Σκάβοντας λάκκους στην παραλία είναι πιο θανατηφόρο από το να σε φάει καρχαρίας

Κυριακή, 25 Αυγούστου, 2024 

Η κατάρρευση λάκκων από άμμο οδήγησε σε 31 θανάτους, κυρίως παιδιά, από το 1997 έως το 2007 στις ΗΠΑ.

  Στέφανος Νικήτας

Ενώ εκατομμύρια άνθρωποι απολαμβάνουν τις διακοπές τους σε παραλίες κάθε χρόνο για να δροσιστούν από το νερό της θάλασσας και τα παιχνίδια στην άμμο ελάχιστοι γνωρίζουν πόσο επικίνδυνο μπορεί να είναι το να σκάψεις λάκκους στην άμμο.

Τον Φεβρουάριο του 2024, ένα κορίτσι 8 ετών θάφτηκε στην άμμο και βρήκε τραγικό θάνατο όταν έπεσε σε ένα βαθύ λάκκο, που έσκαβε ο αδελφός της σε μια παραλία στη Φλόριντα των Ηνωμένων Πολιτειών.

Οι πρώτες βοήθειες που έσπευσαν στο σημείο γύρω στις 3 το μεσημέρι (τοπική ώρα) βρήκαν το αγόρι ηλικίας 8 ετών, θαμμένο μέχρι το στήθος του στην άμμο.

Το κορίτσι, περίπου 7 ετών, θάφτηκε εντελώς κάτω από το αγόρι. Η τρύπα είχε διανοιχτεί από τα παιδιά σε βάθος 1,8 μέτρων όταν συνέβη το μοιραίο.

Το κορίτσι μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο τοπικό Κέντρο Υγείας, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός της ενώ ο αδελφός της νοσηλεύτηκε σε σταθερή κατάσταση. 

Ο Stephen P. Leatherman, που εργάζεται ως ερευνητής της ακτογραμμής μελετώντας τις παραλίες για πολλά χρόνια, κλήθηκε να βοηθήσει στη διερεύνηση του θανάτου του κοριτσιού.

Το να σκάβουμε λάκκους στην άμμο μπορεί να φαίνεται αθώο, αλλά αν η τρύπα είναι αρκετά βαθιά και καταρρεύσει πάνω σε ένα άτομο, είναι εξαιρετικά δύσκολο να ξεφύγει. Στην πραγματικότητα, έρευνα έχει δείξει ότι περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν από ασφυξία αφού καταπλακώθηκαν από άμμο παρά από επιθέσεις καρχαρία.

Βασικά στοιχεία άμμου

Η άμμος δεν είναι στην πραγματικότητα ένα είδος υλικού. Είναι μια κατηγορία μεγέθους υλικού, που κυμαίνεται από 0,06 έως 2 χιλιοστά σε διάμετρο. Ο τύπος της άμμου καθορίζεται από τα υλικά που την αποτελούν. 

Η χαλαζιακή άμμος, που αποτελείται από διοξείδιο του πυριτίου, είναι η πιο κοινή άμμος που βρίσκεται στις παραλίες, εκτός από τις τροπικές ακτές όπου βρίσκονται παραλίες με κοραλλιογενή άμμο, που αποτελούνται από ανθρακικό ασβέστιο.

Το βάρος της άμμου εξαρτάται από τα υλικά από τα οποία είναι κατασκευασμένη. Οι παραλίες με καθαρή χαλαζιακή άμμο , που έχουν πολύ λευκή άμμο, ζυγίζουν περίπου 40 κιλά ανά 0.028317 κυβικά μέτρα όταν είναι ξηρές.

Αλλά οι περισσότερες παραλίες περιέχουν ένα μείγμα ορυκτών, δημιουργώντας μια σκούρα ή καφέ εμφάνιση. Τα ορυκτά που σκουραίνουν την άμμο είναι πολύ πιο βαριά - η άμμος στις περισσότερες παραλίες ζύγιζε έως και 58 κιλά ανά ανά 0.028317 κυβικά μέτρα όταν στεγνώσει.

Οι ξηροί, χαλαροί κόκκοι άμμου θα σχηματίσουν ένα σωρό με γωνία κλίσης περίπου 33 μοιρών, που ονομάζεται γωνία ανάπαυσης. Η γωνία ανάπαυσης είναι η πιο απότομη γωνία στην οποία ένας σωρός κόκκων παραμένει σταθερός και η δύναμη της τριβής μεταξύ κάθε κόκκου καθορίζει αυτή τη σταθερότητα.

Η άμμος είναι πιο σταθερή όταν είναι υγρή, επειδή η επιφανειακή τάση μεταξύ του νερού και των κόκκων άμμου μπορεί να κρατήσει το σωρό της άμμου στη θέση του κατακόρυφα. Αλλά μόλις στεγνώσει, ο σωρός θα καταρρεύσει, καθώς δεν υπάρχει πλέον επιφανειακή τάση.

Έτσι, αν σκάψετε μια τρύπα στην παραλία, θα παραμείνει σταθερή για όσο καιρό η άμμος παραμένει υγρή. Μόλις στεγνώσει, η τρύπα καταρρέει.

Η άμμος είναι ασταθής

Όταν είτε η άμμος που σχηματίζει τον λάκκο στεγνώσει ή κάποιος στέκεται κοντά στην άκρη του λάκκου, προσθέτοντας επιπλέον βάρος, ο λάκκος καταρρέει και οι βαρείς κόκκοι άμμου γεμίζουν όλους τους ανοιχτούς χώρους στην τρύπα. Αυτό δεν αφήνει αέρα διαθέσιμο για να αναπνεύσει ένα παγιδευμένο άτομο.

Όταν για παράδειγμα οι σκιέρ παγιδευτούν σε μια χιονοστιβάδα μπορούν να σχηματίσουν ένα θύλακα αέρα επειδή το χιόνι είναι ελαφρύ, αλλά κάτι αντίστοιχο με την άμμο δεν συμβαίνει όταν αυτή καταρρέει.

Η διάσωση κάποιου από ένα λάκκο με άμμο που έχει καταρρεύσει είναι πολύ δύσκολη επειδή η άμμος είναι και βαριά και ασταθής.

Καθώς οι διασώστες αφαιρούν την άμμο για να απεγκλωβίσουν το θύμα, η τρύπα θα συνεχίσει να καταρρέει κάτω από το βάρος των διασωστών και να ξαναγεμίζει με άμμο. Οι διασώστες έχουν μόνο περίπου τρία έως πέντε λεπτά για να σώσουν ένα άτομο που έχει παγιδευτεί σε μια λακκούβα από άμμο προτού πνιγεί.

Οι επαγγελματίες όπως οι πυροσβέστες θα τοποθετήσουν σανίδες κατά μήκος του λάκκου όταν σώζουν κάποιον από την κατάρρευση μιας τρύπας από άμμο.

Με αυτόν τον τρόπο, μπορούν να φτάσουν κάτω και να χρησιμοποιήσουν εργαλεία για να αφαιρέσουν την άμμο χωρίς να βάζουν βάρος απευθείας στην άκρη της τρύπας.

Οι ειδικοί συνιστούν να μην σκάβετε ποτέ μια τρύπα πιο βαθιά από το ύψος των γονάτων του πιο κοντού ατόμου στην ομάδα σας - με 0,6 μέτρα να είναι το μέγιστο βάθος.

Για να σώσετε κάποιον που έχει πέσει σε ένα λάκκο με άμμο που καταρρέει, εστιάστε στο να αποκαλύψετε το στόμα του και να αφαιρέσετε την άμμο από την κορυφή του στήθους του. 

Η κατάρρευση λάκκων από άμμο οδήγησε σε 31 θανάτους, κυρίως παιδιά, από το 1997 έως το 2007 στις ΗΠΑ. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, 21 άλλοι επέζησαν, αν και πολλοί χρειάστηκαν καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση.

Τα θύματα  κυμαίνονταν σε ηλικία από 3 έως 21 ετών. Οι λάκκοι ήταν από 0,6 έως 4,6 μέτρα σε διάμετρο και 0,6 έως 3,7 μέτρα βάθος. 

Κατά τη διάρκεια του επόμενου ταξιδιού σας στην παραλία, φροντίστε να προσέχετε τους λάκκους και να γεμίσετε όλες τις τρύπες το συντομότερο δυνατό. Ακόμη και ένας ρηχός λάκκος  μπορεί να τραυματίσει κάποιον που σκοντάφτει σε αυτόν.

Πηγή: Science Alert