Μέγαρο Μαξίμου: Η διαχρονική «μετακόμιση» του και οι αυξημένες ανάγκες

Τετάρτη, 15 Νοεμβρίου, 2023

Λάμπρος Σταυρόπουλος

Με την ενοικίαση του Μεγάρου Μποδοσάκη από τη Βουλή για να στεγαστούν υπηρεσίες, επανέρχονται οι σκέψεις μετεγκατάστασης της πρωθυπουργικής στέγης και του επιτελείου.

Οι ήχοι από το μαύρο πιάνο με ουρά Yamaha στην αίθουσα του Μεγάρου Μαξίμου αντηχούσαν στους χώρους του εμβληματικού κτιρίου. Ηταν Οκτώβριος του 2016 εν μέσω τρίτου μνημονίου και ο Αλέξης Τσίπρας άνοιγε τις πόρτες του πρωθυπουργικού στρατηγείου στους βουλευτές του. Ο Κώστας Ζουράρις κάθισε στο πιάνο και άρχισε να παίζει το αισθαντικό άσμα «Ασε με να φύγω / σε παρακαλώ / όλο και πιο λίγο / κάθε μέρα ζω», με συνοδεία στα φωνητικά από την Ελενα Κουντουρά, όταν τον πλησίασε ο κ. Τσίπρας και του είπε: «Η τελευταία φορά που έπαιξε πιάνο εδώ κάποιος ήταν ο Βαρουφάκης. Κανόνισε!». Δεν άργησαν και τα αντάρτικα, με τους συριζαίους βουλευτές να εκδηλώνουν τον ριζοσπαστικό ρομαντισμό τους.

Η ενοικίαση από τη Βουλή του Μεγάρου Μποδοσάκη

Το Μέγαρο Μαξίμου έχει ζήσει στιγμές και στιγμές. Από τότε που έγινε έδρα των πρωθυπουργών και των επιτελών τους έχουν περάσει τέσσερις ταραχώδεις δεκαετίες. Η πρωτοβουλία της Βουλής των Ελλήνων να συγκεντρώσει βασικές υπηρεσίες της που βρίσκονται διάσπαρτες πέριξ του κεντρικού κτιρίου της πλατείας Συντάγματος στο εμβληματικό Μέγαρο Μποδοσάκη επί της Λεωφόρου Αμαλίας 20 & Γεωργίου Σουρή, ενεργοποίησε τις σκέψεις μετεγκατάστασης του Μεγάρου Μαξίμου. Είναι μια ιδέα που έχει απασχολήσει εδώ και καιρό διάφορους πρωθυπουργούς, χωρίς να έχει δοθεί λύση, όμως πάντα παραμένει στο τραπέζι καθώς ο χώρος δεν μπορεί εδώ και καιρό να καλύψει τις διευρυμένες ανάγκες των πρωθυπουργικών συνεργατών και των επιτελείων. Ωστόσο κάθε σκέψη για συστέγαση των οργανικών μονάδων του Μεγάρου Μαξίμου στο Μποδοσάκειο, με την ευκαιρία της ενοικίασής του από τη Βουλή, κρίθηκε αυτομάτως ανεδαφική καθώς οι δυσκολίες ενός τέτοιου εγχειρήματος θα ήταν πολλές – χωροταξικές, θέματα ασφαλείας, κόστος μετακόμισης σε εποχή οικονομικής ασφυξίας μεγάλου μέρους της κοινωνίας κ.λπ. Ομως το πρόβλημα παραμένει.

