Από την Ισπανία : Η Σοφία επιστρέφει στην Ελλάδα, 60 χρόνια μετά

 Δευτέρα, 2 Οκτωβρίου, 2023

Την ώρα που ο Χουάν Κάρλος ξαναγυρίζει με το κεφάλι σκυμμένο στη Μαδρίτη, η 84χρονη γαλαζοαίματη δεν σκοπεύει να ζήσει με τον άνδρα που την πρόδωσε και καταρράκωσε τον ισπανικό θεσμό της μοναρχίας εξαιτίας σεξουαλικών και οικονομικών σκανδάλων

Η πριγκίπσσα Σοφία έφυγε νύφη τον Μάιο του 1962 για την Ισπανία με προίκα 300.000 δολαρίων από το κρατικό ταμείο και έναν θρόνο να την περιμένει. Εξήντα χρόνια μετά, η βασιλομήτωρ της Ισπανίας φέρεται αποφασισμένη να επιστρέψει στην Ελλάδα και να ζήσει εδώ τα τελευταία χρόνια της ζωής της, γυρνώντας επιδεικτικά την πλάτη στον σύζυγό της Χουάν Κάρλος, τον οποίο φήμες θέλουν να παίρνει των ομματιών του από το Αμπού Ντάμπι και να γυρνά με την ουρά στα σκέλια στη Μαδρίτη.

Οι όπου Γης βασιλικές οικογένειες έχουν αναλάβει τα τελευταία χρόνια άτυπο ρόλο διασκεδαστή της μάζας απασχολώντας με τα μικρότερα ή τα μεγαλύτερα σκάνδαλά τους, γεννώντας πηχυαίους τίτλους σε εφημερίδες, περιοδικά και sites, δίνοντας τροφή ακόμα και σε ταινίες, σειρές και ντοκιμαντέρ που κατακυριεύουν την on demand ψυχαγωγία. Οι Ουίνδσορ έγιναν πρώτη ύλη για το «The Crown» ή αλλιώς για μία από τις πιο επιτυχημένες, πολυδάπανες και συζητημένες τηλεοπτικές σειρές της τελευταίας δεκαετίας. Η βασιλική οικογένεια της Δανίας αναδύθηκε στον αφρό της επικαιρότητας πέρυσι, όταν η βασίλισσα Μαργκερίτε αποφάσισε να αφαιρέσει τίτλους, προνόμια και οφίκια από τα φωτογενή εγγόνια της.

Οι Νορβηγοί έχουν το δικό τους κομμάτι επικαιρότητας χάρη στη θυελλώδη σχέση της πριγκίπισσας Μάρθα Λουίζ με τον σαμάνο Ντουρέκ Βέρετ, ενώ οι Μονεγάσκοι παραμένουν σταθερά σκανδαλοπαραγωγοί, συνήθως εξαιτίας της άστατης ζωής του πρίγκιπα Αλβέρτου. Μάλιστα, η ιστορία της δυναστείας τους αναμένεται να μεταφερθεί τηλεοπτικά με την υπογραφή της νεότερης γενιάς των γόνων του πριγκιπάτου.

Η σκοτεινή ιστορία

Ακόμα και η έκπτωτη βασιλική οικογένεια της Ιταλίας, την ύπαρξη της οποίας πολλοί αγνοούσαν, δημιούργησε το καλοκαίρι που μας πέρασε ένα κάποιο buzz χάρη στο ντοκιμαντέρ «The King Who Never Was», το οποίο ερευνά την ιστορία της δολοφονίας ενός 19χρονου Γερμανού παραθεριστή από τον Βιτόριο Εμανουέλε της Σαβοΐας το καλοκαίρι του 1978 στην Κορσική. Μάλιστα στο κλείσιμο της αφήγησής του στο εν λόγω ντοκιμαντέρ ο 86χρονος γιος του τελευταίου βασιλιά της Ιταλίας κάνει μνεία στη μάλλον πιο παραγκωνισμένη και αμφιλεγόμενη γαλαζοαίματη φαμίλια. Εκείνη της Ισπανίας. Οχι βέβαια με θετικό τρόπο, αφού αναμόχλευσε μία από τις σκοτεινές ιστορίες που κατατρύχουν μια ζωή τον Χουάν Κάρλος, βασιλιά της Ισπανίας έως το 2014.

Ο λόγος για τον θάνατο του αδελφού του, πρίγκιπα Αλφόνσο, τον Μάρτιο του 1956, σε ηλικία μόλις 14 ετών. Σύμφωνα με την επίσημη αιτιολόγηση, ο νεαρός πρίγκιπας αυτοπυροβολήθηκε στην έπαυλη της οικογένειας στην πορτογαλική Ριβιέρα την ώρα που καθάριζε το όπλο του. Υπήρχε όμως και μία ακόμα εκδοχή. Αυτή που ήθελε τον Χουάν Κάρλος, 18 ετών τότε, να πυροβολεί από αμέλεια τον αδελφό του και την οποία επανέφερε στο προσκήνιο ο Βιτόριο Εμανουέλε.

Η εξιστόρηση του υπέργηρου γαλαζοαίματου πέρασε μάλλον στα ψιλά. Λογικό, αν λάβει κανείς υπόψη την τρικυμία των σκανδάλων στα οποία παραδέρνει η βασιλική οικογένεια της Ισπανίας τα (πολλά) τελευταία χρόνια με πέτρα του σκανδάλου σταθερά τον πατριάρχη της. Αυτός ευθύνεται και για το νέο επεισόδιο στη σαπουνόπερα που εκτυλίσσεται πίσω από τις κλειστές θύρες του παλατιού Θαρθουέλα, αφού η φημολογούμενη επιστροφή του στην Ισπανία, έπειτα από τρία χρόνια αυτοεξορίας στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, καθοδηγεί, σύμφωνα με ισχυρή φημολογία, τον νόστο της επί 61 χρόνια συζύγου του βασιλομήτορος Σοφίας στην Ελλάδα.

Η 84χρονη γαλαζοαίματη φέρεται αποφασισμένη, όπως μεταδίδει ο ισπανικός Τύπος, να μην περάσει τα στερνά της στο πλευρό ενός άνδρα που πλήγωσε την ίδια (με τις κατ’ εξακολούθηση εξωσυζυγικές σχέσεις του), τον θεσμό της ισπανικής μοναρχίας (με τις ομιχλώδεις οικονομικές δοσοληψίες του), αλλά καταπώς φαίνεται και τον ισπανικό λαό. Ερευνα του ισπανικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (Centro de Investigaciones Sociologicas - CIS) που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του έτους κατέδειξε ότι μόλις το 30% των Ισπανών έχει θετική γνώμη για τον επί 39 χρόνια βασιλιά του. Η συμβία του φαίνεται ότι τάσσεται με την πλειονότητα του 70%.

Οι βασιλικοί γάμοι έγιναν στην Αθήνα το 1962 παρουσία 32 εν ενεργεία βασιλέων, 109 εστεμμένων και 3.000 Ισπανών αριστοκρατών, με στολισμό από 80.000 τριαντάφυλλα για την καθολική και ορθόδοξη τελετή, ενώ ο ξένος Τύπος μετέδιδε ότι είναι εφάμιλλοι, αν όχι καλύτεροι, των γάμων του πρίγκιπα Ρενιέ Γ’ και της Γκρέις Κέλι

Μαζί στην Αθήνα

Μολονότι βέβαια τα προβλήματα στον γάμο του Χουάν Κάρλος και της Σοφίας θεωρούνται τόσο δεδομένα και αυτονόητα όσο το γεγονός ότι η Γη περιστρέφεται γύρω από τον νοητό άξονά της, πολλοί ήταν αυτοί που ξαφνιάστηκαν στην πληροφορία ότι εκείνη ήδη πακετάρει τις αποσκευές της για την επιστροφή στην Ελλάδα. Ισως ξεγελάστηκαν από το γεγονός ότι οι δύο γαλαζοαίματοι εμφανίστηκαν μαζί (εκείνος εμφανώς καταβεβλημένος, εκείνη κοτσονάτη και θαλερή) στην κηδεία του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου τον περασμένο Ιανουάριο στη Μητρόπολη Αθηνών.

