- Του Νίκου Ρουσάνογλου
Οι κατοικίες που θα χρησιμοποιηθούν από ξένους στο κέντρο της Αθήνας και στα νότια προάστια θα συνεχίσουν τη θετική τους πορεία. Αλλά και στις υπόλοιπες περιοχές, που αφορούν περισσότερο το εγχώριο αγοραστικό κοινό, αναμένεται να ξεκινήσει επίσης μια μικρή ανάκαμψη.
«Η αγορά ακινήτων βρίσκεται στην καλύτερη κατάσταση των τελευταίων εννέα ετών και μάλιστα η ανάκαμψη θα μπορούσε να ήταν πολύ μεγαλύτερη, αν η οικονομική κατάσταση ήταν καλύτερη». Με τη φράση αυτή, ο κ. Γιάννης Περρωτής, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας παροχής υπηρεσιών ακινήτων CBRE Atria, επιχείρησε να δώσει τον τόνο της αγοράς στο 7ο Executive Leaders’ Meeting της Prodexpo, σημειώνοντας όμως και ότι η πορεία της οικονομίας, τόσο της ελληνικής όσο και της παγκόσμιας, θα είναι εκείνη που θα καθορίσει και την «τύχη» της αγοράς ακινήτων. Παράλληλα, σημαντικοί παράγοντες θα είναι η διατήρηση του αισθήματος ασφάλειας και σταθερότητας στην Ελλάδα, ενώ σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσουν και τυχόν αλλαγές στον ΦΠΑ στα ακίνητα (σήμερα επιβάλλεται ΦΠΑ 24% στα νέα ακίνητα, με εξαίρεση την πρώτη κατοικία), ειδικά αν τα ακίνητα αυτά θα καταλήξουν σε ιδιώτες (σε αυτήν την περίπτωση, δεν γίνεται να εκπέσει μέρος του φόρου). Παράγοντας διαμόρφωσης κλίματος στην αγορά θα είναι επίσης οι αντικειμενικές αξίες και ασφαλώς και ο τραπεζικός δανεισμός, ο οποίος αν αρχίσει να τροφοδοτεί εκ νέου την κτηματαγορά, έστω και σε πιο λογική βάση συγκριτικά με το παρελθόν, θα προσφέρει κάποια ώθηση στις συναλλαγές.
Σύμφωνα με τον κ. Περρωτή, αυτήν την περίοδο, σε πολλές κατηγορίες ακινήτων εντοπίζονται θετικά δείγματα, τα οποία θα μπορούσαν να ενισχυθούν ακόμα περισσότερο στο μέλλον εάν επιβεβαιωθεί ένα «καλό σενάριο» (το οποίο ο ίδιος εκτιμά ότι μπορεί να επαληθευθεί σε ποσοστό 75%) για τη μελλοντική προοπτική ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και διατηρηθεί το υφιστάμενο αίσθημα ασφάλειας και σταθερότητας της χώρας. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, λοιπόν, οι κατοικίες που απευθύνονται σε ξένους στο κέντρο της Αθήνας και στα νότια προάστια θα συνεχίσουν τη θετική τους πορεία, ενώ στις υπόλοιπες περιοχές, που αφορούν περισσότερο το εγχώριο αγοραστικό κοινό, αναμένεται να ξεκινήσει επίσης μια μικρή ανάκαμψη. «Ηδη, σε ορισμένες περιοχές, βλέπουμε μια επανεκκίνηση της οικοδομικής δραστηριότητας, καθώς ορισμένοι εργολάβοι έχουν ξεκινήσει νέες οικοδομές», σημείωσε ο κ. Περρωτής.
Ακόμα θετικότερη προβάλλει η εικόνα στην αγορά γραφείων, καθώς ήδη σημειώνεται άνοδος στα ενοίκια των σύγχρονων κτιρίων γραφείων, εξέλιξη μονοτελειακή, λόγω της έλλειψης των απαιτούμενων χώρων, καθώς υπάρχει ζήτηση που δεν μπορεί να ικανοποιηθεί. Ως εκ τούτου, οι αποδόσεις θα διαμορφωθούν πλέον σε περίπου 7%, από 8% που ήταν πέρυσι. Παράλληλα, θα ξεκινήσει και μια διαδικασία ανοικοδόμησης στην αγορά γραφείων, κυρίως μέσω αναβαθμίσεων και μετατροπών παλιών γραφείων σε σύγχρονους χώρους Α΄ κατηγορίας. Στα εμπορικά ακίνητα στις τουριστικές περιοχές (σε αυτές περιλαμβάνονται η Ερμού και το Κολωνάκι) η άνοδος θα συνεχιστεί και παράλληλα, δεδομένης και στην κατηγορία αυτή της έλλειψης χώρων, έχει επιστρέψει και ο περίφημος «αέρας», τον οποίο αξιώνουν είτε οι υφιστάμενοι μισθωτές προκειμένου να δεχθούν να αποχωρήσουν από το ακίνητο που νοικιάζουν είτε οι ιδιοκτήτες. Αντιθέτως, σύμφωνα με τον κ. Περρωτή, στις εμπορικές «πιάτσες» που εξακολουθούν να τροφοδοτούνται από την εγχώρια κατανάλωση, οι τιμές ενοικίασης είναι πιθανό και να καταγράψουν ελαφρά πτώση, γιατί η ιδιωτική κατανάλωση συνεχίζει να «πάσχει» και ίσως ακόμα περισσότερο το 2019, όταν θα δρομολογηθούν νέες περικοπές στις συντάξεις. Στα δε ξενοδοχειακά ακίνητα, η άνοδος των τιμών θα είναι περιορισμένη, γιατί επιστρέφουν στην αγορά προορισμοί ανταγωνιστικοί της Ελλάδας.
Η αγορά δεν μεγαλώνει, αλλά ανακυκλώνει την υπάρχουσα ζήτηση
Μπορεί η αισιοδοξία για την ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων να είναι διάχυτη μεταξύ των στελεχών του κλάδου, πλην όμως είναι σαφές ότι δεν φτάνει μόνο η οικονομική ανάκαμψη για την τόνωση της ζήτησης και κυρίως για την προσέλκυση νέων επενδύσεων, είτε στον κλάδο της ανάπτυξης ακινήτων είτε στην πραγματοποίηση επενδύσεων αγοράς ακινήτων. «Πώς μπορούμε να μιλάμε για ανάκαμψη όταν η πίτα της ζήτησης δεν μεγεθύνεται;» σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Τάσος Κοτζαναστάσης, πρόεδρος του ULI Greece και διευθύνων σύμβουλος της 8G Capital Partners, στη συζήτηση «Στρογγυλής Τράπεζας» μεταξύ στελεχών της αγοράς ακινήτων, που διοργάνωσε εντός της εβδομάδας η Prodexpo. Κατά τον ίδιο, αν η αγορά παραμείνει μικρή, το μόνο που θα δημιουργήσει μια νέα ανάπτυξη ακινήτου, όπως π.χ. ένα νέο εμπορικό κέντρο, είναι να αντλήσει ζήτηση από υφιστάμενους εμπορικούς χώρους (π.χ. από την πλησιέστερη εμπορική αγορά), που με τη σειρά τους θα παραμείνουν κενοί. Με τον τρόπο αυτό, το μόνο που συμβαίνει είναι μια ανακύκλωση της ίδιας ζήτησης, δηλαδή των ίδιων χρηστών, με αποτέλεσμα και οι επενδύσεις για νέες αναπτύξεις να περιορίζονται.
Αλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αφορά την αγορά γραφείων. Σύμφωνα με τον κ. Αρι Καρυτινό, διευθύνοντα σύμβουλο της Εθνικής Πανγαία ΑΕΕΑΠ, η αγορά γραφείων της Ελλάδας είναι πολύ υποδεέστερη της αντίστοιχης της Ρουμανίας και σύντομα θα έχει υποσκελιστεί και από εκείνες της Σερβίας και της Βουλγαρίας, καθώς οι εν λόγω χώρες έχουν εφαρμόσει με μεγάλη επιτυχία ένα στρατηγικό σχέδιο προσέλκυσης ξένων εταιρειών, τροφοδοτώντας συνεχώς με νέους χρήστες την αγορά γραφείων. «Είναι ένας από τους μοναδικούς τρόπους για να δημιουργηθεί ανάπτυξη. Αυτό όμως που πράττουμε στην Ελλάδα είναι να αποθαρρύνουμε όχι μόνο τις μεγάλες επενδύσεις, αλλά ακόμα και τους ίδιους τους χρήστες», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Καρυτινός.
Με τη σειρά του, ο κ. Γιώργος Χρυσικός, διευθύνων σύμβουλος της Grivalia Properties AΕΕΑΠ, σημείωσε ότι οι εταιρείες επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία θα μπορούσαν να προσελκύσουν ξένα επενδυτικά κεφάλαια, αλλά σήμερα δεν είναι ανταγωνιστικές, μετά την πρόσφατη φορολογική επιβάρυνσή τους με ετήσιο φόρο 0,675% (από 0,1%). Σύμφωνα με τον ίδιο, στα 20 χρόνια λειτουργίας, ο κλάδος έχει προσελκύσει κεφάλαια 3 δισ. ευρώ, την ίδια στιγμή που στην Ισπανία, σε διάστημα μόλις τριών ετών, οι ΑΕΕΑΠ κατόρθωσαν να προσελκύσουν κεφάλαια ύψους 20 δισ. ευρώ. Κατά τον κ. Γιώργο Ποιμενίδη, διευθύνοντα σύμβουλο της Alpha Αστικά Ακίνητα, γιατί να προτιμήσουν οι επενδυτές την Ελλάδα όταν καλούνται αυτοί να πείσουν σειρά φορέων, αντί να ισχύει το αντίθετο;
Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου