Σαν σήμερα το 1996 πέθανε ο Ανδρέας Παπανδρέου

Κυριακή, 23 Ιουνίου, 2019

Στις 23 Ιουνίου 1996 ο Ανδρέας Παπανδρέου πέθανε μετά από οξύ ισχαιμικό επεισόδιο στο σπίτι του στην Εκάλη. Ο θάνατός του προκάλεσε κύμα συγκίνησης σε όλη τη χώρα.

Στις 23 Ιουνίου του 1996 άφησε την τελευταία του πνοή o Ανδρέας Παπανδρέου, ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες πολιτικούς του περασμένου αιώνα.

Η κηδεία του έγινε τρεις μέρες αργότερα στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών με τιμές εν ενεργεία αρχηγού κράτους. Οι κεντρικοί δρόμοι είχαν κλείσει από νωρίς, στρατιωτικά αγήματα παρατάχθηκαν έξω από τη Μητρόπολη Αθηνών. Πλήθος χιλιάδων ανθρώπων συγκεντρώθηκαν από νωρίς το μεσημέρι εκείνης της ημέρας σε κάθε γωνιά της πομπής προκειμένου να αποχαιρετήσουν τον ηγέτης της «Αλλαγής»

Εκφωνήθηκαν δώδεκα επικήδειοι λόγοι, ενώ διεθνείς πολιτικές προσωπικότητες βρέθηκαν στην εξόδιο ακολουθία, όπως ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Ρόμπερτ Ρούμπιν, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Κλάους Χενς, ο Πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Βιμ Κοκμ ο πρώην πρωθυπουργός της Ισπανίας και στενός φίλος του Ανδρέα Παπανδρέου Φελίπε Γκονθάλεθ, ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Αλεξάντερ Μέξι, ο πρωθυπουργός της ΒουλγαρίαςΖαν Βίντενοφ, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Χραντ Μπαγκρατιάν, ο πρωθυπουργός της Σλοβενίας Γιάνεζ Ντρνόβσεκ, ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Κλάους Κίνκελ, ο υπουργός Άμυνας της Μεγάλης Βρετανίας Μάικλ Πορτίλο, ο αντιπρόεδρος της Ρωσικής κυβέρνησης Βιτάλι Ιγκνατένκο, ο υπουργός Εξωτερικών του Καναδά Λόυντ Αξγουόρθι, ο αντιπρόεδρος της Ουκρανίας Ιβάν Κάδρας, ο αντιπρόεδρος και υπουργός Εξωτερικών της ΜάλταςΓκουίντο Ντε Μάρκο, υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου Ερίκ Ντερικέ, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Εμρέ Γκιονενσάι και ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος της Τουρκίας Ερντάλ Ινονού, ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Αλί Αχμάρ Βελαγιατί, ο γενικός γραμματέας του Γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος Λιονέλ Ζοσπέν, ο πρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας (SPD) Όσκαρ Λαφοντέν, η πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Πωλίν Γκρην και πολλοί άλλοι.Ύστατο φόρο τιμής στον Ανδρέα Παπανδρέου απέτισαν ηγέτες και προσωπικότητες από όλο τον κόσμο.

Ιστορική έχει μείνει η ομιλία του γιου του, Γιώργου Παπανδρέου, με τη φράση «πατέρα, άκουσες τα νέα;» να ορίζει το τέλος μιας εποχής.

Με την ίδρυση του, το ΠΑΣΟΚ επηρέασε σημαντικά την πολιτική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας. Στην ιδρυτική διακήρυξή του, στις «3 του Σεπτέμβρη» του 1974. Ο Ανδρέας Παπανδρέου διετέλεσε πρωθυπουργός τις περιόδους 1981-1989 και 1993-1996. Επί ημερών του έγινε η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, ο εκδημοκρατισμός του συνδικαλιστικού κινήματος αλλά και των Ενόπλων Δυνάμεων, η δημιουργία του Εθνικού Συστήματος Υγείας και του Ανωτάτου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ), καθώς και η συνταγματική αναθεώρηση του 1985-1986, η οποία παγίωσε το σύστημα κοινοβουλευτικής εξουσίας που ισχύει έως και σήμερα.

Γεννήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου του 1919 στην Χίο. Γιος του Γενικού Διοικητή Αιγαίου τότε και μετέπειτα πρωθυπουργού, Γεωργίου Παπανδρέου, και της Σοφίας Μινέικο, κόρη Πολωνού αριστοκράτη. Μεγάλωσε στην Αθήνα και φοίτησε στο Κολλέγιο Αθηνών. Σε ηλικία 15 ετών δημιουργεί το Μαρξιστικό περιοδικό «Ξεκίνημα», δημοσιεύοντας πολλά κείμενα για τον Σοσιαλισμό. Το υπουργείο Παιδείας, ύστερα από παρέμβαση της δεξιάς εφημερίδας «Εστίας», διέταξε ανακρίσεις και οι μαθητές που είχαν παρεκτραπεί, τιμωρήθηκαν με κακή διαγωγή στο ενδεικτικό τους.