Από την άλλη, τέτοια θλιβερά γεγονότα δεν προσφέρονται ούτε για έριδες ούτε έστω για σημειολογικές κινήσεις. Η Σοφία και ο Χουάν Κάρλος συνυπήρξαν στην κηδεία του τέως και έκτοτε συνέχισαν τις ούτως ή άλλως παράλληλες εδώ και χρόνια ζωές τους. Ωστόσο το μήνυμα που εκπέμπεται τώρα από τη βασιλομήτορα της Ισπανίας είναι σαφές και περιεκτικό.

Την ώρα που ο Χουάν Κάρλος μοιάζει έτοιμος να γυρίσει έστω και με το κεφάλι σκυμμένο στην Ισπανία, εκείνη δεν θα τον περιμένει σαν πιστή Πηνελόπη. Αντιθέτως, θα επιστρέψει από το παλάτι Μαριβέντ της Μαγιόρκα, όπου ζει από το 2014, στη γενέτειρά της, για να περάσει τα -θεωρητικά- τελευταία χρόνια της ζωής της, κίνηση που λέγεται ότι επισπεύστηκε από τον θάνατο του αδελφού της Κωνσταντίνου.

Στο Αιγαίο

Ποτέ δεν είναι αργά για να αναπληρώσεις τον χαμένο χρόνο. Είναι εξάλλου γνωστό ότι μετά τον τριπλό (ορθόδοξο, καθολικό και πολιτικό) γάμο της με τον Χουάν Κάρλος στις 14 Μαΐου του 1962 η Σοφία επισκέφτηκε την Ελλάδα ελάχιστες φορές: το 1981 για την κηδεία της μητέρας της βασίλισσας Φρειδερίκης, η οποία παρεμπιπτόντως απεβίωσε στα ανάκτορα της Μαδρίτης και είχε εκφράσει ως τελευταία επιθυμία την ταφή πλάι στον σύζυγό της, βασιλιά Παύλο Β’ στο Τατόι, το 1998, το 2008 και το 2021 για διακοπές και μόλις φέτος για να απευθύνει το ύστατο χαίρε στον αδελφό της.

Παρότι έχει περάσει ελάχιστο από τον βίο της στη χώρα μας (στα χρόνια της Κατοχής εκπατρίστηκε με την υπόλοιπη οικογένεια στην Αίγυπτο και τη Νότια Αφρική, κατόπιν σπούδασε στη Γερμανία και στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ και μετά τον γάμο της εγκαταστάθηκε στην Ισπανία), φημολογείται ότι είναι εκπεφρασμένη η επιθυμία της όχι μόνο να πεθάνει στην Ελλάδα, αλλά κατόπιν να αποτεφρωθεί και η στάχτη της να σκορπιστεί στα νερά του Αιγαίου Πελάγους.

Κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει βέβαια ότι η Σοφία, που αποδείχτηκε όχι μόνο αεικίνητη και δραστήρια ως βασίλισσα μέσα από ένα πλέγμα πυκνών φιλανθρωπικών δράσεων, αλλά και αγαπητή από τη μεγαλύτερη μερίδα των Ισπανών, έζησε στην Ελλάδα κάποιες από τις πιο καθοριστικές -όχι απαραιτήτως για καλό- στιγμές της ζωής της. Οπως η γνωριμία της με τον Χουάν Κάρλος. Πρωτοσυναντήθηκαν το 1954 σε μια οικογενειακή -ας μην ξεχνάμε πως είναι τρίτα ξαδέλφια- κρουαζιέρα στα ελληνικά νησιά. Αμφότεροι ήταν 16 ετών.

Η αμοιβαία συμπάθεια λέγεται πως εξελίχθηκε σε έρωτα το καλοκαίρι του 1960, όταν η ελληνική και η ισπανική βασιλική οικογένεια συναντήθηκαν ξανά στο περιθώριο των Ολυμπιακών Αγώνων της Ρώμης, οι οποίοι είχαν ούτως ή άλλως θετικό αποτύπωμα για τους γαλαζοαίματους χάρη στο χρυσό μετάλλιο που κατέκτησε ο τότε διάδοχος Κωνσταντίνος στην ιστιοπλοΐα.

Στο παλάτι της Μαγιόρκα με τα τρία παιδιά που απέκτησαν: τις Ινφάντα Ελένα, Ινφάντα Κριστίνα και τον νυν βασιλιά της Ισπανίας Φελίπε ΣΤ’ Φωτογραφία: JMN, Getty Images/Ideal Image

Ξύρισε το μουστάκι του

Σχεδόν έναν χρόνο αργότερα, στις 12 Σεπτεμβρίου του 1961, η Σοφία αρραβωνιάστηκε τον Ισπανό πρίγκιπα στη Λοζάνη. Εν τω μεταξύ εκείνη είχε πείσει τον Χουάν Κάρλος να ξυρίσει το μουστάκι του, που δεν ήταν καθόλου του γούστου της, και είχε ανταποκριθεί επιδέξια στη μάλλον πρωτότυπη πρόταση γάμου που της έκανε. Στη διάρκεια ενός γεύματος σε εστιατόριο της Λοζάνης ο Ισπανός έβγαλε από την τσέπη του ένα κουτάκι και το πέταξε προς το μέρος της Σοφίας. Φυσικά, εκείνη το έπιασε.

Ο χρόνος που μεσολάβησε από τον αρραβώνα του Σεπτεμβρίου μέχρι τους γάμους που τελέστηκαν στην Αθήνα στις 14 Μαΐου του 1962 μπορεί να αποδείχτηκε παραπάνω από αρκετός για τη φαραωνικών διαστάσεων εξτραβαγκάντζα που ετοίμασε η βασιλική οικογένεια της Ελλάδας, ήταν όμως συντριπτικά μικρός για την τότε κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, η οποία έπρεπε να πάρει μια κρίσιμη απόφαση: θα υπέκυπτε στις πιέσεις της παρεμβατικής βασίλισσας Φρειδερίκης και θα προίκιζε την πριγκίπισσα προκαλώντας το κοινό αίσθημα ή θα κώφευε στην επιθυμία της; Την απάντηση έδωσε νομοσχέδιο που ψηφίστηκε δύο μήνες πριν από τον γάμο, το οποίο προέβλεπε κρατική επιχορήγηση στη γαλαζοαίματη μέλλουσα νύφη ύψους 300.000 δολαρίων (περίπου 9 εκατ. δραχμών).

Αλλά οι δαπάνες δεν τελείωσαν εκεί. Οι εορτασμοί για τους γάμους της Σοφίας και του Χουάν Κάρλος που τελέστηκαν αφού πρώτα το Βατικανό έδωσε τις ευλογίες του περιγράφηκαν από τους απεσταλμένους δημοσιογράφους του ξένου Τύπου εφάμιλλοι, αν όχι καλύτεροι, των γάμων του πρίγκιπα Ρενιέ Γ’ και της Γκρέις Κέλι, οι οποίοι είχαν τελεστεί έξι χρόνια νωρίτερα.

Αν υπολογίσει κανείς ότι χρειάστηκε στολισμός με 80.000 τριαντάφυλλα και γαρίφαλα για τις δύο τελετές (η μία στον Καθολικό Ναό του Αγίου Διονυσίου και η άλλη στη Μητρόπολη Αθηνών), αλλά και ότι στην Αθήνα παραβρέθηκαν 32 εν ενεργεία βασιλείς, 109 εστεμμένοι και 3.000 Ισπανοί αριστοκράτες, μπορεί να αντιληφθεί γιατί το κόστος της ένωσης της Σοφίας και του Χουάν Κάρλος εις σάρκα μίαν άγγιξε τα 2,8 εκατ. δραχμές.

Παραστρατήματα

Θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι η μακροημέρευση του γάμου της πρωτότοκης κόρης του βασιλιά Παύλου Β’ και της Φρειδερίκης έγινε η καλύτερη απόσβεση των χρημάτων του ελληνικού λαού. Αλλά θα βρισκόταν σε βαθιά πλάνη. Μπορεί η Σοφία και ο Χουάν Κάρλος να έζησαν κατά κυριολεξία μια ολόκληρη ζωή μέσα στο ίδιο παλάτι, όμως ένα γενναίο κομμάτι της συνύπαρξής τους το πέρασαν ως δύο ξένοι. Σίγουρα δεν ακούγεται ανεξήγητο εφόσον λάβει κανείς υπόψη τις -χιλιάδες για κάποιους- εξωσυζυγικές σχέσεις του πρώην Ισπανού βασιλιά ή την πληθώρα των εικασιών περί εξώγαμων τέκνων του.

Μάλιστα, μόλις τη φετινή άνοιξη ο Χουάν Κάρλος πιέστηκε τόσο από τα γεγονότα ώστε αναγκάστηκε να διαψεύσει από το Αμπού Ντάμπι τη φήμη για την πατρότητα μιας κόρης ονόματι Αλεχάντρα, την οποία φέρεται να απέκτησε τη δεκαετία του '70 με την Κάρο Παλάθιος, κόμισσα του Μοντάρκο. Οσοι πάντως δεν πείστηκαν από τη διάψευση του πρώην βασιλιά επιμένουν ότι η ύπαρξη της εξώγαμης κόρης είναι εδώ και δεκαετίες κοινό μυστικό στον στενό κύκλο της βασιλικής οικογένειας, δηλαδή τη Σοφία και τα τρία παιδιά που έχει αποκτήσει με τον Χουάν Κάρλος: την Ινφάντα Ελένα, την Ινφάντα Κριστίνα και τον βενιαμίν και νυν βασιλιά της χώρας Φελίπε ΣΤ’.

Δεν είναι όμως μόνο τα ερωτικά παραστρατήματά του που δημιούργησαν ρήγμα στο ζευγάρι. Ή μάλλον είναι αυτά αθροισμένα με την αμήχανη στάση για τη δημόσια εικόνα και συμπεριφορά του, όπως το κόστους 44.000 ευρώ (δηλαδή όσο ένας ετήσιος μισθός στην Ισπανία) σαφάρι ελέφαντα που έκανε το 2012 στην Μποτσουάνα την ώρα που η χώρα του βρισκόταν σε οικονομική περιδίνηση, αλλά και τα οικονομικά σκάνδαλα στα οποία έχει εμπλακεί - χωρίς όμως ποτέ να έχει κατηγορηθεί επίσημα ή να έχει λογοδοτήσει στη Δικαιοσύνη γι’ αυτά.

Κορυφαία όλων είναι η περίπτωση του σαουδαραβικού σιδηροδρόμου μήκους σχεδόν 500 χιλιομέτρων που συνδέει τα δύο προσκυνηματικά κέντρα του μουσουλμανισμού, τη Μέκκα και τη Μεδίνα. Ο Χουάν Κάρλος ερευνήθηκε τόσο από τις ισπανικές όσο και από τις ελβετικές δικαστικές αρχές αναφορικά με μίζες που φέρεται να έλαβε από τους Σαουδάραβες για την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής, την οποία ανέλαβε ισπανική εταιρεία.

Η έρευνα που έχει κλείσει πλέον χωρίς να απαγγελθούν κατηγορίες στον πρώην βασιλιά ξεκίνησε έπειτα από καταγγελίες της πρώην ερωμένης του, της Γερμανίδας Κορίνα τσου Ζάιν Βίτγκενσταϊν, η οποία υποστήριξε ότι εκείνος χρησιμοποιούσε από το 2011 τους τραπεζικούς λογαριασμούς της για να ξεπλένει τα χρήματα που παρανόμως λάμβανε.

Τον ίδιο σκοπό φαίνεται να εξυπηρετούσε και το ίδρυμα Lucum με έδρα στον Παναμά, δεύτερος δικαιούχος του οποίου εμφανιζόταν ο νυν βασιλιάς Φελίπε ΣΤ’. Μετά τις αποκαλύψεις ο τελευταίος αποποιήθηκε την πατρογονική κληρονομιά σε μια -ομολογουμένως εντυπωσιακή- προσπάθεια να διαχωρίσει τη θέση του από τις αμαρτίες γονέων. Ο δε Χουάν Κάρλος την έβγαλε για μία ακόμα φορά λάδι, αφού και να εντόπιζαν κάτι ύποπτο ή μεμπτό οι Αρχές δεν θα μπορούσε να κατηγορηθεί λόγω της ασυλίας που απολάμβανε ως βασιλιάς έως το 2014.

Από εκείνη τη χρονιά πάντως φαίνεται να επιδεινώθηκαν δραματικά οι σχέσεις του με τη Σοφία, με την οποία κάποιοι ισχυρίζονται ότι απέφευγαν όχι μόνο να βρίσκονται στον ίδιο χώρο, αλλά και να ανταλλάσσουν βλέμμα ή κουβέντα τουλάχιστον έως το 2020, όταν εκείνος εξαφανίστηκε - και τελικά τον βρήκαμε στο Αμπού Ντάμπι.

Αλλωστε πόσο ευχάριστο μπορεί να είναι για μια γαλαζοαίματη να πληροφορείται από τον Τύπο ότι ο σύζυγός της φλέρταρε πάλαι ποτέ -και μάλιστα στενά- την πριγκίπισσα Νταϊάνα ή ότι οι προσωπικοί γιατροί του είχαν αναγκαστεί να του χορηγήσουν ορμόνες προκειμένου να κατευνάσουν την αχαλίνωτη σεξουαλική επιθυμία του, όπως αποκάλυψε ένας υπόδικος πρώην υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ισπανικής αστυνομίας το 2021.

Σοφία και Λετίθια έδωσαν... δικαιώματα όταν διαφώνησαν on camera στον Καθεδρικό Ναό της Πάλμα στη Μαγιόρκα για το αν πρέπει να φωτογραφηθούν οι δύο ανήλικες πριγκίπισσες Λεονόρ και Σοφία

Καβγάδες με τη Λετίθια

Πάντως, από τη στιγμή που ο Χουάν Κάρλος άφησε τον θρόνο, η Σοφία εκτός από τις αγαθοεργίες φαίνεται να επικέντρωσε το ενδιαφέρον της στη νύφη της, ήτοι την αλλοτινή ανκοργούμαν, νυν βασίλισσα της Ισπανίας Λετίθια.

Το beef ανάμεσα στις δύο γυναίκες είναι παροιμιώδες και ενίοτε εκφράζεται δημόσια, όπως συνέβη το 2018. Τότε η βασίλισσα και η βασιλομήτωρ αποφάσισαν να αφήσουν τις τιάρες τους στην άκρη και παρότι καθολικές στο θρήσκευμα να συμπεριφερθούν «ορθόδοξα», δηλαδή ως νύφη και πεθερά μπρος στις κάμερες και τα φώτα. Αμέσως μετά τη Θεία Λειτουργία της Κυριακής του Πάσχα οι δύο γυναίκες σχεδόν αρπάχτηκαν έξω από τον Καθεδρικό Ναό της Πάλμα στη Μαγιόρκα, διαφωνώντας για το αν ήταν σώφρον να ποζάρουν στους φωτογράφους οι δύο -ανήλικες τότε- κόρες του Φελίπε και της Λετίθια, πριγκίπισσες Λεονόρ και Σοφία.

Ηταν ίσως η μόνη φορά που η 84χρονη πρώην βασίλισσα της Ισπανίας έδωσε δικαιώματα (τουλάχιστον για την ιδιωτική ζωή της, αφού έχει πολλάκις επικριθεί για θέσεις που εκφράζει δημόσια, όπως η αντίθεσή της στον γάμο ομόφυλων ζευγαριών, στις αμβλώσεις και το δικαίωμα στην ευθανασία) με θεατή την ισπανική κοινή γνώμη.

ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