Η αναζήτηση από την εποχή Παπανδρέου

Από την εποχή του Γιώργου Παπανδρέου το 2009 οι εισηγήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών (ΚΕΔ) διαπίστωναν το ασφυκτικό πλαίσιο λειτουργίας για τους υπαλλήλους του πρωθυπουργικού «στρατηγείου», τους περιορισμένους χώρους και τις συνθήκες συνωστισμού που επικρατούν, προτείνοντας τη μετεγκατάστασή του σε δύο κτίρια επί της οδού Βουλής, ιδιοκτησίας του ΟΑΕΕ και του ΙΚΑ, με εναλλακτική επιλογή το κτίριο του ΤΕΑΔΥ επί της οδού Φιλελλήνων 13-15 που έχριζε ανακατασκευής και με προσωρινή στέγαση στο κτίριο του υπουργείου Εξωτερικών στη Ζαλοκώστα. Στα πρόθυρα της χρεοκοπίας της χώρας, κάποιοι τότε ασχολούνταν με την κοστοβόρα εξεύρεση νέας πρωθυπουργικής στέγης και με τη δημιουργία… οβάλ γραφείου. Είχε πέσει στο τραπέζι η ιδέα του επιβλητικού Ζαππείου Μεγάρου που απορρίφθηκε, του Μεγάρου Σταθάτου, όπου μετακόμισε μέρος των συνεργατών του πρωθυπουργού και είναι και σήμερα, του κτιρίου του υπουργείου Εσωτερικών επί της Βασιλίσσης Σοφίας 15, άλλοτε κατοικίας του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού, όπου στεγάστηκε μέρος του επιτελείου.

Ζητήματα ασφαλείας το πιο μεγάλο αγκάθι

Το ξέσπασμα  της οικονομικής κρίσης έβαλε στην άκρη κάθε σχετική συζήτηση. Το μεγαλύτερο αγκάθι που αναδεικνυόταν στις έκρυθμες κοινωνικές συνθήκες των μνημονίων ήταν το ζήτημα της ασφάλειας. Οι μεγάλες διαδηλώσεις στο κέντρο της Αθήνας επί πρωθυπουργίας Παπανδρέου και ο κλοιός γύρω από το Μέγαρο Μαξίμου (και τη Βουλή) προκειμένου να αποφευχθεί τυχόν εισβολή και λίγο αργότερα οι μόνιμες κλούβες της αστυνομίας στην Ηρώδου Αττικού επί των ημερών του Αλέξη Τσίπρα, σε συνδυασμό με την οικονομική ασφυξία της χώρας, έθεταν σε δεύτερη μοίρα τις όποιες σκέψεις μετεγκατάστασης. Τα απρόοπτα έθεταν επιτακτικότερα και τα θέματα ασφαλείας. Οπως τον Ιανουάριο του 2016, όταν μια γυναίκα πέταξε μια… κότα στο προαύλιο του Μεγάρου Μαξίμου λίγο πριν φτάσει εκεί ο πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης για τη συνάντησή του με τον τότε πρωθυπουργό – η μπλούζα της «ακτιβίστριας» έγραφε: «Παριστάνετε τους κόκορες αλλά είστε κότες» – ή τον Απρίλιο του 2017 όταν ο «Ρουβίκωνας» έκανε «ντου» πετώντας τρικάκια στην αυλή που έγραφαν «Ραντεβού στα βρυξελλάδικα» και «Οχι στα παλιά και νέα μνημόνια».

Πρώτος ένοικος ο Ανδρέας με την ιδέα Κουτσόγιωργα

Ο πρώτος πρωθυπουργός που εγκαταστάθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1982, τότε που η εποπτεία του εμβληματικού κτιρίου επί της οδού Ηρώδου Αττικού 19 περνούσε στο υπουργείο Προεδρίας και στον Μένιο Κουτσόγιωργα, ο οποίος προώθησε την ιδέα της χρήσης του από τον εκάστοτε πρωθυπουργό. Μέχρι τότε το γραφείο του πρωθυπουργού βρισκόταν στη Βουλή. Μία ακόμα φορά έγινε απόπειρα να χρησιμοποιηθεί το Μέγαρο Μαξίμου επί των ημερών του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο οποίος και ξεναγήθηκε στον χώρο, αλλά όταν διαπίστωσε ότι πολλοί συνεργάτες του θα ήταν αναγκασμένοι να δουλεύουν στα γνωστά ημιυπόγεια του κτιρίου, απέρριψε την ιδέα (φέρεται να είχε πει ο ιδρυτής της ΝΔ ότι «εγώ τους συνεργάτες μου δεν τους βάζω στα υπόγεια») και επέστρεψε στο γραφείο του στη Βουλή. Τα χρόνια πέρασαν και οι ανάγκες υπερέβαιναν τους ισχυρισμούς για το Μέγαρο Μαξίμου που αγοράστηκε από το Ελληνικό Δημόσιο το 1952 από τον Δημήτριο Μάξιμο προς 5,5 δισ. δραχμές και είναι συνολικής επιφάνειας 2.000 τ.μ., τα οποία όμως δεν αρκούν λόγω των διευρυμένων αναγκών που υπάρχουν και οδήγησαν στη στέγαση υπαλλήλων από τα υπόγεια μέχρι τον δεύτερο όροφο, όπου κάποτε ήταν οι κρεβατοκάμαρες.

Ενοίκιο 270.000 ευρώ και «κυβερνητικό πάρκο»

Σήμερα η Γενική Γραμματεία Πρωθυπουργού στεγάζεται στο Μέγαρο Μαξίμου, στο Μέγαρο Σταθάτου, καθώς και στα κτίρια των υπουργείων Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Εξωτερικών. Η ενοικίαση – εκκρεμεί η τελική απόφαση του Ιδρύματος Μποδοσάκη – από τη Βουλή των Ελλήνων του επιβλητικού Μεγάρου Μποδοσάκη (γνωστού και από τον ελληνικό κινηματογράφο του ’60 με πλήθος σκηνών πρωταγωνιστών της εποχής να μπαινοβγαίνουν στο κτίριο) προς 270.000 ευρώ μηνιαίως, σύμφωνα με πληροφορίες, αναθερμαίνει τις σχετικές συζητήσεις, όχι μόνον για τη μετακόμιση του Μεγάρου Μαξίμου αλλά και για το σχέδιο συγκέντρωσης των υπουργείων, κάτι σαν «κυβερνητικό πάρκο», αλλά με διατήρηση του ιστορικού κτιρίου για τις επίσημες συναντήσεις του πρωθυπουργού με τους ομολόγους του και εθιμοτυπικές ανάγκες. Τον Απρίλιο του 2021 ο κ. Μητσοτάκης είχε εξαγγείλει ένα μεγαλόπνοο σχέδιο μετεγκατάστασης σε βάθος χρόνου εννέα υπουργείων στο συγκρότημα εργοστασίων της παλιάς ΠΥΡΚΑΛ, στην περιοχή του Υμηττού, μεταξύ αυτών και των υπηρεσιών του Μεγάρου Μαξίμου. Οσον αφορά την ενοικίαση από τη Βουλή του Μποδοσακείου, θα οδηγήσει στην αποδέσμευση από τα κτίρια που ενοικιάζει η Βουλή για υπηρεσίες της στο Μέγαρο Αρβανίτη επί της Β. Σοφίας και στην οδό Σέκερη 1 & 1^Α, ενώ θα διατηρήσει το επταώροφο κτίριο επί της οδού Βουλής 4 του κληροδοτήματος Γεωργίου Βοστάνη και του «Βοστάνειου» Νοσοκομείου Μυτιλήνης, όπου είναι γραφεία των βουλευτών, ενώ έχει στην κατοχή της και το κτίριο στην συμβολή των οδών Μητροπόλεως & Φιλελλήνων επίσης με γραφεία βουλευτών και ήδη προχωρούν οι εργασίες ανακατασκευής του νεοκλασικού ιδιοκτησίας της στην οδό Φιλελλήνων 23, όπου θα στεγαστούν η Επιστημονική Υπηρεσία και το Ιδρυμα της Βουλής.

TO BHMA