Πολύ πιο σύνθετη από ό,τι ήλπιζαν στο Μέγαρο Μαξίμου αποδεικνύεται η προσπάθεια της κυβέρνησης να επαναφέρει σε συνθήκες ομαλότητας τη σχέση της Πολιτείας με την Εκκλησία.

Με αφορμή τον σημερινό (24 Μαρτίου) εορτασμό της Κυριακής της Ορθοδοξίας στον κλειστό ιερατικό κύκλο της Μονής Πετράκη και απουσία πολιτικών προσώπων, βάσει της πρόσφατης απόφασης της Ιεράς Συνόδου, το περιβάλλον του Πρωθυπουργού επιχείρησε να βολιδοσκοπήσει τις διαθέσεις του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου έπειτα από την ένταση των προηγούμενων εβδομάδων με αφορμή την ψήφιση του γάμου των ομοφύλων και, κυρίως, την πολιτική και επικοινωνιακή διαχείριση του θέματος.

Η συνάντηση Ιερωνύμου – Γεραπετρίτη

Για τον σκοπό αυτόν πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα συνάντηση μεταξύ του Αρχιεπισκόπου και του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη, σε μια προσπάθεια αποκατάστασης των διαύλων επικοινωνίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τη διάρκεια της συζήτησης παρέμεινε αισθητή η ενόχληση της Εκκλησίας για τα όσα προηγήθηκαν.

Ωστόσο, έγινε εμφανές και ότι ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος καταβάλλει προσπάθεια ώστε να μη διαταραχθούν ισορροπίες και στο εσωτερικό της Εκκλησίας, καθώς ο ίδιος βρίσκεται ανάμεσα στις ομάδες των σκληροπυρηνικών και των μετριοπαθέστερων μητροπολιτών.  Καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι είναι μάλλον δύσκολο να υποστηριχθεί ότι κατά τη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών και του Αρχιεπισκόπου αποκαταστάθηκε η σχέση κυβέρνησης και Ιεραρχίας. Η ακριβέστερη διαπίστωση είναι ότι έγιναν σαφείς οι διαθέσεις των δύο πλευρών και ότι πλέον είναι αναγκαίοι λεπτότεροι χειρισμοί από πλευράς κυβέρνησης προκειμένου να αποφευχθεί μια αναζωπύρωση της έντασης.

Σύμφωνα πάντως με τις ίδιες πηγές και όσο είναι γνωστό ότι η προσωπική σχέση του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου παραμένει μάλλον ψυχρή και σε ένα επίπεδο στοιχειώδους επικοινωνίας και συνεννόησης, η ηγεσία της Εκκλησίας αναγνωρίζει ότι ο Πρωθυπουργός έχει συμβάλει εποικοδομητικά στην επίλυση ζητημάτων που απασχολούν την Ιεραρχία.

Τα κηρύγματα και οι εκδηλώσεις

Κατά την ίδια γραμμή πληροφόρησης, η κυβέρνηση ενημερώθηκε ότι κατά τον εορτασμό της Κυριακής της Ορθοδοξίας δεν πρόκειται τελικώς να εκφωνηθούν «πολεμικά» αντικυβερνητικά κηρύγματα, όπως επιθυμούσε μια σημαντική μερίδα μητροπολιτών. Αυτό εκλαμβάνεται από το Μέγαρο Μαξίμου ως ένα θετικό μήνυμα και μια βάση για την αποκατάσταση της επικοινωνίας μεταξύ των δύο πλευρών στο μέλλον, μένει ωστόσο να επαληθευτεί.

Την ίδια στιγμή, πάντως, έχει διαμηνυθεί στην κυβέρνηση ότι η Εκκλησία παραμένει ιδιαιτέρως ενοχλημένη και, κατά κύριο λόγο, από τη στάση της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου εξαιτίας των δημόσιων δηλώσεων της αλλά και της συμμετοχής της στην «επινίκια» συγκέντρωση αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου για τον γάμο των ομοφύλων.

Η ένταση φαίνεται πάντως ότι είναι πολυδιάστατη και πιθανολογείται ότι, υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσε να έχει διάρκεια.

Ενας λόγος για αυτό είναι οι συνεχιζόμενες επιθέσεις των κατά τόπους μητροπολιτών εναντίον βουλευτών σε αστικά κέντρα αλλά και στην περιφέρεια. Από την κυβέρνηση αναμένεται με κάποια αγωνία να φανεί αν αυτές θα συνεχιστούν και με ποιον τρόπο θα εκδηλωθούν ανήμερα της Κυριακής της Ορθοδοξίας και την αμέσως επόμενη (αυριανή) ημέρα, κατά τους εορτασμούς του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και στις δοξολογίες και παρελάσεις για την 25η Μαρτίου.

Οπως διευκρινίζεται από εκκλησιαστικούς κύκλους, ο χαρακτήρας της διπλής εορτής διαφοροποιεί και τη στάση του Αρχιεπισκόπου, ο οποίος θα χοροστατήσει στη δοξολογία για την εθνική επέτειο στη Μητρόπολη. Εκεί αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να παραστεί και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ενώ τον Πρωθυπουργό, ο οποίος θα απουσιάζει στον Καναδά, αναμένεται να εκπροσωπήσει ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας.

Στους κυβερνητικούς κύκλους είναι πάντως διαμορφωμένη η εντύπωση ότι η σχέση Πολιτείας – Εκκλησίας βρίσκεται σε μια κρίσιμη φάση, με πολλαπλές πιθανές παρενέργειες. Μια από αυτές είναι ήδη ορατή και εκδηλώνεται στην αξιοσημείωτη δημοσκοπική ενίσχυση πολιτικών δυνάμεων, οι οποίες προβάλλουν την ταύτισή τους με την Εκκλησία. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι η Νίκη, η οποία εμφανίζεται σταθεροποιημένη στο 4% μερικές εβδομάδες πριν από τις ευρωεκλογές.

Ανησυχία για την αναθεώρηση

Το επόμενο κρίσιμο σημείο για το οποίο η Εκκλησία έχει, σύμφωνα με πληροφορίες, διαμηνύσει τις διαθέσεις της προς την κυβέρνηση είναι η συνταγματική αναθεώρηση, οι διαδικασίες της οποίας αναμένεται ότι θα δρομολογηθούν από τον προσεχή Δεκέμβριο και έπειτα.

Κατά τη συνάντηση του Αρχιεπισκόπου με τον υπουργό Εξωτερικών συζητήθηκε το θέμα και έγινε φανερό ότι υπάρχει ανησυχία ως προς το ενδεχόμενο αναθεωρήσεων στην κατεύθυνση του διαχωρισμού Κράτους – Εκκλησίας. Κατά πληροφορίες, δόθηκαν διαβεβαιώσεις στον κ. Ιερώνυμο ότι η κυβέρνηση δεν έχει καμία σχετική πρόθεση.

Ομως, υπάρχει και η επίγνωση ότι νέες περιπλοκές είναι πιθανές καθώς προεξοφλείται ότι άλλες πολιτικές δυνάμεις θα θέσουν ζήτημα αναθεώρησης των συνταγματικών διατάξεων, οι οποίες ρυθμίζουν τη σχέση μεταξύ Κράτους και Εκκλησίας, συναρτώντας πιθανώς από αυτό τη στάση τους ως προς τα υπόλοιπα αναθεωρητέα άρθρα του Συντάγματος.