Γιατί το ελαιόλαδο αποτελεί πλέον προϊόν για προνομιούχους καταναλωτές

Πέμπτη, 26 Οκτωβρίου, 2023

Παγκόσμια εκτίναξη της τιμής του εξαιτίας της ξηρασίας στην Ισπανία και των πυρκαγιών σε Ιταλία, Ελλάδα, Πορτογαλία

Εμφιαλωτήριο ελαιολάδου στο Ντάλας. Η ιδιοκτήτρια αναμένει φέτος να πληρώσει περίπου 20% πιο ακριβά για την προμήθεια πρώτης ύλης. [Zerb Mellish/The New York Times]

Σαντούλ Νερκάρ / The New York Times

Ηξηρασία του προηγούμενου έτους στην Ισπανία, μία από τις μεγαλύτερες ελαιοπαραγωγούς στον πλανήτη, συρρίκνωσε τις καλλιέργειες και οδήγησε σε σημαντική πτώση την παραγωγή ελαιολάδου. Ο κακός καιρός και οι εκτεταμένες πυρκαγιές σε άλλες χώρες με απέραντους ελαιώνες, όπως η Ιταλία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία, συνέβαλαν στο να εκτιναχθούν οι τιμές σε ένα προϊόν που αποτελεί τη βάση της διατροφής όλο και περισσότερων ανθρώπων.

Οπως το πετρέλαιο, έτσι και το ελαιόλαδο είναι ένα προϊόν που ανταλλάσσεται παγκοσμίως και τα προβλήματα σε μια χώρα του πλανήτη έχουν αντίκτυπο παντού. Οι ΗΠΑ εισάγουν σχεδόν όλο το λάδι που καταλώνουν από την Ιταλία και την Ισπανία, κι έτσι, η φετινή πτώση στην παραγωγή έχει οδηγήσει σε αύξηση των τιμών κατά τουλάχιστον 10%.

Aποτέλεσμα αυτού είναι οι τιμές να σκαρφαλώνουν σε δυσθεώρητα ύψη, ξεπερνώντας τις 9.000 δολάρια ανά τόνο. Το εμφιαλωμένο λάδι, το οποίο όλο και περισσότερα αμερικανικά νοικοκυριά έχουν βάλει στην καθημερινότητά τους στο πλαίσιο μιας υγιούς μεσογειακής διατροφής, γίνεται σταδιακά ένα προϊόν για προνομιούχους.

Ακριβό το ελαιόλαδο σε Ιταλία και Ισπανία

Τα απρόβλεπτα και ασυνήθιστα καιρικά φαινόμενα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και μείωσαν τις σοδειές των ελαιοπαραγωγών, έχουν πλήξει επίσης τα γαλλικά κρασιά, τα πορτοκάλια από τη Φλόριντα και άλλες φημισμένες τοπικές παραγωγές. Η αύξηση στις τιμές των τροφίμων εξαιτίας των παραπάνω αποτέλεσε και κεντρικό παράγοντα στην άνοδο του πληθωρισμού των τελευταίων μηνών. Εχει φτάσει να είναι τόσο πολύτιμο, που σε μερικές περιπτώσεις έχει προσελκύσει συμμορίες εγκληματιών με μεγάλες κλοπές σε εργοστάσια και χωράφια να έχουν σημειωθεί στην Ιταλία και στην Ελλάδα.

Εφιαλτικά σενάρια για τους ελαιώνες σε Πελοπόννησο, νότια Κρήτη και Θεσσαλία

Η νότια Ευρώπη είναι για το ελαιόλαδο ό,τι είναι η Μέση Ανατολή για το πετρέλαιο. Και τα πράγματα δεν δείχνουν να πηγαίνουν καλά ούτε για τη φετινή σοδειά που ξεκίνησε, όπως πάντα, στις αρχές Οκτωβρίου: Η Κομισιόν είπε πως η παραγωγή ελαιολάδου στην Ισπανία, στην Ιταλία και σε άλλες χώρες της Ε.Ε. θα ανακάμψει «ελαφρώς» από την πτώση 40% που σημείωσε πέρυσι, περιορίζοντας περαιτέρω τους εφοδιασμούς και αυξάνοντας τις τιμές.

Ο Γκρέι Μπρουκς, ιδιοκτήτης της πιτσαρίας Toro στο Ντάρχαμ της Βόρειας Καρολίνας, σημειώνει πως το ελαιόλαδο τού είναι εντελώς απαραίτητο, γιατί δίνει στις άκρες της πίτσας του αυτή τη μοναδική υφή και γεύση που περιγράφει ως «ένα υβρίδιο μεταξύ παραδοσιακής ζύμης και φοκάτσια». Η αύξηση στην τιμή του ελαιολάδου, που φέρνει από την Ιταλία, λέει πως άγγιξε φέτος το 10%. Οι τιμές στα περισσότερα προϊόντα του έχουν αυξηθεί κατά 1 δολάριο – σε μερικά και 2. Δεν θέλει να αλλάξει τη συνταγή του, όμως, η αύξηση των τιμών έχει κάνει τη δουλειά του πολύ πιο δύσκολη. Και το ελαιόλαδο δεν είναι ο μοναδικός πονοκέφαλος. «Πολλοί άνθρωποι σαν εμένα δυσκολεύονται να σηκώσουν το βάρος αυτού που συμβαίνει», λέει.