Το 1964 εκλέχθηκε πρώτη φορά βουλευτής με την «Ένωση Κέντρου». Μετείχε στην κυβέρνηση του πατέρα του ως υπουργός Προεδρίας και αργότερα ως αναπληρωτής υπουργός Συντονισμού. Την διετία της πολιτικής αστάθειας 1965-67, θα κερδίσει την συμπάθεια των πρώην ΕΑΜιτών και ΕΛΑΣιτών, των οποίων την εμπιστοσύνη δεν έχασε ποτέ. Η ηγεσία της Αριστεράς τον έβλεπε βέβαια καχύποπτα, όπως και ο ίδιος άλλωστε.

Με το ξέσπασμα της δικτατορία συνελήφθη, αλλά αφέθηκε ελεύθερος οκτώ μήνες αργότερα, μετά από παρέμβαση διανοούμενων και πολιτικών στον πρόεδρο των ΗΠΑ Λίντον Τζόνσον. Στις αρχές του 1968 έφυγε από την χώρα και πήγε στην Στοκχόλμη, όπου ίδρυσε το ΠΑΚ (Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα), που έδρασε αντιδικτατορικά στο εξωτερικό.

Στις 3 Σεπτεμβρίου του 1974, ίδρυσε το ΠΑΣΟΚ (Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα). Στις 17 Νοεμβρίου, οδήγησε το ΠΑΣΟΚ στις εκλογές, λαμβάνοντας 13,58%  και 12 έδρες στη Βουλή. Στην πολιτική του θα ξεκινήσει να επικρατεί η αντιαμερικανική και αντιΝΑΤΟϊκή χροιά.

Το 1977, το ΠΑΣΟΚ θα γίνει αξιωματική αντιπολίτευση λαμβάνοντας ποσοστό 25,34% και 93 βουλευτές. Το ΠΑΣΟΚ κατάφερε τελικά να έρθει στην εξουσία το 1981, την «ώρα της αλλαγής», όπως είχε ονομαστεί, λαμβάνοντας ποσοστό που άγγιξε το 48,1%. Η έννοια της «Αλλαγής», βρισκόταν στο γεγονός πως ύστερα από μια μακρά περίοδο δεξιάς κυβέρνησης, την εξουσία πήρε ένα κόμμα που διέπεται από τις αρχές του Σοσιαλισμού. Η προεκλογική εκστρατεία του Α. Παπανδρέου στηρίχτηκε σε συνθήματα όπως «Εδώ και τώρα αλλαγή» και «Η Ελλάδα στους Έλληνες», ενώ ο ίδιος καλλιέργησε το προφίλ του πολιτικού που βρισκόταν σε άμεση επαφή και επικοινωνία με τα λαϊκά στρώματα• συνήθως προσφωνούνταν, από φίλους και αντίπαλους, με το μικρό του όνομα, «Ανδρέας».

Το 1985 το ΠΑΣΟΚ κερδίζει ξανά τις εκλογές. Όμως 3 χρόνια αργότερα θα ξεσπάσει το σκάνδαλο Κοσκωτά, στο οποίο κατηγορήθηκαν για ενεργή συμμετοχή στελέχη της κυβέρνησης, συμπεριλαμβανόμενου και του Ανδρέα Παπανδρέου. Παράλληλα, εκείνη την εποχή θα γνωρίσει την αεροσυνοδό του πρωθυπουργικού αεροσκάφους Δήμητρα Λιάνη με την οποία διατηρούσε  σχέση από τον Ιούλιο του 1986, όπως αναφέρουν δημοσιεύματα της εποχής. Η σχέση τους έγινε ευρέως γνωστή όταν το 1988, ο Ανδρέας Παπανδρέου νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο Χέρφιλντ του Λονδίνου και η Δήμητρα Λιάνη ήταν μαζί του και του συμπαραστάθηκε, φροντίζοντάς τον καθ’ όλη αυτή την περίοδο. Παντρεύτηκαν τον Ιούλιο του 1989, αφού χώρισε από την Μαργαρίτα Τσάντ.

Στις εκλογές του 1989 θα ηττηθεί, αλλά το ΠΑΣΟΚ θα επιστρέψει στην εξουσία το 1993. Απαλλαγμένος από τις κατηγορίες του σκανδάλου Κοσκωτά, επέστρεψε θριαμβευτής και έλαβε 47%. Όμως η πολιτική ένταση των προηγούμενων χρόνων και η περιπέτεια του σκανδάλου έχουν επιβαρύνει την υγεία του. Στις 21 Ιουνίου του 1995, θα εισαχθεί στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο εσπευσμένα. Οι πιέσεις που του ασκούνται, τον αναγκάζουν τον Ιανουάριο του 1996 να υπογράψει την παραίτησή του, δηλώνοντας πως τα «τα προβλήματα της χώρας δεν μπορούν να περιμένουν».

