Φάλαινα με αντικαρκινικό χάρισμα – Η πρωτεΐνη που μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο

 Παρασκευή, 2 Ιουνίου, 2023

Η φάλαινα της Γροιλανδίας είναι ασυνήθιστα αποτελεσματική στην επιδιόρθωση γενετικών βλαβών στις οποίες και οι δύο έλικες του μορίου του DNA σπάνε στο ίδιο σημείο.

Ηφάλαινα της Γροιλανδίας (Balaena mysticetus) δεν σταματά να εκπλήσσει. Οπως συνέβη το 2007, όταν ένας εκπρόσωπος του είδους βρέθηκε να έχει ακόμα καρφωμένα στο σώμα του καμάκια φαλαινοθηρών του 19ου αιώνα. Οι παρατηρήσεις που ακολούθησαν έδειξαν ότι το κήτος των 80 τόνων είναι ίσως το μακροβιότερο γνωστό θηλαστικό, με ηλικία που μπορεί να ξεπεράσει τα 200 χρόνια. Είναι επίσης ασυνήθιστα ανθεκτικό στον καρκίνο, μια ιδιαιτερότητα που σύμφωνα με νέα μελέτη ίσως σχετίζεται με ενισχυμένους μηχανισμούς επιδιόρθωσης του DNA.

Τα μεγαλόσωμα ζώα έχουν περισσότερα κύτταρα από τα μικρόσωμα, κάτι που θεωρητικά θα αύξανε την πιθανότητα να εμφανίσουν καρκίνους. Περιέργως αυτό δεν ισχύει στην πράξη, ένα φαινόμενο που ονομάστηκε «παράδοξο του Πίτο» από το όνομα του άγγλου επιδημιολόγου που το περιέγραψε. Ενας πιθανός λόγος, σύμφωνα με προηγούμενες έρευνες, είναι η παρουσία επιπλέον γονιδίων που καταστέλλουν την ανάπτυξη των καρκινικών όγκων.

Οι άλλοι παράγοντες

Φαίνεται όμως ότι υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες. Σε μελέτη που δεν έχει υποβληθεί ακόμα σε ανεξάρτητο έλεγχο και παρουσιάζεται ως προδημοσίευση στον επιστημονικό διαδικτυακό τόπο bioRxiv, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ αναφέρουν ότι η φάλαινα της Γροιλανδίας είναι ασυνήθιστα αποτελεσματική στην επιδιόρθωση γενετικών βλαβών στις οποίες και οι δύο έλικες του μορίου του DNA σπάνε στο ίδιο σημείο. Τέτοιες βλάβες είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου.

Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε ένα ένζυμο για να προκαλέσει γενετικές βλάβες διπλής έλικας σε δερματικά κύτταρα ανθρώπου, αγελάδας, ποντικού και φάλαινας της Γροιλανδίας. Το πείραμα έδειξε ότι οι βλάβες ήταν δύο και πλέον φορές πιθανότερο να επιδιορθωθούν αποτελεσματικά στα κύτταρα του θαλάσσιου θηλαστικού. Η διαφορά ίσως οφείλεται στα αυξημένα επίπεδα της πρωτεΐνης CIRBP που συμμετέχει στην επιδιόρθωση του DNA. Σε ένα από τα πειράματα, η εισαγωγή του γονιδίου της CIRBP σε κύτταρα ανθρώπου και ποντικού διπλασίασε την αποτελεσματικότητα του συστήματος επιδιόρθωσης.

Εφόσον τα πειράματα σε κυτταροκαλλιέργειες επιβεβαιωθούν με περαιτέρω μελέτες, λένε οι ερευνητές, η πρωτεΐνη CIRBP θα μπορούσε δυνητικά να αξιοποιηθεί σε θεραπείες κατά της γήρανσης και του καρκίνου.

TO BHMA