Τεχνητή λίμνη και φράγμα Πηνειού: Παράδεισος σε λάθος τόπο – Μοναδικός θησαυρός που μένει αναξιοποίητος

Δευτέρα, 22 Ιουνίου, 2020

Χαμένος παράδεισος ή παράδεισος σε λάθος τόπο; Οποιαδήποτε ώρα της ημέρας βρεθείς στο δρόμο πάνω από το Φράγμα Πηνειού θα σταματήσεις για να ατενίσεις την τεχνητή λίμνη, να ταξιδέψεις για λίγο, να ψάξει το βλέμμα σου  και την γύρω περιοχή και θα αισθανθείς απέραντη γαλήνη και ηρεμία αλλά συνάμα και ένα κενό από το ερώτημα που θα θέσεις στον εαυτό σου: μα γιατί δεν έχει αξιοποιηθεί αυτή η μοναδική ομορφιά;
Η τεχνητή Λίμνη Καραμανλή και το Φράγμα Πηνειού θα μπορούσαν να ήταν ένας μοναδικός τουριστικός προορισμός για όλο το χρόνο υπό την προϋπόθεση  υποδομών όπως τουριστικά καταλύματα, χώροι αναψυχής, περιμετρικός δρόμος, φωτισμός, ναυταθλητικές υποδομές και άλλα.
Κάποια χρονική στιγμή η περιοχή της τεχνητής λίμνης έδειχνε πως υπάρχει ελπίδα αλλά ο δαίμονας που κυνηγά την Ηλεία είχε άλλη γνώμη…
Για παράδειγμα το 1995 κατασκευάστηκε το αναψυκτήριο Λίμνης από την δημοτική θητεία του Δημ. Κράλλη, λειτούργησε έως το 2001 και έτυχε μεγάλης επισκεψιμότητας αλλά στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε, λεηλατήθηκε και σήμερα στοιχειώνει. Ο δαίμονας που λέγαμε…
Ο ονειροπόλος Χαράλαμπος Μπιμπίκος
Από την ιστοσελίδα vouliagmenihleias αντιγράφουμε το παρακάτω ενδιαφέρον κείμενο: «Κατά το έτος 1957 συστήθηκε στην πόλη της Αμαλιάδας κάποιος σύλλογος με την επωνυμία «Φράγμα του Πηνειού Ποταμού Ηλείας». Η διοίκηση του συλλόγου κατανόησε το πρόβλημα της άρδευσης του Ηλειακού κάμπου και επινόησε την κατασκευή ενός φράγματος στον ποταμό Πηνειό. Ο σύλλογος μετά από διάφορες συσκέψεις, κινήθηκε δυναμικά στην περιφέρεια για να προκαλέσει το ενδιαφέρον της πολιτείας. Το εν λόγω τόλμημα επεφύλασσε πολλές απογοητεύσεις στην ηγεσία του συλλόγου και απ’ αυτούς τους συνεργάτες τους και πολύ περισσότερο από τον δύσπιστο κόσμο, που διέκρινε πως ήταν ακατόρθωτο να γίνει κάποιο φράγμα.
Επικεφαλής του συλλόγου είχε τεθεί ένας ονειροπόλος άνθρωπος του λαού, χωρίς σπουδές και γνώσεις, ο Χαράλαμπος Μπιμπίκος. Αυτός κατάγονταν από το Δρακοβούνι (Γόλγοβα) Γορτυνίας και είχε εγκατασταθεί στην Αμαλιάδα όπου διατηρούσε παντοπωλείο.
Τις ενέργειές του κατεύθυνε προς την Κυβέρνηση ο σύλλογος, ενισχυμένος με πενταμελείς επιτροπές από κάθε κοινότητα και εννεαμελείς από τις πόλεις Αμαλιάδα, Γαστούνη, Ανδραβίδα, Λεχαινά και Βαρθολομιό. Ένας επαρχιακός σύλλογος βέβαια δεν ήταν δυνατόν να αναλάβει ένα τεράστιο έργο της δημιουργίας λίμνης μέσα σε φράγμα σ’ ορισμένη θέση του κάμπου και να χρηματοδοτήσει την εκτέλεσή του. Εν τούτοις ήταν δυνατόν και σ’ αυτό ανταποκρίθηκε στο να ερεθίζει τον δημόσιο μηχανισμό, ν’ αναλάβει την μελέτη του έργου από ειδικούς και μετά την μελέτη να ετοιμάσει προϋπολογισμό και να προγραμματίσει την εκτέλεση του έργου».
Την δεκαετία του ‘60

Το φράγμα άρχισε να κατασκευάζεται τον Σεπτέμβριο του 1961 και ο έργο παραδόθηκε το 1968. Με τον εμπλουτισμό του φράγματος με νερό εγκαταλείφθηκε το χωριό Ξενιές, που βρισκόταν στον πυθμένα της υπό δημιουργίας λίμνης, αλλά και οι οικισμοί Αγία Άννα και Σούλι.
H  τεχνητή λίμνη έχει δημιουργηθεί στο φράγμα του Πηνειού, που είναι από τα μεγαλύτερα φράγματα της Ευρώπης με ύψος 50 μέτρα και μήκος 2.175 μέτρα. Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά εγγειοβελτιωτικά έργα του Νομού Ηλείας.
Η προμελέτη του έργου αναλήφθηκε και πραγματοποιήθηκε από την Αμερικανική Τεχνική Εταιρεία Krappen Tippet Abbet.
Σ’ αυτή στηρίχθηκαν οι οριστικές μελέτες της Κοινοπραξίας τεσσάρων Εταιρειών.Τις υδραυλικές μελέτες η κοινοπραξία ανέθεσε στον Καθηγητή Press του Βερολίνου, τις δε μελέτες διατομής και ευσταθείας του φράγματος ανατέθηκαν στον Καθηγητή Preth του Ντάρμσταν.

Από την κατασκευή του φράγματος και φωτογραφία στα τέλη της δεκαετίας του 1960
Τεχνικά στοιχεία
Η επιφάνεια της Λίμνης ανέρχεται σε 22.000 τετραγωνικά μέτρα και περιέχει 420.000.000 κυβικά μέτρα νερό, αλλά στο ύψος 50 μετρ. έχει χωρητικότητα 355.000.000 κυβικά μέτρα.
Κατανάλωση: 220.000.000 κυβικά μέτρα νερού και 135.000.000 κυβικά μέτρα παραμένουν στην λίμνη. Κατά τους θερινούς μήνες η στάθμη κατέρχεται στα 10- 13 μέτρα.
Τα δίκτυα υδροδοτούνται από το φράγμα, μετά την Λίμνη Ηρεμίας που υπάρχει κοντά στον Αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Ήλιδας, στην συνέχεια το νερό διοχετεύεται σε διώρυγες, πρωτεύουσες και δευτερεύουσες αναλόγου μήκους, αλλά και σε αρκετές περιπτώσεις και τριτεύουσες. Αντίστοιχα γίνεται λόγος και για τους πρωτεύοντες αγροτικούς δρόμους, δευτερεύοντες και ανάλογες αποστραγγιστικές τάφρους και εγγειοβελτιωτικά έργα. Η άρδευση επιτυγχάνεται δια φυσικής ροής αλλά και με την βοήθεια πιεστικών μηχανημάτων για την τεχνική βροχή και πότισμα με σταγονίδια.

Ότι απέμεινε από το λεμβαρχείο

Τροφοδότες
Τροφοδότες της τεχνητής λίμνης του Πηνειού, είναι ο Πηνειός ποταμός, ή Καλφαίϊκο, και ο Πηνειακός Λάδωνας ή Λαγαναίϊκο. Αμφότεροι πηγάζουν από το όρος Ερύμανθος (Ωλονός) και από την Ακρώρεια του Ερυμάνθου. Επίσης μεγάλοι τροφοδότες του ταμιευτήρα θεωρούνται και οι βροχοπτώσεις που είναι αυξημένες στην περιοχή σε μεγάλο βαθμό κατά την χειμερινή περίοδο, ακόμη και τα χιόνια που και αυτά μέσω των ποταμών καταλήγουν στον ταμιευτήρα του Πηνειού.
«Ολυμπιακή Λίμνη»
Κάποιοι εκτός Ελλάδος αντελήφθηκαν νωρίς ότι η περιοχή εκτός από όμορφη και χρήσιμη. Έτσι η παραλίμνιος έκταση   χρησιμοποιήθηκε το 1988 για τη δημιουργία λεμβαρχείου, με εμβαδόν 280 τ.μ., και για την κατασκευή κωπηλατικού διαδρόμου. Οι υποδομές αυτές χρησιμοποιήθηκαν για ολυμπιακή προετοιμασία από τις εθνικές ομάδες Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ουκρανίας, Πολωνίας και Ρουμανίας εν όψει των ολυμπιακών αγώνων του 1992 στη Βαρκελώνη και του 1996 στην Ατλάντα. Το ίδιο διάστημα οι υποδομές αυτές χρησιμοποιήθηκαν και από το τμήμα κωπηλασίας που δημιουργήθηκε από το Ναυτικό Όμιλο Αμαλιάδας.
Το 1989 διοργανώθηκαν από την Ελληνική Κωπηλατική Ομοσπονδία Πανελλήνιοι Αγώνες Κωπηλασίας, επί προεδρίας του αείμνηστου φίλου της Αμαλιάδας Γεώργιου Μοναχού. Οι αγώνες διεξήχθησαν με τη συμμετοχή 15 κωπηλατικών ομάδων (Καστοριάς, Βόλου, Σαλαμίνας, Ιωαννίνων, κ.α.) και με την παρουσία 5.000 θεατών. Η Ελληνική Κωπηλατική Ομοσπονδία έκρινε ιδανικές της συνθήκες της λίμνης για τη δημιουργία Διεθνούς Κέντρου Κωπηλασίας, καθώς δεν παρατηρείται κυματισμός. Δυστυχώς τίποτα από όλα αυτά δεν έγινε…
Κυπρίνοι και γουλιανοί
Πρέπει επίσης να ξέρουμε ότι στην Λίμνη σήμερα αναπτύσσεται με αφθονία χέλι με διάμετρο έως 10 εκατοστά καθώς και ο γνωστός κυπρίνος . Εκείνο όμως που μπορεί να αποτελέσει ελπιδοφόρο , τοπικό διατροφικό πλεονέκτημα είναι το αναπτυσσόμενο στο βάθος της λίμνης ψάρι γουλιανός, το οποίο αναπτύσσει μέγεθος έως 3 μέτρα και μέγιστο βάρος τα 300 κιλά.

Προτάσεις για αξιοποίηση
Ενδιαφέρον για την ανάπτυξη της Λίμνης  παρουσιάζουν προτάσεις  του τ. δημάρχου Δημήτρη Κράλλη ( και άλλοι δήμαρχοι έδειξαν ενδιαφέρον) επικεφαλής της παράταξης «Ήλιδα νέα γενιά ιδεών».Οι προτάσεις του  περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:1. Κατασκευή διεθνούς κέντρου κωπηλασίας 2. Κατασκευή Περιμετρικού – Παραλίμνιου Δρόμου 3. Κατασκευή Δικτύου Ηλεκτροφωτισμού περιμετρικά της λίμνης 4. Χωροθέτηση Κατασκευής Κτιριακών Υποδομών για εγκατάσταση και λειτουργία σύγχρονης μονάδας επεξεργασίας του αλιεύματος της Λίμνης. 5. Χωροθέτηση μονάδας εμφιάλωσης επιτραπέζιου νερού 6. Χωροθέτηση μονάδας ιπποφορβείου και άλλα.  Δύο παλιές φωτογραφίες που δημοσιεύουμε είναι από το αρχείο του Θεοφάνη Σταυρακάρα και της Σίας Χαλκιά και οι υπόλοιπες από το facebook.
ΠΑΤΡΙΣ