Δευτέρα, 19 Ιουνίου, 2023
Πώς βλέπουν οι δήμαρχοι στα χρόνια της θητείας τους τη λειτουργία του σχεδίου Καλλικράτης; Δεκατρία χρόνια μετά την ένταξη της τοπικής αυτοδιοίκησης στο νέο (τότε) σχέδιο του Καλλικράτη από το σχέδιο Καποδίστριας, η τοπική αυτοδιοίκηση έχει βιώσει πολλές διαφοροποιήσεις. Μάλιστα με το πρόγραμμα αυτό, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α και Β βαθμού μεταξύ άλλων, υπέστησαν μια «βίαιη» συρρίκνωση, άλλαξε ο τρόπος χρηματοδότησής τους και συστάθηκαν Αποκεντρωμένες Διοικήσεις (με το παλιότερο σχέδιο του Καποδίστρια δεν υπήρχαν).
Το πρόγραμμα ψηφίστηκε από την Ελληνική Βουλή τον Μάιο του 2010. Μέρος των διατάξεών του ενεργοποιήθηκε άμεσα με τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 7 Ιουνίου 2010 (ΦΕΚ 87/τ.Α’/2010), ώστε να διεξαχθούν βάσει αυτών οι αυτοδιοικητικές εκλογές του ιδίου έτους. Στην πλήρη μορφή του τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου του 2011.
Σήμερα, δεκατρία χρόνια μετά, οι δήμαρχοι της Ηλείας, μιλούν στην εφημερίδα Πατρίς και περιγράφουν τα σημεία του Καλλικράτη που έχουν βοηθήσει ή όχι την τοπική αυτοδιοίκηση. Τελικά πώς έχει λειτουργήσει η Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης;
Παναγιώτης Αντωνακόπουλος, δήμαρχος Πύργου
«Υπάρχουν λάθη στην διοικητική διαίρεση στην περιοχή μας όμως κατά το μείζον ο Καλλικράτης είχε θετική επίδραση»
«Ο νόμος Καλλικράτης κατά το μείζον είχε θετική επίδραση στην ελληνική κοινωνία. Όμως η συγκυρία άλλων παραμέτρων κατά την αρχική φάση εφαρμογής του, δημιούργησαν την ψευδαίσθηση της αστοχίας και αποτυχίας. Η υποχρηματοδότηση μείον 70% της αυτοδιοίκησης λόγω μνημονιακής πολιτικής, η μείωση του προσωπικού στους δήμους, η πανδημία, η ενεργειακή κρίση, η κακή χρησιμοποίηση της απλής αναλογικής από τις δημοτικές αντιπολιτεύσεις, ουσιαστικά περιόρισαν την αποτελεσματικότητα της τοπικής αυτοδιοίκησης. Συγκεκριμένοι κύκλοι χρεώνουν αυτή την εξέλιξη στον νόμο Καλλικράτη. Σίγουρα υπάρχουν λάθη στην διοικητική διαίρεση στην περιοχή μας. Ως βουλευτής το 2009 είχα προτείνει δημόσια μια άλλη διάρθρωση, με δημοσιεύσεις αλλά και με ομιλία μου στην Βουλή. Δυστυχώς δεν υπήρξε κοινή, ενιαία στάση των πολιτικών εκφράσεων της Ηλείας στις κρίσιμες συναντήσεις.
Η ενότητα Κατάκολο, Πύργος, Αρχ. Ολυμπία ιστορικά, πολιτισμικά και αναπτυξιακά, αποτελεί μια λειτουργική αυτοδιοικητική μονάδα. Εξ’ άλλου πολλά ευρωπαϊκά προγράμματα π.χ. ΟΧΕ, έτσι αντιμετωπίζουν την περιοχή. Όσον αφορά βελτιώσεις του νόμου, αυτές σχετίζονται με την διοικητική αναδιάρθρωση, το πλαίσιο δημοτικών συνεργασιών, την οικονομική αυτοδυναμία και λειτουργική αυτοτέλεια των δήμων. Επίσης το πολυσύνθετο, πολυεπίπεδο και αντιφατικό ελεγκτικό σύστημα είναι τροχοπέδη στην έγκαιρη υλοποίηση των έργων».
Γιάννης Λυμπέρης, δήμαρχος Ήλιδας
«Ο Καλλικράτης αποτελεί μεγάλη τομή στην διοικητική δομή της χώρας»
«Το Σχέδιο «Καλλικράτης», όπως προγενέστερα και το Σχέδιο «Καποδίστριας», αποτελεί μίας μεγάλης κλίμακας αλλαγή με σκοπό την διοικητική αναδιοργάνωση της χώρας σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στο πλαίσιο της Αρχιτεκτονικής του «Καλλικράτη» συστάθηκαν λιγότεροι αλλά μεγαλύτεροι δήμοι, με σκοπό να γίνουν ισχυρότεροι, να είναι καλύτερα οργανωμένοι, να έχουν μεγαλύτερη αυτοτέλεια και να αξιοποιούν καλύτερα τους οικονομικούς πόρους και το ανθρώπινο δυναμικό. Το ζητούμενο εξαρχής ήταν οι νέοι δήμοι, τα μεγάλα αυτά σχήματα, να καταστούν ικανοί να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις της κοινωνίας μας, αξιοποιώντας την σύγχρονη τεχνολογία και τις σύγχρονες μεθόδους διοίκησης, ώστε να βελτιώσουν την καθημερινότητα του πολίτη, με την ταυτόχρονη αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων. Άλλωστε, βασικός άξονας της σύγχρονης δημοκρατικής διακυβέρνησης είναι η οργανωτική και λειτουργική ενίσχυση της αποκέντρωσης και της τοπικής αυτοδιοίκησης, πάντοτε με γνώμονα την εξυπηρέτηση του πολίτη και την καλύτερη αντιμετώπιση των τοπικών προβλημάτων. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ικανοποίηση των ανωτέρω είναι, παράλληλα με την μεταφορά αρμοδιοτήτων, να υπάρχει και μεταφορά οικονομικών και ανθρώπινων πόρων. Αυτό είναι και το σημείο το οποίο δεν έχουμε επιλύσει, γιατί οι δήμοι έχουν μεν αναλάβει ένα ευρύ φάσμα αρμοδιοτήτων, αυτό όμως δεν είναι σε αντιστοιχία με την ενίσχυσή τους σε οικονομικούς πόρους και ανθρώπινο δυναμικό. Επιπλέον, κάθε δήμος έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες και επιχειρεί μία νέα προσέγγιση στον τρόπο λειτουργίας του. Συμφωνούμε όλοι ότι ο «Καλλικράτης» αποτελεί μία μεγάλη τομή για την αναμόρφωση της διοικητικής δομής της χώρας, ωστόσο δεν έχουμε καταφέρει ακόμη να ξεπεράσουμε γενικότερες παθογένειες της λειτουργικής δομής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, γι’ αυτό και τα προβλήματα που παρουσιάζονται αποτελούν αποτρεπτικό παράγοντα στην ομαλή άσκηση των νέων αρμοδιοτήτων.
Αδιαμφισβήτητα το σχέδιο Καλλικράτης έχει πολλά θετικά στοιχεία και βελτίωσε σημαντικά την θέση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σε επίπεδο μεταρρυθμίσεων, εκσυγχρονισμού και εκδημοκρατισμού, καθώς και στην σύγκλιση των Ο.Τ.Α. με τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Εξακολουθούμε ωστόσο να επιδιώκουμε ισχυρούς δήμους, ικανούς να αναλαμβάνουν τοπικές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες, να σχεδιάζουν και να υλοποιούν, δήμους με οικονομική αυτοτέλεια και απεξάρτηση κατά το δυνατόν από το κεντρικό κράτος».
