Το πολιτικό σύστημα παράγει μίσος ανάμεσα στους πολίτες

Κυριακή, 7 Μαΐου, 2023

Του Θεόδωρου Στάθη*

(ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ/EUROKINISSI)

Ο Μάιος μας έφτασε και πάμε για εκλογές και ο μονόλογος που ακούγεται συνεχώς έχει σχέση με τα πρόσωπα που ηγούνται των κομμάτων και λιγότερο με τα προγράμματά τους. Αυτό που συνήθως ακούμε είναι παροχές που υπόσχονται προς όλους οι αρχηγοί. Σκληρός ανταγωνισμός με αποτέλεσμα την αύξηση του μίσους μεταξύ των ψηφοφόρων πολιτών σε τέτοιο βαθμό λες και βρισκόμαστε σε κατάσταση εμφυλίου πολέμου, σε μια περίοδο που ο λαός πρέπει να είναι ενωμένος, γιατί οι τουρκικές απειλές είναι υπαρκτές.

Βέβαια και εσείς εκεί στις ΗΠΑ δεν πάτε πίσω σε αυτόν τον τομέα. Κανείς δε εκ των πρωταγωνιστών δεν παραδέχεται ότι έχει κάποια ευθύνη για αυτό το πολύ αντικοινωνικό περιβάλλον που διαμορφώνει όλο και περισσότερο μια νέα γενιά που εμφορείται από μίσος και αυξημένη έξη βίας. Μίσος και πάλι μίσος σε μια περίοδο που η διεθνής κατάσταση κινείται σε αχαρτογράφητα νερά.

Οι περισσότεροι ερμηνεύουν το κακό αρμένισμα του κόσμου ως ένα αποτέλεσμα της φύσης του ανθρώπου. Στην προσπάθειά του ο άνθρωπος να επιβιώσει, λένε ότι είναι αναγκασμένος να επινοεί συνεχώς τρόπους με στόχο να έχει το πάνω χέρι έναντι άλλων. Ετσι πράγματι κινείται και εξελίσσεται ο κόσμος, αλλά δεν πρέπει να υπάρχει και μέτρο; Οι πρόγονοί μας το έλεγαν συχνά αυτό, παν μέτρον άριστο. Και πώς επιτυγχάνεται αυτό; Επιτυγχάνεται με την εφαρμογή κανόνων με τους οποίους δεν επιδιώκουμε να αλλάξουμε τη φύση του ανθρώπου, γιατί αυτό είναι, αντικειμενικά, αδύνατον, αλλά να αλλάξουμε τη συμπεριφορά του και αυτό είναι εφικτό και το βλέπουμε να συμβαίνει παρατηρώντας τη συμπεριφορά των διάφορων λαών που είναι διαφορετική, όπως διαφορετικές είναι και οι παραδόσεις τους, και όχι μόνον, και οφείλεται στην ύπαρξη διαφορετικών κανόνων και προφανώς στην πιστή εφαρμογή τους.

Ως γνωστό, οι κανόνες καθορίζονται με βάση τους συνταγματικούς νόμους που ψηφίζονται στα κοινοβούλια. Την δε εποπτεία για την τήρηση των νόμων την έχει κάθε φορά η κυβέρνηση. Αρα εάν ψάχνουμε να εντοπίσουμε τις αιτίες που διαμορφώνουν το οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον αυτές θα τις εντοπίσουμε στα συμβαίνοντα στο χώρο της πολιτικής.

Στο χώρο της πολιτικής, το καθεστώς, τουλάχιστον για χώρες όπου λειτουργούν οι γνωστές αστικές δημοκρατίες, οι πολίτες εκλέγουν σε τακτά χρονικά περιθώρια τη Βουλή και την κυβέρνηση. Εδώ οι πολίτες, ασκώντας το δημοκρατικό τους δικαίωμα, καθορίζουν με άμεσο τρόπο το αποτέλεσμα, γιατί κάθε ψήφος έχει την ίδια αξία με την ψήφο του κάθε άλλου ψηφοφόρου. Ετσι, άλλωστε, ορίζει η θεμελιώδης αρχή δημοκρατίας, αυτή της ισοκρατίας, όπου κάθε πολίτης έχει ίσον κράτος, δηλαδή ίση εξουσία με την οποία προστατεύει όλα τα δικαιώματά του, όπως αυτά της ελευθερίας, της ισονομίας κ.τ.λ. Το κίνητρο, δηλαδή, να προστατεύσει ο καθένας τα συγκεκριμένα ατομικά δικαιώματα είναι, με βάση τη φύση του, εγγενές και αντιδρά σε κακοτροπίες, όταν συμβαίνουν, αυτομάτως, όπως συμβαίνει και με το ανοσοποιητικό μας σύστημα που αυτομάτως αντιδρά σε εισβολείς στον οργανισμό μας.

Τι πάει, λοιπόν, στραβά και το υπαρκτό εγγενές πολιτικό ανοσοποιητικό σύστημα του καθενός δεν λειτουργεί; Προφανώς δεν λαμβάνει τις σωστές πληροφορίες και εδώ εντοπίζεται το πρόβλημα, το οποίο πρέπει να εξετάσουμε, και μάλιστα επειγόντως, ύστερα από τις δηλώσεις του παραιτηθέντα υπεύθυνου της Google στον τομέα της τεχνικής νοημοσύνης.

Τις σχετικές πληροφορίες παράγουν τα πολιτικά κόμματα και τα ΜΜΕ, τα κοινωνικά δίκτυα και άλλοι συναφείς οργανισμοί τις επικοινωνούν, ατόφιες ή μεταμφιεσμένες, προς εμάς. Αρα εδώ υπάρχει πρόβλημα και πρέπει να αντιμετωπιστεί με μεταρρυθμίσεις που θα το απαλείψουν.

Μια μεταρρύθμιση που θα ελαττώσει τους κινδύνους από τα διάφορα μέσα πληροφόρησης και τη δύναμη που απέκτησαν αυτά και που αποτελεί και απαίτηση των αξιωματικών αρχών της δημοκρατίας δημιουργίας συνθηκών ικανοποίησής τους, είναι η απάλειψη κάποιων αναγκών των πολιτικών οι οποίες κρατούν εν ζωή τα αμαρτωλά μέσα πληροφόρησης.

Στο δημοκρατικό πολίτευμα οι πολιτικοί αξιωματούχοι, με εξαίρεση τους πρωθυπουργούς, δεν εκλέγονται αλλά κληρώνονται από ομάδα ομότιμων εθελοντών για μια θητεία, κάνοντας έτσι και πράξη την αρχή της αξιοκρατίας συν τοις άλλοις. Ετσι οι ανωτέρω ανάγκες των πολιτικών που καθιστούν τα μέσα πληροφόρησης σημαντικά, απαλειφόμενες εξαφανίζουν αυτομάτως και την αγορά που αυτές οι ανάγκες δημιουργούν και στην οποία το μεγάλο κεφάλαιο επενδύει με στόχο τον έλεγχο της πολιτικής και των πολιτικών. Με τον τρόπο αυτό η πολιτική δεν θα κοστίζει, παρά λίγο, αντί αυτό που συμβαίνει σήμερα και αυτό που είναι επίσης πολύ σημαντικό είναι ότι θα εξοβελίσει από το σύστημα τη διαπλοκή και θα μειώσει σημαντικά τα φαινόμενα διαφθοράς. Επιπλέον, η πολιτική θα απελευθερωθεί από εξαρτήσεις οι οποίες μετατρέπουν το καπιταλιστικό μοντέλο του Ανταμ Σμιθ, που απαιτεί δημιουργία συνθηκών ελεύθερης αγοράς με στόχο να ωφελήσει τον καταναλωτή, σε ένα διεφθαρμένο μονοπωλιακό οικονομικό σύστημα (λεπτομέρειες βλ. στα βιβλία μου «A Therapy for Dying Democracies», Dorrance Publishing Co. και «Δούρειος Ιππος της Δημοκρατίας», εκδόσεις Αμμων).

* Ο Θεόδωρος Στάθης έζησε για χρόνια στις ΗΠΑ. Είναι πρώην βουλευτής Λάρισας με το ΠΑΣΟΚ, ενώ διετέλεσε υφυπουργός Εθνικής Αμυνας, αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού και υπουργός Γεωργίας. Είναι διδάκτωρ του Columbia University και πρόεδρος του Ιδρύματος Μεσογειακών Μελετών.

ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