«Ασπίδες»: Τι συμβαίνει στο τρίγωνο Άγκυρας – Καΐρου – Τρίπολης

  Τρίτη, 27 Φεβρουαρίου, 2024

Οι συμφωνίες Ερντογάν με Αλ Σίσι, η ακύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου και η αμυντική συμφωνία με τους Σομαλούς.

Τάνια Μποζανίνου

Οι συμφωνίες Ερντογάν με Αλ Σίσι, η ακύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου και η αμυντική συμφωνία με τους Σομαλούς.

Ηεπίσημη έναρξη της ευρωπαϊκής ναυτικής επιχείρησης «Ασπίδες», για την προστασία της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα, την περασμένη Δευτέρα, δεν πτόησε τους Χούθι που συνεχίζουν σχεδόν καθημερινά τις επιθέσεις εναντίον εμπορικών πλοίων. Εκτός από την Ελλάδα, μέχρι στιγμής συμβάλλουν στις «Ασπίδες» με πολεμικά πλοία η Ιταλία, η Γαλλία, η Γερμανία και το Βέλγιο, τα οποία προστίθενται σε εκείνα που έχουν στείλει από τον Δεκέμβριο στην περιοχή Αμερικανοί και Βρετανοί, ενώ εξέφρασαν ενδιαφέρον για συμμετοχή η Ολλανδία, η Ρουμανία και η Αλβανία.

Το εύρος δράσης των «Ασπίδων»

Η κυριότερη διαφορά ανάμεσα στην ευρωπαϊκή και την αμερικανοβρετανική επιχείρηση είναι ότι η πρώτη έχει αποκλειστικά αμυντική εντολή, δηλαδή απαντά (με τη «λιγότερη δυνατή δύναμη») μόνο όταν υπάρξει απειλή στη θάλασσα.

Αντίθετα, η αμερικανοβρετανική επιχείρηση «Φύλακας της Ευημερίας» πλήττει προληπτικά στόχους των Χούθι στο έδαφος της Υεμένης. Το εύρος δράσης των «Ασπίδων» είναι το Στενό του Μπάαμπ ελ Μαντέμ, το Στενό του Ορμούζ, η Ερυθρά Θάλασσα, ο Κόλπος του Αντεν, η Αραβική Θάλασσα, ο Κόλπος του Ομάν και ο Περσικός Κόλπος, η εντολή διαρκεί ένα έτος και ο προϋπολογισμός φθάνει τα 8 εκατ. δολάρια.

Η συμφωνία Τουρκίας – Σομαλίας

Δύο ημέρες μετά την έναρξη των «Ασπίδων», στην απέναντι πλευρά του Κόλπου του Αντεν, στη Σομαλία, επικυρώθηκε αμυντική συμφωνία ανάμεσα στην Τουρκία και τη σομαλική κυβέρνηση για την υπεράσπιση των χωρικών υδάτων της Σομαλίας.

Η Αγκυρα είναι στενή σύμμαχος της κυβέρνησης του Μογκαντίσου την τελευταία δεκαετία ενώ διατηρεί στη σομαλική πρωτεύουσα τη μεγαλύτερη τουρκική στρατιωτική βάση στο εξωτερικό. Στόχος της 10ετούς ναυτικής συμφωνίας Τουρκίας – Σομαλίας είναι να αποτραπούν οι προσπάθειες της Αιθιοπίας να βρει διέξοδο προς τη θάλασσα μέσω της Σομαλιλάνδης, περιοχής που έχει αποσχιστικές τάσεις από τη Σομαλία.

Οι Αιθίοπες υπέγραψαν μνημόνιο με τη Σομαλιλάνδη την 1η Ιανουαρίου, το οποίο προβλέπει ότι θα αναγνωρίσουν την αυτονομία της με αντάλλαγμα τη χρήση των λιμανιών της – συμβάλλοντας στην κλιμάκωση της έντασης στην ευρύτερη περιοχή.

Η ακύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου

Η Αγκυρα όμως είδε να ακυρώνεται από δικαστήριο της Τρίπολης το μνημόνιο που έχει υπογράψει με την κυβέρνηση της Λιβύης, το οποίο οριοθετεί τη μεταξύ τους ΑΟΖ με τρόπο που παραβιάζει τις ΑΟΖ Ελλάδας και Αιγύπτου.

Το δικαστήριο εξέδωσε την απόφαση την περασμένη Δευτέρα χωρίς να την αιτιολογήσει. Αν και τις ημέρες που ακολούθησαν ανακοινώθηκαν νέες συνεργασίες ανάμεσα στην Αγκυρα και την Τρίπολη, όπως στον τομέα των αεροπορικών μεταφορών, η απόφαση ερμηνεύτηκε ως «αντίποινα» στην πρόσφατη προσέγγιση του τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον αιγύπτιο ομόλογό του, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι.

Αγκυρα και Κάιρο υποστήριζαν αντίθετες πλευρές στον εμφύλιο της Λιβύης – οι Τούρκοι την επίσημη κυβέρνηση της Τρίπολης, ενώ οι Αιγύπτιοι την κυβέρνηση της Βεγγάζης –, αλλά οι ισορροπίες στην περιοχή έχουν αλλάξει.

TO BHMA