Ερντογάν: Γιατί η Αγκυρα εξοργίζει το εβραϊκό λόμπι των ΗΠΑ – Ο ρόλος της Αθήνας

Τετάρτη, 17 Απριλίου, 2024

Πέτρος Κασφίκης

Οι πρόσφατες θέσεις του τούρκου προέδρου Ερντογάν έβαλαν τέλος στο φλερτ με τους Αμερικανοεβραίους, που βλέπουν θετικά έναν ρόλο της Αθήνας για την επόμενη ημέρα στο Μεσανατολικό.

Ηεπίθεση της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ έβαλε απότομα τέλος στο φλερτ που είχε ξεκινήσει μεταξύ της τουρκικής πρεσβείας και της εβραϊκής κοινότητας στην Αμερική. Οπως ήταν αναμενόμενο, η στάση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο θέμα της Χαμάς προκάλεσε την οργή των αμερικανοεβραϊκών οργανώσεων. Οι πρόσφατες οικονομικές κυρώσεις της Τουρκίας εναντίον του Ισραήλ έριξαν, με τη σειρά τους, περισσότερο λάδι στη φωτιά.

Ολα αυτά τίναξαν στον αέρα την πρόοδο που είχε σημειώσει με ορισμένα στελέχη της εβραϊκής κοινότητας ο τούρκος πρεσβευτής στην Ουάσιγκτον Μουράτ Μερκάν. Μετά το τρομοκρατικό χτύπημα προσπάθησε να σώσει ό,τι μπορούσε οργανώνοντας μια τηλεδιάσκεψη. Το αποτέλεσμα δεν ήταν το προσδοκώμενο και έκτοτε οι γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ των δύο πλευρών έχουν κοπεί.

Στην τουρκική πρεσβεία γνωρίζουν καλά ότι αυτό δεν βοηθάει την εικόνα της Τουρκίας στο Κογκρέσο και για αυτό άλλωστε καίγονταν να ανοικοδομήσουν τις σχέσεις με το εβραϊκό λόμπι όλο το προηγούμενο διάστημα. Από εκεί και πέρα, όμως, θα ήταν υπερβολή να θεωρήσουμε ότι η Αγκυρα βρίσκεται στο στόχαστρο των εβραϊκών οργανώσεων, καθώς ούτε αναζητούν ενεργά τρόπους για να την υπονομεύσουν ούτε σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο δαπανούν για να τη χτυπήσουν – όπως, για παράδειγμα, μέσω της επίσκεψης του προέδρου Ερντογάν στην Ουάσιγκτον στις 9 Μαΐου.

Βεβαίως κινήσεις έχουν υπάρξει – όπως η επιστολή που έστειλαν βουλευτές στον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν, με την οποία ζητούσαν αμερικανική παρέμβαση για να διακοπούν οι σχέσεις της Τουρκίας με τη Χαμάς. Επίσης, σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται και οι αντιδράσεις σημαντικών νομοθετών που θέλουν να δουν το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να τιμωρεί την Αγκυρα για τους εμπορικούς περιορισμούς που επέβαλε στο Ισραήλ.

Ωστόσο, όσοι ακολουθούν στενά το εβραϊκό λόμπι υποστηρίζουν ότι η Τουρκία δεν είναι μια από τις βασικές προτεραιότητές του. Αυτό που το ενδιαφέρει περισσότερο είναι να διαχειριστεί την πρωτόγνωρα δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται το Ισραήλ και να αποκαταστήσει την πολιτική εικόνα του στις ΗΠΑ. Αλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μόλις το κλίμα το επέτρεψε στοιχειωδώς, πολλές εβραϊκές οργανώσεις έσπευσαν να συναντήσουν τον Ερντογάν στη Νέα Υόρκη το 2022 και το 2023. Μοναδική εξαίρεση ήταν η Αμερικανική Εβραϊκή Επιτροπή (AJC), η οποία μέχρι και σήμερα συνεχίζει να τηρεί την πιο σθεναρή στάση.

Παρ’ όλα αυτά, καμία εβραϊκή οργάνωση δεν εμπιστεύεται πραγματικά την Τουρκία και δεν θα ήθελε να τη δει να έχει τον παραμικρό ρόλο στην επόμενη ημέρα του Μεσανατολικού. Εάν ερχόμασταν κοντά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, τότε η Αγκυρα θα βρισκόταν ίσως για πρώτη φορά πραγματικά αντιμέτωπη με την τεχνογνωσία και το πολιτικό κεφάλαιο που το αμερικανοεβραϊκό λόμπι συνεχίζει να διαθέτει στην Ουάσιγκτον.

Τέλος, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, οι σχέσεις με τις εβραϊκές οργανώσεις δεν στηρίζονται στην αυταπάτη ότι υπάρχει κάποια κοινή ατζέντα εναντίον της Τουρκίας. Αντιθέτως, η σχέση έχει οικοδομηθεί με το βλέμμα στραμμένο στην επόμενη ημέρα και στον θετικό ρόλο που μπορεί να παίξει η χώρα μας στο σκηνικό που θα διαμορφωθεί μετά την εξομάλυνση των σχέσεων με τα αραβικά κράτη και την υλοποίηση του εμπορικού διαδρόμου Ινδίας – Ευρώπης.

TO BHMA