Κίνα: Κλείνει ο κύκλος 40 χρόνων υψηλής ανάπτυξης;

 Δευτέρα, 28 Αυγούστου, 2023

Γιώργος Κανελλόπουλος

Οι μεγάλες οικονομικές προκλήσεις της Κίνας απειλούν

την παγκόσμια ανάπτυξη

Μήπως έφτασαν στο τέλος τους 40 χρόνια συνεχούς υψηλής ανάπτυξης και η Κίνα πλέον καθυστερήσει να βγει από την κρίση που διέρχεται; Αυτό είναι το ερώτημα που κάνει όλο και πιο συχνά πλέον την εμφάνισή του αφού η χώρα είναι η δεύτερη ισχυρότερη οικονομία του κόσμου και ατμομηχανή της ανάπτυξης σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η Κίνα πλέον έχει σηκώσει το πόδι από το γκάζι την ώρα που η αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας κόβει ρυθμό, καθώς νοικοκυριά κι επιχειρήσεις πνίγονται στα χρέη και οι εξαγωγές έχουν κόψει ρυθμό. Ταυτόχρονα η εγχώρια αγορά ακινήτων αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις, η ανεργία -ειδικά αυτή των νέων- αυξάνεται σημαντικά και η καταναλωτική εμπιστοσύνη πέφτει.

Την ίδια στιγμή η Κίνα βρίσκεται ενώπιον μιας από τις μεγαλύτερες οικονομικές προκλήσεις στην πρόσφατη ιστορία της, την ώρα που και η γεωπολιτική κόντρα με τις ΗΠΑ έχει αλλάξει τα δεδομένα που αφορούν το εμπόριο, τα οποία ίσχυαν μέχρι πριν λίγα χρόνια.

Καμπανάκι από οίκους και θεσμούς

Πλέον οίκοι όπως η JPMorgan Chase, η Barclays και η Morgan Stanley έχουν αρχίσει να υποβαθμίζουν τις προβλέψεις τους για την οικονομική ανάπτυξη της Κίνας φέτος, κάτω από τον στόχο του 5% της κυβέρνησης. Το Διεθνές για Νομισματικό Ταμείο τοποθετεί την ανάπτυξη του ΑΕΠ της Κίνας κάτω από το 4% σε ετήσια βάση για τα επόμενα χρόνια, ποσοστό λιγότερο από το μισό από αυτό που καταγράφηκε το μεγαλύτερο μέρος των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών. Η εταιρεία ερευνών με έδρα το Λονδίνο, Capital Economics, εκτιμά ότι η πορεία ανάπτυξης της Κίνας έχει επιβραδυνθεί στο 3% φέτος από 5% το 2019 και θα πέσει σε περίπου 2% το 2030.

Το νέο μοντέλο κατανάλωσης του Πεκίνου

Μεγάλο μέρος των εσωγενών προβλημάτων μπορούν να αποδοθούν στην αποφασιστικότητα του προέδρου της χώρας Σι Τζινπίνγκ να αλλάξει το μοντέλο ανάπτυξης των προκατόχων του, αλλά και το δικό του αρχικά, το οποίο βασιζόταν στις εξαγωγές. που τροφοδοτείται από χρέη των προκατόχων του. Το Πεκίνο έκανε στροφή στην προσπάθεια να πετύχει ανάπτυξη μέσω της εσωτερικής κατανάλωσης και όχι μόνο μέσω εξαγωγών, κάτι που ενέχει δυσκολίες ειδικά καθώς προέκυψε η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία που ανέτρεψε πολλά οικονομικά δεδομένα.

Με τις ιδιωτικές επενδύσεις να είναι πλέον πιο αδύναμες και τις εξαγωγές να χάνουν έδαφος, κυβερνητικοί αξιωματούχοι και τοπική αυτοδιοίκηση λένε ότι δεν έχουν άλλη επιλογή από το να συνεχίσουν να δανείζονται και να κάνουν έργα υποδομών για να τονώσουν την κεντρική και τις περιφερειακές οικονομίες.

Οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι

Όμως διεθνείς οικονομολόγοι πιστεύουν τώρα ότι η Κίνα εισέρχεται σε εποχή πολύ πιο αργής ανάπτυξης, που επιδεινώνεται από τα δυσμενή δημογραφικά στοιχεία και το συνεχώς διευρυνόμενο χάσμα με τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους. Το χάσμα αυτό είναι που θέτει σε κίνδυνο τις ξένες επενδύσεις και το εμπόριο. Υποστηρίζουν μάλιστα ότι η περίοδο αυτή αντί να είναι προσωρινή θα μπορούσε να διαρκέσει για χρόνια.

Στο χειρότερο σενάριο, αυτή η δυναμική θα μπορούσε να καταλήξει σε στασιμότητα, αφού ήδη τα τελευταία δεδομένα τιμών καταναλωτή της Κίνας που δείχνουν αποπληθωρισμό. Η πτώση των τιμών είναι και σύμπτωμα χαμηλής ζήτησης και επιβραδύνει τη μελλοντική ανάπτυξη καθώς τα νοικοκυριά καθυστερούν τις αγορές, τα επιχειρηματικά κέρδη μειώνονται και το πραγματικό κόστος δανεισμού αυξάνεται. Ανησυχία για τη χώρα προκαλεί ιδιαίτερα η κατάσταση στον κλάδο των ακινήτων.

Τα μεγάλα ατού της κινεζικής οικονομίας

Δεν είναι όμως όλα αρνητικά καθώς συγκεκριμένοι κλάδοι ανθούν. Πρόκειται για τα ηλεκτρικά οχήματα, την ηλιακή και αιολική ενέργεια και την τεχνολογία σε μπαταρίες.

Σε αυτούς τους κλάδου οι επενδύσεις και οι εξαγωγές αυξάνονται με διψήφιους ρυθμούς, ακριβώς το είδος της υψηλής τεχνολογίας. Το κράτος εξακολουθεί να αφιερώνει πόρους για την προώθηση αυτής της μορφής ανάπτυξης, εκδίδοντας ομόλογα για τη χρηματοδότηση υποδομών σιδηροδρομικών μεταφορών υψηλής ταχύτητας και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε κλίμακα που δεν συγκρίνεται πουθενά στον κόσμο, φθηνά δάνεια για τις επιχειρήσεις και γενναιόδωρη υποστήριξη για καταναλωτική ζήτηση μέσω φορολογικών ελαφρύνσεων για αγοραστές ηλεκτρικών οχημάτων, δείχνουν στοιχεία του Bloomberg.

Ο.Τ.