Γιώργος Γεωργιόπουλος, δήμαρχος Αρχαίας Ολυμπίας
«Ο Καλλικράτης να τεθεί σε μια διαδικασία αναθεώρησης και βελτίωσης»
«Ο νόμος του Καλλικράτη, αναμφίβολα είναι μια από τις μεγαλύτερες διοικητικές μεταρρυθμίσεις που άλλαξαν τα δεδομένα στην τοπική αυτοδιοίκηση της χώρας προς το καλύτερο. Για τον Δήμο Αρχαίας Ολυμπίας, στη χωρική μορφή που έλαβε με τον Καλλικράτη, υπάρχουν θετικά στοιχεία αλλά και έντονος σκεπτικισμός. Τα θετικά εστιάζονται κυρίως στις διασφαλισμένες χρηματοδοτήσεις μέσα από ειδικά προγράμματα για την αυτοδιοίκηση και πιστεύω ότι αν δεν υπήρχε η οικονομική κρίση στα πρώτα βήματα του νέου θεσμού θα είχαμε καλύτερα αποτελέσματα.
Όμως υπάρχουν και σημεία που μας προβληματίζουν έντονα. Η υποστελέχωση των Υπηρεσιών του Δήμου, ιδίως της Τεχνικής μας Υπηρεσίας, που λειτουργεί με μόλις πέντε μόνιμους πολιτικούς μηχανικούς. Χρειαζόμαστε προσωπικό γιατί οι απαιτήσεις του Δήμου είναι μεγάλες και το υπάρχον έμψυχο δυναμικό των Υπηρεσιών μας δεν επαρκεί, με αποτέλεσμα να μένει πίσω η δουλειά και να δημιουργούνται προβλήματα.
Επίσης μας προβληματίζει η πολύπλοκη γραφειοκρατία που απαιτείται ακόμη και για μικρές δαπάνες.
Το άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι η χωροταξική διάσταση του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας. Είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος σε έκταση Δήμος στην Ηλεία, με ένα δύσκολο γεωγραφικό ανάγλυφο, με πολλά προβλήματα προσβασιμότητας στις ορεινές Κοινότητες, κάτι που δυσχεραίνει την καθημερινότητα των δημοτών μας αλλά και τη συνεκτικότητα του Δήμου. Υπήρξαν προτάσεις διαχωρισμού της ορεινής ζώνης σ’ έναν άλλο Δήμο με πιο ομοιογενή χαρακτηριστικά που δεν εισακούστηκαν τότε. Πιστεύουμε ότι μετά τις εκλογές θα δημιουργηθούν οι συνθήκες μιας ανοιχτής διαβούλευσης με φορείς και δημότες για να δούμε αν μπορεί και αν πρέπει να αλλάξει κάτι σε σχέση με αυτό το ζήτημα. Ως Δημοτική Αρχή είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε αυτή την κουβέντα. Εκτιμώ πάντως ότι οι περιπτώσεις Δήμων με μεγάλες ορεινές και δυσπρόσιτες ζώνες πρέπει έτσι κι αλλιώς να ενταχθούν σε ειδικό καθεστώς κινήτρων.
Εν κατακλείδι, θεωρώ ότι μετά από δεκατρία χρόνια εφαρμογής του ο Καλλικράτης θα πρέπει να τεθεί σε μια διαδικασία αναθεώρησης και βελτίωσης στα σημεία που έχει διαπιστωθεί ότι δημιουργούν προβλήματα. Η αυτοδιοίκηση είναι ο εγγύτερος θεσμός στον πολίτη και πρέπει να είναι αποτελεσματικός, επομένως οφείλει η Πολιτεία να βελτιώσει το νομικό πλαίσιο που τη διέπει».
Γιάννης Λέντζας, δήμαρχος Ανδραβίδας – Κυλλήνης
«Ο Καλλικράτης δεν έχει λειτουργήσει στον δήμο μας όπως φανταζόταν ο νομοθέτης»
«Το σχέδιο Καλλικράτης ήταν πολύ φιλόδοξο και χρειαζόταν πολλούς οικονομικούς πόρους για να λειτουργήσει. Δυστυχώς επειδή συνέπεσε με την οικονομική κρίση δεν υπήρχαν αυτοί οι πόροι και δεν διατέθηκαν. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα το εγχείρημα να καρκινοβατεί. Στην δική μας περίπτωση συνενώθηκαν τέσσερις δήμοι με ιδιαίτερα μορφολογικά γεωγραφικά και αναπτυξιακά χαρακτηριστικά τα οποία απαιτούσαν μια πληρότητα στις υλικοτεχνικές υποδομές και το εργασιακό προσωπικό για να επιτευχθεί αυτή η συνένωση προς όφελος των πολιτών. Δυστυχώς αυτοί οι πόροι και τα μέσα δεν επαρκούσαν οπότε αυτό το στήσιμο δεν έχει λειτουργήσει στον δήμο μας όπως φανταζόταν ο νομοθέτης. Όλος ο δήμος καλύπτεται από έναν υδραυλικό, κανένα ηλεκτρολόγο, έναν συμβασιούχο χειριστή μηχανημάτων έργου και μιλάμε για τον μεγαλύτερο δήμο της Ηλείας σε έκταση. Επίσης η ΣΑΤΑ που λαμβάνει ο δήμος είναι 400 χιλ. όταν αθροιστικά οι 4 δήμοι που υπήρχαν επί Καποδίστρια, έφταναν τα 5 εκατ. ευρώ. Άρα καταλαβαίνουμε σε τι δυσκολίες οικονομικές βρισκόμαστε αλλά και σε τι προσδοκίες μπορεί να έχουμε εμείς ως δημοτική αρχή.
Επίσης από το 2010 και μετά δεν έχουν γίνει προσλήψεις μόνο αποχωρήσεις προσωπικού. Άρα όσο μικρός είναι ο αριθμός του έμψυχου δυναμικού, όπως είναι η τεχνική υπηρεσία που λειτουργεί με τρία άτομα και πρέπει να τρέξουν τα έργα των 35 εκατ. ευρώ και συνεχώς να καταθέτουμε μελέτες για να διαχειριστούμε τα έργα, γίνεται κατανοητό ότι είναι δύσκολο να γίνουν όλα αυτά που πρέπει και χωρίς καθυστερήσεις.
Παρ’ όλες τις αντιξοότητες συνεχίζουμε να παλεύουμε για έναν καλύτερο δήμο και ελπίζουμε η πολιτεία να σκύψει σοβαρά στα προβλήματα και να χρηματοδοτήσει τους δήμους και όχι μόνο να τους φορτώνει με αρμοδιότητες χωρίς οικονομική βοήθεια. Αν προϋπολογίσουμε το ενεργειακό, τα σκουπίδια, τα καύσιμα και την έκρηξη τιμών σε όλα τα είδη φοβάμαι ότι πολύ σύντομα οι δήμοι θα οδηγηθούν σε λουκέτο. Αυτό το έχουμε εκφράσει τόσο στην ΚΕΔΕ όσο και στην ΠΕΔ ενώ θεωρούμε ότι και το ίδιο το υπουργείο απαιτείται να κάνει γενναίες χρηματοδοτήσεις αν θέλει να δουλέψει αυτό το μοντέλο της αυτοδιοίκησης».
Ανδρέας Μαρίνος, δήμαρχος Πηνειού
«Αναγκαία μια νέα μεταρρύθμιση στην Αυτοδιοίκηση»
«Το σχέδιο Καλλικράτης έχει θετικά αλλά και αρνητικά στοιχεία τα οποία εκτιμώ πως είναι και τα περισσότερα. Οι δήμοι, όπως προέκυψαν από το σχέδιο Καλλικράτης, βρέθηκαν σε μια εξαιρετικά δυσμενή οικονομική συγκυρία η οποία και ανέδειξε όλα τα προβλήματα και τις δυσλειτουργίες που αντιμετώπιζαν τα τελευταία χρόνια.
Το ζητούμενο ήταν οι νέοι δήμοι που δημιουργήθηκαν, να έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις της κοινωνίας, αξιοποιώντας την σύγχρονη τεχνολογία και τις μεθόδους διοίκησης, με σκοπό να βελτιώσουν την καθημερινότητα του πολίτη, αξιοποιώντας παράλληλα ευρωπαϊκούς πόρους. Στον Δήμο Πηνειού αξιοποιούμε κάθε χρηματοδοτικό εργαλείο προς όφελος πάντα των δημοτών μας. Μικρά και μεγάλα έργα έγιναν ή βρίσκονται σε εξέλιξη.
Ο Καλλικράτης σίγουρα αποτελεί μία μεγάλη τομή για την αναμόρφωση της διοικητικής δομής της χώρας αλλά πρέπει να ξεπεραστούν παθογένειες.
Στόχος των αυτοδιοικητικών όλων των Δήμων της Ελλάδας είναι η αναβάθμιση του ρόλου της πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης. Πλήρης αυτοτέλεια, με τους αναλογούντες πόρους μέσα και φυσικά προσωπικό, ουσιαστική αποκέντρωση, αναβάθμιση του θεσμικού και λειτουργικού ρόλου των Δήμων και ξεκάθαρες αρμοδιότητες, ώστε αυτοί να είναι αποτελεσματικοί.
Δηλαδή απαιτείται ενίσχυση και θωράκιση της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ, ώστε να μπορούμε να ανταποκρινόμαστε στις υποχρεώσεις μας και να παρέχουμε υπηρεσίες ποιότητας στους πολίτες. Αναβάθμιση της καταστατικής θέσης του αιρετού προσωπικού, ενίσχυση των Δήμων με νέο προσωπικό υψηλών δεξιοτήτων, ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται στις αρμοδιότητές τους ταυτόχρονα με την αλλαγή του υφιστάμενου μοντέλου κινητικότητας που έχει αποψιλώσει τη στελέχωση των Δήμων. Νομίζω ότι είναι αναγκαία μια νέα μεταρρύθμιση στην Αυτοδιοίκηση που θα αντιμετωπίζει τις στρεβλώσεις του Καλλικράτη και θα κάνει το επόμενο βήμα για την Τοπική Διακυβέρνηση».
Σάκης Μπαλιούκος, δήμαρχος Ανδρίτσαινας – Κρεστένων
«Την περίοδο πριν τον Καλλικράτη οι αυτοδιοικητικοί την θυμούνται με νοσταλγία»
«Ο Καποδίστριας υπήρξε τομή στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και γενικότερα στην ελληνική πολιτεία. Ο χώρος μας, ο χώρος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πέρασε από τον κατακερματισμό των χιλιάδων Κοινοτήτων σε λίγες ισχυρές μονάδες τους νέους Δήμους. Εφοδιάστηκαν από την ελληνική πολιτεία με στελεχειακό δυναμικό όλων των ειδικοτήτων, ενισχύθηκαν με μηχανολογικό εξοπλισμό (μηχανήματα κάθε είδους, γκρέιτερ, φορτωτές, φορτηγά, λεωφορεία), ενισχύθηκαν με ηλεκτρονικό εξοπλισμό και κυρίως ενισχύθηκαν με γενναία χρηματοδότηση.
Τα χρηματοδοτικά προγράμματα ΕΠΤΑ στην αρχή και ΘΗΣΕΑΣ μετά έδωσαν τη δυνατότητα στους Δήμους και να εδραιωθούν στη συνείδηση του πολίτη αλλά και να λύσουν λιμνάζοντα και χρόνια προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας. Για πρώτη φορά οι Δήμοι της Χώρας απέκτησαν Τεχνικές Υπηρεσίες, Οικονομικές Υπηρεσίες, Προνοιακές Δομές και είχαν τη δυνατότητα να ωριμάσουν δράσεις και να διαχειριστούν χρηματοδοτικά προγράμματα.
Ήταν μια περίοδος που οι αυτοδιοικητικοί της Χώρας την θυμούνται με νοσταλγία.
Αντίθετα το σχέδιο Καλλικράτης ήρθε χωρίς καμία προετοιμασία και λάθος στιγμή. Όταν ξεκίνησε η οικονομική κρίση επέλεξε η πολιτεία να μεγαλώσει ακόμα πιο πολύ τους Δήμους συνενώνοντας τους Καποδιστριακούς Δήμους. Δεν διετέθη στους Δήμους καμία βοήθεια. Αντίθετα όπως συνέβη σε όλη την ελληνική κοινωνία μαζί με την μείωση των μισθών των μισθωτών, την μείωση των συντάξεων των συνταξιούχων μοιραία ήρθε και η μείωση στους θεσμοθετημένους πόρους που διατίθεντο στην Αυτοδιοίκηση. Η περικοπή αυτή ανήλθε στο 75%. Παράλληλα η πολιτεία συνέχισε τη γνωστή τακτική της απέναντι στην Αυτοδιοίκηση αποδίδοντας νέες αρμοδιότητες χωρίς όμως την απόδοση των αναγκαίων πόρων για την διαχείρισή τους. Στη συνέχεια με αψυχολόγητες κινήσεις και θέτοντας σε ισχύ διατάξεις δήθεν για την εξυπηρέτηση των υπαλλήλων με το θεσμό της κινητικότητας οι περιφερειακοί και ορεινοί Δήμοι της Χώρας έχασαν το στελεχειακό δυναμικό που τους είχε διαθέσει το πρόγραμμα Καποδίστριας.
Κώστας Αλεξανδρόπουλος, δήμαρχος Ζαχάρως – Φιγαλίας
«Ο Καλλικράτης έχει βοηθήσει την τοπική αυτοδιοίκηση σε ότι αφορά την περιοχή μας»
«Θεωρώ ότι η συγκέντρωση ειδικά στους μικρούς δήμους των τοπικών πολιτικών δυνάμεων δίνει τη δυνατότητα να λειτουργήσουν καλύτερα και πιο συντονισμένα οι δημοτικές υπηρεσίες ενώ το ίδιο καλύτερη είναι η δυνατότητα προγραμματισμού των έργων υποδομής και κυρίως η διεκδίκηση χρηματοδότησης από όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία είτε ευρωπαϊκά είτε από το κράτος. Εκείνο επίσης το οποίο εμείς τουλάχιστο διαπιστώσαμε και διαπιστώνουμε ότι ενισχύθηκε αρκετά είναι η δυνατότητά μας να σχεδιάζουμε την αναπτυξιακή πολιτική του δήμου σε σχέση με τις ανάγκες και τις δυνατότητες τις αναπτυξιακές των όμορων δήμων αν θέλετε και του νομού. Ο σχεδιασμός πλέον έχει μια ολοκληρωμένη μορφή και αυτό δίνει την δυνατότητα διεκδίκησης και περισσότερων οικονομικών πόρων και κυρίως την δυνατότητα προβολής των προς ανάπτυξη περιοχών ανάλογα με την γεωμορφία είτε στον αγροτικό πρωτογενή τομέα είτε στον τουριστικό τομέα που προσφέρεται ιδιαίτερα ο δήμος της Ζαχάρως. Εν κατακλείδι είναι ένα πρόγραμμα που έχει βοηθήσει την τοπική αυτοδιοίκηση σε ότι αφορά την περιοχή μας και ειδικά η εφημερίδα σας αποτύπωσε εξαιρετικά καλά την σύντομη συνάντησή μου με τον κ. Μητσοτάκη κατά την επίσκεψή στον Πύργο ο οποίος σε ερώτημά μου για οικονομική και τουριστική ανάπτυξη στο νομό και το δήμο Ζαχάρως είχα ο ίδιος λάβει άμεση απάντηση ότι θα διορθωθούν ατοπήματα του παρελθόντος και ο δήμος Ζαχάρως θα απογειωθεί».
ΠΑΤΡΙΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου