις των πιστωτών. Δηλαδή είναι εφικτό εντός τριών μηνών να έχουν προκύψει οι πρώτες αναδιαρθρώσεις.

 Μετά τον έλεγχο της αίτησης υπαγωγής οι οφειλέτες θα χρήζουν προστασίας από καταδιωκτικά μέτρα (π.χ. κατασχέσεις, πλειστηριασμοί), ενώ, αν αυτά είχαν ήδη επιβληθεί, τότε θα αναστέλλονται μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις.

Φρένο σε κακοπληρωτές με άρση του απορρήτου

 Οσο για τους στρατηγικά κακοπληρωτές, είναι η πρώτη φορά που το πλαίσιο κλείνει τα πιθανά παράθυρα να γλιτώσουν από τις υποχρεώσεις τους, καθώς εισάγει δικλίδες ασφαλείας όπως είναι η άρση απορρήτου, δίνοντας τη δυνατότητα στους πιστωτές να μπορούν να ελέγξουν στην Ελλάδα και το εξωτερικό για τυχόν κρυμμένα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη.

 Τέλος, μέσα στο πλαίσιο της προσπάθειας για αναδιάρθρωση της επιχείρησης και επιστροφής της στην κανονικότητα προβλέπεται και η δυνατότητα νέας χρηματοδότησης, εφόσον σε αυτό συμφωνούν οι πιστωτές με βάση το σχέδιο αναδιάρθρωσης.

Οσο για τις περιπτώσεις που οι οφειλέτες δεν θα φανούν συνεπείς στις συμφωνίες, και σε αυτή την περίπτωση προβλέπονται προθεσμίες εντός των οποίων ο πιστωτής δικαιούται να ζητήσει από το δικαστήριο την ακύρωση της συμφωνίας προς όλους.

Δικαίωμα ένταξης έχουν όσοι χρωστάνε πάνω από €20.000H αντίστροφη μέτρηση έχει ξεκινήσει ώστε να τεθεί σε λειτουργία η ηλεκτρονική πλατφόρμα για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης των χρεών των επιχειρήσεων. Στη διαδικασία αυτή, η οποία εκτιμάται ότι θα βοηθήσει σημαντικά την ελληνική οικονομία, μπορεί να υποβάλει αίτηση υπαγωγής κάθε φυσικό πρόσωπο που έχει την πτωχευτική ιδιότητα, αλλά και κάθε νομικό πρόσωπο που αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, με φορολογική κατοικία στην Ελλάδα, εφόσον έως την 31η Δεκεμβρίου 2016 είχε οφειλές προς τράπεζες σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών (ή οφειλή που ρυθμίστηκε μετά την 1η Ιουλίου 2016) ή είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη Φορολογική Διοίκηση ή Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ή άλλο ΝΠΔΔ, περιλαμβανομένων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή τρίτους. 
Το ύψος των χρεών θα πρέπει να ξεπερνά τις 20.000 ευρώ, υπό την προϋπόθεση όμως ότι η επιχείρηση σε τουλάχιστον μία από τις τελευταίες τρεις χρήσεις, πριν από την υποβολή της αίτησης, είχε θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (για οφειλέτη που τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα) ή θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων ή θετική καθαρή θέση (για οφειλέτη που τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα).
Από τη διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού εξαιρούνται οι οφειλές που έχουν γεννηθεί μετά την 31η Δεκεμβρίου 2016 αλλά και απαιτήσεις από ανακτήσεις κρατικών ενισχύσεων λόγω παραβίασης των σχετικών διατάξεων της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς και οφειλές προς μικρούς πιστωτές της επιχείρησης όπως και τους εργαζομένους.
Σημαντικό είναι ότι εκτός διαδικασίας μένουν και οι επιχειρήσεις των οποίων τα χρέη προς έναν πιστωτή ξεπερνούν το 85% των συνολικών απαιτήσεων. 
Τη διαδικασία ένταξης στον εξωδικαστικό μηχανισμό μπορεί να ξεκινήσει ο οφειλέτης με την ηλεκτρονική υποβολή της αίτησης στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του εξωδικαστικού μηχανισμού. Ωστόσο, αυτό μπορεί να το κάνει έως την 31η Δεκεμβρίου 2018 καθώς το θεσμικό πλαίσιο που καλύπτει τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης των επιχειρηματικών οφειλών έχει ημερομηνία λήξης.
Για την έγκριση πρότασης αναδιάρθρωσης οφειλών σημαντικό είναι ότι απαιτείται συμφωνία του οφειλέτη και πλειοψηφία του 60% των συμμετεχόντων πιστωτών, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται τα 2/5 των συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο, δηλαδή υποθήκες, προσημειώσεις, ενέχυρα κ.λπ. Εφόσον εγκριθεί η πρόταση αναδιάρθρωσης, υπογράφεται η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών από τον οφειλέτη και τους συναινούντες πιστωτές, διαφορετικά η διαδικασία θεωρείται περαιωθείσα ως άκαρπη. Πάντως, από τη σύμβαση αναδιάρθρωσης δεν επιτρέπεται πιστωτής να περιέλθει σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτήν που θα βρισκόταν σε περίπτωση ρευστοποίησης της περιουσίας του οφειλέτη.

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