Πώς ο θυμός βάζει σε κινδύνους την υγεία μας

Παρασκευή, 7 Ιουνίου, 2024

Τα συναισθήματα οργής μπορούν να κάνουν πολύ μεγαλύτερο κακό από ό,τι νομίζουμε στην καρδιά, στον εγκέφαλο και στο πεπτικό σύστημα, σύμφωνα με γιατρούς και έρευνες.

Ο θυμός βλάπτει την υγεία σας με πολλούς τρόπους – περισσότερους απ’ ό,τι φαντάζεστε. Οταν θυμώνετε, δεν κάνετε κακό μόνο στην ψυχική σας υγεία, αλλά και στην καρδιά, τον εγκέφαλο και το πεπτικό σας σύστημα, σύμφωνα με γιατρούς και πρόσφατες έρευνες. Φυσικά, είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα που όλοι νιώθουμε – λίγοι από μας μπορούν να παραμείνουν γαλήνιοι όταν ένας άλλος οδηγός μάς κόβει τον δρόμο ή όταν το αφεντικό μάς αναγκάζει να μείνουμε μέχρι αργά στη δουλειά. Αλλά αν οργιζόμαστε πολύ συχνά ή ο θυμός μας κρατάει πολύ, αυτό μπορεί να μας δημιουργήσει προβλήματα.

Υπάρχουν τρόποι να εμποδίσετε τον θυμό να σας κάνει πολύ μεγάλη ζημιά. Υπάρχουν τεχνικές που μπορούν να σας βοηθήσουν, όπως ο διαλογισμός, όπως και το να μάθετε να εκφράζετε τον θυμό σας με πιο υγιείς τρόπους.

Μια πρόσφατη μελέτη εξέτασε τις επιπτώσεις του θυμού στην καρδιά και διαπίστωσε ότι το συγκεκριμένο συναίσθημα ενδέχεται να αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακού επεισοδίου γιατί επιδρά αρνητικά στη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Μάιο στο Journal of the American Heart Association.

Οι ερευνητές μελέτησαν τις επιπτώσεις τριών διαφορετικών συναισθημάτων στην καρδιά: του θυμού, του άγχους και της λύπης. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες. Τα μέλη της μίας ομάδας έκαναν μια δραστηριότητα που τους προκαλούσε θυμό, τα μέλη της άλλης έκαναν κάτι που τους προκαλούσε άγχος, ενώ οι συμμετέχοντες της τρίτης ομάδας έκαναν μια άσκηση που είχε σκοπό να προκαλέσει θλίψη.

Οι επιστήμονες έπειτα έλεγξαν τη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων κάθε συμμετέχοντα με τη χρήση πιεσόμετρου για να μετρήσουν τη ροή του αίματος στον βραχίονά του. Οσοι συμμετείχαν στην ομάδα του θυμού είχαν χειρότερη ροή αίματος από τα μέλη των δύο άλλων ομάδων. Τα αγγεία τους δεν διαστέλλονταν εξίσου.

«Πιθανολογούμε ότι με το πέρασμα του χρόνου, αν οι αρτηρίες σας δέχονται τέτοια πλήγματα σε μόνιμη βάση επειδή θυμώνετε συχνά και πολύ, αυτό σας εκθέτει σε κίνδυνο καρδιακών παθήσεων» λέει ο δρ Daichi Shimbo, καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια και κύριος συγγραφέας της μελέτης.

Το πεπτικό σας σύστημα

Οι γιατροί κατανοούν επίσης καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο ο θυμός επηρεάζει το πεπτικό σας σύστημα.

Οταν κάποιος θυμώνει, το σώμα παράγει μια πλειάδα πρωτεϊνών και ορμονών που αυξάνουν τη φλεγμονή στο σώμα. Η χρόνια φλεγμονή μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών ασθενειών.

Ενεργοποιείται επίσης το συμπαθητικό νευρικό σύστημα του σώματος – γνωστό και ως σύστημα «μάχης ή φυγής» – το οποίο κατευθύνει το αίμα μακριά από το έντερο προς τους μείζονες μυς, λέει ο Stephen Lupe, διευθυντής συμπεριφορικής ιατρικής στο Τμήμα Γαστρεντερολογίας, Ηπατολογίας και Διατροφής της Cleveland Clinic. Αυτό επιβραδύνει την κίνηση στον πεπτικό σωλήνα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα όπως η δυσκοιλιότητα.

Επιπλέον, ανοίγει ο χώρος μεταξύ των κυττάρων στην εσωτερική στιβάδα του εντέρου, γεγονός που επιτρέπει σε περισσότερη τροφή και κατάλοιπα να εισχωρήσουν σε αυτά τα κενά, δημιουργώντας μεγαλύτερη φλεγμονή που μπορεί να πυροδοτήσει συμπτώματα όπως πόνο στο στομάχι, φούσκωμα ή δυσκοιλιότητα.

Ο εγκέφαλός σας

Ο θυμός μπορεί να βλάψει τη γνωστική μας λειτουργία, λέει η Joyce Tam, επίκουρη καθηγήτρια Ψυχιατρικής και Επιστημών της Συμπεριφοράς στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Rush στο Σικάγο. Επηρεάζει τα νευρικά κύτταρα στον προμετωπιαίο φλοιό, την μπροστινή περιοχή του εγκεφάλου μας, που σχετίζεται με την προσοχή, τον γνωστικό έλεγχο και την ικανότητα να ρυθμίζουμε τα συναισθήματά μας. Ο θυμός μπορεί να ενεργοποιήσει την έκλυση ορμονών του στρες στην κυκλοφορία του αίματος. Τα υψηλά επίπεδα αυτών των ορμονών μπορεί να βλάψουν τα νευρικά κύτταρα στον προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου και στον ιππόκαμπο, λέει η Tam.

Η βλάβη στον προμετωπιαίο φλοιό μπορεί να επηρεάσει τη λήψη αποφάσεων, την προσοχή και την εκτελεστική λειτουργία, προσθέτει.

Ο ιππόκαμπος, στο μεταξύ, είναι το κύριο τμήμα του εγκεφάλου που χρησιμοποιεί η μνήμη. Ετσι, όταν οι νευρώνες καταστρέφονται, μπορεί να διαταραχθεί η ικανότητα μάθησης και διατήρησης πληροφοριών, λέει η Tam.

Τι μπορείτε να κάνετε γι’ αυτό

Πρώτον, σκεφτείτε αν θυμώνετε με πολύ μεγάλη ένταση ή συχνότητα. Δεν υπάρχει κάποιο αυστηρό και σταθερό μέτρο. Αλλά μπορεί να έχετε λόγο να ανησυχείτε αν είστε θυμωμένοι τις περισσότερες ημέρες ή για μεγάλα διαστήματα μέσα στη μέρα, λέει η Antonia Seligowski, επίκουρη καθηγήτρια Ψυχιατρικής στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης και στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, η οποία μελετά τη σχέση εγκεφάλου – καρδιάς.

Το να θυμώνετε για λίγο είναι διαφορετικό από το να βιώνετε χρόνιο θυμό, λέει η ίδια.

«Αν κάνετε μια θυμωμένη συζήτηση πότε-πότε ή εκνευρίζεστε πότε-πότε, αυτό είναι εντός των φυσιολογικών πλαισίων του ανθρώπινου βιώματος» λέει η ίδια. «Οταν ένα αρνητικό συναίσθημα είναι παρατεταμένο, όταν πραγματικά το βιώνετε πολύ συχνότερα και ίσως πιο έντονα, τότε είναι κακό για την υγεία σας».

Δοκιμάστε ψυχικές ασκήσεις. Η ομάδα της εξετάζει κατά πόσον οι ψυχολογικές θεραπείες, όπως ορισμένοι τύποι ψυχοθεραπείας ή ασκήσεις αναπνοής, μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση ορισμένων σωματικών προβλημάτων που προκαλεί ο θυμός.

Αλλοι γιατροί συνιστούν στρατηγικές διαχείρισης του θυμού. Η ύπνωση, ο διαλογισμός και η μέθοδος της ενσυνειδητότητας μπορούν να βοηθήσουν, λέει η Lupe από την Cleveland Clinic. Ενας άλλος τρόπος είναι να αλλάξετε τον τρόπο με τον οποίο αντιδράτε στον θυμό.

Καθυστερήστε τις αντιδράσεις σας. Προσπαθήστε να παρατηρήσετε πώς αισθάνεστε και να καθυστερήσετε την απάντησή σας και, στη συνέχεια, μάθετε να την εκφράζετε. Θα πρέπει επίσης να βεβαιωθείτε ότι δεν καταπιέζετε το συναίσθημα, καθώς αυτό μπορεί να σας γυρίσει μπούμερανγκ και να επιτείνει το αίσθημα.

Αντί να φωνάξετε σε ένα μέλος της οικογένειάς σας όταν είστε θυμωμένοι ή να αρχίσετε να πετάτε πράγματα, πείτε: «Είμαι θυμωμένος για τον Χ, Ψ λόγο και γι’ αυτό δεν έχω διάθεση να καθίσω να φάω μαζί σου» ή «Χρειάζομαι μια αγκαλιά ή υποστήριξη» προτείνει η Lupe. «Καθυστερήστε τη διαδικασία» λέει.

Μπορείτε να επικοινωνήσετε με τη Sumathi Reddy στο Sumathi.Reddy@wsj.com