Κύπρος, 1974: Η μοναδική δολοφονία πρέσβη των ΗΠΑ στην Ευρώπη

 Κυριακή, 15 Σεπτεμβρίου, 2024

Αφιέρωμα στις συνταρακτικές εξελίξεις που έλαβαν χώρα στην Κύπρο τον Αύγουστο του 1974 δημοσιεύει η WELT στη διαδικτυακή ιστοσελίδα της, εστιάζοντας ειδικότερα και στη δολοφονία του Αμερικανού πρέσβη Ρότζερ Ντέιβις.

Στις 14 Αυγούστου και με τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις στη Γενεύη να καταρρέουν, ξεκινά η δεύτερη επιχείρηση των Τούρκων στην Κύπρο, το σχέδιο Αττίλας ΙΙ. «Στην Κύπρο υπάρχει πάλι πόλεμος», έγραφε η WELT της εποχής: «Η κατάπαυση πυρός, που επετεύχθη κατόπιν επίπονων διαπραγματεύσεων, κατέρρευσε. Οι διαπραγματεύσεις στη Γενεύη ήταν ανεπιτυχείς. […] Πικραμένη από την έλλειψη αποφασιστικότητας του ΝΑΤΟ, η Αθήνα ανακοίνωσε τη στρατιωτική της απόσυρση από τη Συμμαχία»

Όπως εξηγεί στο χθεσινό της αφιέρωμα η WELT, «οι ενέργειες της Τουρκίας το καλοκαίρι του 1974 έθεσαν σε κίνδυνο ολόκληρη τη δυτική Συμμαχία. Και μισό αιώνα αργότερα βρισκόμαστε μπροστά σε μία παρόμοια κατάσταση, με τον πρόεδρο Ερντογάν να απειλεί πως θα διεξαγάγει στρατιωτική επιχείρηση εναντίον του Ισραήλ, το οποίο, αν και δεν είναι κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ, αποτελεί στενό σύμμαχο των ΗΠΑ, της Μεγάλης Βρετανίας και της Γερμανίας».

Μέχρι σήμερα παραμένει άγνωστο και το τι απέγιναν έως και 1.600 Ελληνοκύπριοι, οι οποίοι εξαφανίστηκαν τον Αύγουστο του 1974 χωρίς κανένα ίχνος

Μετά τη δεύτερη τουρκική εισβολή «το κλίμα στο νότιο τμήμα του νησιού ήταν πολύ τεταμένο – κάτι που εκδηλώθηκε έντονα και στις 19 Αυγούστου, όταν ένας οργισμένος όχλος επιτέθηκε στην αμερικανική πρεσβεία στη νότια Λευκωσία. Αρκετές εκατοντάδες διαδηλωτές διαμαρτυρήθηκαν με βίαιο τρόπο, πυροβολώντας με υποπολυβόλα το κτήριο της πρεσβείας και πετώντας μολότοφ. Κάποιοι άντρες έβαλαν φωτιά στο αυτοκίνητο του πρέσβη, το οποίο εξερράγη.
[…] Η μεγάλη καταστροφή δεν μπόρεσε να αποφευχθεί: "Βρισκόμασταν με τον πρέσβη σε έναν διάδρομο στον πρώτο όροφο και ανησυχούσαμε για το τι επρόκειτο να συμβεί”, λέει ο τότε πρόξενος των ΗΠΑ. "Τότε μία σφαίρα έφτασε στον διάδρομο”. Ο πρέσβης Ρότζερ Ντέιβις έπεσε αμέσως νεκρός. Το ίδιο και η γραμματέας του, Αντουανέτ Βαρνάβα, η οποία σκοτώθηκε επίσης από σφαίρα, ενώ ένας Κύπριος μεγαλύτερης ηλικίας πέθανε από καρδιακή προσβολή». Ο 53χρονος Αμερικανός διπλωμάτης Ντέιβις ήταν ο τρίτος Αμερικανός πρέσβης που χάνει βίαια τη ζωή του εν ώρα καθήκοντος και ο μοναδικός που έχει δολοφονηθεί σε ευρωπαϊκό έδαφος.«Η δολοφονία του Ντέιβις άλλαξε τις πολιτικές ισορροπίες προς όφελος της Άγκυρας», συνεχίζει η WELT. «Ο τουρκικός στρατός εκμεταλλεύθηκε δε και την αδυναμία της Ελλάδας, η οποία μόλις έβγαινε από τη στρατιωτική χούντα, για να εκδιώξει μέσα στους επόμενους μήνες τους περισσότερους Ελληνοκύπριους από το βόρειο προς το νότιο τμήμα του νησιού. Οι αναφορές κάνουν λόγο για 120.000 με 162.000 ανθρώπους – δηλαδή το ένα πέμπτο με ένα τέταρτο όλων των Ελληνοκυπρίων. […] Μέχρι σήμερα παραμένει άγνωστο και το τι απέγιναν έως και 1.600 Ελληνοκύπριοι, οι οποίοι εξαφανίστηκαν τον Αύγουστο του 1974 χωρίς κανένα ίχνος».
Όλα αυτά αποτελούν μερικούς από τους λόγους που «η ένταση ανάμεσα στην Κύπρο, κράτος-μέλος της ΕΕ, και του κατεχόμενου από τους Τούρκους βόρειου τμήματος του νησιού μειώνεται πάρα πολύ αργά – και συνεχώς υπάρχουν πισωγυρίσματα. Το πιο πρόσφατο είναι σίγουρα η απειλή του Ερντογάν προς το Ισραήλ. Διότι δείχνει πως αυτός ο Τούρκος πρόεδρος δεν αποτελεί έμπιστο εταίρο για την επίτευξη ειρηνευτικών λύσεων».

msngr