Του Βασίλη Νέδου
Σημαντική αναβάθμιση του γεωστρατηγικού ρόλου της Μόσχας στη Μέση Ανατολή και στην Ανατολική Μεσόγειο διαβλέπει η Αθήνα, μετά την απόφαση για αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Συρία και την παράδοση του Μανμπίτζ από τις κουρδικές πολιτοφυλακές στις συνδυασμένες δυνάμεις της Μόσχας και του Μπασάρ αλ Ασαντ. Η επόμενη ημέρα αφήνει τη Ρωσία σε ρόλο ρυθμιστή στη Μέση Ανατολή, εγγυητή της ασφάλειας του Ισραήλ, αλλά και με ανοιχτό πεδίο μεγαλύτερης δραστηριοποίησης στην Ανατολική Μεσόγειο.
Εκ των πραγμάτων, στην Αθήνα εξετάζεται το σκέλος της συμφωνίας για απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων που σχετίζεται με την επικοινωνία ανάμεσα στον Ντόναλντ Τραμπ και στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ωστόσο, καταγράφοντας τις εξελίξεις μετά και την προφανή οριοθέτηση της Τουρκίας μακριά από το Μανμπίτζ, έμπειροι παρατηρητές εκτιμούν ότι η συμφωνία του κ. Τραμπ ίσως είναι ευρύτερη και δεν έχει γίνει με την Αγκυρα, αλλά με τη Μόσχα. Κάτι τέτοιο, πέρα από τη συζήτηση που ενδεχομένως θα μπορούσε να πυροδοτήσει στο εσωτερικό των ΗΠΑ, δεν θα ήταν ξένο προς τη γενικότερη αντίληψη του κ. Τραμπ, ο οποίος ως γνήσιος «απομονωτιστής» επιθυμεί την αμερικανική απεμπλοκή από όσο περισσότερα εξωτερικά μέτωπα είναι δυνατόν.
Με βάση αυτή την ανάλυση, σε αρκετούς στην Αθήνα γίνεται απολύτως ξεκάθαρο ότι οι προτεραιότητες των Τούρκων βρίσκονται πολύ μακριά από το Αιγαίο, ενώ σίγουρα, ακόμη και η Ανατολική Μεσόγειος ακολουθεί την «καυτή πατάτα» της Συρίας. Προφανώς, η Αθήνα ανησυχεί από την τουρκική νευρικότητα και τα μπαράζ εναέριων παραβιάσεων και προκλητικών κινήσεων στη θάλασσα, ωστόσο παρακολουθεί με ψυχραιμία. Εν ολίγοις, η Τουρκία ναι μεν κατορθώνει να αποσοβήσει τον κίνδυνο δημιουργίας κουρδικού κράτους μέσα στη Συρία η οποία επιβιώνει ως κρατική οντότητα, ωστόσο δεν έχει ευδιάκριτο ρόλο για την επόμενη ημέρα σε εκείνη την περιοχή. Μια πιθανή αντικατάσταση των ΗΠΑ από τη Ρωσία θα δημιουργήσει πολύ διαφορετικές πραγματικότητες.
Σε κάθε περίπτωση, το χρονοδιάγραμμα αποχώρησης των αμερικανικών δυνάμεων, αλλά και η γεωγραφική μετάθεσή τους, αν δηλαδή θα επιστρέψουν στις ΗΠΑ ή στο γειτονικό Ιράκ, θα κρίνουν πολλά για το εγγύς μέλλον. Επιπλέον, η Τουρκία εμπλέκεται σε ένα ολοένα και βαθύτερο δίλημμα περί του αν θα εμβαθύνει την εταιρική σχέση που καλλιεργεί τα τελευταία δύο χρόνια με τη Ρωσία και το Ιράν ή θα διεκδικήσει έναν ρόλο δυτικής «σφήνας» σε μια περιοχή όπου αποτελεί τη μόνη χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ. Η τελική επιλογή της Αγκυρας θα φανεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, καθώς εκκρεμούν μία σειρά από ζητήματα, όπως, π.χ. η αγορά ρωσικών πυραυλικών συστημάτων S-400, την οποία η Ουάσιγκτον θεωρεί κίνηση ασύμβατη με την παράλληλη πρόοδο της προμήθειας μαχητικών πέμπτης γενιάς τύπου F-35.
Σε κάθε περίπτωση, στην Αθήνα είναι απολύτως σαφές ότι η Μόσχα αποκτά στην περιοχή επιρροή την οποία δεν είχε για σχεδόν εξήντα χρόνια, κατά την εποχή ανόδου των μπααθικών κομμάτων. Γι’ αυτό και καλά πληροφορημένες κυβερνητικές πηγές ανέφεραν την κρισιμότητα της επίσκεψης του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη Μόσχα στις αρχές Δεκεμβρίου, με σκοπό την επούλωση των τραυμάτων που είχε επιφέρει στις ελληνορωσικές σχέσεις η απέλαση Ρώσων διπλωματών από την Αθήνα τον περασμένο Ιούλιο. Υπενθυμίζεται ότι μόλις μία εβδομάδα μετά τις επαφές του κ. Τσίπρα στη Μόσχα, πολύ θετικό κλίμα υπήρξε και στις συναντήσεις που είχε στην επίσκεψη που πραγματοποίησε στη Λευκωσία ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, αρμόδιος για τις σχέσεις με τα ευρωπαϊκά κράτη, Αλεξάντερ Γκρούσκο, ο οποίος συναντήθηκε και με τον υπουργό Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου