Οταν σκάνε οι «φούσκες»

Δευτέρα, 29 Ιουλίου, 2024

Νίκος Φιλιππίδης

Ο τεχνολογικός δείκτης Nasdaq έχασε ένα τρισεκατομμύριο ευρώ σε μία μόλις μέρα, από ένα πρωτοφανές κύμα πωλήσεων που είχε να δει η αμερικανική αγορά τουλάχιστον μία τριετία.

Δεν είναι δύσκολο να εντοπίσεις μια φούσκα που σχηματίζεται. Το δύσκολο είναι να καταλάβεις πότε θα σκάσει. Αυτό οφείλεται εν μέρει επειδή δεν απαιτεί να έχει προηγηθεί μια πολιτική αναστάτωση, ένα οικονομικό σκάνδαλο ή αλλαγές για παράδειγμα στη νομισματική πολιτική. Το τέλος, είναι συχνά εξαιρετικά απλό και αρκεί μια αντιστροφή της ορμής των τιμών σε μια κατηγορία περιουσιακών στοιχείων που έχει αυξηθεί απότομα για πολλά χρόνια. Αυτή είναι συχνά μια επαρκής συνθήκη που μπορεί να προκαλέσει πτώση των τιμών και αν σε αυτή την αγορά υπάρχουν χαρακτηριστικά υπερβολής, ακολουθεί και το «σκάσιμο της φούσκας». Στην Ελλάδα το έχουμε ζήσει με πολλές αφορμές στο παρελθόν, ενδεχομένως να έχουμε μια τέτοια σε παρόντα χρόνο στην αγορά ακινήτων, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα συζήτησης.

Μια σύγχρονη «φούσκα» που φαίνεται ότι είναι έτοιμη να σκάσει, βρίσκεται στο αμερικανικό χρηματιστήριο και μάλιστα στον τομέα που υποτίθεται ότι είναι ο πιο δυναμικός της νέας οικονομίας. Οι πρώτες «καμπάνες» ήχησαν με δύναμη στο αμερικανικό χρηματιστήριο την περασμένη εβδομάδα.

Ο τεχνολογικός δείκτης Nasdaq έχασε ένα τρισεκατομμύριο ευρώ σε μία μόλις μέρα, από ένα πρωτοφανές κύμα πωλήσεων που είχε να δει η αμερικανική αγορά τουλάχιστον μία τριετία. Η αφορμή ίσως να μην έχει και σημασία, καθώς μια αναφορά μικρότερων κερδών μιας εταιρείας από τον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης επηρέασε το κλίμα, ακόμα και αν η εταιρεία αυτή ανήκει στον πολύ Ιλον Μασκ.

Το πρόβλημα φαίνεται ότι είναι πολύ μεγαλύτερο. Η φημολογία εδώ και καιρό στη Wall Street χαρακτήριζε το ράλι των μετοχών της τεχνητής νοημοσύνης ως φούσκα, που μόνο τον περασμένο χρόνο εκτιμάται ότι είχε φορτώσει τις αξίες των μετοχών του κλάδου με 9 τρισεκατομμύρια ευρώ πρόσθετη αξία. Είχε προηγηθεί μια άνοδος από τις αρχές του 2023 και μετά, πάνω από 100% για τον τεχνολογικό τομέα των ΗΠΑ και κατά 50% του δείκτη S&P, που σε μεγάλο βαθμό βασίστηκε στο κύμα αισιοδοξίας που έφερε το ChatGPT, ως προς την υιοθέτηση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης.

Τώρα όλοι ψάχνουν να καταλάβουν αν αυτό που συνέβη είναι η αρχή μιας κρίσης ή απλά μια υπερβολή των αγορών, μια υπεραντίδραση σε μια απλή καθυστέρηση στα επενδυτικά προγράμματα των εν λόγω εταιρειών. Οι επόμενες μέρες θα δείξουν.

Το θέμα είναι ότι αυτή η αναταραχή αν συνεχιστεί ή έχει όπως πολλοί εκτιμούν νέα επεισόδια σε επόμενο χρόνο, δεν πρόκειται να μας αφήσει ανεπηρέαστους. Οπως δεν μας είχαν αφήσει άλλες κρίσεις, όπως αυτή του Διαδικτύου στις αρχές του αιώνα μας ή η χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-2008, παρά το γεγονός ότι δηλώναμε σε όλες αυτές ότι η «ελληνική οικονομία είναι θωρακισμένη»…