Στις 23 Ιουνίου 1996 ο Ανδρέας Παπανδρέου πέθανε μετά από οξύ ισχαιμικό επεισόδιο στο σπίτι του στην Εκάλη. Ο θάνατός του προκάλεσε κύμα συγκίνησης σε όλη τη χώρα.

in.gr

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:  Γιά την ιστορία αναφέρω ότι τον Ανδρέα τον συνάντησα 4 φορές.  

Μία σε προεκλογική του ομιλία στην Πάτρα, 1981 όπου μας δέχτηκε σαν απόφοιτους Πανεπιστημίου του Εξωτερικού και το 1991 στα γραφεία της Αξιωματικής 
 Αντιπολίτευσης στη Βουλή όπου είχαμε πάει με το Εθνικό Συμβούλιο (HANC).  Ήταν λίγες εβδομάδες μετά την μεγάλη διαδήλωση για το όνομα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ στο Εllipse Park και τον Λευκό Οίκο στην Washimgton.

Έτυχε να καθίσουμε δίπλα – δίπλα με τον κ. Ανδρέα Παπανδρέου και μιλούσαμε για την Βοστώνη αλλά και την Ηλεία.  Μάλιστα, εκείνη την ημέρα είχε πεθάνει και ο βουλευτής Ηλείας του ΠΑΣΟΚ Βασίλης Παπαδόπουλος με τον οποίο η οικογένειά μου είχε σχέσεις και πριν γίνει πολιτικός.

Μιλήσαμε για το Βασίλη Παπαδόπουλο, το μεγαλόπνοο σχέδιο για το Ηλειακό Χωριό αλλά και για την Τζένη Καρέζη η οποία είχε πεθάνει την ίδια ημέρα.

Την Τρίτη φορά όταν πήγαμε με τον κ. Τσάκαλη στην εξόδιο ακολουθία (κηδεία) του Βασίλη Παπαδόπουλου στο Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών.

Την τέταρτη φορά τον συνάντησα στη Γιορτή της Δημοκρατίας στο κήπο του Μεγάρου Μαξίμου.  Εδώ έγινε μακρά συζήτηση και με τη σύζυγό του κ. Λιάνη και την σύζυγό μου.  Αλλά η ατάκα ήρθε από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας αείμνηστο κ. Κωνσταντίνο Καραμανλή η οποία θα μείνει αξέχαστη.

Ο Καραμανλής καθόταν όρθιος και χαιρετούσε όλους τους προσκεκλημένους έναν-έναν.  Περνούσαμε εμείς με το Εθνικό Συμβούλιο (να θυμηθώ μερικούς: Δρ. Γιάννης Νάθενας συντονιστής, Φώτης Γερασόπουλος, Παμακεδονικής, Παναγιώτης Κασάπης από Νέα Υόρκη, Θεόδωρος Λαλιώτης από Καλιφόρνια, Γεώργιος Βαρδάκης από την Πανκρητική, Γεώργιος Τσάκαλης από την Ομοσπονδία Ελληνο-Αμερικανικών Σωματείων Νέας Αγγλίας με την κόρη του Κατερίνα (αείμνηστη) ο Δρ. Παναγιώτου από τη Φλώριδα, ο Θεόδωρος Σπυρόπουλοσ από το Σικάγο, ο κ Βασιλείου από την Φιλαδέλφεια, η σύζυγός μου και ο υπογράφων από την Πανηλειακή Ομοσπονδία Αμερικής και Καναδά και άλλοι.

Την ώρα που περνούσαμε ακριβώς δίπλα μας ήταν ο κ. Τσάκαλης με την κόρη του (η κ. Ευαγγελία δεν ήρθε σε αυτή την δεξίωση γιατί είχαν χαθεί οι βαλίτσες με τα ρούχα στο αεροπλάνο).  Δίπλα από τον κ. Καραμανλή, ο κ. Μολυβιάτης και γινόταν ονομαστικά και δυνατά η ανάγνωση ποιος ήταν ο κάθε προσκεκλημένος.  ΄Δεν είχε γίνει η διόρθωση όμως και διαβάστηκε: κύριος και κυρία Τσάκαλη, στην πραγματικότητα ήταν η κόρη του κ. Τσάκαλη.  Οπότε ο Καραμανλής λέει στο κ. Γεώργιο Τσάκαλη «Βλέπω Πρόεδρε έχεις μικρή γυναίκα, σαν τον Αντρίκο».  Το γέλιο που έπεσε ήταν το κάτι άλλο.  

Βέβαια ο κ. Τσάκαλης είπε ότι είχε έρθει με την κόρη του. 

Αλήθεια, πως περνούν τα χρόνια.

Βασίλης Καυκάς Βοστώνη