Το Ποτάμι λέγεται ότι πήρε το όνομά του σε μια σύσκεψη στο πατάρι του «Αλάτσι», του εστιατορίου του Σταύρου Θεοδωράκη. Απέσπασε 6,6% στις ευρωεκλογές του 2014, 6,05% στις εθνικές εκλογές του Ιανουαρίου 2015 και 4,09% στις εθνικές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015.
Το φθινόπωρο του 2010, στους πρώτους ταραγμένες μήνες της ένταξης στο μνημόνιο, όταν ακόμα επικρατούσε σύγχυση για το μέλλον της χώρας πολύ μεγαλύτερη από αυτή που επικρατεί σήμερα, το εστιατόριο «Αλάτσι» του Σταύρου Θεοδωράκη που βρισκόταν στο νούμερο 13 της οδού Βρασίδα, μια πάροδο της οδού Μιχαλακοπούλου στην περιοχή του Hilton, παρέμενε ακόμα σημείο αναφοράς για καλλιτέχνες και πολιτικούς. Το «Αλάτσι» εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2005 για να συστήσει στο «υποψιασμένο» κοινό της μεταολυμπιακής Αθήνας τη στάκα και τα σκαλτσούνια της κρητικής κουζίνας. Ο γνωστός δημοσιογράφος, με μια έκφραση εφηβικού παιγνιώδους ναρκισσισμού, βρισκόταν σχεδόν κάθε βράδυ στο μπαρ και συχνά καθόταν διακριτικά, για κάποια ώρα, στα τραπέζια των επιφανών.
Κάπως έτσι ένα βράδυ κάθισε στο τραπέζι του τότε υπουργού Πολιτισμού Παύλου Γερουλάνου, ο οποίος ανέλυε σε δημοσιογραφική παρέα τα επόμενα βήματα της κυβέρνησης Παπανδρέου που τότε δεχόταν έναν καταιγισμό επιθέσεων από παντού. Ο κ. Θεοδωράκης παρακολουθούσε με πολύ μεγάλη προσοχή σαν να μιλούσε μπροστά του ο Απόστολος Παύλος. Στην πραγματικότητα, απορροφούσε γνώση και πληροφορίες για την εφαρμοσμένη πολιτική, προετοιμάζοντας αθόρυβα το επόμενο βήμα του. Ουδείς από εκείνη την ομήγυρη μπορούσε τότε να φανταστεί ότι στο τέλος της δεκαετίας ο κ. Θεοδωράκης θα είχε μετεξελιχθεί σε πολιτικό αρχηγό με ασύμβατες σχέσεις με το ΠΑΣΟΚ (που ματαίως μετονομάστηκε σε ΚΙΝΑΛ για να τον προσελκύσει), ενώ ο κ. Γερουλάνος, παρά την ευγενή καταγωγή του, θα ήταν ο τελευταίος των Μοϊκανών που επιμένουν στην κρυογονική διατήρηση ενός ΠΑΣΟΚ από το οποίο έχει αποχωρήσει προ πολλού ακόμα και ο ίδιος ο Γιώργος Παπανδρέου!
