Αμελέ Ταμπουρού: Τα τουρκικά κολαστήρια που έζησαν και πέθαναν χιλιάδες Ελληνες

Κυριακή, 25 Αυγούστου, 2019

Τα «αμελέ ταμπουρού» ονομάστηκαν τόποι βασανισμού και εξόντωσης, αφού οι συνθήκες εργασίας ήταν απάνθρωπες ενώ το φαγητό και το νερό ήταν πάντα λιγότερο από το κανονικό

in.grΜετά τους Βαλκανικούς πολέμους οργανώθηκαν στην Τουρκία τα τάγματα εργασίας,  -γνωστά ως Αμελέ Ταμπουρού-, όπου στέλνονταν αναγκαστικά άνδρες που δεν ήταν μουσουλμάνοι για να εκτελέσουν βαριές εργασίες.

Σύμφωνα με τη Μηχανή του Χρόνου, ήταν η εποχή που επανήλθε η πολιτική των Νεότουρκων με το τρίπτυχο εκσυγχρονισμός, ισλαμισμός, τουρκισμός. Τα τάγματα εργασίας στην πραγματικότητα ήταν μια εφιαλτική  μέθοδος εθνοκάθαρσης, καθώς οι περισσότεροι δεν κατάφερναν να επιβιώσουν.

Τα «αμελέ ταμπουρού» ονομάστηκαν τόποι βασανισμού και εξόντωσης, αφού οι συνθήκες εργασίας ήταν απάνθρωπες  ενώ το φαγητό και το νερό ήταν πάντα λιγότερο από το κανονικό. Η «Μηχανή του Χρόνου», ερεύνησε την ιστορική περίοδο και με αφορμή τα εκατό χρόνια από την έναρξη των διώξεων σε βάρος των  Μικρασιατών και των Ποντίων, παρουσιάζει μαρτυρίες και ντοκουμέντα. Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία του Αντώνη Σουβατζή από το χωριό Γκιόζ-Τεπες της Σμύρνης, όπως καταγράφηκε στο χαρτί καθ΄υπαγόρευσή του, τον Σεπτέμβριο του 1968: «Μας έδωσαν ψωμί και σταφίδα. Μόλις φάγαμε ψωμί και σταφίδα τρελαθήκαμε για νερό. Εγώ κρατήθηκα, δεν έφαγα.

Οι σκοποί μας δήλωσαν, ότι θα πιούμε νερό. Εκεί ήταν μια χαβούζα που πέφταν από το εργοστάσιο πετρέλαια, λάδια και ζεστό νερό. Μόλις ακούστηκε η διαταγή οι πρώτοι που πήγαν να πιούν σκάσανε, γιατί πέσανε οι άλλοι επάνω με την ορμή και τη λαχτάρα για νερό. Θα ΄ταν 30 άνθρωποι». Υπολογίζεται ότι μέχρι το τέλος του 1918 χάθηκαν 250 χιλιάδες Έλληνες στα τάγματα εργασίας  των Τούρκων. Δείτε στο βίντεο της «Μηχανής του Χρόνου» συγκλονιστικές μαρτυρίες προσφύγων από τη Μικρά Ασία ,που έχασαν συγγενείς και φίλους στα «τάγματα θανάτου»…

Τι ήταν

Τα Τάγματα Εργασίας (τουρκικά: Amele Taburları, αρμενικά: ատանքային բատալիոն, συχνά αναφερόμενα στην ελληνική βιβλιογραφία ως αμελέ ταμπουρού) χρησιμοποιήθηκαν στη Μ. Ασία (Ανατολία) κατά τα τελευταία χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ή στις περιοχές που ελέγχονταν από τους Νεότουρκους ή τις δυνάμεις του Κεμάλ Ατατούρκ, καθώς και από την Τουρκία στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου για να ετοιμάσουν ενδεχόμενη συμμετοχή της Τουρκίας σ’ αυτόν. Στα τάγματα αυτά αναγκάζονταν να εργαστούν άνδρες μη μουσουλμάνοι σε βαριές εργασίες υπό απάνθρωπες συνθήκες.

Ήταν μία από τις μεθόδους εθνοκάθαρσης που χρησιμοποιήθηκαν από τους Τούρκους, αφού οι περισσότεροι εργάτες πέθαιναν.

Η άνοδος του τουρκικού εθνικισμού και οικονομικών συμφερόντων σχετιζόμενων με την διείσδυση της Γερμανίας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία οδήγησε σε συστηματικές διώξεις κατά των Ελλήνων και άλλων μειονοτήτων από το 1913 μέχρι τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Μεταξύ των άλλων μεθόδων χρησιμοποιήθηκε η καταναγκαστική εργασία. Κυρίως Έλληνες, Αρμένιοι και Εβραίοι υποχρεώνονταν να εκτελούν βαρειές εργασίες στην οδοποιία, τα ορυχεία, τους αγρούς κλπ στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας.

Εκτιμάται ότι μέχρι το τέλος του 1918 περίπου 250.000 Έλληνες είχαν χάσει τη ζωή τους σ’ αυτά τα τάγματα.

Έγγραφο Γερμανών διπλωματών προς το Βερολίνο την 12-5-1918 αναφέρει ότι:«μέχρι το τέλος του 1917 περισσότεροι από 200.000 Έλληνες είχαν καταταγεί, ηλικίας 15 έως 48 ετών. Πολλοί από αυτούς πέθαναν από την κακομεταχείριση, τις ασθένειες, την πείνα και το κρύο».

Οι γυναίκες, οι γέροντες και τα παιδιά που άφηναν πίσω τους οι άνδρες, υφίσταντο σεξουαλική βία, κάψιμο των σπιτιών κτλ. όπως αναφέρεται σε αυτοβιογραφία του Αντ. Γαβριηλίδη το 1924.
Με την εργασία των Ελλήνων κατασκευάστηκε μεταξύ άλλων ο δρόμος από το Ερζερούμ μέχρι το Ουλουκίσλα.

Τραγικές εμπειρίες

Την εμπειρία του στα τάγματα εργασίας περιέγραψε ο Ηλίας Βενέζης, που μαζί με άλλους 3.000 Αϊβαλιώτες υποχρεώθηκε να υπηρετήσει σ’ αυτά για 14 μήνες από το 1922, σε ηλικία 18 ετών. Αυτός ήταν ο ένας από τους 23 συμπατριώτες του που επιβίωσαν. Το βιβλίο του «Το Νούμερο 31328 Το βιβλίο της σκλαβιάς» χωρίζεται σε είκοσι κεφάλαια, έκαστο το οποίων έχει για τίτλο έναν από τους θρήνους των Ψαλμών του Δαυίδ. Ο αριθμός του δόθηκε όταν συμφωνήθηκε η ανταλλαγή πληθυσμών.

Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η Τουρκία επέβαλε ειδικό φόρο (τον λεγόμενο Φόρο Περιουσίας) ο οποίος πρακτικά βάρυνε κυρίως τους μη μουσουλμάνους, με σκοπό την εθνική ομογενοποίηση του κράτους. Ο φόρος ήταν 12,5% για τους μουσουλμάνους, 50% για τους μή μουσουλμάνους, 25% για τους Ντονμέδες (εξισλαμισμένους Εβραίους) και 12,5% για τους αλλοδαπούς.

Όσοι δεν μπορούσαν να καταβάλλουν το φόρο υποχρεώνονταν σε καταναγκαστική εργασία. Η πρώτη ομάδα 32 ατόμων απεστάλη για καταναγκαστική εργασία την 27 Ιανουαρίου 1943 προς Ερζερούμ – Άσκαλε. Όλοι ήταν μη μουσουλμάνοι της Κωνσταντινούπολης. Μεταξύ Φεβρουαρίου και Σεπτεμβρίου 1943 εστάλησαν 1299 άτομα σε στρατόπεδα εργασίας, εκ των οποίων οι 21 πέθαναν ως «οφειλέτες του δημοσίου» στο Ερζερούμ-Άσκαλε. Από αυτούς οι 11 ήταν Ρωμιοί. Πολλοί περισσότεροι οφειλέτες είχαν συλληφθεί αλλά δεν στάλθηκαν στα στρατόπεδα γιατί εξόφλησαν τα χρέη τους. Οι περισσότεροι που επλήγησαν από το μέτρο της σύλληψης και της καταναγκαστικής εργασίας ήταν μικρομεσαίοι. Η υποχρέωση εργασίας επιβαλλόταν μόνο σε μη μουσουλμάνους.