Τετάρτη, 30 Μαρτίου, 2022
Τη στρατηγική αξία της Ελλάδας για τις ΗΠΑ, που επιβεβαιώνεται στο σκηνικό το οποίο δημιουργείται από τον πόλεμο της Ουκρανίας, υπογραμμίζει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο τέως υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, ο οποίος δίνει ιδιαίτερη έμφαση στον ρόλο της ναυτικής βάσης της Σούδας.
Ο κ. Πομπέο, ο οποίος είναι μεταξύ των πιθανότερων υποψηφίων για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών στις προεδρικές εκλογές του 2024 σε περίπτωση μη καθόδου του Ντόναλντ Τραμπ, αναδεικνύει τη σημασία της αμυντικής συμφωνίας ΗΠΑ – Ελλάδας, προβάλλοντας ως πολύ θετικό το γεγονός ότι αυτή υλοποιήθηκε στη διάρκεια τριών αμερικανικών και δύο ελληνικών κυβερνήσεων, για να υπογραμμίσει ότι οικοδομείται σε στέρεα και μακροπρόθεσμη βάση, ενώ χαρακτηρίζει κομβικό τον ρόλο που διαδραματίζει η Ελλάδα ως πύλη εισόδου προς την Ευρώπη για τη μεταφορά του αερίου της Αν. Μεσογείου.
Τονίζει ότι δεν είναι αποδεκτή η χρήση ή η απειλή χρήσης βίας από την Τουρκία έναντι της Ελλάδας, ενώ διαμηνύει ότι στον πόλεμο της Ουκρανίας δεν υπάρχουν περιθώρια για την υιοθέτηση κάποιας «χρυσής τομής» και καλεί τον Ταγίπ Ερντογάν να πάρει ξεκάθαρη θέση. Επικρίνει δε τον πρόεδρο Μπάιντεν επειδή ανήγαγε την κλιματική κρίση σε προτεραιότητα της πολιτικής εθνικής ασφαλείας της Αμερικής, σε μια στιγμή που, όπως εκτιμά, έπρεπε να δοθεί απόλυτη έμφαση στη «σκληρή ισχύ».
Ο τέως υπουργός Εξωτερικών, που έχει επίσης διατελέσει επικεφαλής της CIA ενώ ηταν και έξι χρόνια βουλευτής, συμμετείχε στο συνέδριο που συνδιοργάνωσαν στην Ουάσιγκτον το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και το Συμβούλιο Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας με τη στήριξη της «Κ».
– Το κορυφαίο θέμα για όλους είναι η Ουκρανία και ουσιαστικά είναι υπό αυτό το πρίσμα που θέλω να σας ρωτήσω γιατί όταν ως υπουργός Εξωτερικών επισκεφθήκατε την Ελλάδα, πήγατε επίσης στον κόλπο της Σούδας, όπως και στη Θεσσαλονίκη.
– Hθελα πολύ να πάω και να δω και άλλα πράγματα εκτός από την Αθήνα, η οποία είναι ένα υπέροχο μέρος και την έχω επισκεφθεί αρκετές φορές. Hθελα να πάω στον κόλπο της Σούδας για να δω τι κάναμε μαζί από άποψη ασφαλείας. Και επίσης, η Θεσσαλονίκη είναι ένα πολύ ξεχωριστό μέρος, ένα διαφορετικό κομμάτι της Ελλάδας. Ταξίδεψα εκεί και με τη σύζυγό μου. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που αγαπάμε προσωπικά και που είναι απίστευτα σημαντική για τις ΗΠΑ από διπλωματικής και οικονομικής απόψεως και από απόψεως ασφαλείας.
– Πόσο σημαντική είναι τώρα λόγω της κατάστασης με την Τουρκία, ιδίως η Σούδα, και με δεδομένο τον πόλεμο στην Ουκρανία;
Η Ελλάδα είναι μια χώρα απίστευτα σημαντική για τις ΗΠΑ από διπλωματικής και οικονομικής απόψεως και από απόψεως ασφαλείας.
– Κατά κάποιον τρόπο ήταν προφητική η επίσκεψή μου εκεί, δεδομένων των όσων εκτυλίχθηκαν τους μήνες που ακολούθησαν. Αν δείτε απλώς τον χάρτη και στη συνέχεια κάνετε ένα βήμα πίσω και σχεδιάσετε κύκλους, κύκλους εμβέλειας αεροσκαφών, μεγάλης εμβέλειας, όλων των ειδών, μπορείτε σαφώς να εκτείνετε τη διαδρομή για εμπορικά αεροπορικά ταξίδια και για εμπορεύματα και προϊόντα, μπορείτε να δείτε ότι πρόκειται για ένα σημαντικό γεωγραφικό σημείο στον παγκόσμιο χάρτη. Και είναι απόλυτη ανάγκη να έχουμε τις κατάλληλες σχέσεις ασφαλείας, ώστε να μπορέσουμε να πετύχουμε και τη σωστή αξιοποίηση της οικονομικής πτυχής. Ο κόλπος της Σούδας έχει διαδραματίσει έναν μακρύ, ιστορικό ρόλο σε αυτό και πρέπει να συνεχίσει να το κάνει. Hθελα να πάω να το δω με τα μάτια μου. Είχα διαβάσει, είχα ενημερωθεί σχετικά, αλλά ήθελα να πάω επιτόπου και να μιλήσω με τους ανθρώπους εκεί.
Η χώρα σας έχει πραγματικά προχωρήσει στην ανάπτυξη των δυνατοτήτων της. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για την Ανατολική Μεσόγειο και για το ΝΑΤΟ, και πρέπει να συνεχιστεί
– Ολοι μιλούν για ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία. Γνωρίζετε για τον αγωγό EastMed, ενώ συζητούνται και άλλοι τρόποι μεταφοράς του αερίου από την Αίγυπτο, την Κύπρο και το Ισραήλ. Με δεδομένη τη σχέση της Ευρώπης με τη Ρωσία, αποκτάει μεγαλύτερη σημασία η μεταφορά αυτών των κοιτασμάτων από την Αλεξανδρούπολη ή από αλλού, προς την Ευρώπη;
– Ηταν εξίσου σημαντικό πριν από δύο χρόνια, απλώς τώρα είναι πλέον αντιληπτό. Είναι αισθητό. Το κόστος των παγκόσμιων ενεργειακών αγορών έχει σημασία. Χρειαζόμαστε οικονομικά προσιτή ενέργεια για τους πολίτες των χωρών μας, ωστόσο βλέπουμε πλέον ότι το κόστος της πολιτικής αστάθειας είναι τεράστιο και η στήριξη σε έθνη που δεν μπορούν να εξαρτώνται από τη διακοπή μιας αλυσίδας εφοδιασμού με φυσικό αέριο είναι εξαιρετικά δαπανηρή, και τώρα πιστεύω ότι το κόστος αυτό θα είναι μεγαλύτερο από ό,τι ήταν. Νομίζω ότι έχει αλλάξει η αντίληψη των πραγμάτων. Οπότε ναι, γνωρίζουμε ότι υπάρχει τεράστια ποσότητα φυσικού αερίου στην περιοχή. Ξέρουμε ότι μπορεί να παραχθεί σε προσιτό κόστος. Πρέπει τώρα να βρούμε τους μηχανισμούς μεταφοράς για να το φέρουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Και όταν το κάνουμε αυτό, όταν αρχίσουμε να δημιουργούμε το σύστημα κόμβου-ακτίνων που θα συνδέεται με αυτό, θα έχουμε οικονομικά προσιτό φυσικό αέριο για τις χώρες σε όλη την περιοχή –και στην Ευρώπη– και θα το έχουμε με σταθερό και προβλέψιμο τρόπο μακροπρόθεσμα.
– Αυτό καθιστά την Ελλάδα αρκετά σημαντική. Μια πύλη προς την Ευρώπη.
– Πολύ σημαντική, κομβικής σημασίας. Oπως είπα και στην ερώτησή σας για τον κόλπο της Σούδας, υπάρχουν πράγματα στους χάρτες που δεν αλλάζουν. Οι θαλάσσιες οδοί, οι διαδρομές των αγωγών, οι πραγματικές τοποθεσίες του φυσικού πόρου, στην προκειμένη περίπτωση του φυσικού αερίου. Αυτά τα πράγματα είναι φυσικοί παράγοντες και πρέπει κανείς να τα αναγνωρίσει και στη συνέχεια να εργαστεί μέσα από αυτά για να παραδώσει καλά αποτελέσματα.
– Ο πρέσβης των ΗΠΑ έχει εργαστεί για τη διμερή σχέση και ιδιαίτερα μια πτυχή της, πολύ σημαντική αυτή τη στιγμή, που είναι ο τομέας της άμυνας. Ενα από τα λιμάνια μας, η Αλεξανδρούπολη, είναι κομβικής σημασίας. Hσασταν στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της εξέλιξης αυτής της συμφωνίας που προωθήθηκε υπό δύο ελληνικές κυβερνήσεις.
– Ναι, δύο ελληνικές κυβερνήσεις και τουλάχιστον δύο αμερικανικές, ίσως τρεις, ανάλογα με το πώς μετράει κανείς. Oλα καλά. Είναι γεγονός ότι καταφέραμε να υπογράψουμε τη συμφωνία αμυντικής συνεργασίας επί των ημερών του προέδρου Τραμπ, για την οποία είχε προηγηθεί πολλή, καλή και σκληρή δουλειά. Νομίζω ότι η Ελλάδα έχει πραγματικά προχωρήσει στην ανάπτυξη των δυνατοτήτων της. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό. Είναι σημαντικό για την Ελλάδα. Είναι σημαντικό για την Ανατολική Μεσόγειο. Είναι σημαντικό για το ΝΑΤΟ. Oλο αυτό το έργο πρέπει να συνεχιστεί, ό,τι κι αν συμβεί τις επόμενες εβδομάδες ή μήνες στην Ουκρανία. Μπορούμε τώρα να δούμε ότι υπάρχουν εκείνοι που δεν πρόκειται να σεβαστούν τα απλά πράγματα που όλοι θεωρήσαμε δεδομένα μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Eνωσης. Και θα χρειαστούν χώρες όπως η Ελλάδα, θα χρειαστούν πρωθυπουργοί. Διότι αυτό θα εξακολουθήσει να ισχύει μετά τον πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη. Η πρόκληση αυτή θα υπάρχει και μετά τον πρόεδρο Μπάιντεν. Η προσπάθεια θα πρέπει να είναι συνεχής και μακροχρόνια και θα πρέπει να υπάρχει η δέσμευση και οι στρατηγικοί στόχοι ότι οι κοινές επιθυμίες των δυτικών χωρών θα είναι πρωταρχικής σημασίας ώστε να συνεχιστεί διαχρονικά. Αν δεν το καταφέρουμε αυτό με τον σωστό τρόπο, αν είναι διακοπτόμενο, αν έρθει μια κυβέρνηση στην Ελλάδα και το σταματήσει, ή αν συμβεί το ίδιο πράγμα εδώ στις Ηνωμένες Πολιτείες, αυτό θα είναι κακό για την Ελλάδα και τις ΗΠΑ και αυτό θα είναι κακό ευρύτερα για το ΝΑΤΟ και τον δυτικό πολιτισμό.
Ο Ερντογάν οφείλει να είναι ξεκάθαρος στο ζήτημα της Ουκρανίας
– Πώς εκτιμάτε την κατάσταση στην Ουκρανία και πώς θα είναι η επόμενη μέρα στην Ευρώπη;
– Είναι μια καταστροφή σε πολλαπλά επίπεδα, αποσταθεροποιητική σίγουρα για την Ουκρανία και την Ανατολική Ευρώπη, αλλά και για όσους από εμάς πιστεύουμε στον δυτικό πολιτισμό, στις βασικές ιδέες και την εθνική κυριαρχία. Αυτό είναι κάτι που έχει διαταράξει τόσο πολύ αυτό το σύστημα, που νομίζω ότι πολλά εξαρτώνται ακόμη από το πώς θα εξελιχθούν οι επόμενες ημέρες και εβδομάδες και υπάρχουν ακόμη πολλά που πρέπει να αποφασιστούν. Εξαρτάται εν μέρει από το πώς θα συμπεριφερθεί η Δύση, αλλά ανεξάρτητα από τις τελικές λεπτομέρειες για το πώς θα τελειώσει αυτός ο πόλεμος, θα υπάρχουν βαθιές συνέπειες στο πώς όλοι μας θα εξασφαλίσουμε παγκόσμια σταθερότητα και ευημερία τις επόμενες δεκαετίες.
– Πώς αξιολογείτε την αντίδραση της Ελλάδας; Υπήρξε διπλωματική και κάποια στρατιωτική συμβολή.
– Επικροτώ αυτό που έκανε η Ελλάδα, αυτό που έκανε ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης νομίζω ότι ήταν σπουδαίο. Χάρηκα που τον είδα στην Τουρκία μόλις προχθές. Στις συναντήσεις με τον πρόεδρο Ερντογάν. Νομίζω ότι αυτό είναι φανταστικό. Υπάρχουν και αυτά που συμβαίνουν στο εσωτερικό της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ηταν κάτι για το οποίο εργαστήκαμε στην κυβέρνησή μας όταν παραχωρήθηκε αυτοκεφαλία στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία. Μου ασκήθηκε κριτική γι’ αυτό. Αρκεί να δει κανείς εκείνους που στέκονται με τους βαρβάρους και εκείνους που στέκονται με όσους υπερασπίζονται την ελευθερία και την κυριαρχία και την ατομική ελευθερία για να καταλάβει ποιο μέρος της Ορθόδοξης Εκκλησίας έχει αυτό το δικαίωμα. Δεν είναι ο Κύριλλος. Είναι ο Παναγιότατος Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και προσεύχομαι να εξακολουθήσει να υποστηρίζεται και να έχει επιτυχία.
– Είστε ικανοποιημένος βλέποντας τη στάση της Τουρκίας στην κρίση της Ουκρανίας; Δεν θα πω ότι η Τουρκία προσπαθεί να παίξει και με τις δυο πλευρές. Ωστόσο, η Ελλάδα έχει στείλει όπλα, είναι πολύ επικριτική.
– Κάθε χώρα, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας, θα θέλαμε να είναι περισσότερο ενταγμένη σε αυτή την κεντρική ιδέα, αυτή την ευρωπαϊκή ιδέα, αυτό το δυτικό μοντέλο. Θα ήθελα ο πρόεδρος Ερντογάν να το υιοθετήσει αυτό. Δεν υπάρχει μέση λύση όταν υπάρχουν παιδιά και οικογένειες που καταστρέφονται όπως στην Ουκρανία, δεν υπάρχει αντιστάθμιση. Δεν μπορεί να παίξει κανείς τη χρυσή τομή εδώ. Αυτό επέλεξε να κάνει η Κίνα. Θα πρέπει να απαιτήσουμε από κάθε χώρα, ο πρόεδρος Μπους μίλησε για αυτό όταν είπε «είτε είστε μαζί μας είτε εναντίον μας». Τώρα, εδώ, αυτό είναι ακόμα πιο ξεκάθαρο κατά μία έννοια. Είναι ζήτημα ανθρώπινης αξιοπρέπειας και αν θα τη σεβαστεί κανείς. Και ο πρόεδρος Ερντογάν στην Τουρκία οφείλει να το κάνει αυτό, όπως ακριβώς θα περίμενα να κάνει κάθε άλλο έθνος, κάθε άλλη Εκκλησία σε όλο τον κόσμο. Είναι η ώρα να είμαστε ξεκάθαροι.
– Βλέπετε μεγαλύτερη ανάγκη για πολυμερείς προσεγγίσεις, κάτι για το οποίο η κυβέρνηση Τραμπ δεν ήταν και τόσο ένθερμη;
– Κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει με το γεγονός ότι ο λογισμός του Βλαντιμίρ Πούτιν άλλαξε από αυτό που ήταν κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Τραμπ. Μπορεί να έκανε λάθος, αλλά αυτή ήταν η αντίληψή του, η ανάλυσή του για το αντιληπτό ρίσκο. Να το πω διαφορετικά, ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν άλλαξε. Παραμένει ο ίδιος νταής εδώ και πάρα πολύ καιρό. Αυτό που άλλαξε ήταν η ανάλυση κόστους – οφέλους του. Και η χρονική στιγμή επιλέχθηκε πολύ σκόπιμα. Οσο για την πολυμερή πολιτική, μπορεί κανείς να επικρίνει την κυβέρνησή μας όσο θέλει, αλλά νομίζω ότι αφήσαμε το ΝΑΤΟ ισχυρότερο. Νομίζω ότι ο κόσμος είναι ωφελημένος από το γεγονός ότι το ΝΑΤΟ ήταν ισχυρότερο όταν επιτέθηκε ο Πούτιν, απ’ ό,τι ήταν όταν ήρθαμε εμείς, τέσσερα χρόνια πριν από αυτό. Δεν ήταν αρκετά ισχυρό. Ειλικρινά, είχαν υπάρξει δεκαετίες παραμέλησης από τις ευρωπαϊκές χώρες. Και ειλικρινά, όταν πρόκειται για την πρόκληση του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος –μιλάμε για την Ουκρανία σήμερα, όμως εξακολουθώ να θεωρώ το ΚΚΚ ως την κύρια απειλή για τα επόμενα 20 ή 30 χρόνια– υπήρξε τεράστια παραμέληση στην πολιτική των ΗΠΑ και σε αυτό το θέμα. Χρειαζόμαστε πολυμερείς οργανισμούς που να λειτουργούν, που να αποδίδουν.
Τέλος, και ας το επικρίνει κανείς και αυτό, οι πολυμερείς οργανισμοί λειτουργούν καλύτερα όταν ηγείται η Αμερική, όταν είναι έτοιμη να κάνει τη σκληρή δουλειά απαιτώντας από τον καθένα μας να αναλάβει τον δικό του ρόλο. Νομίζω ότι η Ιστορία το αποτυπώνει αυτό. Και είμαι περήφανος γι’ αυτό. Αλλά πρέπει να συνεργαστούμε όλοι μαζί για να επιτύχουμε αυτά ακριβώς τα αποτελέσματα που όλοι προσευχόμαστε να πετύχουμε.
– Ποια είναι η γνώμη σας για τις συνεχιζόμενες υπερπτήσεις από την Τουρκία; Τώρα προχώρησαν ακόμη περισσότερο, αμφισβητώντας την ελληνική κυριαρχία των νησιών. Μάλιστα, ενώ εφαρμόζουν τη Συνθήκη του Μοντρέ, επιζητούν την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης, η οποία αποτελεί σημαντικό μέρος της σχέσης μας με την Τουρκία. Μπορεί μια χώρα να ακολουθεί το διεθνές δίκαιο σε ένα σημείο που θεωρεί ότι εξυπηρετεί τα συμφέροντά της και σε ένα άλλο όχι;
– Φυσικά και όχι. Θα υπάρξουν διαφωνίες για το τι λέει και τι απαιτεί αυτό το δίκαιο. Αυτό δεν είναι αφύσικο. Είναι αφύσικο να συνεχίζεται για τόσο πολύ καιρό και είναι αφύσικο να προσπαθούμε να το επιλύσουμε με κινηματικό τρόπο. Υπάρχει ένας μηχανισμός επίλυσης διαφορών για κάθε μία από αυτές τις συμφωνίες. Δεν πρέπει να ασκεί πίεση, δεν πρέπει να στέλνει πολεμικά πλοία. Οπως συνέβη επί των ημερών μας: ο πρέσβης μου στην Ελλάδα, ο πρέσβης μου στην Τουρκία, οι τρεις μας μιλούσαμε στο τηλέφωνο προσπαθώντας να πιέσουμε αυτό το θέμα προς τη σωστή κατεύθυνση και να πούμε ότι αν υπάρχει σύγκρουση, αν υπάρχει διαφωνία, είναι θεμιτό. Ας καθίσουμε κάτω και ας πάρει πολύ χρόνο, αλλά ας καθίσουμε κάτω και ας το λύσουμε και ας καταλήξουμε σε μια λύση που θα είναι αποδεκτή από κάθε ένα από τα μέρη. Οταν ένα από τα μέρη είτε δεν συμμορφώνεται με τη συμφωνία σκόπιμα είτε αρχίζει να προσπαθεί να την επιβάλει μέσω ενός μηχανισμού που δεν επιτρέπεται στη συμφωνία, τότε έχει υπερβεί ένα όριο, που ίσως είναι διαφορετικό σε μέγεθος και κλίμακα από αυτό που λαμβάνει χώρα τώρα, αλλά δεν διαφέρει ως προς την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα κυρίαρχα έθνη πρέπει να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
– Και υποθέτω ότι η χρήση βίας ή η απειλή χρήσης βίας δεν πρέπει να γίνεται αποδεκτή, ιδίως μεταξύ συμμάχων.
– Θα ευχόμασταν σήμερα ο πολιτισμός μας να το έχει ξεπεράσει αυτό. Δυστυχώς, διαπιστώνουμε πολύ συχνά σε πάρα πολλά μέρη ότι αυτή η άποψη είναι αφελής και αυτό σημαίνει ότι όσοι από εμάς το βλέπουμε έτσι, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να έχουμε την ικανότητα να χρησιμοποιήσουμε βία ως απάντηση σε αυτού του είδους τις επιθέσεις, που ξεκάθαρα ξεπερνούν τα όρια.
– Η κυβέρνηση Τραμπ πίεζε τις χώρες του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τη συνεισφορά τους για την άμυνα. Η Ελλάδα ξεπερνάει κατά πολύ το 2%. Τώρα, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, οι περισσότερες χώρες φαίνεται να αρχίζουν να σκέφτονται πιο σοβαρά για την ευρωπαϊκή άμυνα. Θα μπορούσε να γίνει πιο ανεξάρτητη από το ΝΑΤΟ;
– Εφόσον η Ευρώπη θέλει να ορθώσει το ανάστημά της και να το κάνει αυτό, ανεξάρτητα και ξεχωριστά και πάνω από τις δεσμεύσεις της έναντι του ΝΑΤΟ, νομίζω ότι αυτό είναι σπουδαίο, αλλά η ευθύνη έναντι του ΝΑΤΟ είναι όλων μας. Κάθε κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ έχει αυτή την ευθύνη.
Πρέπει να πω ότι είναι ενθαρρυντικό να βλέπουμε τις ευρωπαϊκές χώρες να προβαίνουν σε ανακοινώσεις που λένε ότι θα φτάσουν τον στόχο του 2%. Ολοι μας ασχοληθήκαμε με αυτόν τον μαγικό αριθμό, επειδή τον είχαμε αναφέρει, ήταν μια υπόσχεση που είχε δοθεί από κάθε χώρα. Αυτό είναι μόνο το ξεκίνημα και το 2% είναι ένας ετήσιος αριθμός. Αν η Ιστορία επαληθευτεί, αυτή η συγκυρία θα περάσει. Εύχομαι όμως να μην περάσει η αποφασιστικότητα για τη διασφάλιση της ελευθερίας σε όλο τον κόσμο.
Αν πάτε πίσω στο 2016 και διαβάσετε τις εφημερίδες για το τι συνέβη στην Κριμαία, δύσκολα θα βρείτε ανθρώπους να μιλούν γι’ αυτό το 2016, το ’17 ή το ’18. Σήμερα το νιώθουμε όλοι πολύ έντονα, είναι στις τηλεοράσεις μας, γεμίζει τις οθόνες μας και τις καρδιές μας. Πρόκειται για μια μακροπρόθεσμη, μόνιμη πρόκληση για τις δυτικές ιδέες και η απάντηση δεν μπορεί να είναι «μια χαρά, συνεισέφερα το 2% μου το 2024, τώρα ας επιστρέψω στην κανονικότητα».
– Εσείς πάντως πιέζατε όλους.
– Είναι όλα θέμα ηγεσίας. Εμείς είχαμε ασκήσει πιέσεις. Βλέπατε, λοιπόν, την κυβέρνηση Τραμπ να το κάνει αυτό στις Βρυξέλλες ή στις συναντήσεις μου όπου κι αν ήταν, με τους εταίρους του ΝΑΤΟ, ζητώντας τους να τηρήσουν τη δέσμευσή τους. Αλλά το αίτημά μου ήταν στην πραγματικότητα διαφορετικό, τουλάχιστον κατ’ ιδίαν. Το αίτημά μου κατ’ ιδίαν ήταν ότι πρέπει να πάτε να πείσετε τους πολίτες σας, γιατί τελικά είναι δύσκολο να πειστούν και οι Αμερικανοί πολίτες. Είναι καθήκον κάθε αξιωματούχου να εξηγήσει γιατί έχει σημασία να έχουμε ισχυρή στρατιωτική ικανότητα, να έχουμε ισχυρό στρατό και ικανούς διπλωμάτες και πρεσβευτές. Αυτό που τους παρότρυνα να κάνουν δεν ήταν απλώς να υπογράψουν και να πουν ότι θα εφαρμόσουμε το 2%, αλλά να επιστρέψουν στην πατρίδα τους –σε χώρες με κοινοβούλια, όλοι ήταν εκλεγμένοι αξιωματούχοι, εγώ δεν ήμουν, ως υπουργός Εξωτερικών, αλλά πολλοί είναι–, να επιστρέψουν στις περιφέρειές τους και να απευθύνουν ομιλίες και να εξηγήσουν γιατί έχει σημασία να δαπανά η Γερμανία όχι το 2%, αλλά το 3% ή 4% του ΑΕΠ και του πλούτου της. Και να το κάνουν με έξυπνο τρόπο. Χρειάζεται οι ηγέτες να πείσουν τους ίδιους τους λαούς τους ότι αυτά είναι τα σωστά βήματα. Αυτό είναι το πραγματικό ζητούμενο. Αν αυτό είναι απλώς κάτι που κάποιος υπογράφει σε μια συνάντηση, ενώ πέφτουν βροχή οι βόμβες στο Κίεβο, τότε το 2025 θα ασχοληθούν με κάτι άλλο. Θα επιστρέψουν στην κλιματική αλλαγή.
– Τι εννοείτε;
– Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει θέσει την κλιματική αλλαγή στην κορυφή της ατζέντας της εθνικής ασφάλειας. Δεν χρειάζεται να κρίνει κανείς αν αυτή είναι η σωστή ή η λάθος απάντηση, για να καταλάβει ότι ένα φωτοβολταϊκό δεν πρόκειται να σταματήσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Δεν πρόκειται. Εδώ πρόκειται για σοβαρή σκληρή ισχύ. Αυτό καταλαβαίνουν οι αυταρχικοί και οι δικτάτορες και πρέπει να διασφαλίσουμε ότι όταν σκεφτόμαστε για την ασφάλεια, σκεφτόμαστε και πολλά άλλα πράγματα, όμως αν κάποιος θέλει σοβαρά να υπερασπιστεί τη δική του κυριαρχία και την κυριαρχία των φίλων και των συμμάχων του και να διασφαλίσει ότι οι αντίπαλοί μας μάς σέβονται και ότι αποτρέπονται, τότε πρέπει να είναι σοβαρός στην προετοιμασία αυτής της ικανότητας σκληρής ισχύος.
– Βλέπετε το ενδεχόμενο να έρθει η Κίνα πιο κοντά στη Ρωσία εξαιτίας του πολέμου;
– Η αίσθησή μου είναι ότι υπάρχει μια όλο και πιο σαφής γραμμή μεταξύ αυταρχισμού και δυτικού πολιτισμού. Γνωρίζουμε σε ποια πλευρά της γραμμής βρίσκεται ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Ξέρουμε σε ποια πλευρά της γραμμής βρίσκεται ο αγιατολάχ Χαμενεΐ. Ξέρουμε σε ποια πλευρά βρίσκεται ο Κιμ Γιονγκ Ουν. Και ξέρουμε σε ποια πλευρά βρίσκεται ο Σι Τζινπίνγκ της Κίνας. Αυτή η γραμμή γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρη, με την έννοια ότι, για μεγάλο χρονικό διάστημα, πολλοί στη Δύση πίστευαν ότι αν κάνουμε λίγο περισσότερο εμπόριο μαζί τους, αν αγοράσουμε περισσότερα από αυτούς και είμαστε περισσότερο διασυνδεδεμένοι, τότε ο αυταρχικός τους χαρακτήρας, η απόλυτη απαξίωση της βασικής ανθρώπινης αξιοπρέπειας, σε μέρη όπως η Κίνα, θα άλλαζε. Νομίζω ότι τώρα έπεσαν οι μάσκες και έτσι πιστεύω ότι θα δείτε τη Ρωσία και την Κίνα να συνεργάζονται στενότερα, επειδή δεν έχουν φίλους πουθενά αλλού. Επομένως, από ανάγκη, όχι από αγάπη ο ένας για τον άλλον ή από επιθυμία, θα καταλήξουν να συνεργάζονται στενότερα. Απλώς πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και σοβαροί στη συλλογική αντιμετώπισή τους.
– Πόσο σας ανησυχεί αυτό;
– Αμφότερες οι χώρες έχουν τεράστια προγράμματα πυρηνικών όπλων και καθεμία έχει την επιθυμία να επεκτείνει τη δύναμή της πέρα από τα σύνορά της. Η συλλογική τους ισχύς είναι πολύ σημαντική. Ομως δεν πρέπει ποτέ να υποτιμούμε τη δύναμη της Δύσης. Από την Ευρώπη και την Ινδία, τη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία, την Αυστραλία, τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας, οι οποίες δεν θέλουν πλέον να βρίσκονται υπό τον ζυγό του Σι Τζινπίνγκ, μέχρι τον Καναδά, τη Βόρεια Αμερική, ευρύτερα, ακόμη και τη Νότια Αμερική, μπορούμε να συνεργαστούμε για να διασφαλίσουμε ότι η δυτική ιδέα θα παραμείνει ζωντανή. Αυτό αποτελεί επιτακτική ανάγκη. Αφορά τις επόμενες 10, 15, 30 γενιές. Αν το καταφέρουμε αυτό σωστά, ο Σι Τζινπίνγκ και ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν θα είναι ισχυροί. Θα επικρατήσουμε γιατί αυτός είναι ο σωστός τρόπος και νομίζω ότι η ανθρωπότητα μπορεί να το δει αυτό.
Θα παραμείνω στις επάλξεις
– Μια ερώτηση σχετικά με το μέλλον σας: Υποψήφιος για πρόεδρος;
– Δεν θα έχετε περισσότερη τύχη από τους άλλους που με ρωτούν συχνά γι’ αυτό. Προσωπικά δουλεύω σκληρά για να βοηθήσω να επιτύχουν εκείνοι που αντιλαμβάνονται τον κόσμο όπως εγώ. Το κάνω από τότε που ήμουν μικρό παιδί και θα παραμείνω στις επάλξεις. Δεν έχω ιδέα πού θα βρίσκομαι σε 14 ή 24 μήνες από τώρα.
– Θα εξασφαλίσει το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα στις εκλογές του Νοεμβρίου την πλειοψηφία στη Βουλή, ίσως και στη Γερουσία;
– Eχω εγκαταλείψει τις προβλέψεις εδώ και πολύ καιρό. Η αμερικανική οικονομία πάσχει. Οι εργοδότες αγωνίζονται να βρουν εργατικό δυναμικό. Ο πληθωρισμός είναι σήμερα στο 10%, ιστορικό υψηλό όλων των εποχών. Αυτό που θα κάνω είναι λίγη ιστορική ανάλυση. Oσοι βρίσκονται στην εξουσία τη στιγμή που έχουμε τέτοιες οικονομικές προκλήσεις τείνουν να μην έχουν πολύ καλές επιδόσεις.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου