Αλτσχάιμερ: Η απλή εξέταση που το εντοπίζει με 90% ακρίβεια

 Τρίτη,13 Αυγούστου, 2024

Επιστήμονες στη Σουηδία βρήκαν μια πρωτοποριακή εξέταση εντοπισμού του Αλτσχάιμερ που είναι ήδη διαθέσιμη στις Ηνωμένες Πολιτείες και μπορεί σύντομα να εγκριθεί για χρήση και σε άλλες χώρες.

Μια απλή εξέταση αίματος μπορεί να προσδιορίσει με ακρίβεια 90% εάν ένα άτομο με προβλήματα μνήμης πάσχει από Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην επιστημονική επιθεώρηση JAMA, όπως αναφέρει το vita.gr.Advertisement: 0:03

Η νέα εξέταση αίματος προσδιορίζει εάν η απώλεια μνήμης οφείλεται στη νόσο Αλτσχάιμερ.

«Οι γιατροί πρωτοβάθμιας περίθαλψης διέγνωσαν την νόσο στο 61% των περιπτώσεων, ενώ οι νευρολόγοι και άλλοι ειδικοί στο 73% των περιπτώσεων», αναφέρει ο Σεμπάστιαν Πάλμκβιστ, Νευρολόγος στο Πανεπιστήμιο Lund.

«Αυτό υπογραμμίζει την έλλειψη καλών, οικονομικά αποδοτικών διαγνωστικών εργαλείων, ιδιαίτερα στην πρωτοβάθμια περίθαλψη, και υποδεικνύει την πιθανή βελτίωση στη διάγνωση με την υιοθέτηση αυτής της εξέτασης αίματος σε χώρους υγειονομικής περίθαλψης» σημείωσε.

Πολυάριθμες μελέτες τα τελευταία χρόνια έχουν υπογραμμίσει τον πιθανό ρόλο των μετρήσεων των πρωτεϊνών του πλάσματος στη διάγνωση της νόσου και συγκεκριμένα των συγκριτικών αναλογιών των «φυσιολογικών» και των ανώμαλων μορφών βήτα-αμυλοειδούς και ταυ.

Πόσο αξιόπιστη είναι η εξέταση;

Για να επιβεβαιώσουν την αξιοπιστία της εξέτασης αίματος, οι ερευνητές στρατολόγησαν 1.213 άτομα με μέση ηλικία 74 ετών, τα οποία είχαν υποβληθεί σε γνωστικές αξιολογήσεις τόσο σε πρωτοβάθμια περίθαλψη όσο και σε εξειδικευμένες κλινικές στη Σουηδία, μεταξύ Φεβρουαρίου 2020 και Ιανουαρίου 2024.

Περίπου τα 2/3 των ασθενών είχαν διαγνωστεί με υποκειμενική γνωστική έκπτωση ή ήπια γνωστική εξασθένηση, ενώ το υπόλοιπο 1/3 είχε ήδη διαγνωστεί με άνοια.

Εκτός από την εξέταση αίματος, οι περισσότεροι ασθενείς υποβλήθηκαν και σε οσφυονωτιαία παρακέντηση.

Ορισμένοι, υποβλήθηκαν σε σάρωση PET με ραδιονουκλεΐδια προκειμένου να αξιολογηθούν οι μη φυσιολογικές συσσωματώσεις πρωτεϊνών στον εγκέφαλό τους.

Και οι δύο μορφές αξιολόγησης προέβλεψαν την νόσο στο 90% των περιπτώσεων.

Είναι διαθέσιμη;

«Η εξέταση είναι ήδη διαθέσιμη στις ΗΠΑ και μπορεί σύντομα να εγκριθεί για χρήση και σε άλλες χώρες», δήλωσε ο ανώτερος ερευνητής Όσκαρ Χάνσον, νευρολόγος στο Πανεπιστήμιο Lund.

«Αρχικά, θα χρησιμοποιηθεί κυρίως σε εξειδικευμένες κλινικές μνήμης και μπορεί να χρειαστούν περίπου ένα έως δύο χρόνια για να εφαρμοστούν οι κατευθυντήριες γραμμές και η εκπαίδευση στην πρωτοβάθμια περίθαλψη» πρόσθεσε.

Νέο τεστ υπόσχεται να προβλέπει την άνοια έως και 9 χρόνια πριν

Σύμφωνα με ερευνητές του πανεπιστημίου Queen Mary στο Λονδίνο, ένα νέο τεστ μπορεί να προβλέψει την άνοια με ακρίβεια 82%. Συγκεκριμένα, αναλύοντας 1.111 Λειτουργικές Απεικονίσεις Μαγνητικού Συντονισμού (fMRI) ατόμων με και χωρίς άνοια, οι ερευνητές δημιούργησαν ένα μοντέλο χρησιμοποιώντας μηχανική μάθηση (μια μέθοδος ανάλυσης δεδομένων που αυτοματοποιεί την ανάπτυξη αναλυτικών μοντέλων), το οποίο, όπως οι ίδιοι υποστηρίζουν, εντοπίζει τα ενδεικτικά σημάδια της άνοιας έως και 9 χρόνια πριν από τη διάγνωση.

Το μοντέλο προσδιορίζει αλλαγές στην προεπιλεγμένη λειτουργία του εγκεφάλου (DMN). Το DMN είναι μια σύνδεση περιοχών του εγκεφάλου που αλληλεπιδρούν όταν ένα άτομο βρίσκεται κυρίως σε κατάσταση ονειροπόλησης. Εάν έχετε αφήσει ποτέ το μυαλό σας να περιπλανηθεί, τότε έχετε βασιστεί στο δίκτυο αυτό.

Το DMN είναι ενεργό όταν ένα άτομο βρίσκεται σε σαρωτή fMRI, χωρίς να κάνει τίποτα. Οι ερευνητές συνέλεξαν τις σαρώσεις fMRI των συμμετεχόντων και εξέτασαν αποσυνδέσεις μεταξύ 10 βασικών περιοχών εντός του DMN, χρησιμοποιώντας, όπως είπαμε, μηχανική μάθηση για να κατασκευάσουν το μοντέλο τους.

Όταν εφάρμοσαν το μοντέλο τους στα ιατρικά αρχεία των συμμετεχόντων, διαπίστωσαν ότι προέβλεπε με ακρίβεια την άνοια μέσα σε ένα παράθυρο δύο ετών κατά το οποίο θα εμφανιζόταν η διάγνωση.

Οι συγγραφείς της μελέτης αναζήτησαν επίσης συσχετίσεις μεταξύ των αποσυνδέσεων στο DMN και διαφόρων παραγόντων κινδύνου άνοιας, βρίσκοντας σχέσεις μεταξύ του μοντέλου και της κοινωνικής απομόνωσης, η οποία έχει συνδεθεί με την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ, καθώς και του γενετικού κινδύνου εμφάνισης της πάθησης.

Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Mental προσφέρει ελπίδα για μελλοντική έγκαιρη ανίχνευση της άνοιας ώστε να μπορεί κανείς να προχωρήσει σε πρώιμες παρεμβάσεις για την αποτροπή της, επεσήμαναν οι συγγραφείς.