«Αγαπητοί μου, μειώστε επιτέλους το κρέας»

Τρίτη, 24 Σεπτεμβρίου, 2024 

Andrea Petersen

Πάσχα: Όσα πρέπει να προσέξουμε σε κρέας και αυγά

 

Ερευνες προσπαθούν να εξηγήσουν γιατί οι άνδρες απολαμβάνουν την υπερκατανάλωση κρέατος περισσότερο από τις γυναίκες, αγνοώντας τις μελέτες που ενοχοποιούν αυτή τη διατροφική συνήθεια ακόμα και για διάφορες μορφές καρκίνου.

Οι άνδρες έχουν πρόβλημα με το κρέας. Το κρέας προσφέρει πολλά οφέλη: είναι καλή πηγή πρωτεϊνών, βιταμινών και μετάλλων όπως ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος και η Β12. Αλλά η υπερβολική κατανάλωση – ιδίως των επεξεργασμένων προϊόντων και του κόκκινου κρέατος – συνδέεται με προβλήματα υγείας. Οι έρευνες συνδέουν το επεξεργασμένο κρέας, όπως το ζαμπόν και το μπέικον, με καρδιοπάθειες, εγκεφαλικά επεισόδια και ορισμένους τύπους καρκίνου, ενώ το μη επεξεργασμένο κόκκινο κρέας μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Σήμερα, οι Αμερικανοί καταναλώνουν πολύ περισσότερα τρόφιμα της κατηγορίας του κρέατος, των πουλερικών και των αβγών από ό,τι συνιστούν οι ομοσπονδιακές οδηγίες, κυρίως επειδή τρώνε πολύ κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας.

Οι άνδρες ηλικίας άνω των 20 ετών καταναλώνουν περίπου 1.150 γραμμάρια κρέατος, πουλερικών και αβγών κάθε εβδομάδα, ενώ οι συστάσεις είναι 800 έως 900 γραμμάρια για την πλειονότητα των ανδρών μέχρι την ηλικία των 60 ετών. Οι νέοι και οι μεσήλικοι άνδρες τρώνε ακόμα περισσότερο. Οι δίαιτες πλούσιες σε πρωτεΐνες, όπως η δίαιτα keto, παραμένουν δημοφιλείς, ενώ έχει γίνει δημοφιλής και η δίαιτα των «σαρκοφάγων», που περιλαμβάνει μόνο ή σχεδόν αποκλειστικά κρέας. Οι άνδρες καταναλώνουν 650 γραμμάρια κόκκινου κρέατος και αλλαντικών κάθε εβδομάδα, ενώ οι γυναίκες καταναλώνουν 380 γραμμάρια, σύμφωνα με τα ομοσπονδιακά στοιχεία.

«Για τους άνδρες το κρέας συνδέεται με τη δύναμη, ιδίως το κόκκινο κρέας» λέει ο Rob Velzeboer, που εργάζεται στο ερευνητικό πρόγραμμα για την υγεία των ανδρών στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας και είναι ο κύριος συγγραφέας ενός άρθρου με θέμα τους άνδρες, το κρέας και την αρρενωπότητα που δημοσιεύθηκε την άνοιξη στο «American Journal of Men’s Health». Σημειώνει ότι οι ενημερωτικές καμπάνιες για τη δημόσια υγεία που προτρέπουν το κοινό να περιορίσει την κατανάλωση κρέατος μπορεί να έχουν τα αντίθετα αποτελέσματα σε πολλούς άνδρες. «Την εκλαμβάνουν ως απειλή για την ελευθερία τους και, κατ’ επέκταση, για τον ανδρισμό τους» λέει.

Ο παράγοντας ψυχολογία

Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, οι άνδρες με πιο παραδοσιακές αντιλήψεις για την αρρενωπότητα τρώνε περισσότερο κρέας. Σύμφωνα με έρευνες, το ποσοστό των ανδρών που αναφέρουν ότι απολαμβάνουν τη γεύση του κρέατος είναι μεγαλύτερο σε σύγκριση με αυτό των γυναικών, και συνδέουν την κατανάλωση κρέατος με τη δύναμη.

«Υπάρχει η ιδέα της κοινωνικής κυριαρχίας ενός αρσενικού ανθρώπου που εξουσιάζει τα άλλα ζώα» λέει ο Daniel Rosenfeld, κοινωνικός ψυχολόγος στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Αντζελες, ο οποίος έχει ασχοληθεί με τη διαφορά των δύο φύλων στην κατανάλωση κρέατος και τα αίτιά της. Οι άνδρες που ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες εκφάνσεις του παραδοσιακού ανδρικού στερεοτύπου, ιδίως όσοι είναι υπέρ της χρήσης βίας και δίνουν μεγάλη σημασία στη σεξουαλική αρρενωπότητα, καταναλώνουν περισσότερο κρέας από ό,τι οι άλλοι άνδρες, σύμφωνα με μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 557 Αυστραλών και Αγγλων και δημοσιεύθηκε το 2024 στο περιοδικό «Ecology of Food and Nutrition». Αλλοι άνδρες λένε ότι τρώνε πολύ κρέας επειδή αισθάνονται πως κάνει καλό στο σώμα τους – έχουν λιγότερο λίπος και καλύτερη φυσική κατάσταση.

Ο Eddie DeLaRosa τρώει μοσχάρι ελευθέρας βοσκής περίπου τέσσερις φορές την εβδομάδα. «Το σώμα μου ζητάει κόκκινο κρέας» λέει ο 55χρονος personal trainer από τη Νέα Υόρκη. Αποφεύγει τις επεξεργασμένες τροφές και τρώει πολλά λαχανικά, όπως κέιλ και σπανάκι. Εφέτος την άνοιξη έφαγε ακόμα περισσότερο κρέας για έναν μήνα, καθώς δοκίμασε να ακολουθήσει μια εκδοχή της σαρκοφαγικής δίαιτας προτού βγει στην παραλία στις διακοπές. «Θα πήγαινα στην Τζαμάικα σε δύο μήνες και ήθελα να γίνω φέτες» λέει. Αισθάνθηκε να έχει μεγαλύτερη ενέργεια και έχασε βάρος, αλλά λέει ότι η δίαιτα ήταν «βαρετή» και του έλειπαν τα λαχανικά.

 Η ανησυχία των γιατρών

Οι γιατροί και οι ερευνητές ανησυχούν περισσότερο για το επεξεργασμένο κρέας, το οποίο περιλαμβάνει τα αλλαντικά και τα καπνιστά. Το κρέας αυτό συνήθως περιέχει μεγάλη ποσότητα νατρίου και συχνά επιπλέον νιτρώδη, που χρησιμοποιούνται ως συντηρητικά για την πρόληψη της ανάπτυξης βακτηρίων και την παράταση της διάρκειας ζωής του προϊόντος. Η υπερκατανάλωση νατρίου αυξάνει την αρτηριακή πίεση, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου. Σύμφωνα με κάποιες μελέτες τα νιτρώδη συνδέονται με τον καρκίνο του παχέος εντέρου.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει χαρακτηρίσει το επεξεργασμένο κρέας «καρκινογόνο για τον άνθρωπο». Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση μη επεξεργασμένου κρέατος σχετίζεται με καρδιακές παθήσεις και πρόωρο θάνατο. Αλλες έρευνες έχουν διαπιστώσει μέτρια ή καμία σχέση με τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Οι μπριζόλες και τα χάμπουργκερ περιέχουν μεγάλη ποσότητα κορεσμένων λιπαρών και χοληστερόλης, και το κόκκινο κρέας αυξάνει την LDL ή «κακή» χοληστερόλη, λέει ο δρ Walter C. Willett, καθηγητής Επιδημιολογίας και Διατροφής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας T.H. Chan του Χάρβαρντ.

Πολλές είναι επίσης οι μελέτες που δείχνουν ότι η κατανάλωση κρέατος αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Οι επιστήμονες δεν είναι βέβαιοι για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό, αλλά ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι για αυτό ευθύνεται, τουλάχιστον εν μέρει, ο αιμικός σίδηρος του κόκκινου κρέατος. Ο αιμικός σίδηρος μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή, να βλάψει το πάγκρεας και να οδηγήσει σε μειωμένη έκκριση ινσουλίνης, λέει ο δρ Dariush Mozaffarian, καρδιολόγος και καθηγητής Διατροφής και Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Tufts.

Συμβουλές

Αν σας αρέσουν οι μπριζόλες και τα μπέργκερ, πόσο πρέπει να τρώτε; «Ενα χάμπουργκερ την εβδομάδα ή μια μπριζόλα 340 γραμμαρίων τον μήνα είναι ένα καλό όριο για το κόκκινο κρέας» λέει ο Willett. Και επιλέξτε μη επεξεργασμένο κρέας αντί για επεξεργασμένα προϊόντα όπως το μπέικον, τα αλλαντικά και τα λουκάνικα. Αν μειώσετε την κατανάλωση κρέατος, μην το αντικαταστήσετε με τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα που είναι γεμάτα αλάτι και ζάχαρη και επικρατούν στη συνήθη αμερικανική διατροφή.

Ενας λόγος που όσοι ακολουθούν δίαιτα πλούσια σε κρέας συνήθως αισθάνονται καλά, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, είναι ότι καταναλώνουν μικρότερες ποσότητες υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων, λέει ο Mozaffarian. «Το μη επεξεργασμένο κόκκινο κρέας είναι πιθανότατα καλύτερο για την υγεία σας από τα περισσότερα συσκευασμένα και επεξεργασμένα τρόφιμα που είναι πλούσια σε άμυλο και ζάχαρη. Αλλά δεν είναι καλύτερο για την υγεία σας από τα θαλασσινά, τα φρούτα, τα λαχανικά, τους ξηρούς καρπούς και τα δημητριακά» λέει.

Για ορισμένους άνδρες, η μείωση του κρέατος είναι κάτι αδιανόητο. Ο Brandon Bauch από το Οστιν του Τέξας τρώει κρέας σχεδόν κάθε μέρα, συνήθως μπριζόλα ή κοτόπουλο και περιστασιακά μπέικον. Συχνά το ψήνει ή το καπνίζει στο μπάρμπεκιου της αυλής του. Οταν ο Bauch λέει ότι θα μαγειρέψει, εννοεί ότι θα φτιάξει κρέας και μόνο κρέας – όχι λαχανικά, όχι άλλα συνοδευτικά – κι έτσι η γυναίκα του τού έκανε δώρο μια πιατέλα που γράφει «Κρέας στο πιάτο». Κάποιες μέρες της εβδομάδας μαγειρεύει χοιρινό ή μοσχαρίσιο κρέας και για τον σκύλο του, ράτσας Goldendoodle, την Πόπι.

«Εγώ έτσι μεγάλωσα» λέει ο Bauch, 53 ετών, ο οποίος γεννήθηκε στο Τέξας και εργάζεται στον κλάδο των στεγαστικών δανείων. Επισημαίνει πόσες καλές ψησταριές έχει το Οστιν. «Νομίζω ότι είμαστε φτιαγμένοι για να τρώμε κρέας» λέει.