Ο Οκτώβριος είναι ο μήνας που είναι αφιερωμένος στην ευαισθητοποίηση για τον καρκίνο του μαστού. Ο μήνας στη διάρκεια του οποίου γίνονται δράσεις, γράφονται άρθρα, ακούγονται προσωπικές ιστορίες, αφιερώνεται τηλεοπτικός χρόνος στον καρκίνο του μαστού, τον συχνότερο καρκίνο των γυναικών. Ο στόχος είναι να θυμούνται οι γυναίκες τη σημασία της πρόληψης, να μην αγνοούν κανένα ύποπτο σημάδι και αν ο καρκίνος του μαστού χτυπήσει τελικά την πόρτα τους – όπως θα γίνει σε 1 στις 8 ή στις 7 γυναίκες περίπου, σύμφωνα με τις στατιστικές – να γνωρίζουν ότι η επιστήμη θα τις οπλίσει με όλα τα μέσα για να τον αντιμετωπίσουν.

Ψαχνόμαστε!

Τι σημαίνει αυτό;

* Πιάνουμε το στήθος μας (και το στέρνο και τις μασχάλες μας) αναζητώντας κάτι που μας φαίνεται περίεργο ή/και που δεν υπήρχε εκεί στο παρελθόν ή που ακόμα κι αν υπήρχε έχει αλλάξει σχήμα, μέγεθος κ.λπ. (για παράδειγμα, ένα ογκίδιο ή κάποιο πρήξιμο).

* Παρατηρούμε το στήθος μας (και το στέρνο και τις μασχάλες μας) για να δούμε αν κάτι μας φαίνεται περίεργο, για παράδειγμα το μέγεθος ή το σχήμα του στήθους μας ή αν υπάρχει έκκριμα από τη θηλή ή αν υπάρχει αλλαγή στην υφή του δέρματος (μπορεί να φαίνεται σαν ρυτιδιασμένο – έχοντας την όψη του φλοιού πορτοκαλιού για παράδειγμα – ή να μοιάζει σαν να έχει δίπλες), ή αν υπάρχει αλλαγή στο χρώμα του δέρματος του στήθους (μοιάζει κόκκινο ή σαν να φλεγμαίνει) ή αν υπάρχει έκζεμα, κρούστα ή κακάδι (όπως αυτό που παρατηρούμε στο επουλωμένο τραύμα) στη θηλή ή οποιαδήποτε άλλη αλλαγή στην περιοχή της θηλής.

* Τσεκάρουμε τα όποια συμπτώματα μας φάνηκαν περίεργα, καινούργια ή ανησυχητικά με έναν ειδικό, κάνοντας και όλες τις εξετάσεις που θα μας συστήσει.

Η σημασία όλων των παραπάνω είναι τεράστια γιατί οι έρευνες δείχνουν ότι οι περισσότερες γυναίκες βρίσκουν τον καρκίνο του μαστού μόνες τους. Δυστυχώς, όμως, σύμφωνα με έρευνες, η 1 στις 10 γυναίκες λέει ότι δεν έχει ποτέ ελέγξει η ίδια το στήθος της, ενώ η 1 στις 5 το ελέγχει μόνο 1 φορά στους 6 μήνες ή και λιγότερο.

Οι προληπτικές εξετάσεις

Το έχουμε ακούσει χιλιάδες φορές και όλοι οι ειδικοί το τονίζουν σε κάθε ευκαιρία: Η πρόληψη σώζει και είναι πάρα πολύ σημαντική όσον αφορά τον καρκίνο του μαστού και την πρόγνωση της ασθένειας. Ετσι, οι οδηγίες όσον αφορά τις προληπτικές εξετάσεις είναι μετά τα 40 να κάνουμε κάθε χρόνο ψηφιακή μαστογραφία.

Σε ορισμένες περιπτώσεις γυναικών είναι πιθανό να τους συστηθεί να κάνουν και συμπληρωματικές εξετάσεις, όπως υπέρηχο μαστών και/ή μαγνητική μαστογραφία.

Οσον αφορά τις γυναίκες που έχουν κληρονομικό ιστορικό, αυτές θα πρέπει μετά από συνεννόηση με τον γιατρό τους να ακολουθούν διαφορετικό πρωτόκολλο παρακολούθησης (που ξεκινά σίγουρα σε μικρότερη ηλικία και που μπορεί να περιλαμβάνει και άλλα είδη εξετάσεων, όπως είναι για παράδειγμα η μαγνητική μαστογραφία).

Η θεραπεία του καρκίνου του μαστού

Οι τρεις θεραπευτικοί πυλώνες στα χέρια των γιατρών είναι η χειρουργική εξαίρεση, η ογκολογική θεραπεία (χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία, ανοσοθεραπεία) και η ακτινοβολία.

Η ομάδα των θεραπόντων ιατρών θα επιλέξει ποιο είδος θεραπευτικού σχήματος θα εφαρμόσει λαμβάνοντας υπόψη πολλά από τα χαρακτηριστικά του καρκίνου (π.χ. αν έχει προκύψει πριν ή μετά την εμμηνόπαυση, αν είναι ορμονοεξαρτώμενος – όπως συμβαίνει στο 60% με 70% των περιπτώσεων – ή το πόσο επιθετικός είναι).

Τα καλά νέα

Ακόμα κι αν έτσι πιστεύουμε, αναφορικά με τον καρκίνο του μαστού δεν υπάρχουν μόνο κακές αλήθειες αλλά υπάρχουν αρκετές αισιόδοξες ειδήσεις που θα μας δώσουν ελπίδα και θετική σκέψη.

Τέτοιες είναι:

* Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σταδιακή μείωση των ποσοστών εμφάνισης καρκίνου του μαστού στις γυναίκες ηλικίας 50 ετών και άνω.

* Τα ποσοστά θανάτου από καρκίνο του μαστού μειώνονται από το 1990 περίπου και έπειτα, εν μέρει λόγω του καλύτερου ελέγχου και της έγκαιρης ανίχνευσης της νόσου, της αυξημένης ευαισθητοποίησης και των συνεχώς βελτιούμενων θεραπευτικών επιλογών.

* Μόνο το 20% περίπου όλων των όγκων του μαστού είναι καρκινικοί.

* Οι περισσότεροι καρκινικοί όγκοι είναι εξαιρετικά θεραπεύσιμοι.

* Οι δυνατότητες θεραπείας του καρκίνου γενικότερα και του καρκίνου του μαστού ειδικότερα, βελτιώνονται συνεχώς καθώς όλο και περισσότερα καινοτόμα φάρμακα υπόσχονται μακρά επιβίωση και πολύ καλή ποιότητα ζωής ακόμα και στις γυναίκες που βρίσκονται σε δυσκολότερη θέση και μάχονται με τον μεταστατικό καρκίνο του μαστού.

Ποιες ηλικίες αφορά περισσότερο ο καρκίνος του μαστού;

Η μέση ηλικία στην οποία εμφανίζεται ο καρκίνος του μαστού είναι μεταξύ των 50 και των 60 ετών. Γενικά όσο περνάει η ηλικία αυξάνει ο κίνδυνος να νοσήσουμε από καρκίνο του μαστού, απλά στις πολύ μεγάλης ηλικίας γυναίκες η υγεία και η ζωή τους μπορεί να κινδυνεύσει από κάποιο άλλο πρόβλημα υγείας και όχι από τον καρκίνο που είχαν εμφανίσει στο παρελθόν.

Εχουν αυξηθεί τα κρούσματα του καρκίνου του μαστού;

Αν και πολλοί πιστεύουν ότι ο καρκίνος του μαστού έχει γίνει συχνότερος τα τελευταία χρόνια, οι ειδικοί εξηγούν ότι αυτό δεν ισχύει. Ομως υπάρχουν ενδείξεις ότι ο καρκίνος του μαστού πλήττει όλο και νεότερες γυναίκες. Αυτό που δεν γνωρίζουν οι επιστήμονες είναι γιατί συμβαίνει αυτό. Θεωρούν ότι ίσως παίζει ρόλο το γεγονός ότι η διάγνωση τίθεται όλο και πιο έγκαιρα – βρίσκονται δηλαδή ολοένα και περισσότερες περιπτώσεις πρώιμου καρκίνου του μαστού. Επίσης, εικάζουν ότι παίζει ρόλο και το γεγονός ότι οι γυναίκες αποκτούν παιδιά σε όλο και μεγαλύτερη ηλικία, με αποτέλεσμα να είναι πιο εκτεθειμένες σε μία πιθανή νεοπλασία.

Οι παράγοντες που δρουν προφυλακτικά ή αντίθετα επιβαρυντικά

Πολλές έρευνες έχουν γίνει θέλοντας να διαλευκάνουν το τι μπορεί να μειώνει ή αντίστοιχα να αυξάνει τον κίνδυνο να νοσήσουμε από καρκίνο του μαστού.

Ετσι έχει βρεθεί ότι μπορεί να προστατεύει ο θηλασμός, η σωματική άσκηση (τουλάχιστον 75 λεπτά την εβδομάδα) και η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους. Αντίθετα φαίνεται ότι κάποιοι παράγοντες μπορεί να μας επιβαρύνουν.

Τέτοιοι είναι το κάπνισμα, το αλκοόλ, η μεγάλη διάρκεια των παραγωγικών χρόνων της γυναίκας (δηλαδή πρώιμη εμμηναρχή που διαρκεί ως πιο προχωρημένη ηλικία), η υπογονιμότητα από την πλευρά της γυναίκας (και μάλλον όχι η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή όπως οι επιστήμονες πίστευαν παλιά), η καθυστέρηση της τεκνοποίησης, η κληρονομική προδιάθεση (που όμως ευθύνεται μόνο για το 5% με 7% των καρκίνων του μαστού), το αυξημένο σωματικό βάρος (ειδικά μετά την εμμηνόπαυση επειδή υπερπαράγονται τα οιστρογόνα από την περιφέρεια), η παρατεταμένη λήψη ορμονών στο πλαίσιο θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης στην εμμηνόπαυση (τουλάχιστον για μία 5ετία σε σταθερή βάση).

Κατά μέσο όρο, κάθε 2 λεπτά μια γυναίκα διαγιγνώσκεται με καρκίνο του μαστού στις Ηνωμένες Πολιτείες

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Ευάγγελο Φιλόπουλο, πρόεδρο της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας.  vitagr