Πώς τον λεν τον ποταμό
Το πολιτικό startup του κ. Θεοδωράκη ιδρύθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2014 και ονομάστηκε «Το Ποτάμι». Ισως γιατί το «Αλάτσι» (που σήμερα δεν υπάρχει και στη θέση του βρίσκεται το αθηναϊκό αδελφάκι του chic Πειραιώτη «Βασίλαινα») βρισκόταν στη νότια όχθη ενός ποταμού, του Ιλισού, που διατρέχει υπογείως την οδό Μιχαλακοπούλου, γι’ αυτό και η οδός δεν είναι ευθεία, αλλά εκτείνεται σε καμπύλες, όπως ένα ποτάμι. Οι γνώστες, πάντως, λένε ότι ο ποταμός Ιλισός –το άγαλμα του οποίου, ένα πραγματικό αριστούργημα, βγήκε από το εργαστήριο του Φειδία, τοποθετήθηκε στο δυτικό αέτωμα του Παρθενώνα και βρίσκεται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο– δεν έδωσε το όνομά του στο κόμμα, που κατά τους επικριτές του «προέκυψε από τηλεοπτική εκπομπή» (τους «Πρωταγωνιστές»). Το Ποτάμι, λένε, πήρε το όνομά του σε σύσκεψη του κ. Θεοδωράκη στο πατάρι του εστιατορίου στην οποία συμμετείχε η κ. Αναστασία Λαμπρία, κόρη του αείμνηστου Τάκη Λαμπρία και εκδότρια των εκδόσεων Ποταμός, η οποία όταν τέθηκε το ερώτημα απάντησε χωρίς περιστροφές: «Ποτάμι».
«Το Ποτάμι» θεωρήθηκε καλό όνομα διότι προσφέρεται για πολλούς εποικοδομητικούς συνειρμούς. Ποτάμι είναι ο Αμαζόνιος που ενέπνευσε τον Τζεφ Μπέζος για την ίδρυση της Amazon, του ηλεκτρονικού πολυκαταστήματος που μέσα σε 25 χρόνια έχει κατακτήσει τον κόσμο. Ποτάμι είναι ο Νείλος, ο Γάγγης, ο Ιλισός. Και φυσικά όλοι όσοι ήμασταν έστω 10 ετών το 1981 θα θυμόμαστε για πάντα τον Ανδρέα Παπανδρέου να μας διαβεβαιώνει ότι «το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω». «Το Ποτάμι» θα γινόταν το κόμμα πολλών διασήμων του λόγου και του στοχασμού με ειδίκευση στα dinner parties και στο κόκκινο κρασί, πάλαι ποτέ εκσυγχρονιστών, που θέλουν να βαδίζουν προς το μέλλον και ποτέ να μη γυρίζουν πίσω. Αρκετοί εκσυγχρονιστές του ΠΑΣΟΚ, προσωπικότητες της ευρωπαϊκής Αριστεράς, αλλά και μορφές της φωτισμένης Κεντροδεξιάς είχαν έναν καλό λόγο για τον δημοσιογράφο προκαλώντας μεγάλη ενόχληση στους κομματικούς σωματοφύλακες του Αλέξη Τσίπρα.
Ο νυν πρωθυπουργός μελετούσε videoclips του Ανδρέα στο YouTube και πίστευε ότι πλησίαζε στο δικό του ραντεβού με την Ιστορία, ωστόσο, παρά την τάση για αστεία, διακρινόταν εκείνη την περίοδο από μια ελαφρά νευρικότητα. Η ουρανοκατέβατη έλευση του μοντέρνου και μποέμ κ. Θεοδωράκη τού αφαιρούσε την αποκλειστικότητα στο λεγόμενο «καινούργιο», τη μοναδική σταθερή αξία σε ένα εκλογικό σώμα που είχε χάσει κάθε ενδιαφέρον για πολιτικά προγράμματα, ιστορικά προτάγματα και ιδεολογικές παρακαταθήκες. Χωρίς καθυστέρηση τα τρολ της Κουμουνδούρου πήραν και εκτέλεσαν την εντολή να στιγματίσουν το νέο κόμμα ως «δημιούργημα της διαπλοκής» και «κόμμα των συμφερόντων».
Ο ανένδοτος που δεν έγινε
Το Ποτάμι απέσπασε 6,6% στις ευρωεκλογές του 2014, 6,05% στις εθνικές εκλογές του Ιανουαρίου 2015 και 4,09% στις εθνικές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015. Ο δρόμος της Αριστεράς δεν ανακόπηκε, αφού φρόντισε να τον κρατήσει ανοιχτό η εθνικιστική Δεξιά του κ. Καμμένου. Οι κ. Τσίπρας και Θεοδωράκης ανέπτυξαν καλή σχέση και ορισμένοι, ακόμα κι ο ίδιος ο Θεοδωράκης, πίστευαν ότι η συγκυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ θα ήταν μια μικρή παρένθεση, μια νεανική αποκοτιά του κ. Τσίπρα και ότι σύντομα το Ποτάμι θα γινόταν ο πιστός σύντροφος του ΣΥΡΙΖΑ που θα συμβίωνε μαζί του σε μια προοδευτική, κεντροαριστερή και σοσιαλδημοκρατική ουτοπία. Τι είχε συμβεί; Ο φιλικός, προσιτός και θερμά ασαφής χαρακτήρας του πρωθυπουργού έχει κάνει πολλούς απ’ όσους τον γνωρίζουν να συγχέουν τις επιθυμίες τους με την πραγματικότητα και ο κ. Θεοδωράκης δεν αποτέλεσε εξαίρεση.
Ο αρχηγός του Ποταμιού ήταν soft με τον κ. Τσίπρα και ουδέποτε κήρυξε «ανένδοτο αγώνα» απέναντί του, παρά το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός προχωρούσε σε διχαστικές πρωτοβουλίες με κορυφαίο το δημοψήφισμα του 2015, αλλά και στη συνέχεια με το άγονο, σχεδόν διετές, σαμποτάζ στην πλήρη εφαρμογή του προγράμματος σταθεροποίησης, όσο και με τις επεμβάσεις στα μέσα ενημέρωσης και στη Δικαιοσύνη. Ο κ. Θεοδωράκης κατηγορείται ότι περίμενε το τηλεφώνημα του Αλέξη (που δεν ήρθε ποτέ), αλλά και ότι διαχειρίστηκε το Ποτάμι με όρους προσωπικούς και χωρίς σεβασμό στη συλλογικότητα. Κάπως έτσι, όταν στις αρχές του 2016 εξελέγη πρόεδρος της Ν.Δ. ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ένα μεγάλο μέρος πολιτών που συνδέονταν με το Ποτάμι μετακόμισαν στη Νέα Δημοκρατία.
Από την άλλη πλευρά, το Ποτάμι διακρίθηκε για την ποιότητα του πολιτικού προσωπικού του, αλλά και για τη συνέπεια με την οποία επεξεργάστηκε, κατέθεσε και υποστήριξε προοδευτικές, καινοτόμες και φιλελεύθερες θέσεις. Βεβαίως, η πρόσφατη υποστήριξη της συμφωνίας με τα Σκόπια, όσο κι αν είναι συμβατή με την «ανοιχτόμυαλη» φύση του Ποταμιού, εμφανίζει και πάλι τον κ. Θεοδωράκη ως «έτοιμο από καιρό» να στηρίξει τον κ. Τσίπρα, κάτι που καθόλου δεν αρέσει στους πολίτες που θα μπορούσαν να ψηφίσουν το Ποτάμι.
Ο αποτυχημένος γάμος
Κάποιοι πιστεύουν ότι ο κ. Θεοδωράκης προκαλεί περισσότερες συζητήσεις απ’ όση είναι η πραγματική εκλογική του απήχηση, αλλά άλλοι υπογραμμίζουν ότι με την κινητικότητα που τον διακρίνει συχνά επηρεάζει καθοριστικά την πολιτική ατζέντα. Οποια κι αν είναι η αλήθεια, η μακρόσυρτη συζήτηση για την περίφημη ενότητα της Κεντροαριστεράς (που μάλλον δεν θα γινόταν αν δεν υπήρχε το Ποτάμι) οδήγησε στο εγχείρημα του ενιαίου κόμματος με την κ. Φώφη Γεννηματά να τολμά και να ανοίγει τη διαδικασία στις αρχές του 2017 και, όπως ήθελε ο κ. Θεοδωράκης, να συμφωνεί σε εκλογή αρχηγού από τη βάση. Οι εκλογές έγιναν τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του ίδιου έτους. Ο κ. Θεοδωράκης επέμενε στην ηλεκτρονική ψηφοφορία, αίτημα που δεν έγινε αποδεκτό, με αποτέλεσμα στις κάλπες να λάβει μόνο 24.000 ψήφους και να τεθεί εκτός δεύτερου γύρου.
Η συνέχεια ήταν μάλλον προδιαγεγραμμένη. Ο κ. Θεοδωράκης εξηγεί στους συνομιλητές του ότι η συμφωνία με την κ. Γεννηματά για το ΚΙΝΑΛ ήταν για μια «συνομοσπονδία» ώς τις εθνικές εκλογές με κατοχυρωμένη την αυτονομία του κάθε κόμματος και του κάθε αρχηγού, την οποία η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ υποτίθεται ότι αγνόησε προχωρώντας σε μονομερείς ενέργειες. Οι πλησίον της προέδρου του ΚΙΝΑΛ αναφέρονται στην πολυπραγμοσύνη του κ. Θεοδωράκη, στην αδυναμία του να αποδεχθεί το αποτέλεσμα της διαδικασίας και στο γεγονός ότι δεν τήρησε θεμελιώδεις συμφωνίες με τη Χαρ. Τρικούπη για τη διαμόρφωση ενός ενιαίου λόγου. Ποιο νόημα είχε η εκλογή ηγεσίας του ΚΙΝΑΛ από τη βάση των υποστηρικτών της Κεντροαριστεράς, αν για τα πιο σημαντικά θέματα θα εκφράζονται οι αρχηγοί των κομμάτων που το συγκροτούν με τις πιο διαφορετικές θέσεις; Τελικώς, οι διαφωνίες επικράτησαν και το διαζύγιο επήλθε.
Ραντεβού τον Σεπτέμβριο με πρωτοβουλίες
Κάποιοι πιστεύουν ότι το Ποτάμι θα εξαφανιστεί ολοσχερώς, καθώς έχει ήδη απορροφηθεί από τη Ν.Δ. του κ. Μητσοτάκη, αλλά ο κ. Θεοδωράκης ετοιμάζει οργανωτικές και πολιτικές πρωτοβουλίες για το φθινόπωρο. Οσοι υποψιάζονται ότι το Ποτάμι θα δράσει ως πυροσβεστική υπηρεσία σε περίπτωση που ο κ. Καμμένος αποφασίσει να κάνει «Κούγκι» την κυβέρνηση, μάλλον θα απογοητευθούν. Οι γνώστες μιλούν για σίγουρη σύμπλευση του Ποταμιού με τη Νέα Δημοκρατία. Πώς, όμως, θα συνεργαστούν δύο κόμματα, που έχουν εκφράσει διαμετρικά αντίθετες απόψεις για τη συμφωνία με τα Σκόπια; Αλλά και πώς θα μπορούσε να συνεργαστεί μια μικρή έκφραση του εκσυγχρονιστικού κέντρου με μια καταπονημένη εξτρεμιστική Αριστερά; Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Θεοδωράκης, με όποιο κόμμα κι αν συνεργαστεί στο μέλλον, μάλλον θα πρέπει να συμβιβαστεί με μια μελαγχολική αλήθεια. Οι εκσυγχρονιστικές θέσεις και ιδέες στα οικονομικά, στα θεσμικά, στα κοινωνικά και στα εθνικά ζητήματα, μπορεί να ρέουν σαν ποτάμι, αλλά θα εξακολουθήσουν να είναι ένα ποτάμι καλυμμένο, που προχωρά υπογείως κάτω από την μπετοναρισμένη επιφάνεια των πολιτικών εξελίξεων, όπως ο δυστυχής ποταμός Ιλισός.
Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου