Οδηγοί χωρίς φρένα (ηλικίας)

Πέμπτη, 3 Αυγούστου, 2023

Στέλλα Στυλιανού

Μέχρι ποια ηλικία μπορούμε και είναι ασφαλές να οδηγούμε - Τι λένε οι ειδικοί - Οι ηλικιακοί περιορισμοί στην οδήγηση, η νομοθεσία και οι ιατρικές εξετάσεις μετά τα 65 και τα 80 έτη

«Οδηγός 88 ετών εμβόλισε τζιπ του Πολεμικού Ναυτικού στη Λεωφόρο Μαραθώνος, πέρασε με κόκκινο και συγκρούστηκε με διερχόμενο όχημα αφήνοντας πίσω της έναν νεκρό και έναν τραυματία»… Η είδηση από το πρόσφατο αστυνομικό δελτίο. Οι λεπτομέρειές της ωστόσο σοκαριστικές. Πώς μια 88χρονη βρέθηκε να οδηγεί, πέρασε έναν δρόμο με κόκκινο, χτύπησε δύο άλλα ΙΧ και τελικά φτάσαμε στο μοιραίο; Η έρευνα περιγράφει τις διαστάσεις του προβλήματος: στη χώρα μας δεν υπάρχει κανένα απολύτως όριο στην οδήγηση. Οι νόμοι ορίζουν ότι με τη συμπλήρωση του 65ου έτους οι οδηγοί πρέπει να εξετάζονται ανά τριετία, ενώ μετά τα 80 κάθε δύο έτη απαιτείται εξέταση από διαφορετικές ειδικότητες γιατρών. Εφόσον δοθεί το «πράσινο φως» από αυτούς, μπορεί κανείς να οδηγεί μέχρι τα βαθιά του γεράματα. Ωστόσο, πόσο συχνά οι εξετάσεις αυτές είναι ακριβείς και εξονυχιστικές;

Τι συμβαίνει εκτός Ελλάδας

Πάντως, το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό. Το πιο τρανταχτό παράδειγμα έρχεται από τους… γαλαζοαίματους. Ποιος δεν θυμάται το περιστατικό κατά το οποίο ο αποθανών πρίγκιπας Φίλιππος λίγο πριν φύγει από τη ζωή ενεπλάκη σε τροχαίο ατύχημα  στον Πύργο του Σάντριγχαμ – εκεί όπου βρίσκεται η ιδιωτική κατοικία της βασιλικής οικογένειας. Ο τότε 97χρονος Δούκας του Εδιμβούργου δεν τραυματίστηκε. Το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο ίδιος ανατράπηκε όταν συγκρούστηκε με άλλο όχημα βγαίνοντας στον κεντρικό δρόμο.

Σε περίοδο αναδιοργάνωσης των σύγχρονων κοινωνιών ωστόσο, η συζήτηση για την οδική τους ασφάλεια έχει ξεκινήσει. Χρειάζονται νέοι κανόνες; Καινούργια νομοθεσία; Ηδη στα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που παρουσιάστηκαν αρχές Μαρτίου είναι να γίνουν οι δρόμοι στις χώρες της ΕΕ πιο ασφαλείς. Κι αυτό δεν μπορεί να γίνει εάν δεν θεσπιστεί και ένα νέο πλαίσιο ελέγχου των ορίων που απαιτούνται για την ασφαλή οδήγηση.

Τι ισχύει όμως αναλυτικά στην Ελλάδα για τους οδηγούς άνω των 65; Στην Ελλάδα τα διπλώματα οδήγησης που έχουν εκδοθεί μετά τις 18.1.2013 λήγουν μετά από 15 χρόνια. Οσα έχουν εκδοθεί πριν από αυτή την ημερομηνία, ανανεώνονται με τη συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας, όπου και πρέπει να κριθούν ικανοί οι οδηγοί έπειτα από ιατρικές εξετάσεις από οφθαλμίατρο και παθολόγο. Σύμφωνα με τον εκπαιδευτή οδήγησης και κυκλοφοριακής αγωγής Χρήστο Γιαννούκα «αν  δεν υπάρχει κάποια άλλη πάθηση, ανανεώνεται το δίπλωμα οδήγησης έως 3 χρόνια. Αυτή η διαδικασία συνεχίζεται ανά τριετία, εφόσον δεν συντρέχουν παθολογικά αίτια μέχρι και τα 80 έτη. Από εκεί και έπειτα απαιτείται υποχρεωτικός ιατρικός έλεγχος εκτός από οφθαλμίατρο, παθολόγο και ωτορινολαρυγγολόγο, ψυχίατρο, με έγκριση για οδήγηση έως και 2 χρόνια. Σε περίπτωση προβλημάτων υγείας επιβάλλονται περιορισμοί, όπως για παράδειγμα η απαγόρευση οδήγησης σε αυτοκινητόδρομο ή η οδήγηση μόνο τις πρωινές ώρες».

