Στον Άρη, ένας ωκεανός παγιδευμένος σε πέτρες

 Σάββατο 24 Απριλίου, 2021

NASA's Goddard Space Flight Center

Στον Άρη, ένας ωκεανός παγιδευμένος σε πέτρες

Ο Άρης ήταν κάποτε υγρός, με ποσότητες νερού ανάλογες ενός ωκεανού στην επιφάνεια του. Σήμερα στο μεγαλύτερο μέρος του ο Άρης είναι ξηρός σαν έρημο με εξαίρεση κάποια αποθέματα πάγου στους πόλους του. Πού πήγε το υπόλοιπο νερό; 

Ένα μέρος εξαφανίστηκε στο διάστημα. Μόρια νερού έσπασαν σε άτομα υδρογόνου και οξυγόνου και στη συνέχεια ξεχύθηκαν στην ατμόσφαιρα. Αλλά το περισσότερο νερό, όπως επισημαίνει μία νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science, το «ρούφηξαν» οι βράχοι του πλανήτη. Και εκεί παραμένει, παγιδευμένο μέσα σε μεταλλικά στοιχεία και άλατα. 

Καθώς οι πέτρες αλλάζουν από το ρευστό νερό, τα μόρια του νερού ενσωματώνονται σε μεταλλικά στοιχεία. «Το νερό ουσιαστικά παγιδεύεται» λέει η Bethany L. Ehlmann, καθηγήτρια πλανητικής επιστήμης στο California Institute of Technology και συγγραφέας. 

Για να καταλάβουμε για πόσο μεγάλες ποσότητες μιλάμε, οι επιστήμονες μιλούν για ένα «παγκόσμιο ισοδύναμο επίπεδο». Αν ο Άρης ήταν μία ομοιόμορφη σφαίρα πόσο βαθιά θα ήταν τα ύδατά του; Οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι το βάθος θα ήταν από 100 έως και 1500 μέτρα, με το πιθανότερο βάθος να προσδιορίζεται στα 600 μέτρα – περίπου το 1/4 του νερού στον Ατλαντικό Ωκεανό. 

Τα δεδομένα και οι προσομειώσεις επίσης αποκαλύπτουν ότι το νερό είχε σχεδόν χαθεί πριν από τρία δισεκατομμύρια χρόνια. Σήμερα εξακολουθεί να υπάρχει νερό που αντιστοιχεί σε έναν παγκόσμιο ωκεανό με βάθος 20 -40 μέτρα. Αλλά είναι παγωμένο στους πόλους. Τα άτομα υδρογόνου που πλέουν στην ατμόσφαιρα μας δίνουν μία αίσθηση για το πόσο νερό είχε στην επιφάνειά του ο Άρης πριν από τρία δισεκατομμύρια χρόνια. 

Στη Γη περίπου ένα στα 5.000 άτομα υδρογόνου είναι μία εκδοχή γνωστή ως δευτέριο και έχει διπλό βάρος, γιατί στον πυρήνα του έχει τόσο ένα νετρόνιο όσο και ένα πρωτόνιο. Αλλά στον Άρη η συγκέντρωση δευτερίων είναι περίπου ένα στα 700. Και στον Άρη η αναλογία ήταν πιθανότατα αρχικά ανάλογη με εκείνη της Γης, αλλά αυξήθηκε σταδιακά καθώς το νερό εξατμιζόταν. 

Το πρόβλημα, λέει ο Ρένιου Χου, επιστήμονας του Jet Propulsion Laboratory της NASA και συγγραφέας επιστημονικών μελετών, είναι ότι ο Άρης δεν χάνει υδροδόνο αρκετά γρήγορα.

MONEY REVIEW, The New York Times