Σχετικά με τα παραπάνω, η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι σε φάση διερεύνησης από ειδικούς για το εάν θα πρέπει μετά τα 70 έτη να ανανεώνεται το δίπλωμα ή πρέπει να δοθούν ξανά εξετάσεις οδήγησης.  Μιλώντας στο «Βήμα» ο ηλεκτρολόγος μηχανικός Παναγιώτης Μαδιάς εξηγεί πως «όχι μόνο να δίνουν εξετάσεις οδήγησης αλλά και θεωρίας, δηλαδή τα σήματα. Το πώς γίνονται οι ιατρικές εξετάσεις ειδικά στη χώρα μας το γνωρίζουμε όλοι. Βάζουμε τα σκουπίδια κάτω από το χαλί και δεν μιλάει κανένας. Η Αστυνομία ξέρει πάρα πολύ καλά να κάνει τη δουλειά της σε ό,τι αφορά τόσο την πρόληψη όσο και την καταστολή. Εκτιμώ ότι υπάρχει μεγάλης έκτασης ανομία σε ό,τι αφορά την καταστολή των παραβατών στο συγκοινωνιακό γίγνεσθαι». Συνεπώς ο κ. Μαδιάς λέει ότι «οι κυβερνήσεις πρέπει να λάβουν τις κατάλληλες αποφάσεις για την πάταξη των παραβάσεων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας για να επιβληθεί η κανονικότητα και να αποφευχθεί η σημερινή ασυδοσία. Γιατί υπολογίζουν το πολιτικό κόστος και αυτό το πληρώνουμε με αίμα».

Ως δικαστικός πραγματογνώμονας στα τροχαία ατυχήματα ο κ. Μαδιάς σημειώνει ότι «η μεγαλύτερη ποινή που μπορεί να επιβληθεί στη χώρα μας για τον αποκλειστικό υπαίτιο ενός θανατηφόρου ατυχήματος είναι 5 χρόνια maximum. Επιμένω ότι αυτό πρέπει οπωσδήποτε να επανεξεταστεί».

Είναι κακοί οδηγοί οι Ελληνες;

Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άνθρωποι δεν αποκτούν ξαφνικά απρόσεκτη οδική συμπεριφορά – αν δεν συντρέχουν άλλοι λόγοι υγείας, που τους καθιστούν ακατάλληλους οδηγούς. Είναι προφανές ότι εκείνο που χρειάζεται κατά προτεραιότητα είναι η προσεκτική οδήγηση και τα αντανακλαστικά. Πάντως, τα στοιχεία από το Ευρωβαρόμετρο για το 2023, δείχνουν ότι τα τελευταία χρόνια οι έλληνες οδηγοί ανεξαρτήτως ηλικίας όχι μόνο μιλούν στο κινητό τηλέφωνο, αλλά συμμετέχουν ακόμη και σε βίντεο εν κινήσει.

Συγκεκριμένα, το 76% των ελλήνων οδηγών μιλάει στο τηλέφωνο και συνολικά το 84% χρησιμοποιεί το smartphone κατά τη διάρκεια της οδήγησης… Η ίδια έρευνα δείχνει ότι το 92% των ελλήνων οδηγών θεωρεί ότι οι άλλοι οδηγοί είναι επικίνδυνοι, ενώ παράλληλα 8 στους 10 υπερβαίνουν το όριο ταχύτητας. Παράλληλα, το 15% έχει προκαλέσει ατύχημα εξαιτίας της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ. Οσον αφορά τα όρια ταχύτητας, 8 στους 10 έλληνες οδηγούς τα υπερβαίνουν…

1. Η μεγαλύτερη ποινή που μπορεί να επιβληθεί στη χώρα μας για τον αποκλειστικό υπαίτιο ενός θανατηφόρου ατυχήματος είναι τα 5 χρόνια (αναστολή αποφασίζεται κατά περίπτωση από το δικαστήριο).

2. Οσα διπλώματα έχουν εκδοθεί πριν τις 18.1.2023 ανανεώνονται με τη συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας, όπου και πρέπει να κριθούν ικανοί οι οδηγοί έπειτα από ιατρικές εξετάσεις από οφθαλμίατρο και παθολόγο.

3. Αν δεν υπάρχει κάποια άλλη πάθηση, ανανεώνεται το δίπλωμα οδήγησης έως 3 χρόνια. Αυτή η διαδικασία συνεχίζεται ανά τριετία, εφόσον δεν συντρέχουν παθολογικά αίτια μέχρι και τα 80 έτη. Από εκεί και έπειτα απαιτείται υποχρεωτικός ιατρικός έλεγχος.

TO BHMA